Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 55: Sətir 55:


== Təchizat ==
== Təchizat ==
[[Şəkil:Military vehicles of Azerbaijan at the 2020 Victory parade 26.jpg|thumb|right|Azərbaycan HHQ-a məxsus MiG-29 təyyarələri 2020 ZƏFƏR PARADI zamanı]]
[[Şəkil:Military vehicles of Azerbaijan at the 2020 Victory parade 26.jpg|thumb|right|Azərbaycan HHQ-a məxsus MiQ-29 təyyarələri 2020 ZƏFƏR PARADI zamanı]]
[[Şəkil:Military parade in Baku on an Army Day11.jpg|thumb|right|Azərbaycan HHQ-a məxsus Su-25 təyyarələri 2011 paradı zamanı]]
[[Şəkil:Military parade in Baku on an Army Day11.jpg|thumb|right|Azərbaycan HHQ-a məxsus Su-25 təyyarələri 2011 paradı zamanı]]
[[Şəkil:Military parade in Baku on an Army Day10.jpg|thumb|right|Mil Mi-24-lər parad zamanı]]
[[Şəkil:Military parade in Baku on an Army Day10.jpg|thumb|right|Mil Mi-24-lər parad zamanı]]
Sətir 70: Sətir 70:
|-
|-
|[[MiQ-29]]
|[[MiQ-29]]
|[[Şəkil:AHHQ-ya məxsus MiQ-29 təyyarəsi.jpg|170px]]
|[[Şəkil:AHHQ-ya məxsus MiQ-29 təyyarəsi.jpg|200px]]
| {{SSRİ}}
| {{SSRİ}}
|müxtəlif
|müxtəlif
Sətir 79: Sətir 79:
|-
|-
| [[Suxoy Su-25|Su-25]]
| [[Suxoy Su-25|Su-25]]
|[[Şəkil:Sukhoi Su-25 in Ukrainian service 269 n (cropped).jpg|170px]]
|[[Şəkil:33 blue Sukhoi SU-25 Frogfoot Azerbaijan Air Force Konya AFB 30.6.22 (52200857888).jpg|200px]]
| {{SSRİ}}
| {{SSRİ}}
| Hücum
| Hücum
Sətir 89: Sətir 89:
|-
|-
|[[CASA/IPTN CN-235|CN-235]]
|[[CASA/IPTN CN-235|CN-235]]
|[[Şəkil:Casa.cn-235m-100.35-24.spanishaf.arp.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Casa.cn-235m-100.35-24.spanishaf.arp.jpg|200px]]
| {{SPA}}
| {{SPA}}
|Nəqliyyat
|Nəqliyyat
Sətir 97: Sətir 97:
|-
|-
| [[İlyuşin İL-76]]
| [[İlyuşin İL-76]]
|[[Şəkil:IL-76MD - TankBiathlon2013 (modified).jpg|170px]]
|[[Şəkil:IL-76MD - TankBiathlon2013 (modified).jpg|200px]]
| {{SSRİ}}
| {{SSRİ}}
| Nəqliyyat
| Nəqliyyat
Sətir 105: Sətir 105:
|-
|-
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yakovlev_Yak-40 Yak-40]
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yakovlev_Yak-40 Yak-40]
|[[Şəkil:Barkol Yakovlev Yak-40 Dvurekov-1 (cropped).jpg|170px]]
|[[Şəkil:Barkol Yakovlev Yak-40 Dvurekov-1 (cropped).jpg|200px]]
|{{SSRİ}}
|{{SSRİ}}
| Nəqliyyat
| Nəqliyyat
Sətir 115: Sətir 115:
|-
|-
|[[Bell 412]]
|[[Bell 412]]
|[[Şəkil:Bell 412 FESA.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Bell 412 FESA.jpg|200px]]
| {{ABŞ}}
| {{ABŞ}}
|Çoxməqsədli
|Çoxməqsədli
Sətir 123: Sətir 123:
|-
|-
|[[Bell 407]]
|[[Bell 407]]
|[[Şəkil:Bell 407 (N462P).jpg|170px]]
|[[Şəkil:Bell 407 (N462P).jpg|200px]]
| {{ABŞ}}
| {{ABŞ}}
|Çoxməqsədli
|Çoxməqsədli
Sətir 131: Sətir 131:
|-
|-
|[[MD Helicopters MD 500]]
|[[MD Helicopters MD 500]]
|[[Şəkil:Md helicopters md-500e g-sscl arp.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Md helicopters md-500e g-sscl arp.jpg|200px]]
| {{ABŞ}}
| {{ABŞ}}
|Çoxməqsədli
|Çoxməqsədli
Sətir 139: Sətir 139:
|-
|-
|[[Mi-35|Mil Mi-35]]
|[[Mi-35|Mil Mi-35]]
|[[Şəkil:Mi 35M EV.jpeg|170px]]
|[[Şəkil:Mi 35M EV.jpeg|200px]]
| {{RUS}}
| {{RUS}}
|Hücum
|Hücum
Sətir 147: Sətir 147:
|-
|-
|[[Mi-24|ATE SuperHind]]
|[[Mi-24|ATE SuperHind]]
|[[Şəkil:Mi-24 Super Agile Hind on ground 2006.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Mi-24 Super Agile Hind on ground 2006.jpg|200px]]
|{{ZAF}}<br />{{UKR}}<br />{{AZE}}
|{{ZAF}}<br />{{UKR}}<br />{{AZE}}
|Hücum
|Hücum
Sətir 155: Sətir 155:
|-
|-
|[[Mi-24|Mil Mi-24]]
|[[Mi-24|Mil Mi-24]]
|[[Şəkil:Mi24CP (modified).jpg|170px]]
|[[Şəkil:Mi24CP (modified).jpg|200px]]
| {{SSRİ}}
| {{SSRİ}}
|Hücum
|Hücum
Sətir 163: Sətir 163:
|-
|-
|[[Mil Mi-17]]
|[[Mil Mi-17]]
|[[Şəkil:Afghan MI-17 helicopters.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Afghan MI-17 helicopters.jpg|200px]]
| {{RUS}}
| {{RUS}}
|Çoxməqsədli / Nəqliyyat
|Çoxməqsədli / Nəqliyyat
Sətir 171: Sətir 171:
|-
|-
|[[Mil Mi-8]]
|[[Mil Mi-8]]
|[[Şəkil:Mi-8 (14345997200).jpg|170px]]
|[[Şəkil:Mi-8 (14345997200).jpg|200px]]
| {{SSRİ}}
| {{SSRİ}}
|Çoxməqsədli
|Çoxməqsədli
Sətir 179: Sətir 179:
|-
|-
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Kamov_Ka-27 Ka-32]
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Kamov_Ka-27 Ka-32]
|[[Şəkil:A Russian Helix KA-27 (cropped).jpg|170px]]
|[[Şəkil:A Russian Helix KA-27 (cropped).jpg|200px]]
| {{SSRİ}}
| {{SSRİ}}
|Çoxməqsədli
|Çoxməqsədli
Sətir 189: Sətir 189:
|-
|-
| [[Aermacchi M-346|M-346]]
| [[Aermacchi M-346|M-346]]
|[[Şəkil:Aermacchi M-346 (code MT55219) arrives RIAT Fairford 13July2017.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Aermacchi M-346 (code MT55219) arrives RIAT Fairford 13July2017.jpg|200px]]
| {{ITA}}
| {{ITA}}
| Təlim / Hücum
| Təlim / Hücum
Sətir 197: Sətir 197:
|-
|-
| [[Aero L-39 Albatros|Aero L-39]]
| [[Aero L-39 Albatros|Aero L-39]]
|[[Şəkil:Aero L-39C Albatros, Czech Republic - Air Force AN1705130.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Aero L-39C Albatros, Czech Republic - Air Force AN1705130.jpg|200px]]
| {{CZE}}
| {{CZE}}
| Təlim / Hücum
| Təlim / Hücum
Sətir 205: Sətir 205:
|-
|-
| [[Aero L-29 Delfin|Aero L-29]]
| [[Aero L-29 Delfin|Aero L-29]]
|[[Şəkil:Aero L-29 Delphin.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Aero L-29 Delphin.jpg|200px]]
| {{CZE}}
| {{CZE}}
| Təlim
| Təlim
Sətir 213: Sətir 213:
|-
|-
|[[Mil Mi-2|PZL Mi-2]]
|[[Mil Mi-2|PZL Mi-2]]
|[[Şəkil:Mil mi-2(modified).jpg|170px]]
|[[Şəkil:Mil mi-2(modified).jpg|200px]]
| {{POL}}
| {{POL}}
| Təlim
| Təlim
Sətir 221: Sətir 221:
|-
|-
|[[PAC Super Mushshak|PAC MFI-17 Mushshak]]
|[[PAC Super Mushshak|PAC MFI-17 Mushshak]]
|[[Şəkil:Pakistan MFI-17 Super Mushshak (mod. flight).jpg|170px]]
|[[Şəkil:Pakistan MFI-17 Super Mushshak (mod. flight).jpg|200px]]
| {{PAK}}
| {{PAK}}
|Təlim
|Təlim
Sətir 231: Sətir 231:
|-
|-
|[[An-2|Antonov An-2]]
|[[An-2|Antonov An-2]]
|[[Şəkil:RA-07853 AN2(T) Private Avialesokhrana livery UUTO (33251180551) (2).jpg|170px]]
|[[Şəkil:RA-07853 AN2(T) Private Avialesokhrana livery UUTO (33251180551) (2).jpg|200px]]
| {{SSRİ}}<br />{{POL}}<br />{{AZE}}
| {{SSRİ}}<br />{{POL}}<br />{{AZE}}
| PUA-ya çevrilmiş təyyarə
| PUA-ya çevrilmiş təyyarə
Sətir 239: Sətir 239:
|-
|-
| [[Bayraktar Akıncı]]
| [[Bayraktar Akıncı]]
|[[Şəkil:BayraktarAkıncı Teknofest2019 (1).jpg|170px]]
|[[Şəkil:BayraktarAkıncı Teknofest2019 (1).jpg|200px]]
| {{TUR}}
| {{TUR}}
| Hücum
| Hücum
Sətir 247: Sətir 247:
|-
|-
| [[Bayraktar TB2]]
| [[Bayraktar TB2]]
|[[Şəkil:Bayraktar TB2 Ukrainian Navy.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Bayraktar TB2 Ukrainian Navy.jpg|200px]]
| {{TUR}}
| {{TUR}}
| Hücum
| Hücum
Sətir 255: Sətir 255:
|-
|-
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/STM_Kargu STM Kargu]
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/STM_Kargu STM Kargu]
|[[Şəkil:STM Kargu.png|170px]]
|[[Şəkil:STM Kargu.png|200px]]
|{{TUR}}
|{{TUR}}
|Kamikaze
|Kamikaze
Sətir 263: Sətir 263:
|-
|-
| [[IAI Harop]]
| [[IAI Harop]]
|[[Şəkil:IAI Harop PAS 2013 01.jpg|170px]]
|[[Şəkil:IAI Harop PAS 2013 01.jpg|200px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
| Kamikaze
| Kamikaze
Sətir 279: Sətir 279:
|-
|-
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Aeronautics_Defense_Orbiter Orbiter 1k]
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Aeronautics_Defense_Orbiter Orbiter 1k]
|[[Şəkil:Bespilotna letelica Orbiter VS.JPG|170px]]
|[[Şəkil:Bespilotna letelica Orbiter VS.JPG|200px]]
| {{ISR}}<br />{{AZE}}
| {{ISR}}<br />{{AZE}}
|Kamikaze
|Kamikaze
Sətir 311: Sətir 311:
|-
|-
|[[Elbit Hermes 450|Hermes 450]]
|[[Elbit Hermes 450|Hermes 450]]
|[[Şəkil:Unmanned aerial military vehicles of Azerbaijan at the 2020 Victory Parade in Baku 2.jpg|200px]]
|[[Şəkil:Hermes 450.jpg|170px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
|Müşahidə
|Müşahidə
Sətir 319: Sətir 319:
|-
|-
|[[Elbit Hermes 900|Hermes 900]]
|[[Elbit Hermes 900|Hermes 900]]
|[[Şəkil:Elbit Systems 900 take off.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Unmanned aerial military vehicles of Azerbaijan at the 2020 Victory Parade in Baku.jpg|200px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
|Müşahidə
|Müşahidə
Sətir 327: Sətir 327:
|-
|-
|[[IAI Heron]]
|[[IAI Heron]]
|[[Şəkil:IAI Heron 1 in flight 2.JPEG|170px]]
|[[Şəkil:IAI Heron 1 in flight 2.JPEG|200px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
|Müşahidə
|Müşahidə
Sətir 335: Sətir 335:
|-
|-
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/IAI_Eitan IAI Eitan]
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/IAI_Eitan IAI Eitan]
|[[Şəkil:IAF-Eitan--Independence-Day-2017-Tel-Nof-IZE-099.jpg|170px]]
|[[Şəkil:IAF-Eitan--Independence-Day-2017-Tel-Nof-IZE-099.jpg|200px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
|Müşahidə
|Müşahidə
Sətir 343: Sətir 343:
|-
|-
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/IAI_Searcher IAI Searcher]
|[https://en.m.wikipedia.org/wiki/IAI_Searcher IAI Searcher]
|[[Şəkil:IAI-Searcher1.jpg|170px]]
|[[Şəkil:IAI-Searcher1.jpg|200px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
|Müşahidə
|Müşahidə
Sətir 351: Sətir 351:
|-
|-
|[[Aerostar]]
|[[Aerostar]]
|[[Şəkil:Aerostar1.jpg|170px]]
|[[Şəkil:Military parade 2018 15.jpg|200px]]
| {{ISR}}
| {{ISR}}
|Müşahidə
|Müşahidə

18:51, 10 sentyabr 2022 tarixindəki versiya

Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri
Loqonun şəkli
Növü Hərbi Hava Qüvvələri
Yaranma tarixi 1992 — h.h
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Tabedir Azərbaycan Silahlı Qüvvələri
Daxildir Azərbaycan Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunları
Vəzifəsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü havadan müdafiə
Sayı 12.000
Qərargah Nasosnı aviabazası
Döyüşlər
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hava və hava hücumundan müdafiə qüvvələri.

Tarixi

Azərbaycanın ilk hərbi pilotu Fərrux ağa Qayıbov olub. O, Birinci Dünya Müharibəsində almanlara qarşı keçirilən hava əməliyyatlarında fəal iştirak edib və indiki Belarus ərazisində gedən döyüşlərdən birində həlak olub.

Azərbaycanın ikinci müstəqilliyi dövründə – 1992-ci ilin aprelin 8-də isə baş leytenant Vaqif Qurbanov keçmiş sovet ordusunun Sitalçay aerodromundan, "Su-25" döyüş təyyarəsini qaçıraraq Azərbaycan ordusuna gətirir. Bununla da Azərbaycan HHQ ilk qırıcı təyarəni arsenalına qəbul edib. Az sonra "Nasosnı" – indiki Hacı Zeynalabdin Tağıyev hərbi aviasiya alayının komandiri, polkovnik Vladimir Kravtsov (Azərbaycan HHQ-nin ilk komandanı) və Dəllər aerodromunda xidmət edən polkovnik-leytenant Aleksandr Pleşin səyləri nəticəsində bu bazalardakı sovet aviasiyasına məxsus təyyarələr Azərbaycan ordusunun tabeçiliyinə verilib. 1992-ci ildən Azərbaycanda HHQ ilə bağlı islahatlar dövrü başlanıb. Həmin il bu qurumun strukturu milliləşdirilib. General-mayor Rail Rzayev HHQ-nin komandanı təyin edilib. Bir qədər sonra HHQ Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunları ilə birləşdirilib. General-leytenant rütbəsi alan Rail Rzayev Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının (HHQ və HHMQ) komandanı kimi fəaliyyətini davam etdirib.

1994-cü ildə — atəşkəs müqaviləsi imzalandıqdan sonra Azərbaycanda başlanan hərbi islahatlar prosesinin özəyini məhz HHQ və HHMQ təşkil edib. Səbəb aydındır – işğal altında olan Azərbaycan əraziləri yüksək relyefə malikdir və bu əraziləri işğaldan qurtarmaq işində qırıcıların, hərbi təyyarələrin və hava hədəflərini vuracaq texnikaların əvəzi yoxdur. 1997-ci ildə Azərbaycanın Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbi ilk milli hərbi təyyarəçilərimizin buraxılışına başlayıb. Beləliklə, 2005-ci ildən Azərbaycanda müdafiəyə ayrılmış vəsaitlərin əhəmiyyətli hissəsi məhz HHQ və HHMQ-nin dirçəldilməsinə sərf edildi. 1995-ci ildə — Azərbaycanın illik hərbi büdcəsinin 80–90 milyon dollara yaxın olduğu dövrdə HHQ və HHMQ-yə təxminən bir neçə milyon dollar vəsait ayrılırdısa, 2008-ci ildə bu rəqəmin az qala hərbi büdcənin 15 faizini əhatə etməsi ilə bağlı ehtimallar səslənib. Bu isə 1 milyard 500 milyon manatlıq hərbi büdcənin təxminən 250 milyon manatı deməkdir.[1]

İnfrastruktur

Proqrama uyğun olaraq, 2008–2010-cu illər ərzində HHQ-nin aviaparkının modernləşdirilməsi aparılacaq və HHQ-nin aviaparkı təxminən 50%-dək müasir döyüş təyyarələri hesabına yeniləşdirilmişdir. Hərbi Hava Qüvvələrinin aerodromlarının modernizasiya proqramında Azərbaycanın ən aktiv tərəfdaşı ABŞ-dır. Xatırladaq ki, Azərbaycan və NATO arasında imzalanmış Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planı (İPAP) çərçivəsində H.Z.Tağıyev qəsəbəsindəki hərbi aerodrom modernləşdirilib. Eyni zamanda hərbi aerodromlarda uçuşların təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə xüsusi avadanlıqlar quraşdırılıb, texniki təminat binaları yenidən tikilib və təmir edilib, aerodromun texniki təminatı, paraşüt-desant xidməti və əyləc paraşütlərinin yığılması binalarının inşasına başlanılıb. Əsas start komanda məntəqələri, mühəndislərin idarəetmə məntəqələri və mühəndis aviasiya xidmətinin heyətləri üçün binalar istifadəyə verilib.

2008-ci ilin sentyabr ayından etibarən, HHQ-nin mərkəzi idarəetmə sisteminin modernizasiya olunmasına Türkiyə kömək edib. Türkiyə ilə Azərbaycan arasında əldə olunan razılaşmaya əsasən, burada NATO standartlarına uyğun idarəetmə məntəqəsi yaradılacaq.

Azərbaycanda Rusiya Aerokosmik Qüvvələri tərəfindən idarə olunan Qəbələ RLS də var. Bu RLS Hind okeanına qədər olan ərazidən, yəni təqribən 6,000 km radiusda atılan istənilən raketi aşkar edə bilirdi. Lakin, 2012-ci ilin dekabr ayında Rusiya radarın işləmə müddətini uzatmaqla bağlı danışıqların uğursuzluqla nəticələndiyini bildirdi və RLS fəaliyyətini dayandırdı. Stansiya Azərbaycana geri verildi və RLS-ə aid olan bütün avadanlıqlar Rusiyaya aparıldı.

Azərbaycan HHQ-nin pilotları MDB məkanında ən çox uçuşlar keçirmiş pilotlar sayılır. Azərbaycan pilotları əsasən Azərbaycan Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbində hazırlanır, Türkiyə, Ukrayna, ABŞ və digər ölkələrin müvafiq ixtisasartırma kursları və təlimlər keçirlər.

Hazırda

Azərbaycan Cənubi Qafqaz regionunda maddi-texniki imkanlar baxımından yüksək və ən çox döyüş təyyarəsi olan ölkə sayılır. 2012-ci il məlumatına görə 8.000 nəfər personalın xidmət etdiyi Azərbaycan HHQ arsenalına 200-ə yaxın döyüş təyyarəsi, 160-a yaxın zərbə helikopteri, həmçinin 46 ədəd yardımçı təyyarə və helikopter daxildir. HHQ-nin arsenalında "Aero L-39" təlim-hücumçu, müxtəlif təyinatlı MiQ-21, MiQ-29, Su-24, Su-25, İl-76, An-24, An-12, Tu-134A, Tu-16, Mi-2, Mi-8, Mi-24, Mi-35M markalı helikopterlər, həmçinin dünyanın tanınmış şirkətlərinin (Aerostar, Orbiter) istehsalı olan pilotsuz uçan aparatlar var.

2006-cı ildə Ukrayna ilə imzalanmış müqaviləyə əsasən Azərbaycan bu ölkədən 29 ədəd modernləşdirilmiş MiQ-29M döyüş təyyarəsi, həmçinin Mi-24 helikopterləri alıb. Azərbaycanla Belarus arasında hərbi-texniki əməkdaşlıq çərçivəsində, Hərbi Hava Qüvvələrimizin MiQ-29 və Su-25 döyüş təyyarələri Belarusun "Müdafiə Təşəbbüsləri" müəssisəsi tərəfindən hazırlanan "Talisman" Gövdə Müdafiə Kompleksi (GMK) ilə də təhciz edilib.[2]

2017-ci ildən etibarən, Pakistan Azərbaycana təlim məqsədilə "Super Mushshak" təyyarələrini təhvil verməyə başlayıb.

2020-ci ilin iyununda isə Türkiyədən yeni Silahli PUA-lar (Bayraktar TB2) alınmışdır.

Azərbaycandakı hərbi aviabazalar
Azərbaycandakı hərbi aviabazalar

Bundan başqa, Azərbaycanın Dövlət Sərhəd Xidmətinin aviadəstəsi var ki, burada da əsasən dağlıq ərazilərdə əməliyyat zonalarına desant atmaq, qüvvələri təxliyyə etmək və digər məqsədlər üçün istifadə edilən YaK markalı təyyarələr, həmçinin müxtəlif helikopterlər cəmləşib.[mənbə göstərin]

Rusiyalı hərbi-siyasi analitiki Aleksandr Xramçixinin iddiasına görə, Azərbaycan HHQ-yə aşağıdakı hərbi hissələr daxildir:

  • 843-cü qarışıq Aviasiya alayı ("Qala" hərbi-hava bazası),
  • 416-cı qırıcı-bombardmançı alayı (Kürdəmir),
  • 408-ci qırıcı alayı (Zeynalabdin bazası),
  • 422-ci kəşfiyyat alayı (Dəllər),
  • 115-ci təlim alayı (Sangəçal)
  • hərbi nəqliyyat alayı (Zeynalabdin bazası):

Təchizat

Azərbaycan HHQ-a məxsus MiQ-29 təyyarələri 2020 ZƏFƏR PARADI zamanı
Azərbaycan HHQ-a məxsus Su-25 təyyarələri 2011 paradı zamanı
Mil Mi-24-lər parad zamanı
Adı Şəkil Mənşə Tipi Variantı İstismardadır Qeydlər
Döyüş təyyarəsi
MiQ-29 SSRİ SSRİ müxtəlif MiQ-29S

MiQ-29UB

14[3] Ukraynadan 16 ədəd alınıb. Lakin onlardan 2-si Təlimlərdə Xəzər dənizinə düşüb. 3 ədədi təlimlərdə istifadə olunur[4]
Su-25 SSRİ SSRİ Hücum Su-25
Su-25UB 		32[3]
3 		2002-də Gürcüstandan 16 ədəd SU-25 alınıb,2009-2012-ci illərdə Belarusiyadan 11 ədəd SU-25 alınıb.
Lakin təlimlərdə 1 ədədi yerə çırpılıb.[5]
Nəqliyyat
CN-235 İspaniya İspaniya Nəqliyyat HC-144A 4
İlyuşin İL-76 SSRİ SSRİ Nəqliyyat İL-76TD 2 [6]
Yak-40 SSRİ SSRİ Nəqliyyat Yak-40 1
Helikopter
Bell 412 ABŞ ABŞ Çoxməqsədli AB 412 Naməlum[3] [4]
Bell 407 ABŞ ABŞ Çoxməqsədli Naməlum[3] [4]
MD Helicopters MD 500 ABŞ ABŞ Çoxməqsədli MD 530 Naməlum[3] [4]
Mil Mi-35 Rusiya Rusiya Hücum Mi-35M 24[7]
ATE SuperHind Cənubi Afrika Respublikası CAR
Ukrayna Ukrayna
Azərbaycan Azərbaycan 		Hücum Mi-24G SuperHind 12[8] "Mi-24G" CAR-ın "ATE" şirkəti və Ukraynanın Luç dizayn bürosu tərəfindən Mi-24 helikopterlərinin Azərbaycan HHQ üçün hazırlanan xüsusi modifikasiya olunmuş versiyasıdır. "G" hərfi "Gecə" mənasını verir və helikopterin gecə əməliyyatlarında effektiv olmasını bildirir.[4]
Mil Mi-24 SSRİ SSRİ Hücum Mi-24V
Mi-24P 		14[3]
Mil Mi-17 Rusiya Rusiya Çoxməqsədli / Nəqliyyat Mi-17-1V 70[3] [4]
Mil Mi-8 SSRİ SSRİ Çoxməqsədli 13
Ka-32 SSRİ SSRİ Çoxməqsədli Ka-32 4[3]
Təlim
M-346 İtaliya İtaliya Təlim / Hücum M-346FA 15
Aero L-39 Çexiya Çexiya Təlim / Hücum 12[3]
Aero L-29 Çexiya Çexiya Təlim 28
PZL Mi-2 Polşa Polşa Təlim 7[3]
PAC MFI-17 Mushshak Pakistan Pakistan Təlim MFI-395 Super Mushshak 10[3]
PUA
Antonov An-2 SSRİ SSRİ
Polşa Polşa
Azərbaycan Azərbaycan 		PUA-ya çevrilmiş təyyarə 60 İkinci Qarabağ müharibəsində bilinməyən sayda An-2 PUA-ya çevrilmişdir.[9][10]
Bayraktar Akıncı Türkiyə Türkiyə Hücum 2022-ci ildə Azərbaycana ixrac olunub.
Bayraktar TB2 Türkiyə Türkiyə Hücum İkinci Qarabağ müharibəsində böyük rol oynadı.[11][12][13][14]
STM Kargu Türkiyə Türkiyə Kamikaze Naməlum
IAI Harop İsrail İsrail Kamikaze 100+ [15]
Sky Striker İsrail İsrail Kamikaze 100+
Orbiter 1k İsrail İsrail
Azərbaycan Azərbaycan 		Kamikaze 100+[16][17] Azərbaycanda istehsal olunur.
Orbiter 2 İsrail İsrail
Azərbaycan Azərbaycan 		Müşahidə 50 Azərbaycanda istehsal olunur.
Orbiter 3 İsrail İsrail
Azərbaycan Azərbaycan 		Müşahidə 50 Azərbaycanda istehsal olunur.
Orbiter 4 İsrail İsrail
Azərbaycan Azərbaycan 		Müşahidə 50 Azərbaycanda istehsal olunur.
Hermes 450 İsrail İsrail Müşahidə 12[17]
Hermes 900 İsrail İsrail Müşahidə 15[17]
IAI Heron İsrail İsrail Müşahidə 15[17]
IAI Eitan İsrail İsrail Müşahidə 15
IAI Searcher İsrail İsrail Müşahidə 15[17]
Aerostar İsrail İsrail Müşahidə 14[17][16]

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ "HƏRBİ HAVA QÜVVƏLƏRİ və HAVA HÜCUMUNDAN MÜDAFİƏ QOŞUNLARININ AZƏRBAYCAN ORDUSUNDA YERİ". 2012-11-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-15.
  2. ↑ ""Azərbaycan Belarusla HHM raketlərinin birgə modernləşdirmə proqramlarını həyata keçirəcək" – HƏRBİ EKSPERT". 2019-05-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-13.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 |url=https://www.flightglobal.com/download?ac=75345 |title=World Air Forces 2021 |publisher=FlightGlobal |date=4 December 2020 |access-date=5 January 2021 |archive-date=11 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210111223018/https://www.flightglobal.com/download?ac=75345 |url-status=live }}
  4. ↑ 1 2 3 4 5 6 "Centennial of the Azerbaijani Air Force". vayuaerospace.in. 29 October 2018. 7 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 February 2021.
  5. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-12.
  6. ↑ "WORLD AIR FORCES 2022". 2022-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-23.
  7. ↑ "Azerbaijan Orders 24 Mi-35M Helicopter Gunships". 5 March 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 March 2011.
  8. ↑ «НІЧНІ КРОКОДИЛИ» Arxivləşdirilib 2016-02-04 at the Wayback Machine// Видання Міністерства оборони України «Народна армія», Березень 6, 2015
  9. ↑ "Azerbaijani Military Retools Old Crop Duster Planes as Attack Drones". Hetq Online. 31 December 2020. 24 December 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 March 2021.
  10. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-07.
  11. ↑ "Everything We Know About The Fighting That Has Erupted Between Armenia And Azerbaijan". The Drive. 10 December 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2020.
  12. ↑ "What Open Source Evidence Tells Us About The Nagorno-Karabakh War". Forbes. 17 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2020.
  13. ↑ Bensaid, Adam. "A military breakdown of the Azerbaijan–Armenia conflict". TRTWorld. 29 September 2020. 7 October 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 October 2020.
  14. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-07.
  15. ↑ "Arminfo: Azerbaijan uses Israel-made Harop drone against NKR". arminfo.am. 8 April 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 February 2021.
  16. ↑ 1 2 3 4 5 6 "Trade Registers: "Israel to Azerbaijan"". sipri.org. 2015. 14 April 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 January 2015.

Xarici keçidlər

Vikianbarda Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri ilə əlaqəli mediafayllar var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azərbaycan_Hərbi_Hava_Qüvvələri&oldid=6631097"