Afrika Birliyi

Afrika İttifaqı
Aİ
Afrika İttifaqı; Aİ
	ərəb. الاتحاد الأفريقي‎ ; fr. Union africaine ; ing. African Union ; isp. Unión Africana ; port. União Africana ; suah. Umoja wa Afrika
Yaranma tarixi	9 sentyabr 1999
Rəsmi dili	ingilis dili[…],; ərəb dili[…],; fransız dili[…],; portuqal dili[…],; ispan dili,; Suahili;
Mərkəzi	Əddis-Əbəbə; Yohannesburq;
	au.int
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Afrika İttifaqı — 55 Afrika ölkəsini birləşdirən beynəlxalq təşkilat, Afrika Birliyi Təşkilatının hüquqi varisi. 9 iyul 2002-ci il tarixində yaradılmışdır. 2011-ci ilin yanvar ayında Azərbaycan Aİ-də müşahidəçi statusu əldə etmişdir.

Üzv dövlətlər

Üzvlüyü dondurulub

Üzvlükdən çıxarılıb

Bayrağı	Adı	Qəbul olunma	Əhali sayı	Sahəsi (km²)	Paytaxtı	Qeyd
	Əlcəzair	25 may 1963	&&&&&&&033769669.&&&&&033.769.669	&&&&&&&&02381741.&&&&&02.381.741	Əlcəzair
	Anqola	11 fevral 1975	&&&&&&&016941000.&&&&&016.941.000	&&&&&&&&01246700.&&&&&01.246.700	Luanda
	Benin	25 may 1963	&&&&&&&&06769914.&&&&&06.769.914	&&&&&&&&&0112622.&&&&&0112.622	Porto-Novo	1975-dək Daqomeya adlanıb.
Şablon:Flaqifikasiya/BOT	Botsvana	31 oktyabr 1966	&&&&&&&&01639833.&&&&&01.639.833	&&&&&&&&&0600370.&&&&&0600.370	Qaborone
	Burkina-Faso	25 may 1963	&&&&&&&013228000.&&&&&013.228.000	&&&&&&&&&0274000.&&&&&0274.000	Uaqaduqu	1984-dək Yuxarı Volta Respublikası.
	Burundi	25 may 1963	&&&&&&&&03589434.&&&&&03.589.434	&&&&&&&&&&027830.&&&&&027.830	Bujumbura
	Qabon	25 may 1963	&&&&&&&&01454867.&&&&&01.454.867	&&&&&&&&&0267745.&&&&&0267.745	Librevil
	Qambiya	oktyabr 1965	&&&&&&&&01700000.&&&&&01.700.000	&&&&&&&&&&010380.&&&&&010.380	Banjul
	Qana	25 may 1963	&&&&&&&023000000.&&&&&023.000.000	&&&&&&&&&0238535.&&&&&0238.535	Akkra
	Qvineya	25 may 1963	&&&&&&&010211437.&&&&&010.211.437	&&&&&&&&&0245857.&&&&&0245.857	Konakri	23 oktyabr 2008-ci ildə hərbi çevrilişlə əlaqədar üzvlüyü dondurulmuş, 2010-cu ilin sonlarında prezident seçkilərindən sonra bərpa olunmuşdur.
	Qvineya-Bisau	19 noyabr 1973	&&&&&&&&01586000.&&&&&01.586.000	&&&&&&&&&&036544.&&&&&036.544	Bisau	Ölkədəki dövlət çevrilişindən sonra 17 aprel 2012-ci ildə üzvlüyü dondurulmuşdur.
	Konqo Demokratik Respublikası	25 may 1963	&&&&&&&062600000.&&&&&062.600.000	&&&&&&&&02344858.&&&&&02.344.858	Kinşasa	1971-dən 1997-dək Zair Respublikası. Mərakeş 1984-cü ildə Saxara Ərəb Demokratik Respublikasının təşkilata üzv qəbul edilməsinə etiraz olaraq təşkilatı tərk etməsindən sonra, onunla müttəfiq olan Zair də 1984–1986-cı illərdə ABT-ni boykot etmişdir.
	Cibuti	27 iyun 1977	&&&&&&&&&0496374.&&&&&0496.374	&&&&&&&&&&023200.&&&&&023.200	Cibuti
	Misir^[3]	25 may 1963	&&&&&&&075500662.&&&&&075.500.662	&&&&&&&&01002450.&&&&&01.002.450	Qahirə
	Zambiya	16 dekabr 1964	&&&&&&&011668000.&&&&&011.668.000	&&&&&&&&&0752618.&&&&&0752.618	Lusaka
	Qərbi Sahara	22 fevral 1982	&&&&&&&&&0267405.&&&&&0267.405	&&&&&&&&&0266000.&&&&&0266.000	Əl Əyun (formal), Bir-Lelu (faktiki)	Səhravi Ərəb Demokratik Respublikası (SƏDR) Qərbi Saxaranın kiçik bir hissəsini nəzarətdə saxlasa da, bütün əraziyə iddia edir. SƏDR hazırda 54 dövlət tərəfindən tanınır və təşkilata qəbul olunduğu dövrdə Aİ-nin üzvlərinin əksər hissəsi tərəfindən tanınırdı.
	Zimbabve	iyun 1980	&&&&&&&013349000.&&&&&013.349.000	&&&&&&&&&0390757.&&&&&0390.757	Xarare
	Kabo-Verde	18 iyul 1975	&&&&&&&&&0503000.&&&&&0503.000	&&&&&&&&&&&04033.&&&&&04.033	Praya
	Kamerun	25 may 1963	&&&&&&&017795000.&&&&&017.795.000	&&&&&&&&&0475442.&&&&&0475.442	Yaunde
	Keniya	13 dekabr 1963	&&&&&&&037953840.&&&&&037.953.840	&&&&&&&&&0580367.&&&&&0580.367	Nayrobi
	Komor adaları	18 iyul 1975	&&&&&&&&&0798000.&&&&&0798.000	&&&&&&&&&&&02235.&&&&&02.235	Moroni
	Konqo	25 may 1963	&&&&&&&&03999000.&&&&&03.999.000	&&&&&&&&&0342000.&&&&&0342.000	Brazzavil
	Kot-d’İvuar	25 may 1963	&&&&&&&018373060.&&&&&018.373.060	&&&&&&&&&0322460.&&&&&0322.460	Yamusukro	1986-dək Kot-d’İvuar. Ölkə daxilindəki hakimiyyət böhranı ilə əlaqədar 2010-cu ilin sonlarından 2011-ci ilin aprelinədək ölkənin Aİ-dəki üzvlüyü dondurulmuşdur.
	Lesoto	31 oktyabr 1966	&&&&&&&&01795000.&&&&&01.795.000	&&&&&&&&&&030355.&&&&&030.355	Maseru
	Liberiya	25 may 1963	&&&&&&&&03489072.&&&&&03.489.072	&&&&&&&&&0111369.&&&&&0111.369	Monroviya
	Liviya	25 may 1963	&&&&&&&&06173579.&&&&&06.173.579	&&&&&&&&01759541.&&&&&01.759.541	Tripoli
	Mavriki	avqust 1968	&&&&&&&&01264866.&&&&&01.264.866	&&&&&&&&&&&02040.&&&&&02.040	Port-Lui
	Mavritaniya	25 may 1963	&&&&&&&&03069000.&&&&&03.069.000	&&&&&&&&01030700.&&&&&01.030.700	Nuakşot	Hərbi çevrilişlərlə əlaqədar olaraq 4 avqust 2005-dən 11 mart 2007-dək və 6 avqust 2008-dən 18 iyul 2009-dək ölkənin təşkilatda üzvlüyü dondurulmuşdur.
	Madaqaskar	25 may 1963	&&&&&&&020042551.&&&&&020.042.551	&&&&&&&&&0587041.&&&&&0587.041	Antananarivu	Ölkədəki siyasi böhranla əlaqədar olaraq dekabr 2001-dən 10 iyul 2003-dək və 20 mart 2009-dan etibarən ölkənin təşkilatda üzvlüyü dondurulmuşdur.
	Malavi	13 iyul 1964	&&&&&&&013931831.&&&&&013.931.831	&&&&&&&&&0118484.&&&&&0118.484	Lilonqve
	Mali	25 may 1963	&&&&&&&011995402.&&&&&011.995.402	&&&&&&&&01240192.&&&&&01.240.192	Bamako	Dövlət çevrilişi ilə əlaqədar 23 mart 2012-dən etibarən ölkənin təşkilatda üzvlüyü dondurulmuşdur.
	Mərakeş	25 may 1963	&&&&&&&031352000.&&&&&031.352.000	&&&&&&&&&0446550.&&&&&0446.550	Rabat	1982-ci ildə təşkilata üzv qəbul edilmiş Səhravi Ərəb Demokratik Respublikasının təşkilatdan çıxarılmayacağına dair qərara etiraz olaraq 12 noyabr 1984-də təşkilatda üzvlükdən imtina etmişdir.
	Mozambik	18 iyul 1975	&&&&&&&021397000.&&&&&021.397.000	&&&&&&&&&0801590.&&&&&0801.590	Maputu
	Namibiya	iyun 1990	&&&&&&&&02088669.&&&&&02.088.669	&&&&&&&&&0825418.&&&&&0825.418	Vindhuk
	Niger	25 may 1963	&&&&&&&013272679.&&&&&013.272.679	&&&&&&&&01267000.&&&&&01.267.000	Niamey	18 fevral 2010-cu ildəki dövlət çevrilişindən sonra üzvlüyü dondurulmuş, 16 mart 2011-ci ildə prezident seçkilərindən sonra bərpa edilmişdir
	Nigeriya	25 may 1963	&&&&&&0154729000.&&&&&0154.729.000	&&&&&&&&&0923768.&&&&&0923.768	Abuca
	Ruanda	25 may 1963	&&&&&&&010186063.&&&&&010.186.063	&&&&&&&&&&026798.&&&&&026.798	Kiqali
	San-Tome və Prinsipi	18 iyul 1975	&&&&&&&&&0157000.&&&&&0157.000	&&&&&&&&&&&&0964.&&&&&0964	San-Tome
	Esvatini	24 sentyabr 1968	&&&&&&&&01141000.&&&&&01.141.000	&&&&&&&&&&017364.&&&&&017.364	Mbabane
	Seyşel adaları	29 iyun 1976	&&&&&&&&&&082247.&&&&&082.247	&&&&&&&&&&&&0451.&&&&&0451	Viktoriya
	Seneqal	25 may 1963	&&&&&&&011658000.&&&&&011.658.000	&&&&&&&&&0196723.&&&&&0196.723	Dakar
	Somali	25 may 1963	&&&&&&&&09558666.&&&&&09.558.666	&&&&&&&&&0637661.&&&&&0637.661	Moqadişo
	Sudan	25 may 1963	&&&&&&&030894000.&&&&&030.894.000	&&&&&&&&01886068.&&&&&01.886.068	Xartum
	Syerra-Leone	25 may 1963	&&&&&&&&06294774.&&&&&06.294.774	&&&&&&&&&&071740.&&&&&071.740	Fritaun
	Tanzaniya	16 yanvar 1964	&&&&&&&040000000.&&&&&040.000.000	&&&&&&&&&0945203.&&&&&0945.203	Dodoma	25 may 1963-dən 26 aprel 1964-dək Tanqanika və Zənzibarla təmsil olunmuşdur; 26 aprel 1964-də bu dövlətlər Birləşmiş Tanqanika və Zənzibar Respublikası adlı vahid dövlətdə birləşdilər. Həmin il 1 noyabrda o, Tanzaniya adlandırıldı.
	Toqo	25 may 1963	&&&&&&&&06585000.&&&&&06.585.000	&&&&&&&&&&056785.&&&&&056.785	Lome	Ölkə daxilindəki siyasi böhranla əlaqədar 25 fevral 2005dən 4 may 2005-dək üzvlüyü dondurulmuşdur.
	Tunis	25 may 1963	&&&&&&&010327800.&&&&&010.327.800	&&&&&&&&&0163610.&&&&&0163.610	Tunis
	Uqanda	25 may 1963	&&&&&&&030900000.&&&&&030.900.000	&&&&&&&&&0241038.&&&&&0241.038	Kampala
	Mərkəzi Afrika Respublikası	25 may 1963	&&&&&&&&04216666.&&&&&04.216.666	&&&&&&&&&0622984.&&&&&0622.984	Bangi
	Çad	25 may 1963	&&&&&&&010780600.&&&&&010.780.600	&&&&&&&&01284000.&&&&&01.284.000	Ncamena
	Ekvatorial Qvineya	12 oktyabr 1968	&&&&&&&&&0504000.&&&&&0504.000	&&&&&&&&&&028051.&&&&&028.051	Malabo
	Eritreya	24 may 1993	&&&&&&&&04401009.&&&&&04.401.009	&&&&&&&&&0117600.&&&&&0117.600	Əsməra	20 noyabr 2009-da Aİ-nin Somalidə hakimiyyəti dəyişməyə çalışan islamçılara dəstək verdiyi üçün Eritreyaya qarşı sanksiyalar tətbiq etməsi üçün BMT TŞ-yə etdiyi müraciətdən sonra Eritreya öz səfirlərini təşkilatdan geri çağırmış və ölkənin təşkilatdakı üzvlüyü faktiki olaraq dondurulmuşdur. 2011-ci ilin aprelində təşkilatda üzvlüyü bərpa olunmuşdur.^[4].
	Efiopiya	25 may 1963	&&&&&&&085254090.&&&&&085.254.090	&&&&&&&&01104300.&&&&&01.104.300	Əddis-Əbəbə
	CAR	6 iyun 1994	&&&&&&&047900000.&&&&&047.900.000	&&&&&&&&01221037.&&&&&01.221.037	Pretoriya
	Cənubi Sudan	28 iyul 2011	&&&&&&&&08260490.&&&&&08.260.490	&&&&&&&&&0619745.&&&&&0619.745	Cuba
	Ümumi	-	&&&&&&0929543549.&&&&&0929.543.549	&&&&&&&029888364.&&&&&029.888.364	-	Mərakeşin göstəriciləri daxil edilməyib.

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ https://web.archive.org/web/20170211155219/https://www.au.int/web/en/constitutive-act.
↑ ¹ ² ³ ⁴ http://www.au.int/en/treaties/protocol-amendments-constitutive-act-african-union.
↑ "Африканский Союз приостановил членство Египта". 2013-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-13.
↑ "Eritrea: Nation Appoints AU Envoy in Ethiopia". 2011-01-20. 2011-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-09.

Həmçinin bax

Afrika ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[_27ff9d951371177f-1] ¹ ² ³ ⁴ https://web.archive.org/web/20170211155219/https://www.au.int/web/en/constitutive-act.

[_add8ea4d9be16fff-2] ¹ ² ³ ⁴ http://www.au.int/en/treaties/protocol-amendments-constitutive-act-african-union.

[3] "Африканский Союз приостановил членство Египта". 2013-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-13.

[4] "Eritrea: Nation Appoints AU Envoy in Ethiopia". 2011-01-20. 2011-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-09.

[1]

[2]

[3]

[4]

Afrika İttifaqı Aİ
ərəb. الاتحاد الأفريقي‎ fr. Union africaine ing. African Union isp. Unión Africana port. União Africana suah. Umoja wa Afrika


Yaranma tarixi	9 sentyabr 1999
Rəsmi dili	ingilis dili^[1]^[2]^[…], ərəb dili^[1]^[2]^[…], fransız dili^[1]^[2]^[…], portuqal dili^[1]^[2]^[…], ispan dili, Suahili
Mərkəzi	Əddis-Əbəbə Yohannesburq
au.int
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar