Mərkəzi Afrika Respublikası

Mərkəzi Afrika Respublikası (fr. République Centrafricaine) yerli dillərin birində (Ködörösêse tî Bêafrîka) — Mərkəzi Afrikada dövlət. 6 ölkə — Kamerun, Çad, Sudan, Cənubi Sudan, Konqo Demokratik Respublikası, Konqo Respublikası ilə həmsərhəddir. Dənizə çıxışı yoxdur. Paytaxtı Bangi şəhəridir.

MAR
République centrafricaine
Ködörösêse tî Bêafrîka
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
"Unité, Dignité, Travail"  (fransızca)
"Birlik, ləyaqət, iş"
Himn: "La Renaissance" (fransızca)
"E Zingo" (Sango Dili)
"İntibah"(azərbaycanca)
Tarixi
 • Fransadan 13 avqust 1960
Rəsmi dilləri
Paytaxt Bangi
İdarəetmə forması Respublika
Prezident Fosten-Arkanj Tuadera
Baş Nazir Félix Moloua
Sahəsi Dünyada 45-ci
 • Ümumi 622984 km²
 • Su sahəsi (%) 1,5
Əhalisi
 • Əhali 4,709,000 [1] nəfər (119-cu)
 • Siyahıyaalma (8.XII.2003) 4,987,640 nəf.
 • Sıxlıq 7,8 nəf./km² (221-ci)
 • Ümumi 2.516.498.412 $[3], 2.382.618.615 $[3]
ÜDM (AQP)
 • Ümumi 3.206 milyard[2] dollar
 • Adambaşına 656[2] dollar
ÜDM (nominal)
 • Ümumi (2016 təxmini) 1.782 milyard[2] dollar
 • Adambaşına 364[2] dollar
İİİ (2014) 0.350
İnternet domeni .cf
ISO kodu CF
BOK kodu CAF
Telefon kodu +236
Saat qurşaqları
Nəqliyyatın yönü sağ[d][4]
Mərkəzi Afrika Respublikasının İnzibati bölgüsü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Xəritə
Mərkəzi Afrika Respublikası

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə dənizə yüksəkliyi 600 metr olan bir platonun üzərindədir. Xüsusilə ölkənin şimal bölgələrinin yerləşdiyi 216.000 km²-lik bir sahədə Çad hövzəsi içərisində yerləşir. Ölkənin şimal-şərq bölgəsində yerləşən Bongo sıradağlarında ən yüksək nöqtə 1.330 m olduğu halda, Kamerun sərhədinə yaxınlığında olan Yade sıradağlarıda ölkənin 1.420 m-lik ən yüksək nöqtəsi olaraqan Ngaoui Dağı var. Ən alçaq yeri isə 335 metr ilə Ubangi çayıdır.

Ölkənin ümumilikdə sahib olduğu 5.203 km sərhədin 797 km-i Kamerun, 1.197 km-i Çad, 1.577 km-i Demokratik Konqo Respublikası, 467 km-i Konqo Respublikası, 483 km-i Sudan və 682 km-i isə Cənubi Sudan ilədir.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ilin məlumatlarına görə ölkədə bir qadının orta hesabla 5 uşaq dünyaya gətirdiyi Mərkəzi Afrika Respublikasında, bu göstəricilərinə görə doğum nisbətinin yüksək olduğu ölkələrdən biridir. Ölkə daxilində qadınların orta ömrü 43 olduğu halda, kişilərdə 44-dür.

Ölkənin tropik yağışlı meşələrinin və quru çöllərinin olduğu bölgələrdə demək olar ki heç kim yaşamır. Əhalinin böyük əksəriyyəti su sahələrin, çayların sahillərində yaşayırlar.

Mərkəzi Afrika Respublikası gənc əhaliyə sahib olub, 2016-cı ilin təxmini məlumatlarına görə 60,25%-i 0–24 yaş aralığındadır. Ölkənin yalnız 3,47%-i 65 yaş və daha yaşlıdır.

0–14 yaş: 40,27% (kişi 1,114,727 / qadın 1,102,809)
15 −24 Yaş: 19,98% (kişi 553,264 / qadın 547,308)
25 −54 Yaş: 32,24% (kişi 888,304 / qadın 887,348)
55 −64 Yaş: 4,04% (kişi 101,306 / qadın 120,964)
65 Yaş və üzəri: 3,47% (kişi 74,516 / qadın 116,711)

Şəhərdə yaşayanların nisbəti 2015-ci ilin məlumatlarına görə 40% olan ölkədə, əhalinin illik artım nisbəti 2016-cı ilin təxmini məlumatlarına görə 2,12% səviyyəsindədir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "World Population Prospects, Table A.1" (PDF). 2008 revision. United Nations. 2009. 2016-01-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-03-12.
  2. ↑ 1 2 3 4 "Central African Republic". International Monetary Fund. 2021-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-18.
  3. ↑ 1 2 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Dünya Bankı.
  4. ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
 Mərkəzi Afrika Respublikası ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.