I İslam Gəray

I İslam Gəray (v. 1537) — VIII Krım xanı.^[1]

I İslam Gəray
VIII Krım xanı
may – oktyabr 1532
Əvvəlki	I Səadət Gəray
Sonrakı	I Sahib Gəray
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi	1537
Fəaliyyəti	monarx
Atası	I Mehmed Gəray
Dini	sünni islam
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Krım xanı I Mehmed Gərayın oğludur. Atasının 1524-cü ildə noqaylar tərəfindən qətlə yetirilməsinin ardından İslam Gəray və qardaşları əsir alındılar. Bir neçə qardaşı qətlə yetirildi. Qaçan qardaşı I Qazi Gəray hakimiyyəti ələ alsa da, atasının qətlində ittiham olunurdu və bu səbəblə yerli əyanlar tərəfindən səltənəti qəbul edilmirdi. Bu səbəblə hakimiyyətdən alındı və yerinə əmisi I Səadət Gəray gətirildi.

Bir müddət sonra əsirlikdən qayıdan İslam Gəray kalqay elan edildi. Ancaq taxtda gözü var idi və bu səbəblə bir neçə dəfə əmisinə qarşı ayaqlandı. Nəhayət 1532-ci ilin mayında əmisinin taxtdan könüllü şəkildə çəkilməsinin ardından hakimiyyəti ələ aldı. Ancaq eynilə qardaşı kimi onun da səltənəti Osmanlı sultanı tərəfindən qəbul edilmədi və 5 ay sonra yerinə digər əmisi Sahib Gəray xan, özü isə kalqay təyin edildi.

Ancaq bir il sonra yenidən ayaqlanan İslam Gəray 3 il davam edən taxt mübarizəsinin ardından məğlub oldu və noqaylara sığındı. Ancaq gedən döyüşlərin birində ələ keçirilərək edam olundu.

• Oleksa Gaivoronsky «Повелители двух материков», Kiev-Bakhchisarai, 2007, ISBN 978-966-96917-1-2

1. ↑ Henry Hoyle Howorth, History of the Mongols, 1880, part 2, p 479