Lətifə Uşşaqi

Lətifə Uşşaqzadə (türk. Latife Uşşaki, Latife Uşakizade, Latife Uşaklıgil) və ya Lətifə Xanım (türk. Latife Hanım) (17 iyun 1898^[1], İzmir, Aydın vilayəti – 12 iyul 1975, İstanbul) — Türkiyə Cümhuriyyətinin birinci prezidenti Mustafa Kamal Atatürkün həyat yoldaşı (1923–1925).

Lətifə Uşşaqi
türk. Latife Uşaklıgil osman. لطیفه عشاقی‌زاده osman. لطیفه عشاقی
Doğum tarixi	17 iyun 1898(1898-06-17)[1]
Doğum yeri	İzmir, Smirna sancağı[d], Aydın vilayəti, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi	12 iyul 1975(1975-07-12) (77 yaşında)
Vəfat yeri	İstanbul, İstanbul ili, Türkiyə
Vəfat səbəbi	süd vəzi xərçəngi
Dəfn yeri	Ədirnəqapı Şəhidliyi
Həyat yoldaşı	Mustafa Kamal Atatürk (1923–1924)
Təhsili	Paris Universiteti
Fəaliyyəti	siyasətçi, hüquqşünas
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Latifə Uşşaqi, 17 iyun 1899-cu ildə İzmirdə anadan olub. Uşak vilyətindən "Helvacızadə" kimi köçüb gəlmiş ailələri İzmirə köçüdükdən sonra İzmirin tanınmış ailələrindən birinə çevrilmiş və "Uşakizadə" olarak tanınmışlar. Uşakizadə Muammer bəy ilə Adəviyə xanımın qızı olan Lətifə Uşşaqlının Vəcihə (1907–1992), İsmayıl (1902–1973), Münci (1910–1932), Ömər (1903–1938) və Ruqiyə (1908–1970) adlarında 5 bacı-qardaşı vardı. Uşakizadə İzmirdə ailənin Köşkü bağçasınde yerləşən "Camlı Köşk" ibtidai məktəbini, İstanbul Arnavutköy Amerikan Kollecində orta məktəbi bitiri. Sonra Paris Universitetində siyaset və hüquq fakültəsində təhsil alır, Londonda dil kursunu bitirdi. Latife xanım aldığı təhsillə ingiliscə, fransızca, ispanca v almanca öyrənir. Sakarya döyüşlərində Atatürk ordusunun qələbə qazanmasını eşidərək universitetin üçüncü kursunda təhsilini dayandırır və Sakaryaya Müstafa Kamalı və ordusunu qarşılamaq üçün İzmirə gedir.

9 sentyabr 1922-ci ildə Türk ordusu İzmirə daxil olduqdan sonra Baş komandanlığa qərargah lazım olur və hərbi komandanlıq Qazi Mustafa Kamal Paşaya Göztəpədəki Uşakizade ailesinin malikənəsini məsləhət bilirlər. Ailesi xaricdə olan və malikənədə ata nənəsi ilə yaşayan Lətifə Uşşaqlı 14 sentyabrdan etibarən Mustafa Kamal Paşanı yaxından görürü. 16 gün sürən ve 30 sentyabr 1922-ci il tarixinədək bu müsafirlikdə "Mudanya Atəşkəs Anlaşması" çalışmaları hazırlanır.

Türkiyə Respublikası təsis sonra 1923, Atatürk hər bir Türkiyə vətəndaşı (əvvəl, Osmanlı İmperiyası zamanı əhalinin mənşə və ya işğal, onun əhali üçün məlum olan bir ad idi bir soyadı qəbul ki,''' əzəldən, Məsələn, Əli Bəkri "). Uşaqizadə Ərəb dilində mənası, həm də "Uşaqlı" deməkdir.

• Gazi ve Latife — İsmet Bozdağ, Emre Yayınları, 1991.
• Mustafa Kemal'le 1000 Gün Latife Hanım'ın Atatürk'le Yaptığı Kısa Süren Evliliğin Öyküsü — Nezihe Araz, Dünya Yayıncılık, 2005.
• Latife Hanımın Sırları ve Türk Sosyetesi — Mehmet Barlas, Birey Yayıncılık, 2005.
• Latife Hanım — İpek Çalışlar, Doğan Kitap, 2006.
• Latife Hanım'ın Kağıtları — Fatih Bayhan, Pegasus Yayınları, 2007.
• Teyzem Latife — Fatih Bayhan, M. Sadık Öke, Pegasus Yayınları, 2011.
• Sen Latife Değil Latifsin — Nezihe Araz, Özgür Yayınları, 2002.
• Atatürk'ün Aşkı Latife — Fatih Bayhan, Paradoks Kitap, 2012.

"Uşakizade Köşkü ve Gazi Mustafa Kemal Paşa" Ahmet Gürel, İzmir Özel Türk Koleji Yayını, 2007.

1. ↑ ^{1 2} Latife Hanim // FemBio database (alm.).