Nitq (Mustafa Kamal Atatürk)

Mustafa Kamal Atatürk "Nitq"i təqdim edən zaman

Nitq (türk. Nutuk) — Respublika Xalq Partiyası lideri Mustafa Kamal Atatürkün 15–20 oktyabr 1927-ci ildə yerli və xarici mətbuat mənsublarının da qatıldığı partiyasının 2-ci Konqresində reallaşdırdığı otuz altı saat yarım davam edən tarixi nitqi və onun mətni. 1919–1927-ci illəri arasında Mustafa Kamal və silah yoldaşlarının fəaliyyətlərini yekunlaşdıran danışma, Mədəniyyət Nazirliyi Nəşriyyat tərəfindən (sənədlər hissəsi xaricində) təxminən 900 səhifəlik bir kitab olaraq nümayiş olunmuşdur və Türkiyə Cümhuriyyətinin bu dövrlə əlaqədar ən fundamental rəsmi tarix qaynağı olmaq xüsusiyyətindədir.

Nitqin aktual türkcəyə çevrilmiş distributivləri bir çox nəşriyyat tərəfindən çap edilmiş əsasları Nitq adını seçmişlər.

Nitq, sənədləri sayəsində, Atatürkün tarixi şəxsiyyətini də ortaya qoymaqdadır. Atatürk; yaşanılan hadisələrlə əlaqədar qeydli sənədləri yığmış və Nitqi yazarkən bu sənədlərə əsaslanaraq işlərini yekunlaşdırmışdır.

Nitqdə adı çəkilən şəxslər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
şəkil ad həyat işlər
Mustafa Kemal Paşa 1881–1938 Qurtuluş Savaşına qatılan ilk beş generaldan birisidir
Kazım Qarabəkir 1882–1948 Qurtuluş Savaşına qatılan ilk beş generaldan birisidir
Rauf Orbay 1881–1964 Qurtuluş Savaşına qatılan ilk beş generaldan birisidir
Refet Bele 1881–1963 Qurtuluş Savaşına qatılan ilk beş generaldan birisidir
Əli Fuad Cəbəsoy 1882–1968 Qurtuluş Savaşına qatılan ilk beş generaldan birisidir
Camal Mərsinli 1875–1941
Nurəddin İbrahim Konyar 1873–1932
Mustafa Vasıf Qaraqol 1872–1931
İsmət İnönü 1884–1973
Zəki Qədirbəyoğlu 1884–1952
Cəlaləddin Arif 1875–1928
Cəfər Təyyar Əyilməz 1878–1958
Əli İhsan Sabis 1882–1957
Bəkir Sami Kunduh 1865–1933
Rıza Nur 1879–1942
Çərkəz Əthəm 1886–1948
Səlahaddin Kösəoğlu 1882–1949
Hüseyin Avni Ulaş 1887–1948
Əli Rza Paşa 1860–1932
Şerif Paşa
Əhməd İzzət Paşa 1864–1937
Çürüksulu Mahmud Paşa 1865–1931
Yəhya Kaptan ?-1920
Herbert Corc Uells 1866–1946
Salih Bozok 1881–1941
Rüştü Paşa 1872–1926
Xalid Paşa (Karsıalan) 1883–1925
Yusif İzzət paşa 1876–1922
Cevat Çobanlı

(İsmail Cevad)

1870–1938
Bəkir Sami Kunduh 1867–1933
Şevkət Turgut Paşa 1857–1924 Mayıs 1919–26 Haziran 1919 tarihleri arasında Harbiye Nazırlığı yapmıştır.
Əli Kemal bəy 1867–1922 Dahiliye Nazırı (4 mart 1919–20 Haziran 1919)
 Türkiyə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.