Yurdda sülh, cahanda sülh

Mustafa Kamal Atatürk 1931-ci ildə Anadolu turları zamanı bir vətəndaşla söhbət edir.
İstanbul Hərb Muzeyində saxlanılan şüarın müxtəlif dillərdə yazılmış lövhə

Yurdda sülh, cahanda sülh! (türk. Yurtta sulh, cihanda sulh) — şüarı Türkiyə Respublikasının qurucusu və ilk prezidenti, dövlət xadimi, marşal Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən səsləndirilmişdir.[1] Atatürk 20 aprel 1931-ci ildə Anadolu turları zamanı ilk dəfə ictimaiyyət qarşısında Yurdda sülh, cahanda sülh! şüarını tələffüz edib.[2] Bu şüar sonradan Türkiyə Cümhuriyyətinin xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən birinə çevrildi.[3]

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türkiyə Respublikasının qurucusu və ilk prezidenti Mustafa Kamal Atatürk 20 aprel 1931-ci ildə Anadolu səfəri zamanı ilk dəfə ictimaiyyət qarşısında Yurdda sülh, cahanda sülh! şüarını səsləndirmişdir.[2] Əslində şüarın cümləsi genişdir. Atatürk nitqində "Hesab edirəm ki, Cümhuriyyət Xalq Partiyasının qəti ümumi siyasətini ifadə etmək üçün aşağıdakı qısa cümlə kifayətdir: Yurdda sülh, cahanda sülh üçün çalışırıq".[4]

“Yurdda sülh, cahanda sülh” şüarı bundan sonra Türkiyədə dövlət idarəçiliyinin və istənilən dövlət fəaliyyətinin mərkəzi prinsipi kimi qəbul edildi.

Bu prinsip 1961 və 1982-ci il Türkiyə Respublikasının Konstitusiyalarında da yer alan Cümhuriyyətinin əsas xarici siyasət şüarı oldu. Dövlət idarəçiliyində və dövlətin bütün növ fəaliyyətlərində rəhbər tutulan “Yurdda sülh, cahanda sülh!” prinsipi həm də üstün bir qanunun aliliyidir. “YYurdda sülh, cahanda sülh!” prinsipi bir tərəfdən ölkə daxilində əmin-amanlıq içində yaşamaq, digər tərəfdən isə beynəlxalq sülh və təhlükəsizlik məqsədi daşıyır. Prinsip dövlətin həm daxili, həm də xarici siyasətinin təməl əsasını təşkil edir.

Dünyada baş verə biləcək hər hansı bir iğtişaşın hər kəsə zərər verə biləcəyini və buna görə də millətlərin başqa xalqların problemlərinə biganə qala bilməyəcəyini ifadə edən kamalizmin inteqrativ prinsiplərindən biridir. “Yurdda sülh, cahanda sülh!” ən geniş mənada texniki ifadədir və eyni zamanda kollektiv təhlükəsizliyə, beynəlxalq sülhün qorunmasına və davamlılığına aiddir.

“Yurdda sülh, cahanda sülh!” ifadəsi bugünkü türkcədə də “Yurtta sulh, dünyada barış” kimi də deyilir.[5]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Mehmet Gönlübol, Atatürk’ün Dış Politikası; Amaçlar ve ilkeler, Atatürk Yolu, 1981, s. 269.
  2. ↑ 1 2 Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, C. IV, (1917-1938), s. 549-552.
  3. ↑ "Synopsis of the Turkish Foreign Policy". mfa.gov.tr. en:Ministry of Foreign Affairs (Turkey). iyul 20, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyul 26, 2016.
  4. ↑ As translated by Mete Avcı Metheus Arxivləşdirilib 2013-05-25 at the Wayback Machine
  5. ↑ "Atatürk Araştırma Merkezi". 2008-01-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]