Meqino-Xanqalas ulusu

Meqino-Xanqalas ulusu (saxa Мэҥэ Хаҥалас улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi şəhər tipli Nijnı Bestyax qəsəbəsidir[2][3].

Meqino-Xanqalas ulusu
Мэҥэ Хаҥалас улууһа
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb

61°57′36″ şm. e. 129°54′36″ ş. u.HGYO

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1930
Sahəsi
  • 11.700 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 33.110 nəf. (2023)[1]
Rəsmi sayt
Meqino-Xanqalas ulusu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sahəsi - 11,7 min km²-dir. Şimaldan Ust-Aldan, şimal-şərqdən Çurapçı, cənub-şərqdən Amqin, cənub-qərbdən Xanqalas, qərbdən Yakutsk şəhər dairəsi ilə həmsərhəddir. Bu Saxa Respublikasındakı ən kiçik ulusudur. Onun sahəsi respublikanın ən böyük ulusundan - Olenok ulusundan 27 dəfə kiçikdir. Lakin eyni zamanda ulusun sahəsi İsrail ərazisi ilə müqayisə olunur.

Təbii şərait

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ulus Mərkəzi Yakut ovalığı üzərində yerləşir. Cənub hissəsi Prilenski platosundadır.

Ulusun qərb sərhədi Lena çayının qolları boyunca yerləşir.

Ulusun ərazisində 3 düzənlik var: Mayinskaya, Neryuktyay, Tyunqyulunskaya.

Ərazisində çoxlu sayda göl vardır: Tyunqyulyu, Balıktax. Abalax gölü müalicəvi palçığa sahibdir.

Yanvarda orta temperatur −41 ... −42 ° C, iyul + 17 ... + 18 ° C olur. Yağıntının miqdarı il ərzində 200-255 mm təşkil edir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

10 fevral 1930-cu ildə təsis edilmişdir. İki keçmiş Saxa ulusunun birləşdirilməsi ilə formalaşmışdır - Meqinski və Şərqi Xanqalas.

8 noyabr 2007-ci ildə Saxa Respublikası Dövlət Məclisi (İl Tumen), ulus mərkəzinin Maya kəndindən Nijni Bestyaxa köçürülməsi haqqında qanun qəbul edir.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

2002-ci il siyahıyaalmasına görə saxalar əhalinin 91%, ruslar - 6,4%, ukraynalılar - 0.4%, Evens - 0.3%, digərləri 1.5% təşkil edir.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Nijni Bestyax) ulus əhalisinin 13,41% -i yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meqino-Xanqalas ulusu ərazisinə 1 şəhər və 30 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 36 yaşayış məntəqəsi daxildir[4][5].

Tanınmış şəxsləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yeqor Nikolaeviç Alekseev - məşhur Yakut sümük oymaçısı, SSRİ Rəssamlar İttifaqının üzvü.

Vladimir Petroviç Larionov - mexanik, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki. Şimalın Fizika və Texniki Problemlər İnstitutunun direktoru.

Marina Viktorovna Levtova - sovet, rus teatr və kino aktrisası, Rusiyanın əməkdar artisti.

Dmitri Fedoroviç Xodulov - Sovet rejissoru, aktyor, SSRİ xalq artisti.

Tuyara Anatolyevna Svinoboeva - Rus teatr və kino aktrisası

Fedor Kuzmiç Popov - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
  2. ↑ "«Предвыборный настрой внеочередной сессии»". газета «Якутия».[ölü keçid]
  3. ↑ "«Перенос административного центра в п. Нижний Бестях осуществится в два этапа»". Якутское-Саха Информационное Агентство.[ölü keçid]
  4. ↑ "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.
  5. ↑ "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-14.