Ust-May ulusu

Ust-May ulusu (saxa Уус-Маайа улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi şəhər tipli Ust May qəsəbəsidir. Qəsəbə Yakutsktan 380 km məsafədə yerləşir.

Ust-May ulusu
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb

60°36′ şm. e. 134°17′ ş. u.HGYO

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 may 1931
Sahəsi
  • 95.300 km²
Saat qurşağı
  • Yakutsk vaxtı[d]
Əhalisi
Əhalisi
  • 7.159 nəf. (2023)[2]
Ust-May ulusu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ulus respublikanın şərqində yerləşir və Şimali qütb dairəsindən 200 km məsafədə yerləşir. İqlimi sərt, kəskin kontinentaldır.

Çayları: Aldan və onun qolları May, Cunekyan və Allax-Yun. Rayonun ərazisi 95.32 min km²-dir. Relyefi dağlıqdır. Yanvar ayının orta temperaturu şimal-şərqdə -40 ° C-dən cənub-qərbdə -42 ° C-dək; dağlarda iyul +14 ° C-dən çay vadilərində +16 ° C-ə qədər olur. İllik yağıntının miqdarı 250-300 mm-dən 400-500 mm-ə qədər olur.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon 20 may 1931-ci ildə Yakutsk vilayətinin May qəzası ərazisində qurulub. 1937-1948-ci illərdə rayon Allax-Yun (mərkəzi Allax-Yun olan) və Ust-May rayonlarına ayrılır.

1972-1992-ci illərdə rayonun mərkəzi Solneçnı kəndi idi.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

Əhalinin əsas hissəsi ruslar təşkil edir. Üstəlik burada saxalar, evenlər və digər millətlərin nümayənələri yaşayır.

2002-ci il siyahıyaalmasına görə ulusun etnik tərkibi: ruslar (64,2%), saxalar (7.1%), evenlər (0.2%), evenklər (9.3%) və digər millətlər (19.2%).

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Zvyozdoçka, Solnoçnı, Ust-May, Eldikan və Yuqorenok) ulus əhalisinin 71,62 % -i yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ust-May ulusu ərazisinə 5 şəhər və 5 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 15 yaşayış məntəqəsi daxildir[3][4].

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İqtisadiyyatda aparıcı yeri sənaye tutur - qızıl mədəni, qazma sənayesi, dağ-mədən və yol avadanlıqlarının təmiri müəssisələri, yerli sənaye, tikinti materialları istehsalı. Ulusda respublika qızılının təxminən 7% -i hasil olunur.

Kənd təsərrüfatının köməkçi əhəmiyyətə malikdir. Ətlik və südlük maldarlıq inkişaf etdirilir, kartof və tərəvəz becərilir, xəz-dəri ticarəti aparılır. Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar 28,1 min ha təşkil edir. Bunun 1,6% əkin sahələri, 61,1% biçənəklər, 36.5% otlaqlar təşkil edir. Ulusda dövlət təsərrüfatları, kəndli təsərrüfatlarının birlikləri, kəndli təsərrüfatları, o cümlədən bir icma mövcuddur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  2. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
  3. ↑ "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-30.
  4. ↑ "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-14.