Qornı ulusu

Qornı ulusu (saxa Горнай улууhа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Berdiqestyax kəndi, respublikanın paytaxtı Yakutsk şəhərindən quru yolu ilə 184 km, hava ilə 150 km məsafədə yerləşir.

Qornı ulusu
Горнай улууhа
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb

62°05′45″ şm. e. 126°42′07″ ş. u.HGYO

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 25 iyun 1931
Sahəsi
  • 45.600 km²
Saat qurşağı
  • Yakutsk vaxtı[d]
Əhalisi
Əhalisi
  • 12.004 nəf. (2023)[1]
Rəsmi sayt
Qornı ulusu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mərkəzi Yakutiyada yerləşir. Sahəsi 45,6 min km²-dir. Ulusun çox hissəsi Prilenski yaylasında yerləşir. Şimalda Mərkəzi Yakut ovalığı yerləşir. Bölgənin əsas çayları: Sinya, Sitte, Tyuqyuene (Lena çayının sol qolları). Respublikanın 6 ulus ilə sərhəddir:Yuxarı Vilyoy, Olekminski, Vilyoy, Kobyayski, Nam, Xanqalas və Yakutsk şəhər dairəsi. Ulusda vəhşi heyvanların və onların yaşayış yerlərini qorumaq, çoxaltmaq və bərpa etmək üçün Sinyaya Milli Təbiət Parkı və ehtiyat qoruqları qurulmuşdur. Xüsusi mühafizə olunan ərazilər ulusun ümumi ərazisinin 35,7% -ni tutur. Ulus güclü turistik və rekreasiya potensialına malikdir. Sinaya Milli Təbiət Parkının və ov obyektlərinin bazasında hər il ovçuluq və ekoloji turizm təşkil edilir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon 25 iyun 1931-ci ildə qurulmuşdur.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

Əhalinin əsas hissəsi saxalılar təşkil edir. Üstəlik burada ruslar, evenlər, evenklər və digər millətlərin nümayənələri yaşayır.

2002-ci il siyahıyaalmasına görə ulusun etnik tərkibi: saxalar - 10 854 nəfər (95.03%), ruslar - 209 nəfər (1.83%), evenklər - 112 nəfər (0.98%), evenlər - 57 nəfər (0, 50%), digər millətlər - 190 nəfər (1.66%).

Yaş tərkibi

Əhalinin orta yaşı 28-dir.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qornı ulusu ərazisinə 9 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 16 yaşayış məntəqəsi daxildir[2].

Ulus başçıları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2002—2007 - Nikolay İvanoviç Andreyev

2008—2013 - Pyotr Nikolayeviç Alekseyev

2013-cü ildən - Nikita Viktoroviç Andreyev[3].

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ulus iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Onun əsas sahəsi heyvandarlıqdır (ətlik və südlük maldarlıq, at yetişdirilməsi). Kənd təsərrüfatı torpaqları 54,9 min ha təşkil edir.

Tanınmış şəxsləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Semyon Petroviç Danilov (1917-1978) - Yakut şairi.

Sofron Petroviç Danilov (1923-1993) - Yakut yazıçısı.

Afanasi Nikolayeviç Osipov (1928) - Sovet, Yakut və Rus rəssamı.

Avqustina Nikolaevna Filippova - Moda dizayneri, Yakutiyanın əməkdar mədəniyyət işçisi, Rusiya Rəssamlar İttifaqının üzvü.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
  2. ↑ "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-26.
  3. ↑ "Главы муниципального района". 2014-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-15.