Aşağı Kolıma ulusu

Aşağı Kolıma ulusu (saxa Аллараа Халыма улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi şəhər tipli Çerski qəsəbəsidir.

Aşağı Kolıma ulusu
Gerb
Gerb

70° şm. e. 157° ş. u.HGYO

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1930
Sahəsi
  • 87.100 km²
Saat qurşağı
  • Maqadan vaxtı[d]
Əhalisi
Əhalisi
  • 4.211 nəf. (2023)[2]
Aşağı Kolıma ulusu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ulus Saxanın şimal-şərqində, Kolıma ovalığında, Kolımanın sağ sahilində yerləşir. Şimaldan Şərqi Sibir dənizinin suları ilə yuyulur.

Böyük çaylar Kolıma, Alazeya, Bolşaya Çukoçya, Malaya Kuropatoçya. Çoxlu sayda göllərə sahibdir. Onlardan ən böyükləri: Nerpiçye, Çukoçye, Bolşoye Morskoe, İlirqıtkin. Ulus cənubdan Orta Kolıma, qərbdən Allayıaxa ulusu, şərqdən isə Çukotka Muxtar Dairəsi ilə sərhədlənir. Aşağı Kolıma ulusu Saxanın mərkəzindən ən uzaq rayondur. Aşağı Kolıma ulusu sərhəd zonasıdır. Bəzi inzibati vahidlərə keçmək üçün bir sıra sənədlər əldə etmək lazım gəlir.

Sahənin əsas cazibəsi Pleystosen parkıdır. Park, ulusun inzibati mərkəzinə yaxın olmayan Kolımanın aşağı axarında yerləşir. Parkın əsas vəzifəsi ərazinin qədim ekoloji sisteminin dirçəldilməsidir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon 1930-cu ildə Qərbi Tundra rayonu adı ilə Çukotka muxtar dairəsinin bir hissəsi olaraq (mərkəzi Nijnekolımsk) meydana gəlir. 1931-ci ildə Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verilir.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

Əhali arasında ruslar, o cümlədən poxodçular, həmçinin saxalarlar, çukçalar və yukagirlər üstünlük təşkil edir. Ulusda 4414 nəfər yaşayır (2002).

Urbanizasiya

Ulus əhalisinin 59,56% -i şəhər şəraitində (Çerski q) yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aşağı Kolıma ulusu ərazisinə 1 şəhər və 3 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 13 yaşayış məntəqəsi daxildir[3][4]. Ulus ərazisinə daxil olan yaşayış mənttəqələri: Ambarçik q., Andruşkino k., Dve Viski k., Ermolovo q., Kolımskoye k., Krestovaya q., Mixalkinoi q., Nijekolıms q., Petuşki k., Poxodsk k., Timkino q., Çerski ş.t.q., Çukoçya q.

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İqtisadiyyatda aparıcı yeri kənd təsərrüfatı (şimal maralı, maldarlıq) və ovçuluq (xəz və balıq) tutur. Kənd təsərrüfatı torpaqları 7.7 min ha-dır. Ulusda kommunal-klan daxil olmaqla dövlət təsərrüfatları, kəndli təsərrüfatları mövcuddur. Balıq fabriki və yerli müəssisələr vardır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  2. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
  3. ↑ "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-28.
  4. ↑ "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-28.