Mirnı ulusu

Mirnı ulusu (saxa Мииринэй улууhа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Mirnı şəhəridir.

Mirnı ulusu
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

62°32′ şm. e. 113°57′ ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Mirnı (Yakutiya)
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 12 yanvar 1965
Sahəsi
  • 165.800 km²
Saat qurşağı
  • Yakutsk vaxtı[d]
Əhalisi
Əhalisi
  • 71.308 nəf. (2023)[1]
Rəsmi sayt
Mirnı ulusu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sahəsi 165,8 min km²-dir. Şimaldan və şimal-şərqdən Olenok ulusu, şərqdən Nyurba və Suntar ulusları, cənubdan Lena ulusu, qərbdən İrkutsk və Krasnoyarsk vilayətləri ilə həmsərhəddir. Bu ərazidə böyük bir anomal vadilərdən biri Ölüm vadisi yerləşir.

Təbii şərait

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Relyefi platodur. Ulusun şimalında Vilyoy yaylası, cənubda Prilensi yaylası yerləşir.

Böyük çayı Vilyoydur. Ulus ərazisində Vilyoy su anbarı yerləşir.

Yanvar ayının orta temperaturu cənubda -32 ° C-dən şimalda -40 ° C, iyulda + 14 ... + 16 ° C arasında dəyişir. İllik yağıntının miqdarı 250-300 mm-dir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nüvə partlayışları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2 oktyabr 1974-cü ildə Udaçnı şəhərindən 2,5 km şimalda, 98 m dərinlikdə, 1,7 kiloton tutumlu yeraltı nüvə partlayışı reallaşır.

24 avqust 1978-ci il, Ayxaladan 39 km şərqdə, Kraton-3 qurğusunda 577 metr dərinlikdə, 19 kiloton tutumlu bir sənaye nüvə partlaması reallaşdırılır.

1976-1987-ci illərdə "Oka", "Vyatka", "Şeksna", "Neva" partlayışlarında tutumu 15 kiloton olan beş partlayış. Mirny şəhərindən 120 km cənub-qərbdə, Srednebotuobinski neft yatağında baş tutur.

Ulusun tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mirnı rayonu 12 yanvar 1965-ci ildə Lena, Suntar və Olenok rayonlarının ərazilərinin bir hissəsindən qurulmuşdur.

1930-cu ildə müasir Mirnı ulusu ərazisinin bir hissəsini əhatə edən Sadınski rayonu qurulur. Onun ərazisinə Botuobinski, Sadınski, Çuoninski daxil olur. 1948-ci ildə rayon ləğv edilir.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

2002-ci il siyahıyaalmasına görə əhalisinin 67,5% - ruslar, 9,8% - ukraynalılar, 7,6% - saxalar, 6,5% - tatarlar, 1,3% - buryatlar, qalanları - digər millətlər təşkil edir.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Mirnı və Udaçnı şəhərləri, Ayxal, Almaz, Svetlı və Çernışevski şəhər tipli qəsəbələri) ulus əhalisinin 96,52 % -i yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mirnı ulusu ərazisinə 6 şəhər və 3 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 14 yaşayış məntəqəsi daxildir[2][3].

Nəqliyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Anabar (Lensk - Mirnı - Çernışevski - Udaçnı) və Vilyoy (Yakutsk - Vilyoysk - Mirnı) avtomobil yolları rayon ərazisindən keçir.

Mirnı və Polyarnıdə hava limanları vardır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
  2. ↑ "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.
  3. ↑ "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-14.