Lüğətlərdə axtarış.

Gürlevik şəlaləsi Türkiyədə Ərzincanın 23 km cənub-şərqində yerləşir.1950–1953-cü illərdə Dövlət Su İşləri (DSİ) tərəfindən, 3,040 KW gücünə sahib şəlalənin aşağı hissəsində, su-elektrik stansiyası tikilib. Növbəti illərdə, 1965-ci ildə əlavə olaraq Gürlevik su-elektrik stansiyasının su tutumu 3.866 1 / san yüksəldildi.

Hacıman şəlaləsi — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonu, Hacman kəndi inzibati vahidliyində yerləşir. Şəlalə həmçinin Pirqulu Dövlət Təbiət Qoruğunun bir hissəsini təşkil edir.

Hottay şəlaləsi (法体の滝, Hottai no taki) – Yaponiyanın Akita prefekturasının Yurihonco şəhərində yerləşən şəlalə. Çokay dağının yamaclarında yerləşən Koyoşi çay sisteminin qolu olan Akasava çayı üzərində yerləşir. Yaponiya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən 1990-cı ildə nəşr olunmuş "Yaponiyanın Top-100 şəlaləsi" siyahısına daxildir. 17 dekabr 1960-cı ildən etibarən şəlalə və onun töküldüyü gölməçə Akita Prefektura Gözəllik Mənzərəsi Yeri və Təbiət Abidəsi kimi qorunur.

Yaqala (est. Jägala juga) — Estoniyanın eyniadlı Yaqala çayı üzərində yerləşən şəlalə. Şəlalə Haryumaa vilayətinin Yoelahtme rayonu ərazisinə aiddir. Fin körfəzindən 4 km cənubda, Tallin şəhərindən isə 25 km şərqdə yerləşir. == Ümumi məlumat == Şəlalənin hündürlüyü 8 metr, eni isə təxminən 50 m-dir. Estoniyanın ən böyük şəlalələrindən biridir. Suyun töküldüyü yerdə çıxıntı meydana gəlmiş və suyun arxa hissəsində boşluq formalaşmışdır. Məhs boşluqla şəlalə boyu hərəkət etmək mümkündür. Ancaq yol təhlükəlidir. Daşlar üzəri həmişə sürüşkən olur.

Jog (Gersoppa) — Hindistanda şəlalə. Şəlalə Hindistan yarımadasının qərbində ki Qərbi Qat dağlarında yerləşir. Jog Şaravati çayının mənsəbin yaxınlığındadır (40 km). Şəlalə Karnataka ştatının görməli yerlərindən biri hesab edilir. == Ümumi məlumat == O dörd hissədən ibarətdir. Şəlalənin ümumi eni 472 metrdir. Hündürlüyünə görə ölkədə ikinci (Nohkalikai şəlaləsindən sonra), dünyada isə 120-ci yerdədir. Digər şəlalələrdə fərqli olarq su kəskin olaraq yerə tökülür. Jog Şaravatı çayında yerləşir və hər dörd hissənin öz adı var. Adlar axınların xarakterinə görə verilib.

Katex Şəlaləsi — Balakən rayonu ərazisindəki Katexçay şəlaləsi isə Azərbaycanda ən məşhur şəlalə sayılır. Qeyd edək ki, bu şəlalə Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunun ərazisinə daxildir. Şəlalənin hündürlüyü 20 metrə yaxındır. Bu, Azərbaycanın ən bolsulu şəlaləsidir. Şəlaləyə getmək üçün Katex kəndindən keçən sərt eniş-yoxuşlarla hərəkət etmək lazımdır. Katexçaya çatmaq üçün 500 metrlik çətin dolanbaclı və uçurumlu yolu piyada qət etmək gərəkdir. Şəlalənin yerləşdiyi ərazini görənlər əsrarəngiz mənzərədən zövq ala bilirlər. Bura turistlərin ən çox üz tutduğu məkanlardan biridir. Mütəxəssislər bildirirlər ki, Katexçay şəlaləsinin təzyiqindən əldə edilə biləcək elektrik enerjisi bəlkə də bütöv bir rayonun işıqla təminatına bəs olar.

Keila (est. Keila juga) − Estoniyanın şimal-qərbində yerləşən şəlalə. Şəlalə Haryumaa vilayətinin Keila rayonu ərazisindədir. Şəlalə Keila çayı üzərində yerləşir və Keila-Yoa qəsəbəsi yaxınlığındadır. Tallin şəhərindən 30 km qərbdə yerləşir. Keila şəlaləsinin hündürlüyü 6 metr, eni isə 70 metrdir. Keila böyüklüyünə görə ancaq Narva və Yaqala şəlalələrindən geri qalır. Şəlalənin suyu il boyu eyni deyil. Əsasən yaz aylarında, qar əridikdən sonra ən yüksək səviyyədə olur. Qış aylarında şəlalə qismən donur.

Keqon (yap. 華厳滝 Keqon-taki) — Yaponiyada şəlalə. Şəlalə Toçiqi prefekturasının Nikko şəhəri yaxınlığındadır. Nikko Milli Parkı ərazisində yerləşir. Tyudzendi gölündən çıxan Daiyaqava çayı üzərində yerləşən şəlalənin hündürlüyü 97 metrdir. Vaxtıilə çay yatağı vulkan püskürməsi zamanı lava ilə dolmuşdur. Çayın geoloji fəaliyyəti nəticəsində yataq böyümüş və Keqonla yanaşı on iki kiçik şəlalələr meydana gəlmişdir. == Ümumi məlumat == Şəlalə öz adını buddist mənbələrindən götürmüş (華厳経 Keqonqe). Nikko şəhəri yaxınlığında ümumən 48 şəlalə mövcuddur. Keqon isə bunlardan ən məşhurudur.

Kinzelyuk şəlaləsi — Rusiyanın Krasnoyarsk diyarında şəlalə. Kinzelyuk Talnikovıy şəlaləsindən sonra hündürlüyünə görə ikinci şəlalədir. Kinzelyuk şəlaləsi ilin bütün aylarında bol suludur. Şəlalənin hündürlüyü haqqında tam dəqiq məlumat yoxdur. Buna səbəb şəlalənin çətin gedilən məkanda yerləşməsidir. Kinzelyuk şəlaləsini bəzən Fedosev şəlaləsi adlandırırlar. 40-cı illərdə ilk dəfə olaraq bioloq A.A. Fedorov, sonra isə geodeziyaçı Q.A.Fedosev atların köməyi ilə şəlaləyə gəlib çata bilmiş. «Kinzelyuk» isə yerli əhalinin dilində «göydən düşən» deməkdir. Bölgə bitki və heyvanat aləmi baxımdan çox zəngindir. == Ümumi məlumat == Şəlalə Krasoyarsk diyarının Kuraqin rayonu ərazisində, İrkutsk vilayəti ilə sərhəddə yerləşir.

Korab şəlaləsi (Proyfel) — Makedoniya Respublikasının qərbində, Albaniya ilə sərhəddə yerləşən şəlalə. Şəlalə Mavrovo Milli Parkı ərazisində yerləşir. Dlaboça çayının yuxarı axarlarındadır. Dlaboça çayı öz növbəsində Radika çayının hövzəsinə daxildir. Şəlalə Korab dağının ətəklərindən aşağı doğru axır. Şəlalə Mal-Korab dağının ətəklərinə yağan qarın əriməsi sayəsində formalaşır. Şəlalənin intensivliyi mövsümdən alılı olaraq dəyişir. Korab şəlaləsi nəyinki Makedoniyanın həm də bütün Balkan yarımadasının ən hündür şəlaləsidir. İnzibati baxımından Makedoniyanın Mavrovo və Rostuşa rayonu ərazisinə daxildir. == Təsviri == Onun ölçüləri ölçmə xüsusiyyətlərindən asılı olaraq dəyişir.

Krimler şəlaləsi (alm. Krimmler Wasserfälle‎) — Avstriyada kaskad şəlalə. Şəlalə eyni adlı Krimler-Ahental çayının üzərindədir (Zalçah çayının qolu). Avropanın ən böyük kaskad şəlalərdən biri. == Ümumi məlumat == Krimlerin ümumi hündürlüyü 385 metrdir. Krimler Avstriyanın ən hündür şəlaləsidir. Şəlalə Yüksək Tauern Milli Parkının ərazisindədir. Üç kaskaddan ibarətdir: Yuxarı, orta və aşağı. Kaskadların hündürlüyü belədir: 145 m, 100 m и 140 m). 30 milyon il əvvəl Alp dağlarının qalxması nəticəsində formalaşmışdır.

Kuperle şəlaləsi — Nuquş çayının bir qolu olan Kuperle üzərində yerləşən şəlalə. Başqırdıstan Respublikasının Mələuez rayonu, Başqırdıstan Milli Parkı ərazisində yerləşir. yaxınlığında Kuperle karst körpüsü vardır. Şəlalənin hündürlüyü 15 metrdir. == Həmçinin bax == == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Vikianbarda Kuperle şəlaləsi ilə əlaqəli mediafayllar var.

Kxon (laos ຂກົກນເກະ ຜກະ ຜເກະງ) — Laosda şəlalə. Mekonq çayı üzərində yerləşən Kxon şəlaləsi ölkənin Tyampasak əyalətində, Kamboca sərhəddi yaxınlığındadır. Şəlalə kaskad tiplidir və astanalardan ibarətdir. == Ümumi məlumat == Şəlalə Kamboca sərhəddindən 3,5 km şimalda yerləşir. Əslində Kxon böyük astanadır. Şəlalənin rəsmi adı Khonephapheng Waterfaldır. Dünyada daha çox Kxon kimi tanınır. Bəzən Kon terminidə işlədilir. Ehtimal olunur ki, şəlaləni 1920-ci ildə E. Kxoxan adlı səyyah aşkar etmiş. Onun şərəfinə şəlalə belə adlandırılmış.

Laton şəlaləsi - İranda, Gilan ostanının Astara şəhərində yerləşir, hündürlüyü 105 metrdir. Laton çayı Spinas dağlarından başlayır, daha sonra Ləvəndəvil çayına qoşulur və nəhayət Xəzər dənizinə tökülür.

Ləzə şəlaləsi və ya Laza şəlaləsi — Qusar rayonunda yerləşən şəlalə. == Haqqında == Ləzə şəlaləsi Şəlalə Qusarın Laza kəndinin adı ilə bağlıdır. Kənd Qafqaz sıra dağlarının şimal-şərqində, dəniz səviyyəsindən 4242 m hündürlükdə yerləşən Şahdağ yüksəkliyinin "Şah yaylaq" dağının ətəyində yerləşir. İnsanları bura ən çox cəlb edən əsasən kənddəki şəlalədir. Şəlalədə qarlı-şaxtalı havalar 7 ay davam edir. Temperatur mənfi 30 dərəcəyədək enir. Qış fəslində kəndin dörd bir yanındakı şəlalələrin əksəriyyəti donaraq əsrarəngiz təbiət mənzərəsi yaradır. Donmuş şəlalələrdə buzadırmanma üzrə beynəlxalq və yerli əhəmiyyətli yarışlar da keçirilir. 2024-cü ilin avqustunda baş vermiş güclü leysan yağışı şəlalənin daşmasına səbəb olmuşdur.

Manavqat — Türkiyənin Antalya ilində şəlalə. Manavqat şəlaləsi Manavqat çayı üzərində, Side şəhəri yaxınlığında, Manavqat şəhərinin 3 km-də yerləşir. Hündürlüyü 4 metr, eni isə 40 metrdir. Çayın bol sulu dövründə şəlalə bəzən su altında qalır. Şəlalədən 12 km şimalda Oymapınar su anbarı yerləşir. Çay öz başlanğıcını Antaliyadan 76 km şərqdən, Tavr dağlarından götürür. == Ümumi məlumat == Şəlalə bölgənin görməli yerlərindən biri hesab olunur. Şəlalə öz adını Manavqat çayından götürmüş. Keçən əsrin 80-cı illərdən ziyarətə açıq elan olunmuş. Manavqat sözü «Manauva» sözündən meydana gəlmiş və mənası "ilahənin məbədi" deməkdir.

Marqun şəlaləsi- Fars ostanının Ərdəkan şəhərinin yaxınlığında yerləşir.

Matsumi şəlaləsi (松見の滝, Matsumi no taki) – Yaponiyanın Aomori prefekturasının Tovada şəhərində yerləşən şəlalə. Tovada gölündən axan Oyrase çayının qolu üzərində yerləşir. Yaponiya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən 1990-cı ildə nəşr olunmuş "Yaponiyanın Top-100 şəlaləsi" siyahısına daxildir.

Moqak şəlaləsi — Başqırdıstanın Əbyəlil rayonu ərazisində Moqak çayının üzərində yerləşən şəlalə. Şəlalə Monak çayının Krıktıtau silsiləsində yerləşən Kandıvıl dağının ətəklərindən axan hissəsində əmələ gəlir. Şəlaləyə Beloresdən Maqnitaqorska qədər ərazilərdən getmək mümkündür. Moqak şəlaləsi və ona bənzər Kuk-Karauk şəlaləsini aprelin sonu mayın əvvəlləri ziyarət etmək daha gözəl olur. Bu zaman çayın suyu ən pik həddə çatır. Yayda şəlalə demək olar ki görünmür. == Mənbə == Vikianbarda Moqak şəlaləsi ilə əlaqəli mediafayllar var.

Mucuq şəlaləsi — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonu, Laza kəndi yaxınlığında yerləşir. Mucuq şəlaləsi Dəmiraparançayının solunda, 200 metr hündürlükdə yerləşir. Şəlalənin hündürlüyü 96 metrdir. Mucuq şəlaləsi mənbəyini Qotur dağının massivindən qar və yağış sularından götürür. Şəlaləyə gələn və həmçinin şəlaləni əmələ gətirən su, kiçik çay əmələ gətirir. Çaya Muçuqçay adı verilmişdir. Muçuqçay Dəmiraparan çayının çox qollarından biridir. Çay Tufandağ massivinin cənub-şərq yamacında yerləşən Qotur dağı (3226 m) massivindən (məşhur Salavat aşırımı bu massivdə yerləşir) 2800-3000 metr hündürlükdən başlayır.

Namekava şəlaləsi (滑川の大滝, Namekawa-Ōtaki) – Yaponiyanın Yamaqata prefekturasının Yonezava şəhərində yerləşən şəlalə. Abukunma çayının bir qolu üzərində yerləşir. Yaponiya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən 1990-cı ildə nəşr olunmuş "Yaponiyanın Top-100 şəlaləsi" siyahısına daxildir. Şəlalə töküldüyü yerdə bir neçə çaya başlanğıc verir.

Nanataki şəlaləsi (七滝) – Yaponiyanın Akita prefekturasının Kosaka qəsəbəsinin Haçimantay rayonunda yerləşən şəlalə. Yoneşiro çayının Kosaka qolu üzərindədir. 1990-cı ildə Yaponiya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən nəşr olunmuş "Yaponiyanın Top-100 şəlaləsi" siyahısındadır. Şəlalə 7 kaskada malikdir və 60 metr hündürlükdən tökülür. Şəlaləyə maşınla asanlıqla çatmaq olar. Tohoku avtomagistarlı üzərindəki Kosaka qovşağından 8 kilometr uzaqlıqdadır.

Nanatsu şəlaləsi (七ツ滝, Nanatsu taki) – Yaponiyanın Yamaqata prefekturasının Tsuruoka şəhərində yerləşən şəlalə. Bonci çayının bir qolu üzərində yerləşir. Yaponiya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən 1990-cı ildə nəşr olunmuş "Yaponiyanın Top-100 şəlaləsi" siyahısına daxildir. Şəlalənin adından da göründüyü kimi, şəlalə 100 metrlik datsit süxuru üzərində 7 axına bölünür. Şəlalə əvvəllər müqəddəs Deva dağına gedən həcc yolunun üzərində yerləşirdi.

Niaqara şəlaləsi (ingiliscə: Niagara Falls, fransızca: les Chutes du Niagara) – Amerika Birləşmiş Ştatları və Kanada arasında şəlalə. == Ümumi məlumat == Niaqara şəlaləsi ingilis dilində Niagara falls adlanır. Niaqara çayı üzərində üç şəlalə yerləşir və Amerika ştatı olan Nyu – Yorku, Kanada əyaləti olan Ontariodan ayırır. Niaqara şəlaləsi "Nal" adlanır, ingilis dilində isə "Horseshoe Falls" kimi tərcüm edilir. Bəzi hallarda isə Kanada şəlaləsi (Canadian Falls), Amerikan şəlaləsi (American Falls) və "Duvaq" şəlaləsi (Bridal Veil Falls) kimi də qeyd edirlər. Lakin suyun töküldüyü hissə hündürdür, ancaq böyük deyil. Şəlalələr isə çox genişdir və Niaqara şəlaləsinin suyu buradan asanlıqla keçir. Həmçinin şəlalə Şimali Amerikada ən güclü hesab olunur. Şəlalənin hündürlüyü 53 metr təşkil edir. Amerikan şəlaləsinin su tökülən hissəsini daş qalaqları əhatə etdiyinə görə hündürdür, lakin onun yüksəkliyi 21 metrdir.

Pəzməri şəlaləsi — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Ayıçınqılı aşırımından 3707 metr hündürlükdən başlayan eyniadlı çayın üzərində yerləşən təbiət abidə. Su sərfi, axının sürəti, kinetik enerjisi və gücü ilə fərqlənən şəlalə Azərbaycanda ən böyük şəlalələrdən biridir. Yuxarı axarlarda kanyonvarı dar, kaskadlı dərələrdən keçən, əsasən, bulaq və qar suları ilə qidalanan Ayıçınqılı çayı Vənəndçaya töküldüyü yerin yaxınlığında, dəniz səviyyəsindən 2161 metr hündürlükdə gur şəlalə yaradır. Karbonatlı süxurlar üzərində nisbi hündürlüyü 16 metrə çatan şəlalənin ortaillik su sərfi 1,34 m³/san-dir. Yayın əvvəllərində su sərfi 25 m³/san-ni ötə bilir. Suyun tərkibi hidrokarbonatlı, kalsiumlu, minerallaşma dərəcəsi 90 mq/l-dir. Zəngin su enerji ehtiyatına malikdir. Qaplan şəlaləsi adı ilə də tanınır.