Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ТАТУН

    “атун”-un inkarı; bax атун¹; кьарай татун bax кьарай; мез татун bax мез.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАТУН

    атун глаголдин инкарвилин форма. Кил. АТУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАТӀУН

    атун глаголдин инкарвилин форма. Кил. АТӀУН 1.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • татӀун

    см. датӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАТӀУН

    “атӀун”-un inkarı; bax атӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • BƏYƏNMƏZLİK

    сущ. бегенмиш туширвал, бегенмиш тахьун, хуш татун, гьяз татун, кьабул тавун; // гьисаба такьун, кваз такьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BASARAT

    ...bəsirət; basaratı bağlanmaq басарат кӀев хьун; акун тавун, кьатӀуз тахьун, ван татун; гьакъикъат такун, буьркьуь хьун (пер.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SAYMAZLIQ

    сущ. саймазвал, дикъет тавун, фикир тагун, гьуьрметсузвал; кваз такьун, гьисаба такьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • НЕВНИМАНИЕ

    мн. нет 1. дикъетсузвал; дикъет тагун; фикир тавун. 2. саймиш тавун, гьисаба такьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРЕНЕБРЕЖЕНИЕ

    мн. нет саймиш тавун, гьисаба такьун; фикир тагун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • EHMAL

    ...ахъаюн); 2. сущ. клас. фикир тагун, гьисаба такьун, кваз такьун, яб тагун, япалай тавун; ehmal etmək (eləmək) фикир тагун, кваз такьун, яб тагун, гьи

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MAX

    рах.: max verməmək фикир тагун, кьил кьун тавун, кьил такьун, акахь тавун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TAHUN

    TAHUN(Ə) ə. su dəyirmanı; dəyirman.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • tütün

    Yarpağı emal olunduqdan sonra tütün məmulatının istehsalında əsas xammal kimi istifadə edilən birillik texniki bitki

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • tütün

    tütün

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • TÜTÜN

    Tüstü. Yanaram, yanaram, tütünüm tütməz, Ah çəkərəm, ahım kimsəyə yetməz, Əslimin sevdası sərindən getməz, Əcəb rüsvay olub dillərdə qaldım

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • TÜTÜN

    ...anlamında işlədilib. Papiros (qəlyan) çəkməyə tütsük deyiblər. Tütün və tüstü eyni söz olub, sonra mənaca fərqlənib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ТЯГУН

    м : ◊ дать (задать) тягуна daban almaq, qaçmaq, əkilmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЮТЮН

    м мн. нет məh. tütün.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАБУН

    м ilxı, sürü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TAVUN

    (Quba) baca. – Tavunimiz alçaxdı. – Bu gün günurtadan sunra dağılmış tavuni quymax gərəkdü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TÜTÜN

    tütün bax tənbəkic

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TÜTÜN

    ...Yarpaqlarında nikotin olan quşüzümü ailəsindən ot-bitki. Tütün zəmisi. Tütün yığımı. – Ağacların qalın gövdələri arasından yaşıl tütün plantasiyası g

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TÜTÜN

    1. табак; 2. табачный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТАБУН

    рамаг

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TABUN

    I (Balakən) kənd. – Mən Talalar tabununda oluram II (Qax) at ilxısı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TÜTÜN

    I. i. tobacco; (bitki) tobacco plant II. s. tobacco; ~ yarpağı tobacco leaf*; ~ fabriki tobacco factory; ~ plantasiyası tobacco plantation

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • TÜTÜN

    ...растение сем. пасленовых, в листьях которого содержится никотин. Tütün əkini (səpini) посевы табака, tütün dərimi (yığımı) сбор табака, tütün düzümü

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TÜTÜN

    tütün

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • tütün

    is. tabac m ; ~ plantasiyası plantation f de tabac ; ~ fabriki manufacture f de tabac

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • TÜTÜN

    TÜTÜN I is. Papiros üçün hazırlanmış məmulat. Ananov kağıza tütün bükənlər; Qurtardı tənbəki, saman qalmadı (Aşıq Ələsgər). TÜTÜN II is. Tüstü. Yanars

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • FASİLƏSİZLİK

    сущ. ара датӀун, ара тагун, акъваз тавун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GECİKMƏK

    гл. 1 геж хьун, вахтунда татун, геж атун; геж агакьун; вахтунда агакь тавун; 2. вахтунда тахьун, ленг хьун, геж хьун, геж атун (мес. кьуьд).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞÖVQLƏNMƏK

    ...гьевесда гьатун, гьвес(диз) атун, ашкъида гьатун, илгьам атун, руьгь акатун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LATUN

    I сущ. латунь (сплав меди с цинком, иногда с примесью олова, марганца, алюминия и др.). Vərəq latun листовая латунь II прил. латунный 1. относящийся к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • XATUN

    bax xatın. İtirilən gənclik üçün artıq həsəd və qısqanclıq xanla xatunu qəribə bir təbə salırdı. S.Rəhimov. // bax xanım 4-cü mənada. Atabəy verdiyi ə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • LATUN

    is. [alm.] Mis və sinkin qızıl rəngli xəlitəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЛАТУНЬ

    latun, bürünc

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛАТУНЬ

    ж мн. нет латунь (къелени цурни цинк акадарна арадал атайди, буьруьнж, кишпир хьтинди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШАТУН

    тех. шатун (поршен двигателрин чархунихъ, валдихъ галкIурзавай юзадай гъил хьтинди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • XATUN

    qadın; hökmdar arvadı; hökmdar qadın

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ТУЬТУЬН

    туьрк, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра тенбекдин са жуьре.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • XATUN

    сущ. устар. 1. см. xatın 2. вторая часть некоторых собственных имен; Qətibəxatun, Fatmaxatun

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • XATUN

    xatun bax xanım 2

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ЛАТУНЬ

    ж мн. нет xüs. latun, bürünc.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАТУН

    м 1. tex. sürgü qolu; 2. dan. veyl, avara, səfil

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • XATUN

    ...(ehtimal ki, baybikə, yəni böyük arvad) işlədirlər. Qadın və xatun qohum sözlərdir, qədim mənası “kəbinli arvad” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ГАТУН

    [ гаттун ] прил. 1) гад алукьай вахтуниз талукь тир. # ~ гьаваяр, ~ емишар, ~ йифер, каникулар. Гатун вахт яз, мейитди къачур ни къецел акъатайла,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГАТУН

    ...-ада, -ана; -аз, -азва; -ут, -ан, -урай, -амир; гатун тавун, гатун тахвун, гатун хъийимир 1) ни вуч дараматдин, гьаятдин кьенепата авайбуруз эверу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • HATUN

    xatın, qadın

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ТАБУН

    ...-зава; -а, -ин, -рай, -мир; таб авун, таб тавун, таб тахвун, таб хъийимир чинебан фикир кьилиз акъудун патал дуьз лугьун тавун. Намерддин пеше я та

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТУТУН

    тун глаголдин инкарвилин форма. Кил. ТУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКЬУН

    гл. 1) ни вуж-вуч са вуч ятӀани гъиле ва я кӀула жедайвал тавун. 2) вуж-вуч не-кве эця хьун, акьун тавун. За инсандин хадач кефи, гьа жида за такьун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТУТУН

    тут существительнидин актив падеждин форма. Кил. ТУТ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАХЬУН

    гл., вуж-вуч хьун тавун. Заз къаргъишар ийидайла,... Лагь «ви къулав тахьурай гьич мугьманар, рикӀени ви хажалатдин тӀал хьурай!» А. С. Хцихъ гала

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАХЪУН

    гл., ни вуч 1) жими затӀ къенез ракъур тавун. Са дидед нек тахъвай стхадизни я сенгер Фатума. С. С. Асландин тегьер Фатума. 2) ички ишлемиш тавун. Гь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАХТУН

    гл., вуж-вуч гьинай хтун тавун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАРУН

    ...майишатдиз зарар гудай гьашарат. ВутӀ катин зун, экв акунвай тарун хьиз, Дуьзен туна кутӀал рекьиз, къебила Беябурна, мичӀ жагъуриз мезредай? И.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАМУН

    прил. 1) там арадиз гъизвай. Абуру тамун гапӀалда югъ акъудзавай кицӀериз са квекай ятӀани хабар гузвай, са куьн патахъай ятӀани тагькимарзавай.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКЪУН

    гл., вуч къун тавун. Цаву ванер авуна гьалчӀайла, марф такъун мумкин туш. 3.3. Муькъвел гелер.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАБУН

    ...-да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; таб гун, таб гун тавун, таб гун тахвун, таб гун хъийимир таб гун. Шумуд агъзур сефер вуна табнатӀа, Сад

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКУН

    акун глаголдин инкарвилин форма. Кил. АКУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАГЪУН

    [тагьу"] гл., ни;. да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; тагъ авун, тагъ тавун, тагъ тахвун, тагъ хъийимир жими хуьрекдиз вегьедай куьткуьннава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАГЪУН

    ...-зава; -а, -ин, -рай, -мир; тагъ авун, тагъ тавун, тагъ тахвун, тагъ хъийимир 1 ) муькъуьз кӀаникай килигайла, аквадай гьал: юкь цавуз хкаж хьан

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАГЪУН

    [тагьу н ] гл., ни-куь вуч; -ана; тегъиз, -тегъизва; гъимир, гъин тийин, гъин тавурай, гумир гъун (вири манайра) тавун. [Мегьамедбег]. - Чи тӀалабу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАГУН

    ...гумир, гун тийин, -урай || гун тавурай, гумир гун (вири манайра) тавун. Машиндаваз шегьре рекьяй физвай колхоздин седри Османов Акимаз вичи гье

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАВУН

    [таву н ] авун глаголдин инкарвилин форма. Кил. АВУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКЬУН

    кил. ТӀАКЪУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГАТӀУН

    гл., вуч; -ида, -ана; -из, -изва; -урай; гатӀун тавун, гатӀун тахвун малдик нек кумукь тавун. За нин ятӀа ширин ахвар АтӀанватӀа, атӀурай! Гъенел ал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НЕЯВКА

    мн. нет татун, гьазур тахьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • UYARSIZLIQ

    сущ. такьурвал, кьун тавун, дуьз татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XOŞAGETMƏZLİK

    сущ. хуш(униз) текъвер затӀунин гьал; хуш(униз) татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏLVERİŞSİZLİK

    прил. къулай туширвал, къулай тахьун, кардиз виже татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MƏNFURLUQ

    сущ. нифретдиз лайих хьунухь (тирвал), хуш татун; такӀанвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞÜMAR

    [fars.] сущ. кьадар, гьисаб; şümara gəlməmək гьисабдиз татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YAPIŞIQSIZLIQ

    сущ. хушуниз текъвервал, хуш(униз) татун, рикӀиз хуш тахьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏFƏLLİK

    сущ. рах. гъиляй кар татун, лепешвал, ваякьанвал, бубутӀвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БЕЗДУШИЕ

    мн. нет регьимсузвал, дердиникай хабар такьун, язух татун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УПРЯМИТЬСЯ

    несов. терсвал авун, кьилиз ялун, сакIани рекьив татун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MÜVAZİNƏTSİZLİK

    сущ. тараздик квачир затӀунин гьал; сад-садав дуьз татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YASSARLIQ

    сущ. нугъ. ясарвал, алакьун авачирвал, гъиляй кар татун, ферсузвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏLƏKEÇMƏZLİK

    сущ. гъиле гьат тавун, гъилиз татун, якьурун гзаф четин хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YUXUSUZLUQ

    сущ. ахвар авачирвал (тахьунухь), ахвар татун, ахварал тефин, ксуз тахьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДИСГАРМОНИЯ

    дисгармония (1-сесер, авазар сад садав такьун. 2. пер. такьун, дуьз татун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КЪИЙИМ

    къийим татун v. pity, commiserate with; be sorry; spare; grudge.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЪИЙИМ

    къийим татун v. pity, commiserate with; be sorry; spare; grudge.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • FƏRSİZLİK

    сущ. ферсузвал, ферсуз хьунухь, гъиляй кар татун; кар талакьун, ваякьанвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GÜNÜLƏMƏK

    гл. кьев хьиз килигун, душман хьун, хуш татун, рекье тефин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏRAHƏT

    [ər.] сущ. такӀан хьун, такӀанвал; хуш(униз) татун, нифретдин гьисс; икрагьвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • NİFRƏTLƏNMƏK

    гл. нифрет авун, зегьле фин, хуш татун, хъел атун, нифретун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YUXUSUZLAMAQ

    гл. ахвар татун, ахварал тефин, ксуз тахьун, ксунихъ гьасрет хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • НЕДОВЕСИТЬ

    1. кимиз чIугун, кимиз алцумун. 2. кимиз атун, бегьем татун (са затIунин заланвал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • QIYMAQ¹

    гл. къимиш атун, къимишун, гьайиф татун; масадаз лайих (меслят) яз акун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БЕССОННИЦА

    ахвар татун, ахварал тефин (пис азаб гудай тегьерда ахварал тефиз амукьун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MİÇƏTKƏN

    сущ. тӀветӀер, ветӀер татун патал ксудай чкадин винел жунадикай авунвай чка.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QEYRİ-SƏMİMİLİK

    сущ. рикӀяй татун; рикӀяй тушир кар (гьерекат, рафтар); кьве ччин алайвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BACARIQSIZLIQ

    сущ. алакьун авачирвал (тахьунухь), кар алакь тавун, гъиляй кар татун, тежрибасузвал, ажузвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БИРКУЬЛЛИ

    туьрк, нар. эсиллагь. # ~ татун, ~ тефин, ~ туьтӀуьн, ~ гелкъуьн тавун. Синонимар: ерли, стӀу, эсиллагь.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • BACARMA(MA)ZLIQ

    сущ. (кар) алакь тавун, гъиляй кар татун, (са кар) ийидай алакьун тахьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БЛИСТАТЬ

    ...♦ блистать отсутствием пер. ирон. кьасухдай татана акъвазун, татун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТӀУВА

    ...гъидай. Синоним: язух. * тӀува татун куьгь., гл., вуж; низ язух татун. Я дердиниз дарман тахьай, Я Аллагъдиз тӀува татай, Я иеси ясардин!.. Ф.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ÇƏPLƏŞMƏK

    qarş. (сад-садахъ галаз) гафар чап атун, гафар дуьз татун, арада къал гьатун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АНОМАЛИЯ

    ...(гьаларин умуми къайдадивай, къанундивай къерех хьун, абурув дуьз татун, дуьз тушир гьал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • кам-камунихъ

    : кам-камунихъ татун - а) шагать не в ногу (в строю); б) (перен.) уставать.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГЬЯЗ:

    гьяз атун bəyənmək, xoşa gəlmək, xoşlamaq; ürəyinə yatmaq; гьяз татун bəyənməmək, xoşlamamaq; saymamaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЬЯЗ:

    гьяз атун bəyənmək, xoşa gəlmək, xoşlamaq; ürəyinə yatmaq; гьяз татун bəyənməmək, xoşlamamaq; saymamaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • YEKBƏYEK

    ...yekbəyek gəlmək ччин-ччинал атун, чина акъвазун, акьун, гафар дуьз татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MİSKİNLƏŞMƏK

    ...муьскӀуьн гьалда гьатун; фагъир хьун, ажуз хьун, гъиляй са карни татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ALLERGİYA

    ...сущ. 1. аллергия; агъургъан; 2. məc. са кардикай ва я шейиникай хуш татун, нарагьат хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XOŞAGƏLMƏZLİK

    ...хуш(униз) текъвер, рикӀиз хуш тушир затӀунин гьал, хуш(униз) татун; рикӀиз такӀан кар, писвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAFİYƏSİZLİK

    сущ. рифма авачирвал, рифма тахьун, рифмаяр дуьз татун, рифмайри сад-садав такьун, рифмадин нукьсан.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QIZIRĞA(N)MAQ

    гл. гьайиф атун, къимиш тавун, мискьивал авун, мискьивалун, гъил татун (масадаз са затӀ гуз).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПУГАЛО

    ...гудай затI (сала, багъда, никIе ничхирриз кичIерар гуз, абур татун патал акIурдай затI).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАМ-КАМУНИХЪ:

    кам-камунихъ татун 1. addımları düz gəlməmək (cərgədə); 2. ayaqdan düşmək (olmaq), yeriməkdən yorulmaq, taqətdən düşmək, üzülmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ÖLÜVAYLIQ

    ...кьийи-кьиянвал, кьийи-кьиян касдин гьал; кар алакь тавун, гъиляй кар татун, ажузвал, ментешвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏHİLDƏMƏK

    ...нугъ. каш ягъун, угь авун, четиндаказ нефес къачун, гаф-гафунив татун, лягь-лягь авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KARSIZLIQ

    сущ. герексузвал, кардиз виже татун; // karsızlıq etmək ажузвал авун, зайифвал авун, кардиз таъсир ийиз тахьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
OBASTAN VİKİ
Tatuin
Tatuin (ing. Tatooine) — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma planet. Planetin adı film saqasının bəzi səhnələrinin çəkildiyi Tunisin Tatavin vilayətindən gəlir. Tatuin isti olması ilə yanaşı, Anakin Skayuolker/Dart Veyderin doğulduğu yerdir. Tatuin səhra planetidir. Planet səthinin 1%-dən az hissəsi su ilə örtülüdür. Onun iki günəş var, bu da planetdə çox isti atmosfer yaradır. Burada hökumət yoxdur, planet quldurlar, narkotik alverçiləri və muzdlular üçün azad məkandır.
Taştun
Taştun — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Meğri rayonunda kənd. == Tarixi == Toponim türk dilində «daş, qaya, dağ, təpə» mənasında işlənən taş sözü ilə türk dilində, sərbəst keçidi, yolu, çıxacağı olmayan bağlı, dövrəyə alınmış, hasarlanmış yer mənasında işlənən tun sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan toponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. == Əhalisi == Burada ermənilərlə yanaşı 1926-cı ildə 5 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
Tütün
Tütün (lat. Nicotiana) — quşüzümükimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. 40-a yaxın növü məlumdur. XVI əsrə qədər tütün yalnız Şimali və Cənubi Amerikada bitirdi. == Sinonimləri == AmphipleisRaf. BlenocoesRaf. DittostigmaPhil. EucapniaRaf. DilsdorfiaRaf. LehmanniaSpreng.
Xatun
Xatun və ya xatın — türkdilli xalqlarda hökmdarın qadın həyat yoldaşına və ya şahzadə qızlara verilmiş ad. Sonralar digər Şərq xalqları arasında da yayılmışdır. Xatunlar dövlətin idarə olunmasında, siyasi və iqtisadi həyatında mühüm rol oynamışdılar. İndiki dövrdə qadın adı kimi istifadə olunur. == Etimologiyası == İslam Ensiklopediyasına görə, "Xatun Göytürklərin və sonrakı türk hökmdarlarının arvadları və qadın qohumları tərəfindən daşınan soqd mənşəli bir tituldur". Bruno de Nikolanın "Women in Mongol Iran: The Khatuns, 1206-1335" kitabına görə, "xatun" termininin linqvistik mənşəyi məlum deyil, lakin ehtimal olunur ki, qədim türk və ya soqd mənşəlidir. Piter Bencamin Qoldenin müşahidəsinə görə, "xatun" titulu Göytürklər arasında xaqanın qadın həyat yoldaşının titulu kimi yaranmışdır və soqdca "xwāten", yəni "hökmdarın arvadı" sözündən götürülmüşdür.
Tatu
Döymə — qızdırılmış metalı çəkiclərin köməyi ilə döyərək lazımi fromaya salmaq üçün mexaniki emal üsuludur. Proses zamanı pəstah çəkicin qaırlığı altında "axaraq" formasını dəyişir. Bu üsulla böyük ölçülü hissələr hazırlanır. Çəkisi 250t olan metal hissələrin hazırlanması nadir hal deyil. Misal kimi gəmilərin və generator turbinlərinin dirsəkli vallarını göstərmək olar. Prosesin əvvəlində pəstah sobada qızdıırlır. Qızdırma temperaturu metalın asan emalolunma xarakteri ilə müəyyən olunur. Döymə ilə məşğul olanlara dəmirçi deyilir. == Döymə sənəti zərgərlikdə == Zərgərlikdə döymə ən qədim üsullardan biridir. VIII əsrdə Azərbaycanda metaldan hazırlanmış məişət əşyaları, silah, zinət şeyləri əsas etibarı ilə döymə üsulu ilə hazırlanırdı.
Taun
Taun (lat. pestis), (XBT kodu A20.) — insan və heyvanlarda kəskin təbii ocaqlı, epidemik yayılmağa meyilli, taun çöpü (lat. Yersinia pestis) tərəfindən törədilən transmissiv infeksion xəstəlikdir. O, kəskin qızdırma, ağır ümumi intoksikasiya və limfatik düyünlərin, ağciyərin və başqa orqanların hemorragik-nekrotik iltihabı ilə təzahür edir. Endemik və pandemik yayılma imkanına görə taun "Beynəlxalq tibbi-sanitariya qaydalarının" şamil olduğu xüsusi təhlükəli karantin infeksiyaları qrupuna aid edilir. 1894-cü ildə fransız alimi A. Yersen və yapon alimi S. Kitazato xəstəliyin törədicisini kəşf etmişlər. Taun epidemiyaları dövri olaraq dünyanın bir çox ölkəsini əhatə edirdi. Birinci pandemiya VI əsrdə Şərqi Roma İmperiyasında baş vermiş və bir çox ölkəni əhatə etmişdi. Qara ölüm adlanan ikinci pandemiya XIV əsrdə, üçüncü pandemiya isə XIX əsrin sonunda olmuşdur (xəstəliyi dəniz gəmilərindəki siçovullar yaymış və dünyanın 100-dən artıq limanında epidemiya baş vermişdi). XIV əsrdən başlayaraq Rusiyada, o cümlədən bir neçə dəfə Moskvada, XIX əsrdə Zabaykalyedə, Zaqafqaziyada, Prikaspidə, XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində Odessa və Qara dənizin başqa limanlarında, XX əsrdə isə Hindistanda taun geniş epidemiyası qeydə alınmışdır.
Abiş Xatun
Abiş Xatun və ya Abaş Xatun (Şiraz – 31 dekabr 1286, Təbriz) — 1264-cü ildən 1282-ci ilə qədər Şiraz Salqurlularının IX və sonuncu hökmdarı. == Həyatı == Atası Sad ibn Əbu Bəkir Yəzd atabəyinin qızı Terkən Xatundir. Anadan olma tarixi bilinməməkdədir. Fars atabəyi olan Səlcuqşah Abiş Xatunun anası Terkən Xatunu öldürüb, Abiş Xatun və bacısını həbs edmişdi. Bunun ardınca, Elxani məmurlarını da öldürdükdən sonra Hülakü xan tərəfindən üzərinə ordu göndərilmiş və öldürülmüşdür. Atasından sonra taxta çıxan kiçik qardaşı Məhəmməd öldükdən sonra, 1264-cü ildə adına xütbə oxutduraraq və sikkə kəsdirərək taxta çıxmışdır. Ona bu işdə Hülakü xan yardım etmişdir. 1270-ci illərdə Hülakü xanın oğlu olan Mengü Teymur ilə evlənmişdir. Bu evlilikdən Alqançı və Kördüçin adlarında iki qızı olmuşdur. Abaqa xanın taxta çıxmasından sonra Fars atabəyliyi əlindən alındı və Farsın gəlirindən illik 70.000 qızıl təqaüd ayrıldı.
Anu xatun
Anu xatun (d. ? — ö. 13.5.1696; Terelc, Tuşetu xan aymağı, Xalxa) — Cunqar xanlarından, əvvəlcə Senqe xanın, sonra Qaldan-Boşoqtunun qadını, qəhrəman qadın. == Həyatı == Anu xatun oyratların qolu olan xoşutların knyazı Qaldamanın qızı, Oçirtu-Çeçen xanın nəvəsi idi. Uşaqlıqdan Qaldan-Boşoqtu ilə tanış olmuşdu. Gələcəkdə onun xanımı olmağı arzulayırdı. Amma Qaldan rahib olduğundan və Tibetə oxumağa getdiyindən, onun böyük qardaşı, gələcək cunqar xanı Sengeyə verdilər. Anu xatun Sengedən Çevan-Rabdan və Sonom-Rabdan adlı övladları oldu. Senqenin ölümündən sonra və Qaldanın Cunqariyaya qayıdışından sonra Anu xatun onun qadını oldu.
Aqilə Xatun
Aqilə (Ruqiyyə) Xanım (Osmanlı türkcəsi: عقیلہ خاتون‎);(d. 1607 - ö. 1630) — II Osmanın ilk nikahlı hərəmi və Şeyxülislam Əsad Əfəndinin qızıdır. == Həyatı == II. Osmanın əsrlərdir davam edən Osmanlı adətlərinə zidd olaraq saray ərkanından kənar bir qadınla evlənməsi o dönəmdə hər kəs tərəfindən təəccüblə qarşılanmışdı. Bu evliliyə qarşı çıxanlar arasında Aqilə Xanımın atası Şeyxülislam Əsad Əfəndi də vardı. Bütün bu qarşıdurmalara baxmayaraq nikah bağlandı. II. Osmanın vəfatından bir neçə ay əvvəl əkiz övladları dünyaya gələn Aqilə Xanım ərinin vəfatının ardından köhnə saraya sürgün edildi. 1627-ci ildə Qənizadə Nadir Əfəndi ilə nikahlandı. Ölüm tarixi bilinməməklə birlikdə, təqribən 1630-cu ildə vəfat etdiyi bilinməktədir. Övladları isə uşaq yaşlarında naməlum səbəblərdən vəfat etdi.
Ayşə Xatun
Ayşə Xatun (1476, Bağçasaray – 1539, Konstantinopol) — 9-cu Osmanlı sultanı Yavuz Sultan Səlimin xanımı və Krım xanı Məngli Gərayın qızı. == Həyatı == Həyatı haqqında yetərli məlumat yoxdur. Atası Məngli Gəray həm Krımdakı səltənətini gücləndirmək, həm də Osmanlıda davam edən taxt mübarizəsində yer almaq məqsədilə şahzadələrdən birinə yaxınlaşmaq niyyətində idi. İlk seçimi Sultan Bəyazidin ən kiçik oğlu və Krım yaxınlığındakı Kəfədə sancaqbəyi olan Şahzadə Mehmed oldu. Gəlinən qarşılıqlı razılığa əsasən, Ayşə Xatun 1504-cü ildə Şahzadə Mehmedlə nikahlandı. Bəzi mənbələrə görə, şahzadənin Fatma xanım Sultan (ö. 1566) adlı yeganə övladı məhz bu nikahdan dünyaya gəlmişdir. Ancaq taxt mübarizəsinin qızğın ərəfəsində ikən Şahzadə Mehmed 1507-ci ildə anidən vəfat etdi. Üstəlik onun taxt mübarizəsini davam etdirəcək bir oğlu da yox idi. Bu səbəblə yeni evlilik sazişi bağlananadək Ayşə Xatun Krıma geri qaytarıldı.
Batun Pürevsüren
Bağdad xatun
Bağdad xatun Əmir Çoban noyon qızı Sulduz (?-1335) — Elxanlılar dönəmində tanınmış qadın. == Həyatı == Bağdad xatun Əmir Çoban noyon qızı Sulduz Marağa şəhərində doğulmuşdu. Atası Əmir Çoban 1323-cü ildə onu Şeyx Həsən noyon Cəlayıra vermişdi. Elxanlı hakimi Sultan Əbu Səid 20 yaşında onu görüb vuruldu. Güclə ərindən boşatdıraraq onu aldı. Çingiz yasasına görə xanın bəyəndiyi qadın evli belə olsa ərinin onu həmən boşaması gərəkirdi. Bu durum Bağdat xatunun atası Əmir Çoban tərəfindən öyrənilincə Əbu Səid xanla ara¬ları açıldı. Siyasi rəqibləri əmir və xan arasındaki qırgınlığı daha da artırdılar. Buna görə Əmir Çoban və oğulları Əbu Səid xan tərəfindən birər-birər ortadan qaldırıldı. Mətanətini heç bir şəkildə itirməyən Bağdat xatun sonunda Əmir Şeyx Həsəndən boşanıb Əbu Səid xanla evləndi və elxanlı sarayında baş qadınlığa yüksələrək Xüdavəndigar ləqəbini aldı.
Buluğan Xatun
Buluğan Xatun, Buluqhan, Bolqana və ya Bulugan — XIII əsrdə yaşamış şahzadə və Elxani hökmdarı Abaqa (1234–1282) xanın əsas arvadı. == Həyatı == O, monqol tayfalarından biri olan Bayautlara mənsub idi. O, Abaqa xanla onun doqquzuncu arvadı kimi evlənmişdi. Xatun olaraq o, sarayda çox güclü təsirə malik idi. 1282-ci ilin sentyabrında öz vəzirinin həyatını xilas etmişdir. Beləki vəzir Xacə Vəcih əl-Din Faryumadi xana qarşı sui-qəsd təşkil etməkdə ittiham edilirdi, lakin Buluğan Xatun onun həyatını xilas edir. Abaqa xanın 1282-ci ildə ölümündən sonra o, Arqun xanla levirat evliliyinə daxil oldu. Hətta Əhməd Təkudarın hakimiyyəti zamanı belə onun sarayda təsir gücü hələ də güclü idi və onunla hörmətlə davranırdılar. == Ailəsi == Onun Abaqa xandan doğulma Məlikə Xatun adlı qızı var idi və Noqay Yarquçinin oğlu Tohcam Buğa ilə evləndirilmişdi. Onun özünün oğlanları olmasa da, ilk əri Abaqanın oğlu Arqunun oğlanlarını, yəni özünün ögey nəvələrini böyütmüşdü.
Burla Xatun
Burla — türk əfsanələrində, xalq əhvalatlarında və nağıllarında qadın cəngavər. Döyüşçü qadın motivini işarələr. Yanında qırx döyüşçü qız dilbəri vardır. "Boyu uzun Burla xatun" və "Saçı uzun Sırma xatun" şəklində başqa bir xarakterlə birlikdə əfsanələrdə adı keçər. Qorqud Ata əhvalatlarında də iştirak edər. Sırma Xatun isə gözəlliyi simvollaşdırır. Boyu uzun Burla xatun, "Kitabi-Dədə Qorqud" əsərində xanlar xanı Bayandır xanın qızı, bəylər bəyi Salur Qazanın həyat yoldaşı, Oğuz dövlətinin birinci xanımıdır. "Boyu uzun Burla xatun" antroponim modeli "Boyu uzun" ləqəbi, "Burla" şəxs adı və "xatun" titulundan ibarətdir. "Boyu uzun" gözəllik rəmzidir. == Etimologiya == (Bur) kökündən törəmişdir.
Bülbül Xatun
Bülbül Xatun (1452 – 1515, Bursa) — 8. Osmanlı sultanı II Bəyazidin xanımlarından. == Həyatı == Doğum tarixi dəqiq olmasa da, ilk övladı Şahzadə Əhmədin doğum tarixinə əsasən, 1452-ci ildə dünyaya gəldiyi ehtimal olunur. II Bəyazidin Amasya sancaqbəyi olduğu illərdə Amasya sarayına alındığı və bütün övladlarını burada dünyaya gətirdiyi bilinir. Saraya necə alındığı bilinməsə də, vəqf sənədlərində "Abdullah qızı" olaraq anılır və bu səbəblə saraya cariyə olaraq anıldığı anlaşılır. 1465-ci ildə Şahzadə Əhmədi, 1466-cı ildə Xədicə Sultanı, 1467-ci ildə isə Gövhərmülk Sultanı, 1469-ci ildə Səlcuq Sultanı, 1470-ci ildə Hundi Sultanı, 1474-cü ildə Şah Sultanı, 1476-cı ildə isə Şahzadə Mahmudu dünyaya gətirdi.1480-ci ildə oğulları Şahzadə Əhməd və Mahmud qardaşlarıyla birlikdə babası Fateh Sultan Mehmedin yanına İstanbula göndərildi və burada möhtəşəm mərasimlə sünnət edildi. Mərasimin ardından böyük oğlu Şahzadə Əhməd Çorum sancaqbəyi təyin edildi və Bülbül Xatun qızlarını da yanına alaraq oğluyla birlikdə Çoruma yollandı. Cəmi bir il sonra Fateh Sultan Mehmedin vəfatıyla əri II Bəyazid dərhal İstanbula yola düşdü və qardaşı Şahzadə Cemlə girişdiyi taxt mübarizəsinin ardından taxta çıxdı. Ərinin taxta çıxmasının ardından kiçik oğlu Manisa, böyük oğlu Əhməd isə Amasya sancaqbəyliyinə göndərildi və Bülbül Xatun böyük oğluyla birlikdə Amasyaya getdi. Oğlunun edamına qədər burada qalan Bülbül Xatun Amasyada bir çox xeyriyyə işləri görmüşdür.
Dilşad xatun
Dilşad xatun (XIII əsr – 1352, Cəlairilər sülaləsi) — Dəməşq xacənin qızı, Sultan Əbu Səid Bahadurun, sonra Şeyx Həsən Cəlayırın həyat yoldaşı. == Həyatı == Şeyx Həsən noyon Əmir Çoban Sulduzun qızı Bağdad xatunla ailə qurmuşdu. Elxanlı hökmdarı Sultan Əbu Səid Bahadur xan zorla Bağdad xatunu boşatdırıb özü evləndi. Xan öləndən sonra Şeyx Həsən noyon onun arvadı Dilşad xatun Dəməşq Xacə qızı Sulduzu aldı. Dilşad xatun 1352-ci ildə vəfat etdi. Nəcəfül-Əşrəfdə dəfn edildi. == Mənbə == Ənvər Çingizoğlu, Sulduz eli, "Soy" dərgisi, Bakı, 2010.
Doqquz Xatun
Orokina Xatun, digər adıyla Doqquz Xatun (?-1265) — XIII əsrdə yaşamış və Monqol hökmdarı Hülaku xan ilə evli olan bir Kereit xanzadəsiydi. Hülaku xanın Bağdadı alması sırasında müsəlmanlar öldürülərkən xristianlar Doqquz xatunun nüfuzu sayəsində zərər görməmişdi. Doqquz Xatun Nestorian xristian idi. Qərbli tarixçilər tərəfindən sıxlıqla xristian inancına böyük yararı toxunmuş bir kimsə olaraq anılır. Həyat yoldaşı Hülaku xanla eyni il 1265-ci ildə ölmüşdür. == İstinadlar == == Mənbə == Runciman, Steven (çev.
Dövlət Xatun
Dövlət Xatun (1361 və ya 1365, Kütahya – 23 yanvar 1414 və ya 1411, Ədirnə) — 4-cü Osmanlı sultanı İldırım Bəyazidin xanımı və Çələbi Mehmedin anası, Validə sultan. == Həyatı == 1361-ci ildə dünyaya gəldiyi ehtimal olunur. İldırım Bəyazidin Kütahya sancaqbəyi olduğu illərdə saraya alındığı və yeganə övladını da burada dünyaya gətirdiyi bilinir. Saraya necə alındığı bilinməsə də, vəqf sənədlərində "Abdullah qızı" olaraq anılır və bu səbəblə saraya cariyə olaraq alındığı anlaşılır. 1386-cı ildə yeganə övladı olan Mehmed Çələbini dünyaya gətirdi. Bəzi mənbələrdə İsa Çələbinin də anasının Dövlət Xatun olduğu qeyd edilsə də, bu məlumat yanlışdır. Belə ki, İsa Çələbi İldırım Bəyazidin xanımlarından və Gərmiyanoğlu Süleyman bəyin qızı olan Dövlətşah Xatundan dünyaya gəlmişdir. 1393-cü ildə Amasya sancaqbəyi təyin edilən oğlu Mehmed Çələbiylə birlikdə Amasyaya yollandı və 1402-ci ilədək burada qaldı. Ankara döyüşü və ardından başlayan taxt mübarizəsi illərində Bursada yaşayan Dövlət Xatun oğlunun 1413-cü ildə hakimiyyəti ələ almasıyla Ədirnə sarayına gətirildi. Burada sultanın anası olaraq nüfuz qazandı.
Dövlətşah Xatun
Dövlətşah Xatun və ya Sultan Xatun (1365, Kütahya – 1414, Bursa) — 4-cü Osmanlı sultanı İldırım Bəyazidin xanımı və Gərmiyanoğlu Süleyman bəyin qızı. == Həyatı == 1365-ci ildə Kütahyada dünyaya gəldiyi ehtimal olunur. Atası Gərmiyanoğlu Süleyman bəy, anası isə Mövlana Cəlaləddin Ruminin oğlu Sultan Vələdin qızı Mutahhara Xatundur. Osmanlı mənbələrində zadəgan əsilli olan sultan xanımlarının adları hörmət əlaməti olaraq Dövlət Xatun, Dövlətşah Xatun və ya Sultan Xatun olaraq qeyd olunmuş, bu səbəblə bir çoxunun əsl adı bilinməmişdir. Bunlardan biri olan Dövlətşah Xatunun da əsl adının nə olduğu bilinmir. 1378-ci ildə baş tutan mərasimlə Osmanlı sultanı Murad Hüdavəndigarın oğlu Şahzadə Bəyazidlə evləndirildi. Eyni mərasimlə sultanın qızlarından Nəfisə Xatun da Qaramanoğlu Əli bəylə nigahlanmışdır. Digər Anadolu bəylərinin də dəvət olunduğu bu toy mərasimində Osmanlı dövlətiylə bir çox sülh bağlandı. Gərmiyanoğlu Süleyman bəy qızının cehizi olaraq Kütahya, Tavşanlı, Əyrigöz və Simav qalalarını Osmanlılara verdi. Cütlüyün bu nigahdan 2 oğlu dünyaya gəldi: İsa Çələbi və Böyük Musa Çələbi.
Dəspinə xatun
Dəspinə xatun (yun. Θεοδώρα Μεγάλη Κομνηνή — Teodora Meqale Kominin; təq. 1438, Trabzon – 1507, Diyarbəkir) — Uzun Həsənin xanımı. Trabzon imperatoru olan Komnenoslardan IV İohannın qızı. Teodora IV İohannın türk əsilli cariyəsi, ikinci həyat yoldaşından olan qızı idi. Daha sonra əmisi David Komnini onu Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsən ilə evləndirmişdir. Teodora adını dəyişərək Dəspinə xatun adını götürsə də, xristian dini inancını qoruyub saxlamışdı. Dəspinə xatun və Uzun Həsənin övladlarından olan Aləmşah bəyim Səfəvi hökmdarı Şah İsmayılın anasıdır. == Adı == Fransız orta əsr tarixçisi Şarl Dukanqdan başlayaraq Trabzon imperiyasının tarixini öyrənən bir sıra tarixçilər onu Katerina adlandırmışdılar. Venesiyalı səyyah Bailo Domeniko Trevisano öz qeydlərində onu “Fiordispina”,Teodoranın qohumu Katerino Zeno isə "Kraliça Despina" adlandırmışdır.
Fatma Xatun
Fatma Xatun (1284, Söğüt, Biləcik ili – 1347) — Osmanlı dövlətinin qurucusu olan Osman Bəy yeganə qızı. 1284-cü ildə Söyüd qəsəbəsində dünyaya gəldi. Böyük qardaşı Orxan bəyin səltənətində vəfat etdi.
Gülfəm Xatun
Gülfəm Xatun (d. ? - ö. 1561 və ya 1562, İstanbul) - Osmanlı padşahı I. Süleymanın hərəmi. == Həyatı == Tarixçi Yılmaz Öztunaya görə, Gülfəm Xatun 1511-ci ildə Şahzadə Süleyman ilə evləndirilmiş və onun ikinci hərəmi olmuşdur. 1521-ci ildə Şahzadə Mehmedlə eyni ildə dünyaya gətirdiyi Şahzadə Murad eyni il - 12 oktyabr 1521 tarixində çiçək xəstəliyindən vəfat etmişdir. Digər bir tarixçi Çağatay Uluçaya görə, 1561 və ya 1562-ci ildə vəfat edən Gülfəm Xatun I. Süleymanın əmriylə edam edilmişdir. Buna səbəb isə Gülfəm Xatunun məzar daşının üzərinə yazılan "Şəhideyi saidə" (Mübarək şəhid) ifadəsidir. Ancaq bunun səbəbi Gülfəm Xatunun bir doğum əsnasında vəfat etməsi də ola bilər. İnşası 1561-ci ildə tamamlanan və tamamilə öz sərvətilə tikilən Üsküdardakı Gülfəm Xatun Məscidi günümüzdə də qalmaqdadır.
Gülruh Xatun
Gülruh Xatun (16 aprel 1454 – 3 iyun 1528, Bursa) — 8. Osmanlı sultanı II Bəyazidin xanımlarından. == Həyatı == 1454-cü ildə dünyaya gəldi. II Bəyazidin Amasya sancaqbəyi olduğu illərdə Amasya sarayına alındığı və bütün övladlarını burada dünyaya gətirdiyi bilinir. Saraya necə alındığı bilinməsə də, vəqf sənədlərində "Əbdülhay qızı" olaraq anılır və bu səbəblə saraya cariyə olaraq anıldığı anlaşılır. 1476-ci ildə Qəmərşah Sultanı, 1477-ci ildə isə Şahzadə Aləmşahı dünyaya gətirdi. Oğlunun 1490-cı ildə Mentəşə sancaqbəyi təyin edilməsinin ardından, onunla birlikdə Mentəşəyə, 1502-ci ildə Manisaya təyin edilməsiylə isə Manisaya yollandı. Oğlunun Manisa sancaqbəyliyi dönəmində əri Sultan Bəyazidə ünvanladığı məktublar günümüzədək gəlib çatmışdır. Bu məktublarda oğluna artıq nəzarət edə bilməməsindən şikayətlənən Gülruh Xatun, oğlunun həddindən artıq alkoqollu içki içdiyini, yalnız paytaxtdan göndəriləcək bir lələnin şahzadəni nizam-intizama sala biləcəyini bildirir. Yenə Gülruh Xatunun Sultan Bəyazidə ünvanladığı 1510 tarixli məktubda oğlunun gənc yaşda vəfat etməsinin səbəbi olaraq onun içki aludəçiliyini göstərilir.
Gülçiçək Xatun
Gülçiçək Xatun (osman. كلچیچك خاتون, yun. Γκιουλτσιτσέκ Χατούν) (1355, Vifiniya – 1389, Bursa) — I Muradın xanımı, I Bəyazidin anasıdır. Əslən yunan olan Gülçiçək Xatunun türbəsi Bursada yerləşir. Osmanlı padşah anaları arasında öz adına türbəsi olan ilk qadındır. Gülçiçək Xatunun məzarından başqa türbədə adı bilinməyən 3 məzar daha var. Türbə sonuncu dəfə 1958 tarixində bərpa edilmişdir. I Bəyazidin və Yaxşı bəyin anasıdır.
Gülşah Xatun
Gülşah Xatun (d. 1433, Mərsin – ö. 1487, Bursa) - 7. Osmanlı padşahı II Mehmedin hərəmi, Şahzadə Mustafanın anasıdır. == Həyatı == Sultan Muradın vəfatından sonra oğlu II Mehmed taxta çıxmış, ancaq bunu zəiflik qəbul edən Qaramanoğlu İbrahim bəy Həmid elini işğal etdi. Bunun ardından böyük bir orduyla səfərə çıxan II Mehmed qısa zamanda Qaramanoğlu ordusunu məğlub etdi. İbrahim bəy dağa qaçdı və ordan II Mehmedə bağışlanması üçün məktublar yazmağa başladı. Nəhayət, II Mehmed İbrahim bəyin qızlarından biri olan Gülşah Xatunu sülh qarşılığında istədi və Gülşah Xatunla birlikdə Ədirnəyə geri döndü. 1451-ci ildə yeganə övladı olan Şahzadə Mustafanı dünyaya gətirdi. Osmanlı ənənələrinə uyğun olaraq, oğlu ilə birlikdə Konya sancaqbəyliyinə göndərildi.