Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • Шар-сув

    (сущ.: -а, -а; мн. нет; геогр.) - Шар-сув (букв. «царь-гора»; лезгинское название горы Шах-даг; высота 4243м.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ŞAP-ŞUP

    (Bakı) bax şap-şap. – Mənim şap-şuplarım hardadı?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞAP-ŞUP

    сущ. 1. см. şap-şap 2. шлёпанье. Ayaqqabıların şap-şupu шлёпанье обуви

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAP-ŞUP

    is. Yüngül, dabanı açıq, yastı ayaqqabı. Keçmiş zamanlarda … hər arvadın ayağında şap-şapı və yastıdaban bir başmağı vardı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • şap-şup 2021

    şap-şup

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • шар

    Ӏ (сущ.: -ди, -да, -ар) - король, царь, государь; властитель, владыка. ӀӀ (сущ.: -ди, -да, -ар) - 1. дождевой червь. 2. глист : ам шарчи кьунва / адал

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ШАР

    ШАР I м (мн. шары) 1. kürə, şar; земной шар Yer kürəsi; биллиардный шар bilyard şarı; 2. balon; воздушный шар hava balonu, aerostat; ◊ хоть шаром пока

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАР

    шар (туп хьтин элкъвей вуч хьайитIани); воздушный шар гьавадин шар; земной шар ччилин шар, ччил. ♦ хоть шаром покати са затIни авач, бум-буш я, ка

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШАР

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ари, -ара кьелечӀ резиндикай раснавай, къене гар турла, элкъвей кӀватӀ хьтинди жедай кьезил затӀ. Суварар хьайила, ада чи г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШАР

    сущ.; -чи, -че; -ар, -ари. -ара 1) накьвадик жедай кьулан тар авачир тӀуб кьван яргъи гьашарат. - За куьн шарар недай йикъал гъида, - жаваб гана Аг

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШАР

    ӀӀ (-чи, -че, -ар) 1) n. earthworm, rain worm, brandling; 2) n. worm, helminth.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ШАР

    Ӏ (-ди, -да, -ар) n. sphere, ball, globe; чилин шар n. earth, globe.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • СУВ

    (-а, -а, -ар) 1. dağ; суван dağlıq yerlərdə yaşayan (bitən), dağ...; суван сев dağayısı; суван цуьк dağ çiçəyi; суван цӀегь dağ keçisi, köpkər; 2

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • сув

    (-а, -а) - гора : суван - горный; суван цуьквер - горные, альпийские цветы; суван яц - см. яц; тек сур сува тахьуй (погов

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • СУВ

    сущ,; -а, -а; -ар, -ари, -ара дагъ, ч илелай лап кьакьандиз хкаж хьанвай чка. - Ваз кӀан хьайитӀа, ибур кеф чӀугвадай чкаяр я гьа, Чигали, лагъана

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШАР¹

    (-ди, -да, -ар) 1. kürə, şar; Чилин Шар Yer Kürəsi; бильярддин шар bilyard şarı; 2. hava balonu.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ШАР²

    (-чи, -че, -ар) 1. zool. bağırsaqqurdu; кьулу шар zool. yastı qurd; шарчин дарман tib. qurdqovucu dərman; 2. soxulcan; * шарчин хъач (шарчи кьалар) bo

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ШАР³

    köhn. 1. şikayət, giley; 2. bax шариат.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • шар

    -а; с числительными: два, три, четыре - шара; мн. - шары; м. см. тж. шарик, шаровой 1) Геометрическое тело, образованное вращением круга вокруг своего диаметра. Радиус шара. Поверхность шара. 2) Предм

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • Чарун-сув

    Чарун-сув / Чарундаг (гора в Лезгистане; высота 4079 м.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КичӀен-сув

    (сущ.: -а, -а; мн. нет.; геогр.) - Кичен-сув (букв. «гора страха»; лезгинское название горы Базардюзю; высота 4466м

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • Несен-сув

    см. несен 2.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • Рагъдан-сув

    см. рагъдан 2.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • Гъуцар-сув

    (-а, -а; мн. нет) (сущ. / геогр.) - Гуцар-сув (букв. «гора богов»; лезгинское название горы Шалбуз-даг; высота 4142м

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • Яру-сув

    (сущ.: -а, -а, мн. нет; геогр.) - Яру-сув (лезг.) / Ерыдаг (тюрк.) (гора в северном Лезгистане; высота 3925 м

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • воздушный шар

    1) Сферический аэростат. Путешествие на воздушном шаре. 2) Надувная игрушка - прозрачная цветная оболочка, заполняемая лёгким газом или воздухом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • земной шар

    = земля

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀАР-ЦӀАР

    1. sətir-sətir, sətirbəsətir; цӀар-цӀар элкъуьрун sətirbəsətir tərcümə etmək; 2. cızıq-cızıq; цӀар-цӀар авун cızıq-cızıq etmək, çoxlu cızıqlar çəkmək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • SAR

    SAR1 f. sığırçın. SAR2 f. dəvə. SAR3 ə. intiqam, əvəz.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞAR-ŞAR

    нареч. см. şarhaşar

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAR-ŞAR

    ...…Tulumbarların taq-taqla qalxıb-düşməsi və qara neftin dağ çayları kimi şar-şar axıb çənlərə tökülməsi … əhəng və əzəmət təşkil edirdi. B.Talıblı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • цӀар-цӀар

    : цӀар-цӀар авун - а) делать линии (на чём-л.); б) делать линию за линией.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ŞAR-ŞAR

    (Mingəçevir) şəlalə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞAR

    rus. şar – kürə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • САР

    йис 2 существительнидин гзафвилин кьадар. Кил. ЙИС 2.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦАРЬ

    ...(мн. цари) çar, padşah, hökmdar; ◊ царь в голове (у кого), с царём в голове (кто) ağıllıdır; без царя в голове gicdir, başı yoxdur; при царе Горохе (

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • sar

    is. zool. rapace m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • şar

    is. ballon m ; boule f ; bille f (bilyard haqq.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • САР

    йис существительнидингзафвилинкьадар. Кил. ЙИС 1.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀАР

    (-цӀи, -цӀе, -ар) 1) n. line; boundary; feature; stria; цӀар чӀугун a) line; b) v. stroke, cross; 2) n. backstitch, stitch that doubles back on itself

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЦӀАР

    сущ.; - цӀи, -цӀе; - ар, -ари, -ара 1) чарчел сад-садан гуьгъуьналлаз гафар кхьенвай са жергедин мензил. И шиирар Историядин, чӀаларин ва литературад

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀАР

    т-б, сущ.; -а, -а магьсулрихъ галукьдай азардин тӀвар. - Тараллай емишар вири сагъ жедач кьван. Садак квак киткида, садахъ цӀар галукьда, сад китӀид

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • сар

    Ӏ - мн. ч. от йис Ӏ. ӀӀ - мн. ч. от йис ӀӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • цӀар

    (-цӀи, -цӀе; -ар, -ари, -ара) - 1. линия; черта : цӀар чӀугун - а) проводить линию, черту; б) перечеркивать (что-л.). 2. строчка : цӀарцӀин гьарф - за

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • САР

    ӀӀ йис ӀӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • САР¹

    (-и, -а) “йис”-in cəmi: bax йис¹.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ŞAR

    i. ball; sphere; balloon; ~ buraxmaq to release a balloon; bilyard ~ı billiard-ball; yer ~ı the (terrestrial) globe

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ЦӀАР

    сущ.; -а, -а; ар, -ари, -ара дагъдин хур. Гьар са жигъир са цӀаракай физ, цӀарара ава. А. Къ. Шаир Шихнесир. * хеб цӀаракай.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • SAR

    i. zool. buzzard

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SAR

    (Ordubad) ağac adı. – Həsən bir sar kəsmişdü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞAR

    ...şarşəkilli şey (namizədin lehinə (ağ şar) və əleyhinə (qara şar) verilən səsin miqdarı qutuya atılan şarın miqdarına əsasən təyin edilirdi). Ey qlasn

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • ŞAR

    ...əsasən təyin edilirdi). Şarla səsəqoyma. Ağ şar (lehinə səs). Qara şar (əleyhinə səs).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAR

    зоол. сарыч (род птиц семейства ястребиных)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЦАРЬ

    çar, padşah, hökmdar

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦАРЬ

    ж 1. пачагь. 2. пер. шагь, пачагь. ♦ при царе Горохе адаман девирда, дегь заманда.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SAR

    is. [fars.] 1. Sərçələr sinfindən yırtıcı quş. Tərlan yerin sar tutmaz. (Ata. sözü). İtkin düşdü tülək-tərlan; Sar da kəklik alan oldu. Aşıq Ələsgər.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞAR

    (Culfa) vaxt. – Biz Qarağan ağlında yatmışdıx, gecənin bir şarında baxdım gördüm itdər basır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞAR

    сущ. шар: 1. разг., мат. геометрическое тело, образованное вращением круга вокруг своего диаметра. Şarın (kürənin) səthi поверхность шара, şarın radiu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAR

    kürə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ŞAR

    balon

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • SAR

    SAR I is. [ ər. ] zool. Qırğı nəslindən olan quş. Tülək, tərlan qorxmaz sardan; Könül ayrılmaz Nigardan (“Koroğlu”). SAR II f. Bürümək. Azacıq hər tər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • SAR

    сущ. зоол. 1. сарыч; канюк (хищная птица сем. ястребиных). Adi sar обыкновенный сарыч, tüklüayaq sar мохноногий канюк 2. перен. хищник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • САР²

    dan. “йис”-in cəmi: illər; bax йис².

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • САР3

    dial. bax сур¹.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ŞÜV

    (Xudat) ensiz meşə zolağı. – Şüvün iki tərəfin də şumla

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞÜV

    сущ. 1. деревце 2. побег, отросток 3. тонкий прут

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • САВ

    ...сав картуф suda bişirilərkən dağılan kartof; сиве сав авайди хьиз a) dinmədən, danışmadan, səssiz; b) aydın danışmayan, anlaşılmaz sözlər danışan ada

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • САВ

    (-у/-ади, -а/-ада, -ар) n. oat flour.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • цав

    (-у, -а, -ар) - небо : цава гъетер ава - на небе есть звёзды; цавал цифер ала - небо покрыто облаками;цав алахьзава - небо проясняется; цавай къушар ф

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • сав

    (-у/-ади, -а/-ада, -ар) - толокно (приготовленное из жареного зерна).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЦАВ

    сущ.; -у, -а; -ар, -ари, -ара 1) алемда чилиз къаншар тир пай. Садлагъана башламишай гужлу сел садлагъана хкякъни хьувуна. Алахъна. РагъэкъечӀдай п

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • САВ

    фарс, сущ.; -у, -а; -ар, -ари -ара экъуьрай мухан, гьажикӀадин ва я бурандин цилерин гъуьр. - Шукур хьурай, цав ава, Ядни мухан сав ава. Гзаф герек

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • SAV

    (Zəngilan) dəryaz, oraq, dəhrə və s. itiləmək üçün polad alət. – Orax kəsmiyəndə savnan ağzın sürütürüx, so:ra yaxşı kəsir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЦӀАР²

    ...цӀара ягъун a) xəstəlikdən məhv olmaq, puç olmaq (meyvə və s.); b) məc. sərab olmaq, sərabə dönmək, xəyal (ilğım) kimi yox olub getmək, puça çıxmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦӀАР³

    (-а, -а, -ар) dağın döşü, dik yamac; цӀараз акьахун yamaca qalxmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦӀАР¹

    (-цӀи, -цӀе, -ар) 1. xətt, cızıq; дуьз цӀар düz xətt; 2. sətir; misra; шиирдин цӀар şerin misrası; цӀарцӀин кьил sətirbaşı, abzas; 3. cərgə, sıra, səf

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • Базардуьзуь

    ...(распространенное тюркское название лезгинской горы Кичен-сув); см. КичӀен-сув.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ATƏŞBAZ

    [fars.] сущ. 1. пиротехник; 2. цӀув кьуьруькар къалурдайди (акъуддайди).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YAYLAQ

    сущ. 1. яйлах; // яйлахдин (мес. гьава); 2. сув; силибир.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • Шалбуз-дагъ

    ...арабско-тюркское название лезгинской горы Гъуцар-сув); см. Гъуцар-сув.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • YASAMAL

    сущ. дагъдин (кӀунтӀунин, пелен) винел дуьз чка, сув.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YAYLA

    сущ. 1. яйлах; 2. геогр. сув (дагълухда авай дуьзен чкаяр).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞAR-ŞARLA

    нареч. см. şar-şar

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YASTAN(A)

    сущ. нугъ. сув (дагъда, тикда, пеле кьулу, дуьз чка).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • царь-

    ...объёму) Царь-девица, царь-дерево, царь-колокол, царь-пушка, царь-яблоко, царь-якорь.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • къаф

    1. [-уни, -уна; -ар, -ари, -ара] [сущ.] : къаф сув [геогр.] - см. Къафкъаз (Къафкъаз сув). 2. [Къ прописное] [-а, -а; -ар, -ри, -ра] Къафар (имя собст

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • SƏTİRBƏSƏTİR

    ...sətir fars. bə.. bitişdirici ] прил. цӀарба-цӀар, гьар са цӀар чарадаказ, цӀар-цӀар (мес. элкъуьрун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SƏTİR

    [ər.] сущ. цӀар (текстдин са цӀар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BALON

    şar

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • sar

    sar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • şar

    şar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • XƏTÇƏKƏN

    сущ. хуьс. цӀар чӀугвадай алат, цӀар чӀугвадайди.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ОСТРИЧЬ

    ...атIун (кикер). 3. кьун, ттун (лапаг, лапагдин сар); сар кьун, сар ттун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ÇAR

    1. царь; 2. царский;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • RUMALƏ

    şar, top.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • RÜMALƏ

    şar, top.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • RUMİLƏ

    şar, top.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • YUNDARAYAN

    1. сущ. рекъиналди сар эвядай (михьдай) кас ва я алат; 2. прил. сар эвядай, сар михьдай (мес. алатар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • CIZIQ-CIZIQ

    прил., нареч. цӀар-цӀар; гзаф цӀарар чӀугур; цӀарх-цӀарх хьайи.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞAR

    [rus.] сущ. 1. шар; гирда; шар (туп) хьтин элкъвей вуч хьайитӀани; bilyard şarı биллиарддин шар; şarın radiusu шардин радиус; 2. куьгьн. виликра сес г

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • САРЫЧ

    м zool. sar.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ballon

    m 1) şar; 2) top

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • ŞTRİX

    [alm.] сущ. штрих (1. цӀар, шуькӀуь цӀар; 2. хсусият, кьетӀен жигьет, кьетӀен лишан).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞIRIM-ŞIRIM

    прил. зул-зул, цӀар-цӀар, зулар (цӀарар, маргъвай) авай (мес. парча).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SUADAĞ

    ...sözü ilə qohumdur, əsli suvadaq kimi­dir. Kəl­mə suv-a-maq, suv-a-t-maq və höyüş (sulu) yerə bəzi dialektlərdə suada deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimol

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ŞARHAŞAR

    нареч. шар-шар (шур-шур, жур-жур) ацалтна (зарбдиз авахьзавай цин гьакъинда).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DARAQÇILIQ

    сущ. 1. рекъер расунин сенят (кьил ва я сар эвядай); 2. сар эвягъунин сенят.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÜRƏ¹

    [ər. kürrə] сущ. 1. Ччилин шар, Чилин гирда, Чил (планета); // küreyi-ərz куьгьн. Чилин шар, дуьнья; 2. шар, гирда, керкил (гедев, элкъвей) затӀ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • царёв

    см. царь; -ва, -во.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • YUNDARAĞI

    сущ. сар эвядай регъ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MİSRA

    [ər.] сущ. цӀар (шиирдин).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЦӀАРЦӀИ,

    ЦӀАРЦӀЕ, ЦӀАРЦӀИН bax цӀар¹.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • globe

    m 1) şar, kürə; 2) qlobus

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • АБАЖУР

    абажур, лампадин къалпагъ; шар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MƏLİK

    царь, король, венценосец, владыка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAĞLIQ

    ...дагълух; dağlıq yerlər дагъдин чкаяр; 2. сущ. дагъдин чка; дагъ, сув.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СОЛИТЕР

    зоол. кьулу шар (инсандин ва я гьайвандин къене жедай яргъи кьулу шар, квак).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
OBASTAN VİKİ
Sarı şam
Sarı şam (lat. Pinus ponderosa) – şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü. Təbii halda Şimali Amerika nın qərbində, İngiltərə də, Kolumbiya da, Cənubi Kaliforniya da, eləcə də Avropa nın bir çox ölkələrində bitir. Hündürlüyü 50 m olan, ensiz-konusşəkilli, açıq çətirli, sonradan enli-piramidal forma alan möhkəm, ağacdır. Gövdəsinin qabığı qırmızı-qonur və ya qara rəngli olub, 10 sm qalınlığındadır, iri qatlarla ayrılan qalın qabıqla örtülmüşdür. Diametri 180 sm-dir. Azsaylı şaxələnmiş, çox vaxt qövsşəkilli əyilmiş, qısa budaqları ağaca xüsusi gözəllik verir. Cavan zoğlarının qalınlığı 8–20 mm-ə qədərdir. Qınların uzunluğu 20–27 mm-dir. İynəyarpaqları tünd-yaşıl, ucu biz, sıxdır, uzunluğu 30 sm-ə qədərdir, 2-5 ədədi bəzən bir dəstədə yığılır.
Stenford Şav
Stenford Şou(İngilis dili:Stanford J. Shaw), (d. 5 May 1930, Minnesota - ö. 16 dekabr 2006, Ankara). ABŞlı tarixçi. Osmanlı tarixi və Erməni Soyqırımı sahəsində etdiyi işlərlə tanınan və 1977-ci ildə "Erməni soyqırımı yoxdur" dediyi üçün Ermənilər tərəfindən təhdid edilərək, evi qundaqlanan ABŞlı tarixçi. 26 il əvvəl Türkiyəyə yerləşib işlərinə burada davam etmişdir. Son olaraq Bilkent Universitetində Osmanlı Tarixi dərsləri verirdi. Ayrıca Türkiyə Elmlər Akademiyasından edilən şərhdə, 16 dekabr 2006da Akademiyanın Şərəf Üzvlüyünə seçildi və2006 ili Sentyabr ayında Prof. Dr. Xəlil İnalcık ilə birlikdə Türk və Türkiyə tarixinə qatqılarından ötəri Türk Tarix Təşkilatı tərəfindən Xidmət Medalı və Beratı ilə şərəflənildi.
Şan-şuy
'Şan-şuy' (Çin dilində:山水 hərbi mənası «dağlar-sular») - Çində dünyanın kişi və qadın başlanğıcının (in-yan) simvolu kimi, dağların və suların, sarkal elementlərin təsvirlərinin kompozisiyasından ibarət peyzaj rəsmləri. Bu rəsmlərin çəkilməsində mineral boyalardan və qara tuşdan istifadə olunur, təsvirlər kalliqrafik yazılarla müşayət olunurdu . Bu janr eramızın əvvəllərində meydana çıxmış, X-XIII əsrlərdə ən yüksək inkişaf mərhələsinə çatmışdır. (Pəssamlar Qo Si , Li Tan, Ma Yuan). Şan-şuy öz ənənəvi mahiyyətini bizim günlərə qədər qoruyub saxlamışdır. == Görkəmli rəssamları == === Suy sülaləsi dövründə === Çjan Tszitsyan (550-617) === Tan sülaləsi dövründə === U Dao-tszi (685-758) Tszin Xao (870-915) Quan Tun (870-960) Dun Yuan (? -962) Xuan Tsyuan (900-965) Tszuy-jan (X əsr) === Sun sülaləsi dövründə === Fan Kuan (990—1020) Tsuy Bo (1050—1074) Li Qun-lin (1049—1106) Mi Fu (1051—1107) Van Simen (1096—1119) Sya Quy (1180 — 1230) === Yuan sülaləsi düvründə === Çjao Menfu (1254—1322) U Çjen (1280—1354) Xuan Qunvan (1269—1356) === Min sülaləsi dövründə === Van Men (1308—1385) Li Tszay (?—1431) Day Tszin (1388—1462) Tan In (1470—1524) Ven Çjenmin (1470—1559) Çen Çun (1482—1544) Dun Tsiçan (1555—1636) === Tsin sülaləsi dövründə === Lan In (1585—1666) Van Şi-min (1592—1680) == Mənbə == Виноградова Н. А. Китайская пейзажная живопись. — М.: Изобразительное искусство, 1972 Го Жо Сюй. Записки о живописи: что видел и слышал. — М.: Наука, 1978.
Sar
Əsl sar (lat. Buteo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
SUV
Sport utility vehicle, SUV və ya yolsuzluq avtomobili (az: idman təyinatlı avtonəqliyyat) həm çəkmə qabiliyyətinə, həm də pikap yük avtomobili xüsusiyyətinə sahib bir avtonəqliyyat vasitəsidir. Nəqliyyat vasitəsi həm mikroavtobus, həm də station wagon xüsusiyyətlərini özündə birləşdirir. Bundan əlavə, asfalt olmayan ərazilərdə də hərəkət edə bilər. Bəzi ölkələrdə bu vasitələrə “yolsuzluq avtomobili”, “dörd təkərdən çəkməli avtonəqliyyat” və ya “4WD” (4 Wheel Drive) deyilir. Bununla birlikdə, bütün SUV avtomobillərinin dörd təkərdən çəkmə qabiliyyəti olmadığı kimi, bütün 4WD avtonəqliyyat vasitələri də SUV deyil. Off-road nəqliyyat vasitələri tamamilə fərqli bir sinifdir və asfalt və ya asfalt yollardan başqa yollar üçün dizayn edilmişdir. Bəzi SUV avtomobillərinin yolsuzluq xüsusiyyətləri olsa da, bu xüsusiyyət əsasən bu cür nəqliyyat vasitələri üçün ikinci dərəcəli xüsusiyyətdir. Bir çoxunun 2WD, 4WD yüksək çəkmə və 4WD aşağı çəkmə qüvvəsinin birindən digərinə keçid imkanı yoxdur. SUV avtomobillərinin gövdəsi digər minik avtomobillərinə nisbətən daha yüksək və daha geniş görünür. Yüksək və geniş korpusun yaratdığı ağırlığı daşıya bilmək üçün SUV nəqliyyat vasitələrinin mühərrikləri daha yüksək həcmdə olur və daha çox yanacaq sərf edirlər.
Dar Emtedade Şab
== Filmin məzmunu == Babək (Səid Kəngərani) adında sadə bir oğlan Pərvanə (Ququş) adlı məşhur müğənniyə aşiq olur. Sonradan Babəki sevən müğənni uzun müddət onun xəstə olduğunu bilmir. O, sevdiyi oğlanın ağır sağalmaz qan xəstəliyindən əziyyət çəkdiyini bildikdə hər şey dəyişir. Pərvanə getdikcə bütün həyatının qaranlıq və mənasız olduğunu dərk edir. Artıq səhnələrdə ifa etmək qüdrətini özündə hiss etmədikdə qərara alır ki, həyatını sevdiyi insana həsr etsin. Ümidlə Babəki Fransaya müayinəyə aparmaq istəyir. Təyyarə havaya qalxmağa başladıqda Babəkin getdikcə ağırlaşan səhhəti tab gətirmir. Pərvanə sevgilisinin əllərinin soyuduğunu hiss etdikdə Babəkin öldüyünü anlayır. Lakin Babəkdən ayrılmaq istəməyən Pərvanə ona yaxınlaşanlara hər şeyin yaxşı olduğunu söyləyir. Fransaya qədər başı çiyinlərində olan Babəkin əllərini ovuclarında tutub heç nə baş verməmiş kimi yoluna davam edir.
Salez-sür-San
Salez-sür-San (fr. Salaise-sur-Sanne) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Russiyon kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vyen. INSEE kodu — 38468. Kommunanın 2006-cı il üçün əhalisi 4 132 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 137 ilə234 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 440 km cənub-şərqdə, Liondan 50 km cənubda, Qrenobldan 75 km qərbdə yerləşir.
Şam-sür-Drak
Şam-syur-Drak (fr. Champ-sur-Drac) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Pon-de-Kle kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38071. Kommunanın 2005-ci il üçün əhalisi 3152 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 269 до 1281 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 500 km cənub-şərqdə, Liondan 105 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 13 km cənubda yerləşir.
Şas-sür-Ron
Şas-syur-Ron (fr. Chasse-sur-Rhône) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Vyen-1 kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vyen. INSEE kodu — 38087. Kommunanın 2012-ci il üçün əhalisi 5500 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 410 km cənub-şərqdə, Liondan 21 km cənub, Qrenobldan 85 km şimal-qərbdə yerləşir.
Adi sar
Adi sar (lat. Buteo buteo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin əsl sar cinsinə aid heyvan növü.
Tüklüayaq sar
Tüklüayaq sar (lat. Buteo lagopus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin əsl sar cinsinə aid heyvan növü. Bədənlərinin uzunluğu 51-61 sm, kütləsi 800—1300 q. olur. Adi sara oxşayır, lakin bədəninin aşağı hissəsi parlaqdır. Tülküayaq sar Avrasiya və Şimali Amerikada yayılmışdır.
Şar (ada)
Şar — SSRİ-nin şimal dənizlərində iki ada və ya materiklə ada arsında uzun və nisbətən ensiz boğaz. Məs: Novaya Zemlya adaları arasındakı Matoçkin şar.
Şar adası
Şar adası — Şimal Torpağı arxipelaqı ərazisinə daxildir. İnzibati cəhətdən Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisinə yerləşir. == Yerləşməsi == Kara dənizini ərazisində, Şimal Torpağı Arxipelaqına daxil olan Komsomoles adasında yerləşən Kuybişev burnundan 1,3 km cənub-qərbdə, Juravlyov körfəzinin şimal hissəsində yerləşir. Dairəvi formsya malikdir. Diametri 1,5 km təşkil edir. Hündürlüyü 8 metri keçmir. Cənub-qərb sahilləri hündür olub 4 metrə çatır. Mərkəzi hissəsində teleskoplu astronomik məntəqə vardır.
Şar dağları
Şar Dağları (serb. və mak. Sar Planina / Шар Планина; alb. Malet e Sharrit / Maliyyə i Sharrit / Sharr) — Kosovo ilə Makedoniya dövlətlərinin sərhədləri boyunca uzanan dağ silsiləsidir. Dağların Kosovodakı hissəsi daha əvvəldən milli park olmuş, Şimali Makedoniyadakı hissəsi isə 30 iyun 2021-ci ildə milli park statusu almışdır. == Coğrafiyası == Şar Dağlarının 56,25% Makedoniya sərhədləri içində, 43.12%-i Kosovo sərhədləri içində, 0,63%-i isə Albaniyanın sərhədləri əhatəsindədir. == Etimologiyası == Qədim Dünyada bu dağların adı Scardus, Scodrus və ya Scordus kimi verilmişdir. Bəziləri düşünürlər ki, bu dağın adı Carska planina ("Çarın dağı") sözündən götürülmüşdür. Bəziləri isə dağın adının hər iki ölkənin paytaxtlarının (Prizren və Skopye) adlarından yarandığını düşünürlər. == Təpələr == Hündürlüyü 2.000 m çox olan xeyli sayda zirvə nöqtəsi var.
Şar dəyirmanı
Şar dəyirmanı — möhkəm materialları əzmək üçün qurğu. Əsasən rənglərdə,pirotexniki vasitələrdə(müəyyən effekt-fişəng vəya siqnal,yanacaq tərkibli-alov,yardırıcı vasitələr) və keramikada istifadə olunan toz məhsulu istehsalında istifadə olunur. Şar dəyirmanı sement,əhəng,gips, keramika məhsulları və s. istehsalı zamanı materialı ən az 1/10 ölçülərində əzmək üçün istifadə olunur. Üyütmə prosesi böyük enerji sərfiyyatı və xərclərinə görə fərqlənir. Şar dəyirmanlarında materialın üyüdülməsi barabanın daxilindəki boşluğun içində fırlanaraq əzəlməsi şəklində baş verir. Üyütmə obyektlərinin (şar,millər) fırlanması zamanı və üyüdülən obyektlər («yük» adlanan) əvvəlcə dairəvi trayektoriya üzrə barabanla bir hərəkət edir, sonra isə parabolaya çevrilir. Yüklərin bir hissəsi fırlanma oxuna yaxın yerləşir, aşağı təbəqəyə doğru sürüşür. Materiallar aşınma nəticəsində xırda tərkiblər və material hissəciklərinin nisbi hərəkəti zamanı zərbələr nəticəsində üyüdülür. Şar dəyirmanları iki cür olur: laboratoriyada və sənayedə istifadə olunan.
Əsl sar
Əsl sar (lat. Buteo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Qızılquyruq sar
Qızılquyruq sar (lat. Buteo jamaicensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin əsl sar cinsinə aid heyvan növü. == Haqqında == Qərbi Alyaskadan, Şimali Kanadaya, cənubda Panamaya və Kariblərə qədər Şimali Amerikanın bir çox bölgəsində törəyər, bu bölgədə ən məşhur olan Buteo növlərindən biridir. Qızıl quyruqlu şahin yaşadığı bölgədə bütün mühitə uyğunlaşa bilir. Görünüşləri və yaşadıqları yerlər ilə bir-birindən ayrılan 14 alt növü qəbul edilmişdir. Boyları 45-50 sm, qanad açıqlıqları 110-145sm və ağırlıqları 690-1600 qr arasında dəyişir. Bu ölçüləri ilə Şimali Amerikada yaşayan Buteo cinsi quşların ən böyük növlərindən biridir. Dişi növləri erkək növlərindən daha böyükdür. Bəzən ayrı növ olaraq qəbul edilən Harlan şahini aşağıda taksonomiya bölməsində göstərilmişdir. Qızıl quyruqlu şahinlər otlaqlar, meşələr,çöllər və bir çox bölgələr daxil olmaqla bir çox yerlərdə və yüksəklilkərdə yaşaya bilərlər.
Kompakt SUV
Kompakt SUV və ya Yığcam yolsuzluq avtomobili (kiçik SUV və ya mini SUV kimi də tanınır) orta ölçülü, alt orta kateqoriyalı avtomobil və yolsuzluq avtomobili növüdür. Onun ölçüləri mini SUV və kompakt sinif avtomobildən daha böyükdür. Yığcam yolsuzluq avtomobilləri kimi etiketlənən bir çox yeni avtomobillər texniki cəhətdən yığcam krossover avtomobilləridir və C seqmentli avtomobil platformasının üstündə hazırlanırlar.
Bar-sür-Ob (rayon)
Bar-sür-Ob (fr. Bar-sur-Aube) — Fransanın Şampan-Arden regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — Ob. Suprefektur — Bar-sür-Ob. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 29.799 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 25 nəf./km². Rayon sahəsi — 1193 km².
Do Sar (Bicar)
Do Sar (fars. دوسر‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 98 nəfər yaşayır (20 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.
Do Sar (Qürvə)
Do Sar (fars. دوسر‎) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 304 nəfər yaşayır (74 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.
Kostin Şar boğazı
Kostin Şar boğazı (rus. Костин Шар ) - Mejduşarski adasını Qusinaya yarımadasından (Yeni Torpaq arxipelaqı) ayırır. Şimal Buzlu okeanına daxil olan Barens dənizi akvatoriyasında yerləşir. Boğazın uzunluğu 100 km, eni 3,5–6 km, dərinliyi 48 m təşkil edir. Sahilləri yüksəkdir və bəzi yerlərdə sıldırımlıdır. İlin böyük qismi buzla örtülü olur. Sahillərində Yujnıy, Qusinıy Nos, Lile, Başmaçnıy nos, Cornıy (Cənub adası), Kostin Nos, Klyuv, Şordovski, Krestovıy burunları vardır. Boğaz daxilində Beluşya, Roqeçeva, Taynaya, Propovskaya, Nerpıy və Başmaçkaya adaları vardır. Boğazda Kruqlıy, Timofeyeva, Sobaçıy və Yarseva körfəzləri vardır. Burada Beluşya Quba qəsəbəsi yerləşir.
Matoçkin Şar boğazı
Matoçkin Şar boğazı (rus. Ма́точкин Шар) -Yeni Torpaq arxipelaqına daxil olan Şimal adasını Cənub adasından ayırır. Şimal Buzlu okeanına daxil olan Barens dənizini Kara dənizi ilə birləşdirir. Boğazın dərinliyi 12 m təşkil edir. Bu boğazdan gəmilərin sərbəst irəliləməsinə imkan verir. Gəmilərin sərbəst sahilə yan alması üçün Baranevo burnu əlverişlidir. Uzunluğu 100 km, eni ən dar yerdə 600 m təşkil edirdi. İlin böyük hissəsi buzla örtülü olur. Sahilləri hündür və sıldırımlıdır. Sahillərində yay aylarında fəaliyyət göstərən, hazırda isə mövcud olmayan Matoçkin Şar və Stolbovoy qəsəbələri olmuşdur.
Qazan Sar (Bukan)
Qazan Sar (fars. قازان سر‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bukan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 50 nəfər yaşayır (7 ailə).
.қаз
.қаз (punycode: .xn--80ao21a; Қазақстан Республикасы) — Qazaxıstan Respublikası üçün yuxarı səviyyəli milli domenidir. Kiril əlifbasında olan üçüncü domendir (birinci .рф, ikinci .срб). .рф və .срб domenlərin əsas fərqi hərfin qazax əlifbasında olmasıdır. == Tarix == 2012-ci ilin martında Qazaxıstan .қаз yuxarı səviyyəli milli kiril domenini fəaliyyətə buraxdı. Fəaliyyətin yoxlaması üçün test saytı ТЕСТ.ҚАЗ yaradılmışdır. == Domenin fəaliyyətə verilməsı == Qeydiyyat bir neçə mərhələdə oldu. Birinci mərhələ (2012-ci il aprelin 1-dən 30-dək) — hökumət orqanları və dövlət təşkilatları, qeydiyyat şöbəsinin texniki ehtiyacları üçün domen qeydiyyatı. İkinci mərhələ (1 may-30 iyul 2012-ci il tarixləri arasında) — 31 dekabr 2011-ci ilə qədər Qazaxıstan Respublikası qanunvericiliyə uyğun olaraq qeyd edilmiş ticarət markalarının və firma adlarının sahibləri üçün domen adlarının prioritetli qeydiyyatıdır. Üçüncü mərhələ (2012-ci ilin 15 avqustundan) — domen adlarının qeydiyyatı azad şəkildə aparıldı. .қаз domen zonasında domen adlarının qeydə alınması təyin edilmiş registratorlar vasitəsilə olar.
.срб
.срб (.xn--90a3ac) — Yuxarı səviyyəli kiril əlifbasında olan Serbiyanın milli domeni. İnternetdə kiril əlifbasında yazılmış ikinci domen. (birinci .рф) . Domen 3 may 2011-ci ildə işə salınmışdı . Domen adlarının qeydiyyat prosesi 27 yanvar 2012-ci ildə başladı.. Bu zonada birinci qeyd edilmiş domen "рнидс.срб" oldu — (Serb milli domen registratoru).
Qrişin Şar çayı
Qrişin Şar çayı (rus. Гришина Шара) — Yeni Torpaq arxipelaqına daxil olan Şimal adasının şimal-şərqindən axan çay. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Çayın uzunluğu 27 km-dir. Çay Şimal adası üzərini örtən buzlaqdan başlayaraq qərbdən şərqə doğru axır. Kara dənizinə daxil olan Natalii körfəzinə tökülür. 160 metrlik hündürlüyə malik ərazidə ensiz qayalı dərədən axır. Axarı boyunca bir sıra qol qəbul edir. Onlar arasında mənsəbə 7 km qalmış tökülən çay ən iri qoldur. Mənsəbində kiçik ada vardır.
Мир ПК
"PC World" — ABŞ aylıq kompüter texnologiyası jurnalı. Jurnal 1983-cü ildən 2013-cü ilə qədər "International Data Group" tərəfindən nəşr olunmuşdur. 2013-cü ilin avqust ayından başlayaraq jurnalın çap versiyası dayandırılmış və onun redaksiya heyəti tamamilə onlayn formata keçmişdir. Jurnalın məqalələri fərdi kompüterlər, serverlər və iş stansiyaları üçün aparat və proqram təminatının işlənib hazırlanması, onların həm istehlakçı şəraitində, həm də müəssisələrdə tətbiqi məsələlərinin geniş spektrini əhatə edirdi. Publikasiyanın məzmunu müxtəlif ixtisaslara malik olan oxuculara yönəlmişdir == Tarixi == Jurnal 1982-ci ilin noyabrında "COMDEX"də elan edilmiş və ilk növbədə "Personal Computer World" adlandırılmışdır. Jurnal "VNU" və "Ziff Davis Publishing" daxil olmaqla naşirlər tərəfindən bir neçə dəfə yenidən satılmışdır.1999-cu ilin fevralında jurnal rekord tirajla 1 milyon nüsxə ilə nəşr olunmuşdur. Bu, o zaman belə rəqəmlərə nail olan ilk və yeganə kompüterlə bağlı jurnal idi.2013-cü ildə jurnalın sahibi "International Data Group" şirkəti "PC World" jurnalının 30 il davam etmiş nəşriyyatının dayandırıldığını elan etmişdir. 2013-cü ilin avqust nömrəsi "PC World" jurnalının çap olunan sonuncu nömrəsi idi. Jurnalın redaktorları fəaliyyətlərini onlayn formatda davam etdirmişdir.
ИХР-388 aşqarı
ИХП-388 aşqarı – tiofosfinat tipli coxfunksiyalı polimer aşqardır. == Xassələri == ИХП-388 aşqarı yüksək yuyucu-dispersləşdirici, antikorroziya, antioksidləşdirici və neytrallaşdırıcı xassələr daşıyır. Digər aşqarlardan fərqli olaraq, ИХП-388 aşqarı yağların özlülük indeksinin qiymətini 5–12 vahid artırır, yüksək hidrolitik davamlılığa malikdirdir. == Alınması == ИХП-388 aşqarı ilk dəfə izobutilen-stirol birgə polimerinin (və ya poliizobutilenin, daha sonra isə poliheksen-stirol birgə polimerinin) fosforkükürdləşdirilmiş məhsulunun alkilfenolla qarışığının maqnezium oksidlə neytrallaşmasından alınmışdır, sonra isə barium, kalsium və sink duzları da sintez edilmişdir. ИХП-388 aşqarının sintezi texnologiyası AMEA Ə. M. Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutunda işlənib hazirlanmışdır. ИХП-388 aşqarı almaq üçün istifadə olunan polimerin molekul kütləsi 600–800 hədləri arasındadır. ИХП-388 aşqarınin əsas göstəriciləri: küllülük – 7–10%, kükürdün miqdarı – 2,5–3,0%, fosforun miqdarı – 1,5–1,7%. == Tətbiqi == ИХП-388 aşqarı avtomobil və dizel yağlarının istismar xassələrini yaxşılaşdırmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Motor yağlarının ИХП-388 aşqarının istifadəsi ilə karbürator və dizel mühərriklərində sınaqları göstərdi ki, bu aşqar yağların istismar xassələrini xeyli yaxşılaşdıraraq mühərrikin hissələrinin təmizliyini qoruyur, yeyilməsini və karbon əmələ gəlməsini azaldır, nəticədə isə mühərrikin işinin etibarlılığı və uzunmüddətliliyi artmış olur. Çoxfunksiyalı ИХП-388 polimer aşqarından istifadə edilməklə müasir güclü dizel və karbürator mühərriklərində istifadə olunan yağlar üçün effektiv aşqar kompozisiyası yaradılmışdır.
Aun San Su Çji
Aun San Su Çji (birm. အောင်ဆန်းစုကြည်; 19 iyun 1945[…], Yanqon) — 1991-ci il Nobel sülh mükafatı laureatı, 2016-2021-ci illərdə Myanmanın Dövlət müşaviri, keçmiş Xarici İşlər Naziri. == Həyatı == Aung San Su Çji 19 iyun 1945-ci ildə Yanqonda anadan olub.
Dаn yeri Оrtа əsr qəbirstаnlığı
Dan yeri Orta əsr qəbirstanlığı — Yaşayış yerinin yаxınlığında yerləşir. Əsas hissəsinin izləri itmişdir. Bir neçə sinə daşları-sənduqələr dövrümüzədək qalmışdır. Düzbucaqlı forması sənduqənin yalnız bir üzü istisna edilməklə digər tərəfləri zəngin bəzədilmişdir. Cızma, döymə və oyma üsulu ilə zəngin nəbati təsvirlərlə bəzədilmiş sənduqənin üzərinə ərəb əlifbası ilə yazı həkk edilmişdir. Kitabə Quran ayələrindən və mərhumun adı, olum və ölüm tarixinə aid məlumatlardan ibarətdir.
141-сi şərq meridianı
Qrinviçin şərqindəki 141-ci şərq meridian— Şimal qütbündən Şimal Buzlu okeanı, Asiya, Sakit okean, Avstraliya, Hind okeanı, Cənub okeanı, Antarktidadan cənub qütbünə keçən və qərb uzunluğunun 39-cu meridianı ilə ortodromiya təşkil edən uzunluq xətti. 141-ci şərq meridian, 39-cu meridianın qərb ilə böyük bir dairə meydana gətirir. == Sərhəd == Yeni Qvineya adasında meridian, qərbdə İndoneziya ilə şərqdə Papua-Yeni Qvineya ilə arasındakı quru sərhədinin bir hissəsini təyin edir.Flay çayı 141-ci meridianın qərbindən axdığı ərazini təşkil edir. Flayın cənubu sərhədi meridianın şərqindən bir qədər,paralel olaraq uzanır (bax. İndoneziya - Papua Yeni Qvineya münasibətləri). Avstraliyada Cənubi Avstraliya əyalətinin şərq sərhədi, Kvinslend və Yeni Cənubi Uels ilə həmsərhəddir.
Sen-Jermen-аn-Le (rayon)
Sen-Jermen-ан-Le (fr. Saint-Germain-en-Laye) — Fransanın İl-de-Frans regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — İvelin. Suprefektura — Sen-Jermen-ан-Le. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 546 627 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 1603 nəf / km². Rayon sahəsi — 341 km².
Sen-Julyen-de-Rа
Sen-Jülyen-de-Rа (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Vuaron kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38407. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 443 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 470 km cənub-şərqdə, Liondan 80 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 19 km şimal-qərbdə yerləşir.
Аş-Şаmiyyə
Şamiyyə (ərəb. الشامية‎) — İraqın Qədisiyyə mühafəzəsində şəhər.
В.G.Timiryasov adına Kazan İnnovativ Universiteti
В. G. Timiryasov adına Kazan İnnovativ Universiteti (rus. ВГ Тимирясова, ИЭУП) Kazandakı bir universitetdir. 22 iyul 1994-cü ildə qurulmuşdur. == Ad == Qanundakı dəyişikliklərlə əlaqədar olaraq universitet bir neçə dəfə rəsmi adını dəyişdirdi. Qurucusu və ilk rektoru V.G. Timiryasovun adını daşıyır. 1994–1996-cı illərdə İqtisadiyyat, İdarəetmə və Hüquq Universitetinin, 1996–2016-cı illərdə İqtisadiyyat, İdarəetmə və Hüquq İnstitutunun və 2016-cı ildən VG Timiryasov adına Kazan İnnovasiya Universitetinin (IEUP) adını daşıyır. == Tarix == Universitet 1994-cü ildə Tatarıstan Respublikası Təhsil Nazirliyinin və Tatarıstan Respublikası Ali Sovetinin Xalq Təhsili Daimi Komitəsinin təşəbbüsü ilə bazar iqtisadiyyatı və hüquq sahəsində ixtisaslı kadrların ehtiyaclarını ödəmək üçün yaradılıb. 1998–2002-ci illərdə universitetin Almetyevsk, Bugulma, Zelenodolsk, Naberezhnye Chelny, Nizhnekamsk və Chistopol filialları yaradıldı və təhsil fəaliyyətlərinə davam etdilər. 2014-cü ilin mayından bəri Rusiya tərəfindən birləşdirilən Krımda təhsil fəaliyyətinə başlayan ilk rus universitetlərindən biridir. Universitet Dünya Tatarları Konqresinin və Krım Respublikasının bələdiyyə başçılarının təlimi üçün birgə bir layihə həyata keçirir.
ПМА "В-1" və ПМА "В-2" aşqarları
ПМА «В-1» və ПМА «В-2» - polimetakrilat tipli özlülük aşqarları olub molekul kütlələri 3000-4300 (ПМА «В-1») və 12000—17000 (ПМА «В-2»)-dir. == Xassələri == ПМА «В-1» aşqarı mexaniki destruksiyaya qarşı yüksək davamlılığa və nisbətən aşağı molekul kütləyə görə orta dərəcədə qatılaşdırıcılığa malikdir. ПМА «В-2» aşqarı ПМА «В-1» aşqarı ilə müqayisədə daha yaxşı qatılaşdırıcılıq qabiliyyətinə malikdir, lakin mexaniki destruksiyaya qarşı davamlılığa görə ondan geri qalır. == Alınması == ПМА «В-1» və ПМА «В-2» metakrilat turşusunun СН2=С(СН3)СООН monomerinin sintetik yağ spirtlərinin C7-C12 (ПМА «В-1») və С8-С13 (ПМА «В-2») fraksiyaları ilə efirlərləşməsindən alınan polimerlərin yağda məhlullarıdır. ПМА «В-1» aşqarı ТУ 6-01-979—84 üzrə alınır və polimetakrilatların МС-8 yağında 58-65%-li məhlulundan ibarətdir. ПМА «В-2» aşqarı ТУ 6-01-692—77 üzrə alınır və yüksək keyfiyyətli aşqar polimetakrilatların И-20А yağında 30-35%-li məhlulundan ibarətdir. == Tətbiqi == ПМА «В-1» və ПМА «В-2» aşqarları duru yağların özlülüyünü və özlülük indeksini artırmaq üçün istifadə edilir. ПМА «В-1» aşqarı motor, transmissiya və hidravlik yağlarda 18% qatılığa qədər istifadə olunur. ПМА «В-2» aşqarı motor yağlarında və hidravlik sistemlərin işçi mayelərində 6% qatılığa qədər tətbiq olunur. == Mənbə == Электронная библиотека: Топлива, смазочные материалы, технические жидкости. www.bibliotekar.ru/5-toplivo-smazka/43.htm Синтез и исследование функциональных свойств комплексных полифункциональных присадок.