Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • AFAR

    I (Şəki) qutab. – Alagöz ma: afar qonaxlığı verəsidi, vermir; – Qız afar bişirmişdi, doyunca yimişəm II (Qazax) qüvvə, güc. – Qara öküzün afarı qalmey

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AFAR

    adv uzaqdan, uzaq məsafədən; to see from ~ uzaqdan görmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • АФАР

    (-ди, -да, -ар) qutab; хъчарин афар tərə qutabı; афарар авун (афарар чурун) qutab bişirmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • афар

    ...пирог (из риса, трав и т. п.) : «кӀандач, кӀандач» лугьуз ирид афар неда(погов.) - говоря «не хочу», семь пирогов съедает.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АФАР

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра тинидин кьелечӀ кьве чкалдин арада я дуьгуь, я куьлуь авунвай хъчар туна чранвай недай затӀ. Хкадриз цӀаярилай, чкӀу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АФАР

    n. pie; tart, fruit pastry; gateau, cake.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АГАР-АГАР

    АГАР-АГАР, АГАР м aqar-aqar (dəniz yosunlarından alınan, bakteriologiyada və qənnadı işlərində işlədilən qatı bitki həlimi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • aqar-aqar 2021

    aqar-aqar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • агар-агар

    -а; м. (от малайск. agar - желе) см. тж. агаровый Студенистое вещество, получаемое из морских водорослей (применяется в лабораторной практике, бумажно

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • AQAR-AQAR

    сущ. тех., биол. агар-агар (растительный студень, получаемый из некоторых морских водорослей)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ANAR

    anlayar, başa düşər, yada salar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ASAR

    ...qılaq, tainki bizim Azərbaycan şüəra və üdəbamızın əşar və asari və özlərinin nam və nişanələri unudulub, əbnayivətənin xatirindən çıxmasın. F.Köçərl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZAR

    1. болезнь, недуг; 2. беспокойство, хлопоты, заботы; 3. эпидемия;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AVAR

    1. весло; 2. аварец (народность, проживающая в Дагестане); 3. аварский:

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASAR

    1. произведения; 2. памятники; 3. следы, знаки, признаки;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AXAR

    1. текучий, поточный; 2. сток;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AFAT

    шустрый, бойкий

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AÇAR

    ключ (от замка)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACAR

    аджарец (народ)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AVAR₃

    ...xalqlarından birinin adı və bu xalqa mənsub adam. Avar dili Qafqaz dillərinin Dağıstan qoluna daxildir. 2. tar. Qədim türkdilli tayfalardan birinin a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AFŞAR

    çevik, ovçuluğu sevən; qədim türk tayfalarından biri

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AVAR₂

    is. məh. Keçmişdə kənd evlərinin damına döşənən qamışaoxşar ot; ümumiyyətlə, qaba quru ot

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AVAR₁

    ...kürək, qayıqçı kürəyi. Avar çəkmək. – Şamil bütün qüvvəti ilə avar çəkərək, qayığı gölün o biri sahilinə doğru sürürdü. A.Şaiq. Bədən tərbiyəsi hərək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZAR

    is. [fars.] 1. Xəstəlik, naxoşluq. [Ağakərim xan:] …Mən heç ömrümdə azar çəkməmişəm, pamazı paltarım olur həmişə qalın… N.Vəzirov. [Həkim:] …Ciddi müa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AYAR

    is. dan. 1. Barama, pambıq və s. bu kimi xam mallardan əldə edilən xalis malın miqdarı. 2. bax əyyar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACAR

    ...Qafqazda yaşayan xalqlardan birinin adı, həmin xalqa mənsub olan adam. Acar ədəbiyyatı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AÇAR

    ...açmaq və ya bağlamaq aləti. Qapı açarı. Stolun açarı. Şkaf açarı. – Sən də açılmamış bir dəfinəsən; Açarı qeyb olan bir xəzinəsən. M.Müşfiq. // Məc.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AFAT

    is. [ər. “afət” söz. cəmi] bax afət 1-ci mənada. [Nəsib:] Mat-məəttəl qalmışam ki, bu nə bəladı, nəzərdi, gözdü, afatdı … nədi, bilmirəm! Mir Cəlal. □

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AFAQ

    ...söz. cəmi] şair. 1. Üfüqlər. Məhtab bir şəb idi, hava mişkbar idi; Afaqə nur axardı, səma ləməzar idi. M.Hadi. Hökmfərmadır onda sümtü sükut; Sarmış

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACAR

    xalq və bu xalqa mənsub adam; qarışdırılmış; seçilmiş.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AFAT

    gözəllər; bədbəxtlik, fəlakət; müsibətlər

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞAR

    ağ kişi; böyük qəhrəman, cəsur pəhləvan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AFƏR

    ...vücuda gətirən; yaradıcı" kimi izah olunan bu adın əsasında "fər" durur.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • AYAR

    I (Borçalı) ürəyiaçıq, gülərüzlü. – Mənim ayar adama xoşum var II (Cəbrayıl, Oğuz) tez seçən, müəyyənləşdirən. – Sə:n gözün ayardı, bı neçə kilov olar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AVAR

    ...küləş, çırpı (Bakı, Gədəbəy, Zəngilan). – Bir əz avar yığın, alav qoyax (Zəngilan); – Adə, birez avar kötginən, təndiri otdiyeg (Bakı); – Ay İrva:m,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AFSAR

    (Cəbrayıl) bax avsar. – Dəvə çəkib afsarı qırdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ADAR

    (Şəki) evin qabaq hissəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AÇAR

    (Quba) qıfıl. – Biz qapıya açar vurarığ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AFAT

    ...biridi, Mamay Mə:mmət, yaxşı tani:rəm II (Qazax) tufan, çovğun Afatı alınmax (Çənbərək) – gücdən, qüvvədən düşmək, zəifləmək. – Afadım alnıf də:n, a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AFAQ

    "apağ" sözünün ərəbləşmiş forması (Zənnimizcə, ə. mənşəli hesab edilən "üfüq" də "apağ"la eyni kökdəndir).

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • AFŞAR

    çevik, cəld; ovçuluğu sevən (Oğuz tayfalarından birinin adı)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AYAR

    ürəyiaçıq, gülərüzlü; itigözlü; məhsuldar

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AVAR

    ...Qədim türk tayfalarından biri. VI əsrdə Mərkəzi Avropada Avar xaqanlığını yaratmışlar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AMAR

    sakit, xoşbəxt, qayğısız

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ALAR

    yetkinləşmək; çəmənlik; tayfa adı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ЯРГЪАЙ

    adv. from afar, from far away; from far, afar; from a distance.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • QUTAB

    сущ. афар; göyərti qutabı хъчарин афар; əvəlik qutabı лурсарин афар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AQAR

    I сущ. хим. см. aqar-aqar II прил. агарный, агаровый. Aqar həlməşiyi агарный студень

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACAR

    I сущ. аджарец, аджарка; acarlar аджарцы II прил. аджарский. Acar dili аджарский язык

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AÇAR

    I сущ. ключ: 1. орудие для запирания и отпирания замка. Qapının açarı ключ от дверей, qıfıl açarı ключ от замка, şkaf açarı ключ от шкафа, açarla bağl

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AFAQ

    сущ. поэт. 1. горизонт 2. окрестность 2. Вселенная, мир

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AFSAR

    сущ. диал. верблюжий недоуздок

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAFAR

    is. [ər.] İmkan, macal. □ Mafar verməmək – tələsdirmək, macal verməmək. [Faytonçu:] Adə, çöllü balası, ağzını açıb hara baxırsan, otur gedək, yoxsa va

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAFAR

    возможность

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QAFAR

    bağışlayan, əfv edən; mərhəmətli Allahın epitetlərindən biri

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • MAFAR

    (Bakı, Cəbrayıl, Qazax, Mingəçevir) imkan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • GENDƏN

    z. afar, from afar, at a distance, from a distance; ~ baxmaq to look from a distance

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • АФАРАРУН

    (-из, -на, -а) f. dan. bax. афар (афарар авун).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • UZAQDAN

    z. from far away, from far, from afar, from a distance; ~ gəlmək to come* from afar place / from

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • KUDU

    сущ. буран (кил. qabaq¹); // бурандин (мес. афар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПРИПЛЮСНУТЫЙ

    1. эзмишай; чуькьвена афар хьиз авунвай; кьелечIрай. 2. кьелечI; кьулу.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • CİNCİLİM

    сущ. бот. келемежар, кӀелен мичӀер; // келемежрин (мес. афар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПРИПЛЮСНУТЬ

    чуькьвена (илисна, гатана) кьелечIрун, кьулу авун; афар хьиз авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХЪЧАР

    “хъач¹”-ın cəmi; хъчарин афар göyərti qutabı; bax хъач¹.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪЧАР

    “хъач¹”-ın cəmi; хъчарин афар göyərti qutabı; bax хъач¹.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • NARLI

    прил. анардин цилер кутур, анардин цилер квай (мес. афар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПИПӀИШ

    сущ.; - ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) гъвечӀи афар; афардин са паюнин кӀалубдин афар. 2) шапкадин пел (мез); пелен винелай виликди экъис хьанвай шапкади

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ККӀЛА

    (-ди, -да, -яр) tərə növü, acıtərə; ккӀладин афар acıtərə qutabı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ККӀЛА

    (-ди, -да, -яр) tərə növü, acıtərə; ккӀладин афар acıtərə qutabı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ƏVƏLİK

    сущ. бот. лурс, эвелиг; // лурсун (мес. пеш); лурсарин (мес. афар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • РАСПЛЮЩИТЬ

    ...кьулу авун (гатана, яна). 2. шупIрун, буьнжуькьрун (пуьрчуькьрун), афар хьиз авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАСПЛЮЩИТЬСЯ

    1. кьелечI хьун, кьулу хьун. 2. буьнжуькь хьун, шупI хьун, афар хьиз хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЛЮЩИТЬ

    несов. кьелечIрун; кьулу авун; афар хьиз авун (мес. илисна, чуькьвена кьуркьушумдин гуьлле).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГАЛКӀАМ

    ...-ди, -да; -ар, -ри, -ра афарардай хъач. * мехъер юкъуз галкӀам афар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • KƏTƏ

    сущ. 1. афар (хъчарин); 2. ширин тӀунутӀ (гъери, нек, шекер, кака кутур тинидикай чрай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞOR¹

    ...(ттугъ атӀана куьздамаз амукьдай экъи затӀ, къафун); // шурадин (мес. афар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • PİROQ

    [rus.] пирог (къене затӀ ттуна чранвай фу, цикӀен, афар, шуьре ва мс.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯРГЪАЛ

    ...off, far apart a) adv. beyond, in the distance; b) adv. from afar, from far away; from far, afar; from a distance; яргъал вегьин or яргъал чӀугун v.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • БЛИН

    ...ва я нек квай жими тинидикай ягълавда гъеридал чрай кьелечI чкал-афар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПИРОГ

    пирог (ттур фу; цикIен; афар; шуьре); пирог с мясом як ттур пирог, як ттур фу.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЛИНЧИК

    ...мукаш, мураба ва я маса затI авай гъеридал чрай бицIи тIунутI, афар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАЧИНКА

    ...ттун, ацIурун. 2. ттур затI; пирог с мясной начинкой къене як авай афар; конфеты с начинкой къене затI авай къенфетар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ФИРЧИН

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра гьеле чурун тавунвай фу, афар сачунал ва я хьраз вегьедай махсус кьелечӀ кьул. ЧӀехи бубади бадедиз цӀийи фирчин багъ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПАШТЕТ

    ...твадай як хьиз раснавайди. 2. къат-къат гьахьтин фарш тур афар, цикIен хьтинди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • GÖYƏRTݹ

    ...сурар, тереяр, келемежар ва мсб.); // хъчарин; göyərti qutabı хъчарин афар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БАЯТАРУН

    ...баятар хъийимир тазавал амачир гьалдиз гъун.. # фу ~, цикӀен ~, афар ~; 2) фадлай ишлемиш тийизвай гьалдиз гъун. # ник ~, багъ ~.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬЕГУН

    (-из, -на, гьег) f. bir şeyi yaymaqla müəyyən şəklə (formaya) salma; афар гьегун xəmiri yaymaqla içinə tərə, ət və s. qoyaraq qutab şəklinə salmaq; хь

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЬЕГУН

    (-из, -на, гьег) f. bir şeyi yaymaqla müəyyən şəklə (formaya) salma; афар гьегун xəmiri yaymaqla içinə tərə, ət və s. qoyaraq qutab şəklinə salmaq; хь

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЬЕГУН

    (-из, -на, гьег) f. bir şeyi yaymaqla müəyyən şəklə (formaya) salma; афар гьегун xəmiri yaymaqla içinə tərə, ət və s. qoyaraq qutab şəklinə salmaq; хь

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЯРГЪАЗ

    adv. away off, a long way, afar; far, away; farther, further; wide; best; furthest; яргъаз авун or яргъаз къакъудун v. make away with, eliminate, excl

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • SAC

    ...керекулри тухвана; // сачунал авур (чрай), сачун(ин); sac qutabı сачунин афар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КУНЗ

    нугъ., сущ.; афар [М. М. Гаджиев 1997: 131 ]. ☼ (Ср. в некоторых говорах лит. яз. гузан большой круглый хлебец в виде ватрушки, намазанный густой

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪАЧ¹

    ...чӀуру хъач alaq otu, alaq; 2. göyərti, göy, tərə, pencər; хъчарин афар göyərti qutabı; 3. bitki (ot bitkiləri haqqında); дармандин хъчар dərman bitki

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪАЧ¹

    ...чӀуру хъач alaq otu, alaq; 2. göyərti, göy, tərə, pencər; хъчарин афар göyərti qutabı; 3. bitki (ot bitkiləri haqqında); дармандин хъчар dərman bitki

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АПАЙ

    ...цӀаярилай, чкӀуриз ванер, Аялрив ацӀудай дагъларин ценер, Гьазур тир афар нез апаяр, хинер, АтӀайла сусари цӀийи тереяр. С. К. Яран сувариз. Гила

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КАНБАР

    ...патал булвилелди кьел вегьена шуьшед къапуна хуьдай ем. Хъчад афар, сурад канбар, шиш-кабаб гьар камуна дуьшуьш жеда дагълара. Ш. Къ. Дагълара. 2) ц

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВЕРГ

    ...хъикьиф. Са заз мад дурнайри гатфар хкидач, На чрай вергерин афар хкидач... 3. Къ. Тухурла, диде, вун... 2) вергер экъечӀнавай чка. ГъвечӀи вахаз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВЕРГ

    ...хъикьиф. Са заз мад дурнайри гатфар хкидач, На чрай вергерин афар хкидач... 3. Къ. Тухурла, диде, вун... 2) вергер экъечӀнавай чка. ГъвечӀи вахаз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЯТ

    фарс, прил.,; 1) таза тушир. # ~ фу, ~ цикӀен, ~ афар; 2) фадлай ишлемиш тийизвай. # ~ ник, ~ багъ. 3) куьч., векъи рах. инсандикай, парталдикай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • С, СО

    ...гвай; авай; квай; галай; пирог с капустой къене келемар авай афар; чай с сахаром шекер квай чай; графин с водой яд авай гичин; лошадь с но

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • afarlar 2021

    afarlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • АФАРАРУН

    гл., да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; афарар тавун, афарар тахвун || афарар хъувун тавун, афарар хъийимир афарар чурун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Afar dili
Afar dili-Efiopiya, Eritreya və Cibutidə danışılan bir Düzənlik Şərq Kuşit dilidir. Ən yaxın qohumu Saho dilidir.
Afarar
Afarar — çox nazik yuvarlanmış xəmirdən müəyyən içliklə hazırlanmış məşhur ləzgi milli yeməyi. Afarar ən çox sevilən ləzgi yeməklərindən biridir. Bir çox cəhətlərinə görə çudu və osetin piroqlarına bənzəyir.. == Resepti == Afarlar müxtəlif içliklərlə bişirilir. Afarlar ənənəvi olaraq,ləzgilərin tarixi dağlıq və dağətəyi ərazilərində bitən otlardan hazırlanır (belə otların 50-dən çox növü məlumdur). Afararın içi: çuğundur yarpaqlarından tutmuş gicitkənə qədər müxtəlif otlar ilə doldurula bilər. Balqabaq afarları populyarlıq baxımından bitki tərkibli afarlardan daha az populyardır, bu yəqin, dağlarda əkin sahələrinin az olması ilə əlaqədardır, hansı ki, burada çox geniş sahələrdə tərəvəz yetişdirmək mümkün olardı. Əksinə, dağlarda daha çox ot yetişir. Afarlar turpdan da hazırlanır. Ancaq bütün tərəvəz növlü afarlar arasında kartoflu afararıar daha çox yayılmışıdır.
Afarca
Afar dili-Efiopiya, Eritreya və Cibutidə danışılan bir Düzənlik Şərq Kuşit dilidir. Ən yaxın qohumu Saho dilidir.
Afarlar
Afarlar, və ya Danakil, Afarca:Qafár), Ərəbcə:عفار ), Amxarca: አፋር? āfār) - Eritreya, Efiopiya və Cibuti Afar bölgəsində ( Danakil çölündə) yaşayan, Kuşi dil ailəsinə bağlı olan Afar dilini danışan (Danakillər) də adlandırılan yerli etnik qrup. == Yayılma arealı == Əsasən müsəlman və sünnidirlər. Afarlar ortaq ənənələr, ortaq sosial yaşamları və təşkilatları ilə sadəcə 20 ildir əlifbaya sahib olan ortaq bir dil ilə üç ayrı ölkədə də “ulusal” bir birlik olmağı bacara bilmişdilər.1.5 milyon əhaliyə sahibdirlər.
Quercus afares
Quercus afares (lat. Quercus afares) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.
Abar
Abar - qədim türk mənşəli tayfanın adıdır. Bu tayfa adının avar variantı da məlumdur. Eramızın II-III əsrlərində Kür sahilində Obaren adlı tayfanın yaşaması ədəbiyyatda göstərilir.V əsr erməni müəllifi Yeqişenin Balasakanda aparan adında tayfanın yaşadığını qeyd etmişdir(21, 96). Etnonim av+ar formasında düzəlmişdir. Tədqiqatçılar ar, ər sözünün türk dillərindəki ər "kişi, qəhrəman, igid" mənasında olduğunu qeyd edirlər. Etnonimin birinci hissəsi olan av elementinə gəlincə isə onun ab variantının işlənməsi türk dilləri üçün xarakterik olan bv keçidi ilə əlaqədardır. Beləliklə, qədim türk tayfasının adı abar(avar) olmuş və bu tayfa Qafqazın müxtəlif regionlarında, o cümlədən də Ermənistan ərazisində yaşamışdır. == Abar sözü ilə bağlı coğrafi adlar == Ermənistanda türk mənşəli abar(avar) tayfasının adından düzəlmiş Aşağıdakı etnotoponimlər qeydə alınmışdır: ABARAN- Irəvan xanlığında mahal adı; Alagöz (Ələyəz) və Pəmbək dağ silsilələri arasında Kasax (əsli Qazax) çayının yuxarı axınında yaylaq adı; İrəvan qəzasında çöl adı, İrəvan xanlığının Abaran mahalında çay adı 1728-ci ildə Irəvan əyal ətinin Karbi nahiyyəsində kənd adı; ABARANOĞLU – 1590-cı ildə Rəvan əyalətinin Abaran nahiyyəsində kənd adı; AVARAN-Irəvan quberniyasının Eçmiadzin qəzasında kənd adı; BAŞ ABARAN - Irəvan xanlığında mahal adı. Əsasında abar(avar) tayfasının adı duran etnotoponimlər yalnız Ermənistan ərazisində yayılmamışdır. Bu etnotoponimin başqa ərazilərdə yayılması da aşkara çıxarılmışdır.
Afan
Afan — Azərbaycan Respublikasının Saatlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Toponimikası == Afan Saatlı rayonunda kənd, Mil düzündədir. Rayonun Novruzlu kəndindən çıxmış yeddi ailə tərəfindən Afan adlanan yerdə salınmış bu kənd əvvəllər Təzə Novruzlu, Yeddievlər, Gəlmələr də adlanırdı. Azərbaycan dilinin dialektlərində afan "zəif, gücsüz" mənasında işlənir. Toponim "gücsüz yer" mənasını ifadə edir.
Afaq
Afaq — qadın adı və təxəllüs. Afaq Bəşirqızı - teatr və kino aktrisası Afaq Hüseynova - Azərbaycan rəssamı Afaq Gəncəli - televiziya aparıcısı və sənətçi. Afaq Məsud - yazıçı, dramaturq, əməkdar incəsənət xadimi Afaq Şıxlı - həkim, şairə, publisist, tərcüməçi Afaq Məlikova - Azərbaycan rəqqasəsi, Azərbaycan SSR-in xalq artisti Afaq Rüstəmova - fəlsəfə elmləri doktoru Afaq Sultanova - Azərbaycanlı para-cüdoçu Afaq Nəbiqızı - yazıçı.
Ahar
Əhər (azərb. اهر‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanındakı Əhər şəhristanının inzibati mərkəzi. 2016-cı il hesablamalarına görə Şərqi Azərbaycan ostanının ən çox əhali məskunlaşan IV şəhəridir. Əhalisinin sayı 100,641 nəfər və ya 20,844 ailə olmuşdur. Əhər 18 və 19-cu əsrlərdə Qaradağ xanlığının paytaxtı olmuşdur. == Təbii fəlakətlər == 2012-ci il, 11 avqust tarixdə, şənbə günü, günorta saatlarında Təbriz və Əhər şəhərləri yaxınlığında 6.4 və 6.3 gücündə təkanlar baş vermiş və bundan sonra 55-dən artıq afterşok qeydə alınmışdır. Zəlzələdə xeyli sayda insan həlak olmuşdur. == İqtisadiyyatı == 1960-cı illərin əvvələrinə qədər Əhər Qaradağ vilayətinin iqtisadi mərkəzi olmuşdur. Qaradağ vilayətində yaşayan köçəri tayfalar hər il Əhər bazarında öz məhsullarını dəyişdirmiş və ya satmışdırlar. Qaradağ vilayətindən çıxarılan kömür Əhərə gətirilir və buradan da Təbrizə göndərilir.
Akar
Makartur evkalipti (lat. Eucalyptus macarthurii) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Növün nümayəndələri Uels ştatının Cənub-şərq hissəsində, Şimali-Şərqi Avstraliyada dəniz səviyyəsindən 600-700 m hündürlükdə yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 45 m-ə çatan, şaxələnmiş, sıx çətirli ağacdır. Qabığı kobud, bəzən pulcuqvari, sınan, yaşlılarda çox qalın və dərin şırımlı, qopub töküləndir. Cavan yarpaqları qarşı-qarşıya düzülüşlü, oturaq, neştərvari, açıq yaşıl rəngli, uzunluğu 2,5-8,5 sm, eni 1-4,5 sm, açıq yaşıl, bəzən göyümtüldür. Çoxillik yarpaqları növbəli, parlaq, saplaqlı, ensiz-neştərvari və ya oraqvari olub, uzunluğu 9-30 sm, eni 1-2,5 sm-ə çatır, qısa, ucu bizdir. Çiçək çətirləri 4-8 çiçəkli olmaqla qoltuqda yerləşir, çiçək saplaqları 5-12 mm uzunluqda, yumru və ya bir az künclü, qönçələri oturaq, silindrik və ya yumurtavari olub, uzunluğu 10 mm, diametri 5 mm, parlaq, künclü, konusvari qapaqlı, uzunluğuna görə kasacıq borucuğuna bərabərdir. Meyvələri ayaqda, yarımşarşəkilli olub, uzunluğu 5 mm, diametri 6 mm, xırda diskli və 3-4 qısa, qabarıq laylıdır. Abşeronda aprel-iyul aylarında çiçəkləyir.
Alar
Alar (əvvəlki adı: Allar)— Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 27 mart 2001-ci il tarixli, 110-IIQ saylı Qərarı ilə Cəlilabad rayonunun Allar kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Allar kəndi Alar kəndi, Allar kənd inzibati ərazi dairəsi Alar kənd inzibati ərazi dairəsi adlandırılmışdır. == Toponimilası == Etnooykonimdir. == Tarixi == Mənbələr Alar ərazisində qədim şəhər mədəniyyətinin olduğunu təsdiq edir. Alar tarixdə həm də Alar üsyanı ilə tanınır. Xalq XIX əsrin ortalarında alarlar canşalı (cahanşahlı) tayfa birliyinə daxil idilər. Q. Qeybullayev arxiv materiallarına istinad edərək göstərir ki, Canşalı tayfası (cahanşahlu) allar adlanırdı və Lənkəran bölgəsində yaşayırdı. XIX əsrin ortalarında bu tayfa birliyi 102 ailə olmaqla Alar, Hüseynxanlu, Təpəbaşi, Fətullahli, Vəliməmmədli, Cahanşahlı (yaxud Ağalıkənd-Kərim) və Köüzbulaqdan ibarət idi. Göründüyü kimi, faktlar oykonimin Alı adlı şəxslə bağlılığını inkar edir. Həmin ərazidə Alar yaşayış məntəqəsi Alı xana qədər də mövcud olmuşdur.
Anar
Anar (tam adı: Anar Rəsul oğlu Rzayev; 14 mart 1938, Bakı) — azərbaycanlı yazıçı, şair, tərcüməçi, ssenarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri. Xalq yazıçısı == Ailəsi == Anarın atası şair Rəsul Rza, anası şairə Nigar Rəfibəylidir. Anar anası tərəfdən Azərbaycanın məşhur ictimai və dövlət xadimi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk səhiyyə naziri və Gəncə şəhərinin general-qubernatoru olan Xudadat bəy Rəfibəylinin nəvəsidir. Atası tərəfdən isə Məmmədxanlılar nəslindəndir. Soy adları ulu babası, Çiyni və bir para kəndlərin mülkədarı Məmmədyar oğlu Məmməd xanla bağlıdır. Bayat boyundan, Şahsevən tayfasından olan Məmməd xan XIX əsrin ortalarında rus əsgərləriylə toqquşmadan sonra zindana atılır və orda zəhərlənərək öldürülür. Məmmədxanın nəticəsi, Rəsulun atası İbrahim Məmmədxanlı Göyçayda mirzəlik edər və ticarətlə məşğul olarmış. 1915-ci ildə Bakıda vəfat etmiş və Çəmbərəkənddə dəfn edilmişdir. 1913-cü il iyunun 29-da Gəncədə anadan olmuş Nigar xanım Rəfibəyli məşhur Rəfibəylilər nəslindəndir. Ata tərəfdən babası Ələkbər bəy Rəfibəyli – el ağsaqqalı, maarifçi, Azərbaycanda ilk siyası partiya olan "Difai" partiyasının yaradıcılarındandır.
Aqar
Aqar (Aqar-aqaroza)- ən möhkəm geləmələgətirmə qabiliyyətinə malik polisaxarid Bir çox polisaxaridlərin sulu məhlulları geləmələgətirmə qabiliyyətinə malikdirlər. Polisaxaridlərin bu xassəsi onların bioloji funksiyaları və praktiki əhəmiyyəti ilə bilavasitə bağlıdır. Polisaxaridlər əsasən okean yosunlarından alınır. Yosunlara okeanın sahilboyu zonalarında rast gəlinir. Qırmızı və qonur yosunlar təmiz "polisaxarid" hazırlayırlar. Onlar özlərində hüceyrələrarası maddə kimi spesifik turş polisaxaridlər saxlayırlar (qonur yosunlarda — algin turşuları, qırmızı yosunlarda- sulfatlaşdırılmış qalaktan turşuları vardır). Bu polisaxaridlərin hətta duru məhlulları möhkəm gel əmələ gətirirlər.Polisaxaridlərin gel əmələ gətirməsi üçün, özəklərdə həlledici (su) olmaqla zəncirvari molekulların fəza toru yaratması lazımdır. Polimerlərin geləmələgətirmə qabiliyyəti əsasən bu torun düyünlərinin təbiəti ilə bağlıdır. Bu zəncirlər arasında kovalent rabitə ola bilər: bu halda fəza toru böyük üçölçülü molekulu xatırladır. Polisaxarid gellərinin ən tipik nümayəndələri fəza torunun düyünlərindəki rabitənin kovalent rabitə olmayanlardır.
Asar
Asar(lar) - German-skandinav mifologiyasında Asqardda yaşayan ali tanrılara deyilir. Asarların başçı Odin sayır. Digər mədəniyyətlərdə: türk, altay, monqol və tibet mifologiyalarında tanrılar yurdu. Azar olaraq da deyilər. Tanrıların yaşadığı səma deməkdir. Eyni söz tanrı mənasına da gəlir. Azəri millət adının buradan törədiyini irəli sürən bəzi görüşlərdə mövcuddur. Tibet və monqol mətnlərində də iştirak edən, hətta Skandinaviya mifologiyalarında belə bənzər bir sözlə "Aesir" şəklində Tanrılar birliyini ifadə edən ortaq bir ünsürdür. Asarı sözcüyü də Tibetcədə Göy Tanrılarını təyin etməkdə istifadə edilər. Monqolcada asar çadır deməkdir.
Atar
Atar (ərəb. أطار‎) — Mərakeşdə şəhər, Adrar yaylasında ən böyük yaşayış məntəqəsi. == Məlumat == Dəniz səviyyəsindən 270 metr yüksəklikdə, Şum şəhərindən cənubda yerləşir. Adrar vilayətinin və Atar departamentinin mərkəzidir. Şəəhərdən Dakar rallisinin marşrutu keçir. Atarda aeroport, muzey və 1674-cü ildə tikilmiş məscid vardır. Şəhərin iqlimi səhra istisidir. Atarda Mavritaniya hərbi hava qüvvələrinin yay məktəbi yerləşir. == Əhalisi == 2013-cü il məlumatına görə əhalisi 33 008 nəfərdir.
Avar
Avar dili — Qafqazda yaşayan xalqlardan biri olan avar xalqının dili. Avarlar (qafqazdilli) — Dağıstan Respublikasında ən böyük, Azərbaycanda sayca altıncı böyük etnik qrup. Avarlar — Avar xaqanlığını quran türk xalqı. Avar xaqanlığı — bu günki Macarıstan, Slovakiya, Rumıniya və Serbiya torpaqlarında 562-823-cü illər arasında hökm sürən Türk dövləti. Ağ Hunlar — Hunların qərb qolu.
Açar
Açar (kilit)
AFR
Almaniya (alm. Deutschland‎ [ˈdɔʏtʃlant]) və ya rəsmi adı ilə Almaniya Federativ Respublikası (alm. Bundesrepublik Deutschland‎) — Mərkəzi və Qərbi Avropada yerləşən federativ parlament respublikası. Şimaldan Baltik və Şimal dənizləri, cənubdan Alp dağları, Boden gölü və Yuxarı Reynlə əhatə olunmuşdur. Ölkə şimaldan Danimarka, şərqdən Polşa və Çex Respublikası, cənubdan Avstriya və İsveçrə, cənub-qərbdən Fransa, qərbdən Lüksemburq, Belçika və Niderlandla həmsərhəddir. Əhalisi təxminən 83 milyondur ki, bu da Avropanın ən böyük (Rusiyadan sonra) əhalisidir. Almaniya həm də ABŞ-dən sonra dünyada ikinci ən çox mühacirət edilən ölkədir. Almaniya ərazisinə 16 federal torpaq daxildir, ümumi sahəsi 357,386 kvadrat kilometr təşkil edir və mülayim mövsümi iqlimə sahibdir. Almaniya dünyada ABŞ-dən sonra ən çox miqrant qəbul edən ikinci ölkədir 83 milyon nəfərlik əhalisi ilə Avropada Rusiyadan sonra ikinci, Avropa İttifaqına üzv ölkələr arasında isə ilk yerdədir. Almaniya yüksək səviyyədə desentralizasiyalaşmış ölkədir.
Abdul Qafar
Abdul Qafar Kassum Sina Sirima (fr. Abdoul Gafar Kassoum Sina Sirima; 30 dekabr 1998, Uaqaduqu) — hücumçu mövqeyində çıxış edən Burkina-Faso futbolçusu. == Karyerası == Qafar öz peşəkar karyerasında debütünü 8 mart 2017-ci ildə "Baltika Kalininqrad" klubu ilə Rusiya Peşəkar Futbol Liqasında "Volqar Həştərxan" klubuna qarşı oyunda etmişdir.25 yanvar 2018-ci ildə Qafar Şeriff Tiraspol klubu ilə müqavilə imzalamışdır. Daha sonra Ermənistanın "Artsax" (indiki "Noa" klubu), Rusiyanın "Armavir" və Belarusun "Slutsk" klublarında çıxış etmişdir.
Acar kərtənkələsi
Acar kərtənkələsi (lat. Darevskia mixta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin əsl kərtənkələlər fəsiləsinin qayalıq kərtənkələsi cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Orta ölçülü, uzunluğu 63 mm olan kərtənkələdir. Başı sıxılmış formaya malik olur. Boğaz nahiyəsində 20-28 pulcuq vardır. Bədəninin orta hissələrində 40-55 pulcuq olur. Mirvari-yaşıl və yaşılın müxtəlif çalarlarında olurlar. Bədəninin aşağı nahiyəsi boğazın aşağı hissəsinə qədər yaşıl-sarı olur. Başında xırda tünd nöqtələr vardır. == Yayılması == Mesxeti silsiləsi, Acarıstan, Gürcüstanın cənub hissəsi Borjomi dərəsi, Kürün yatağı kənarları boyunca, Meqreli öndağlığı boyunca yayılmışdır.
Acar kərtənlələsi
Acar kərtənkələsi (lat. Darevskia mixta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin əsl kərtənkələlər fəsiləsinin qayalıq kərtənkələsi cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Orta ölçülü, uzunluğu 63 mm olan kərtənkələdir. Başı sıxılmış formaya malik olur. Boğaz nahiyəsində 20-28 pulcuq vardır. Bədəninin orta hissələrində 40-55 pulcuq olur. Mirvari-yaşıl və yaşılın müxtəlif çalarlarında olurlar. Bədəninin aşağı nahiyəsi boğazın aşağı hissəsinə qədər yaşıl-sarı olur. Başında xırda tünd nöqtələr vardır. == Yayılması == Mesxeti silsiləsi, Acarıstan, Gürcüstanın cənub hissəsi Borjomi dərəsi, Kürün yatağı kənarları boyunca, Meqreli öndağlığı boyunca yayılmışdır.
Adar (Qəzvin)
Adar — İranın Qəzvin ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Avəc bölgəsinin Xərəqan kəndistanında, Avəc qəsəbəsindən 55 km şimal-qərbdədir.
Amar Das
Amar Das (5 may 1479, Amritsar – 1 sentyabr 1574, Amritsar) — Siqhlərin üçüncü qurusudur. Quru Anqadın tələbəsi olmuş, 1552-ci ildə Quru olmuşdur. Siqhlərin müqəddəs kitabı Adi-Qranthın mətnində onun 907 şeiri var.
Amar Muşiç
Amar Muşiç (21 mart 1987) — Xorvatiyalı kişi ağır atlet. 85 kq çəki dərəcəsində yarışır və beynəlxalq yarışlarda Xorvatiyanı təmsil edir. O, 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında 85 kq çəki dərəcəsində çıxış etmiş və 15-ci olmuşdur. Amar Muşiç dünya çempionatlarında iştirak etmişdir. Son dəfə 2015 Ağır atletika üzrə Dünya Çempionatında mübarizə aparmışdır.
Amar Çatiç
Amar Çatiç (21 yanvar 1999-cu ildə anadan olub) — Eerste Diviziya təmsilçilərindən olan Yonq PSV klubunda hücumçu kimi çıxış edən peşəkar Bosniya və Herseqovina futbolçusudur. == Klub karyerası == === Yonq PSV === Çatiç PSV Eyndhoven akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. 30 may 2018-ci ildə o, PSV Eyndhoven klubu ilə 2020-ci ilin 30 iyun tarixinə kimi olan ilk peşəkar müqaviləsini imzalamışdır. Çatiç öz peşəkar karyerasında debütünü 24 avqust 2018-ci ildə Oss klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 85-ci dəqiqədə Zakaria Abuxlalı əvəz etmişdir. Eerste Diviziya görüşündə Yonq PSV rəqibinə 1-4 hesabı ilə məğlub olmuşdur. == Şəxsi həyatı == Çatiç Niderlandda anadan olmuşdur. Valideynləri isə Bosniya və Herseqovina vətəndaşlarıdır. == Karyera statistikası == 24 avqust 2018 tarixində yenilənib1UEFA Çempionlar Liqası görüşləri daxildir. 2Niderland Superkuboku görüşləri daxildir.
Artemisia afra
Artemisia afra (lat. Artemisia afra) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.
Asar (mifologiya)
Asar (bolqarca: Acu, boşnakca: Æsiri, rusca: Асы, azərbaycanca: Asar) — türk, monqol və Tibet mifologiyalarında Tanrıların vətəni. Azar olaraq da deyilir. Tanrıların yaşadığı göy üzü deməkdir. Eyni söz ilah anlamına da gəlir. Azəri adının buradan törədiyini irəli sürən şəxslər də vardır. Tibet və monqol mətnlərində də yer alan, hətta Skandinaviya mifologiyasında belə bənzər sözlə “Aesir” formasında Tanrılar topluluğunu ifadə edən ortaq ünsürdür. Asarı sözü də tibetcədə səmavi Tanrıları ifadə etməkdə istifadə eidlir. Monqolcada asar çadır deməkdir. Türklərdə göyün böyük çadır olaraq qəbul edilməsi fikrinin bir başqa örnəyidir. Çoxtanrılı dinlərin demək olar ki, hamısında Tanrılar topluluğunun insanlardan uzaq bir yerdə (çox zaman göylərdəki dağda) yaşadığı inancı geniş yayılmışdır.
Avar Dövləti
Avar xaqanlığı (və ya Elmir İmperiyası) — bugünkü Macarıstan, Slovakiya, Rumıniya və Serbiya torpaqlarında 565–823-cü illər arasında mövcud olmuş Türk Avar dövləti. == Tarixi == Dövlət Avar xaqanı olan Bayan tərəfindən qurulmuşdur. 562-ci ildə avarların başına keçən I Bayan olduqca qabiliyyətli bir idarəçi və döyüşçü olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə avarlar, Bizans, Lombardlar,bir çox slavyan və türk qəbilələrlə müttəfiq olmuşdur. Avarlar Bizans, Fransa torpaqlarına hücumlar təşkil etmişlər. Bu dövrdə avarlar qərbdə Türingiya və İtaliya qapılarına qədər irəliləmişdilər. Cənubda isə Pannoniya, Dacis, İliriya və Dalmasiyada hakimiyyət quraraq Konstantinopola yaxınlaşmışlar. Karpat Hövzəsinin hamısına hakim olan avarlar, 582-ci ildə Sirmiumu (Sremska Mitrovica), 584-cü ildə Singidunumu (Belqrad) və 586-cı ildə Salonikini fəth etmişlər. Slavyan qəbilələri ardıcıl hücum edən və onları məğlub edən avarlara qarşı birləşərək 623-cü ildə qiyam qaldırmışlar. Avarları və frankları hədəf alan Slavyan hücumları müvəffəqiyyətli olmuş və Serbiyadakı torpaqlar geri alınmışdır.
Avar dairəsi
Avar dairəsi (rus. Аварский округ) — Rusiya imperiyası (Dağıstan vilayətində) və RSFSR–in (Dağıstan vilayəti və Dağıstan MSSR–də) tərkibində, 1864–1928–ci illərdə mövcud olmuş inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Xunzax kəndi idi.
Аfаk
Afak (ərəb. عفك‎) — İraqın Qədisiyyə mühafəzəsində şəhər. Əhalisi 75,000-dir. Qədim şəhər olan Afak'ın təməli 1715-ci ildə qoyulub.