AĞAR

Ağardıcı gillər – müxtəlif maddələrin, əsasən, mayelərin boyayıcı, zərərli və çirkləndirici qarışıqlardan təmizlənməsində istifadə edilən faydalı qazıntılar. Ağardıcı gillərin tərkibində 4–10% qələvi və qələvi-torpaq metallar olan alümosilikatların hidratlarından ibarətdir. Ağardıcı gillərin təbii və ya aktivləşdirilmiş halda tətbiqi onların piqmentləri, selikləri, xıltı, qatranları və s. udmaq qabiliyyətinə əsaslanır. Ağardıcı Gillərin əsas kütləsi tərkibində kvars, çöl şpatı, biotit, piroksen və digər minerallar qarışığı olan gilli minerallardan-montmoril lonit, beydellit və saponit ibarətdir. Onların tərkibində ölçüsü 0,01 millimetrdən az olan hissəciklər üstünlük təşkil edir. Ağardıcı Gillər tərkibində çox miqdarda suyun olması və yüksək udma qabiliyyəti ilə səciyyələnir. Ağardıcı Gillərə, başlıca olaraq, Təbaşir, Paleogen və Neogen dövrləri çöküntülərində, vulkanik sahələrdə rast gəlinir. Gillərlə yanaşı, neft məhsullarını, bitki yağlarını, piyləri, sirkəni, şərabı, meyvə şirələrini təmizləmək ücün trepel və opokadan, şəkər sənayesində, əsasən, diatomit kimi ağardıcı torpaqlardan istifadə edilir. Gildən fərqli olaraq bunlar turşularla aktivləşdirildikdən sonra öz adsorbsiya xassələrini artırmır.

Ağardıcı əhəng və ya xlorlu əhəng — pambıq və kətan parçaları ağartmaq üçün işlədilən qarışıq xlorid-kalsium hipoxlorit. İlk dəfə 1799-cu ildə Çarlz Tennant tərəfindən hazırlanmışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Зефиров Н. С. и др. т.5 Три-Ятр // Химическая энциклопедия. М.: Большая Российская Энциклопедия. 1998. ISBN 5-85270-310-9. Менделеев Д. И. Основы химии. Москва, Ленинград, ГНТИХЛ. 1947. == Xarici keçidlər == Ağardıcı əhəng // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т.

Ağarmış yovşan (lat. Artemisia incana) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü. == Arealı == İranda, Türkiyədə, Qafqazda geniş yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Yarpaq ayası enli, dəyirmi, lələkvari və ya üçər parçalanmış, uc paycıqları neştərvari və ya xətvari neştərşəkilli, sivrivari və ya bəzən dəyirmivaridir. Səbəti çox böyük olmayıb, sıx dəstəvari, qalxanda əyilmiş, zoğların ucunda qalxanvari, süpürgəvari hamaş çiçək qrupu əmələ gətirir. Tacın ucları tükcüklüdür. Avqust ayında çiçəkləyir, sentyabr ayında meyvələri yetişir. == Ekologiyası == Rütubətə davamlı, işıqsevən, bəzən kölgəli ərazilərdə də bitir. Torpağa tələbkar deyildir. == Azərbaycanda yayılması == Kiçik Qafqazda yayılmışdır.

Ağarx — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun Bozavand kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == Şirvan düzündədir. Yaşayış məntəqəsi eyni-adlı arxın yaxınlığında salındığı üçün belə adlandırılmışdır. Hidronim isə ağ (Şəffaf) və arx (süni suvarma kanalı) sözlərindən düzəlib. == Din == Kənddə Ağarx kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Ağsu bələdiyyələri — Ağsu rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Ağarza Nurməmməd oğlu Qafarov (23 yanvar 1920, Bakı – 5 may 1999) — Azərbaycan-sovet dövlət xadimi, Azərbaycan SSR ticarət naziri (1963–1968). == Həyatı == Ağarza Qafarov 1920-ci ildə fəhlə ailəsində anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirmişdir. 1939–1944-cü illərdə Sovet Ordusunda xidmət edən Ağarza Qafarov Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmişdir. 1944–1949-cu illərdə rəhbər komsomol işində, 1949–1954-cü illərdə Azərbaycan SSR Ehtiyat Əmək Qüvvələri İdarəsi rəisinin müavini, Kinolaşdırma İdarəsinin rəisi işləmişdir. 1954-cü ildən Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Bədən Tərbiyəsi və İdman Komitəsinin sədri, 1959–1963-cü illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin (KP MK) işlər müdiri olmuşdur. 1963–1968-ci illərdə Azərbaycan SSR ticarət naziri, 1968-ci ilin iyunundan isə Azərbaycan SSR neftçıxarma sənayesi nazirinin müavini vəzifələrində çalışmışdır. Ağarza Qafarov 1955–1957-ci illərdə Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqı Mərkəzi Komitəsi bürosunun üzvü, 1958–1959-cu illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Təftiş Komissiyasının üzvü, 1960–1963-cü illərdə Mərkəzi Komitə üzvlüyünə namizəd, 1964-cü ildən isə Mərkəzi Komitənin üzvü olmuşdur. 7-ci çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilmişdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Кафаров Агарза Нурмамедович" (rus).

Ağarza Səməndər oğlu Quliyev (26 dekabr 1898, Lənkəran, Lənkəran qəzası – 15 sentyabr 1976, Bakı) — Azərbaycan rejissoru, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1960). == Həyatı == Ağarza Səməndər oğlu Quliyev 26 dekabr 1898-ci ildə Lənkəranda anadan olub. 1924–cü ildə Azərbaycan Teatr məktəbini, 1927–ci ildə isə Kinofabrikanın nəzdində kino emalatxanasını bitirib. 1936-cı ildə Lətifə Həsənova ilə ailə qurub. Ağarza Quliyev 15 sentyabr 1976-cı ildə Bakıda vəfat edib. == Fəaliyyəti == 1924-cü ildən kinoda fəaliyyətə kinoaktyor kimi başlayıb, 1934-cü ildən kinorejissor kimi fəaliyyətini davam etdirib. Azərbaycan kinosunda 50 illik fəaliyyəti nəticəsində 25-dən çox filmin üzərində işləmiş, rejissor olaraq "Almaz", "Yeni horizont", "Qara daşlar", "Səhər", "Ulduz", "Mən ki gözəl deyildim" tammetrajlı bədii filmlərini çəkmiş, bir neçə filmdə aktyor kimi də çəkilmişdir. Eyni zamanda dublyaj sahəsində də əməyi olan rejissor bir çox filmlərin dilimizə tərcümə edilməsi üzərində işləmişdir. == Mükafatları == Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi fəxri adı — 1960 == Filmoqrafiya == Aktyor kimi Bayquş (film, 1924) (tammetrajlı bədii film) (rol: Əli) Balıqçılar (film, 1927) (qısametrajlı bədii film)(rol: balıqçı) Gilan qızı (film, 1928) (tammetrajlı bədii film) (rol: Əli) İlk komsomol buruğu (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) (rol: Məmməd) Qızıl kol (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) Əlsiz adamlar (film, 1932) (tammetrajlı bədii film) (rol: Şərif) Тринадцать (On Üç) (film, 1936) (tammetrajlı bədii film) (rol: Quliyev) Bir məhəllədən iki nəfər (film, 1957) (tammetrajlı bədii film) Sən niyə susursan? (film, 1966) (tammetrajlı bədii film) (rol: kənd müəllimi) Mən ki gözəl deyildim (film, 1968) (tammetrajlı bədii film) (rol: Rəhim baba) Sevil (film, 1970) (tammetrajlı bədii film) (rol: Babakişi) Rejissor assistenti kimi Bismillah (film, 1925) (tammetrajlı bədii film) Qızıl kol (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) 26 komissar (film, 1932) (tammetrajlı bədii film) Rejissor köməkçisi kimi Hacı Qara (film, 1929) (tammetrajlı bədii film) Rejissor kimi Direktiv bant (film, 1932) (qısametrajlı bədii film) Azərbaycan diviziyasının düşərgələrində (film, 1932) (qısametrajlı sənədli film) Dostlar (film, 1934) (qısametrajlı bədii film) Almaz (film, 1936) (tammetrajlı bədii film) Yeni horizont (film, 1940) (tammetrajlı bədii film) Vətən oğlu (film, 1941) (qısametrajlı bədii film) Bəxtiyar (film, 1942) (qısametrajlı bədii film) Qara daşlar (film, 1956) (tammetrajlı bədii film) Səhər (film, 1960) (tammetrajlı bədii film) Ulduz (film, 1964) (tammetrajlı bədii film) Mən ki gözəl deyildim (film, 1968) (tammetrajlı bədii film) Ssenari müəllifi kimi Ulduz (film, 1964) (tammetrajlı bədii film) Mən ki gözəl deyildim (film, 1968) (tammetrajlı bədii film) == İstinadlar == == Mənbə == Azad, Ə. “Kinostudiyada bir gün” [Reportaj] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1964.- 13 iyun.

Ağarza Quliyev. Kino tarixində imzası olan... qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Elvin Vəlimətov tərəfindən 2013-cü ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan kinosu tarixində əvəzsiz rolu olan, öz dəst-xətti, öz imzası olan rejissor Ağarza Quliyevin kino sənətindən bəhs edir. Filmdə rejissorun çəkdiyi filmlərdən fraqmentlər əks etdirilir. == Məzmun == Film Azərbaycan kinosu tarixində əvəzsiz rolu olan, öz dəst-xətti, öz imzası olan rejissor Ağarza Quliyevin kino sənətindən bəhs edir. Ağarza Quliyev 1927–ci ildə Kinofabrikanın nəzdində kinoemalatxanasını bitirib. 1924-cü ildən kinoda fəaliyyətə kinoaktyor kimi başlayıb, 1934-cü ildən kinorejissor kimi fəaliyyətini davam etdirib. Azərbaycan kinosunda 50 illik fəaliyyəti nəticəsində 25-dən çox filmin üzərində işləmiş, rejissor olaraq "Almaz", "Yeni horizont", "Qara daşlar", "Səhər", "Ulduz", "Mən ki gözəl deyildim" tammetrajlı bədii filmlərini çəkmiş, bir neçə filmdə aktyor kimi də çəkilmişdir.

Ağarəfi Hilal oğlu Ağayev (1911, Maştağa, Bakı qəzası – 1978) — kimya elmləri doktoru, professor. == Həyatı == Ağarəfi Ağayev 1911-ci ildə Bakı şəhərinin Maştağa qəsəbəsində bəy ailəsində anadan olmuşdur. 1927-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin təbiət fakültəsinə daxil olmuş, 1931-ci ildə həmin fakültəni bitirmişdir. 1934-cü ilə qədər orta məktəb direktoru işləmişdir. 1934-cü ildə Gertsen adına Leninqrad Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuş, 1938-ci ildə namizədlik, 1970-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1938-ci ildən onun sonrakı fəaliyyəti Bakı Dövlət Universiteti ilə bağlı olmuşdur. O, 1970-ci ilə qədər BDU-nun Qeyri-üzvi kimya kafedrasının dosenti, 1952–1957-ci illərdə həmin kafedranın müdiri vəzifələrində çalışmışdır. 1947–1949-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda, 1954–1956-cı illərdə Azərbaycan Politexnik İnstitutunda da dərs demişdir. 1972-ci ildə "qeyri-üzvi kimya" ixtisası üzrə professor adını almışdır. 1971–1978-ci illərdə BDU-nun Kimya-texnologiya kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

Ağarəfi Hacıbaba oğlu Rəhimov (9 may 1952, Bakı – 25 oktyabr 2005, Bakı) — Azərbaycan aktyoru. == Həyatı == Ağarəfi Hacıbaba oğlu Rəhimov 1952-ci il 9 mayda Bakı şəhərində anadan olub. Ağarəfi Rəhimov ilk sənət təhsilinə 182 saylı orta məktəbin dram dərnəyində başlayıb. 1970-ci ildən əmək fəaliyyətinə başlayıb. 1972-ci ildə İncəsənət İnstitutunun aktyorluq fakültəsində daxil olub və Rza Təhmasibin kursunda təhsil alıb. İlk səhnə fəaliyyətinə Şəki Dövlət Dram Teatrından başlayıb. 1977–1988-ci illərdə Musiqili Komediya Teatrında çalışmışdır. 1988–1996-cı ildə Bakı Bələdiyyə "Tənqid Təbliğ" Teatrında da çalışıb. 1996-cı ildən Musiqili Komediya Teatrında yenidən aktyor fəaliyyətinə başlamış və ömrünün sonuna qədər həmin teatrda çalışmışdır. Ağarəfi Rəhimov Binəqədi Xalq Teatrının rejissoru olmuşdur.

Ağarəhim Nüsrət oğlu Rəhimov (26 oktyabr 1948, Ucar rayonu) — nasir, publisist, dramaturq, ssenarist, 1998-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, pedaqoji elmlər doktoru (1993), professor (1993). == Həyatı == Ağarəhim Rəhimov 26 oktyabr 1948-ci ildə Ucar rayonunun Boyat kəndində anadan olub. 1965-ci ildə Boyat kənd orta məktəbini, 1972-ci ildə Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirib. 1972-ci ildə doğma kəndində müəllim, 1972–1974-cü illərdə tədris işləri üzrə direktor müavini vəzifəsində çalışıb. 1976-cı ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutunda elmi işçi, 1985-ci ildə şöbə müdiri olub. 1985-ci ildə namizədlik, 1993-cü ildə doktorluq dissertasiyaları müdafiə edib. 1992-ci ildə Bakı Qızlar Universitetini təsis edib. Həmin ildən onun rektorudur. A. N. Rəhimovun elmi fəaliyyəti "Ana dili tədrisinin aktual problemləri"nə həsr olunub. Onun 300-dən artıq elmi-nəzəri və praktik məqaləsi, ana dili tədrisinin problemlərinə aid 46 kitab və kitabçası, o cümlədən IV sinif üçün "Azərbaycan dili", ali pedaqoji məktəblərin pedaqoji fakültələri üçün "Ana dilinin tədrisi metodikası" dərslikləri, "Azərbaycan dilindən sintaksisin tədrisinin nəzəri və praktiki əsasları" və "İbtidai siniflərdə oxu təlimi", "Azərbaycan dili dərslərində şagirdlərdə monoloji nitqin inkişafı", "Şagirdlərin obrazlı nitqinin inkişafı" monoqrafiyaları çap olunub.

Ağarəhimli — Azərbaycan Respublikasının Saatlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Ağarəhimoba — Azərbaycan Respublikasının Xaçmaz rayonunun Qımılqışlaq inzibati ərazi vahidində kənd. == Adının mənası == "Ağarəhimoba" sözü etnotoponimdir. Kəndin adı 1917-ci ildə "Ağarəhim" şəklində qeydə alınmışdır. == Tarixi == Kəndin yerləşdiyi ərazi əvvəllər Quba rayonunun Cek kəndinə aid qışlaq yeri olmuşdur. Bu ərazidə kəndin yaranması XIX əsrin ortalarına təsadüf edir. Həmin vaxt ceklilərin bir hissəsi bu əraziyə köçərək, burada daimi məskunlaşmışdırlar. Nəticədə də qışlaq kəndə çevrilmişdir. == Coğrafiyası və iqlimi == Məzarçayın sahilindədir. == Əhalisi == Kəndin əhalisinin etnik tərkibini "Şahdağ xalqları"ndan biri olan ceklilər təşkil edir.

Ağarəsul Ağamməd oğlu Məmmədov (21 avqust, 1948, Şıxımlı, Kürdəmir rayonu), Azərbaycan Respublikası — kimya üzrə fəlsəfə doktoru. == Həyatı == Ağarəsul Ağamməd oğlu Məmmədov 21 avqust 1948-ci ildə Kürdəmir rayonunun Şxımlı kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra M.Əzizbəyov ad. Neft və Kimya İnstitutuna(ADNSU) daxil olmuşdu, kimyaçı mühəndis-texnoloq ixtisası üzrə, Bakı Ali Partiya Məktəbi, (Azərbaycan Respublikası Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası), AMEA-nın Y.Məmmədəliyev ad. Neft və Kimya Prosesləri İnstitutunun aspiranturası == Fəaliyyəti == 1973–1980 AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu- mühəndis, baş elmi işçi, 1980–1992 Azərbaycan KP Kürdəmir rayon Komitəsi –təşkilat şöbə müdiri,Rayon XDS – sədr müavini,(I-ci Dərəcəli Dövlət Qulluqçusu) 1993–1994 AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu – şöbə müdiri, 1995- Azərbaycan Respublikası Bakı Şəhər Məhkəməsinin xalq iclasçısı [1] 1994–1997 Azərbaycan Dövlət Torpaq Komitəsi – Dövlət Aktlarının Qeydiyyatı İdarəsinin rəhbəri 1997–2016 Azərbaycan Beynəlxalq Təhsil Mərkəzinin (Çağ Öyrətim İşlətmələri şirkəti və Qafqaz Universiteti) elmi məsələlər üzrə müşaviri 2014- Azərbaycan Turizm və Menecment universitetinin menecment kafedrasında == Elmi fəaliyyəti == 3 elmi ixtira və patentin müəllifi (xidməti istifadə üçün), Kimya, biologiya və ekologiya üzrə 50-dən çox elmi və elmi-populyar məqalənin müəllifi, Bir neçə beynəlxalq elmi-praktik konfransın iştirakçısı, Dörd dilli "Kimya terminləri lüğəti" (2012-ci il) dərs vəsaiti, "Azərbaycan Respublikası" yaddaş kitabçasının(2010-cü il) müəllifi, "Azərbaycan Respublikası 1918–1920-ci illərdə" (1995)inzibati xəritəsinin həmmüəllifi, "Ümumi və tətbiqi ekologiyanın əsasları" kitabının (2016-cıil) həmmüəllifi. == Əsas elmi əsərlərin adları == Məmmədov A.A. və başqaları., "Tsikloheksenin alınması üsulları" Müəlliflik şəhadətnaməsi № 639235, 28 avqust 1978-cu il.(xidməti istifadə üçün) Məmmədov A.A.və başqaları., "Metiltsikolpentenlərin alınması üsulları", Müəlliflik şəhadətnaməsi № 695997, 13 iyul 1979-cu il.(xidməti istifadə üçün) Məmmədov A.A.və başqaları., "2-metilpenten-2-nin alınması üsulları" Müəlliflik şəhadətnaməsi № 757507, 28 aprel 1980-ci il(xidməti istifadə üçün) Məmmədov A.A., İsmayılov M.Z., Məhəmmədov İ.K., Musayev M. R. "Pentenlərin florla aktivləşdirilmiş alyuminium oksid üzərində izomerləşməsi", Azərbaycanın Gənc Kimyaçı alimlərinin Konfransı məruzələrinin tezisləri. Bakı, 1975-ci il, səh. 49. Məmmədov A.A. "3-metilpenten-1-in aktiv alyuminium oksid üzərində izomerləşməsi", Y.H.Məmmədəliyevin 70 illik yubileyinə həsr edilmiş respublika elmi konfransında məruzənin tezisi, "Neftkimya və neft emalı", Bakı, 1975-ci il., s.27. Məmmədov A.A., Musayev M.R., Şərifova S.M., Bədirova Q.T., Mirzəyev S. M. "Tsikloheksanolun sintetik seolitlər üzərində dehidratasiyası".

Qüdsi Vənəndi, Mir Əbdürrəhim, Hacı Mirzə Ağarəhim Qüdsi Vənəndi (1773, Ordubad – 1861, Ordubad) — azərbaycanlı şair. XIX əsrdə yaşamış Ordubad şairlərindən biri. Klassik poeziya və aşıq şeiri formalarında əsərlər Ordubaddakı "Əncüməni-şüəra" ədəbi məclisinin fəal üzvlərindən biri olmuşdur. Divanının 1863-cü ilə aid avtoqraf nüsxəsi Azərbaycan EA Əlyazmaları İnstitutunda saxlanılır. == Həyatı == Qüdsi Vənəndinin doğum və ölüm tarixləri bəlli deyil. Onun əsl adının bir mənbədə Hacı Mirzə Ağa Rəhim Qüdsi Vənəndi, ASE-də isə Mir Əbdürrəhim oduğu qeyd edilir. Ordubadın Vənənd kəndində doğulmuşdur. O şeirlərinin birində göz açdığı Vənənd kəndi haqqında yazır: Ordubaddakı "Əncüməni-şüəra" ədəbi məclisinin fəal üzvlərindən biri olmuşdur. Şeirlərində Füzuli və Nəbati yaradıcılığının təsiri duyulur. Bir divanı qorunub saxlanmışdır.

Murad Ağarzayev (d. 16 oktyabr 1998; Sumqayıt, Azərbaycan) — Azərbaycanlı idman gimnastı. Murad Ağarzayev birinci ciddi uğurunu 2015-ci ildə qazandı. Həmin ildə Ağarzayev, Azərbaycan Çempionatında qüvvəsini sınadı və yarışların qızıl medalına yiyələndi. Olimpiya Çempionu Yevgeniy Podqornıy adına Beynalxalq Turnir, Novosibirsk, Rusiya-3-cü yer (parallel qollar, gimnastika atı) Azərbaycan Çempionatı, Bakı, Azərbaycan-1-ci yer (çoxnövçülük) Beynəlxalq Turnir, Budapeşt, Macarıstan-2-ci yer (sərbəst hərərkətlər), 3-cü yer (dayaqlı tullanma) 4-cü İslam Həmrəyliyi Oyunları, Bakı, Azərbaycan-1-ci yer (sərbəst hərəkətlər), 2-ci yer (komanda hesabı) "Challenge" seriyasına aid Dünya Kuboku, Mersin, Türkiyə-1-ci yer (dayaqlı tullanma) Azerbaijani gymnast Murad Agarzayev happy with his performance at World Cup in Bakuwww.Azernews.az Report informs, Murad Agharzayev became a winner of gold medal.

Məhəmməd Ağarəhimov (10 aprel 1899, Tiflis – bilinmir) — Cümhuriyyət tələbəsi. Məhəmməd Paşasadıq oğlu Ağarəhimov 10 aprel 1899-cu ildə Tiflis şəhərində doğulmuşdur. 1917-ci il sentyabr ayında Tiflisdəki İ.M.Maçaidze gimnaziyasına daxil olmuş və oranı 1918-ci ildə bitirmişdir. Şəxsi işində 1919-cu ildə notarius tərəfindən təsdiq edilmiş kamal şəhadətnaməsinin surəti var. Bu sənəddən aydın olur ki, Məhəmməd gimnaziyada rus, latın, alman, fransız dillərini mükəmməl öyrənmişdir. Riyaziyyat, həndəsə, fizika, geometriya, tarix, coğrafiya və başqa fənlərə yiyələnsə də, gürcü dili və Gürcüstan tarixi fənlərindən azad edilmişdir.

Avetis Ağaronyan (erm. Աւետիս Ահարոնեան; 4 yanvar 1866, İğdır, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası – 20 mart 1948, Marsel) — Erməni siyasətçisi, yazıçısı, ictimai xadimi və inqilabçısı. Erməni milli hərəkatının üzvlərindən biri olmuşdur. == Həyatı və fəaliyyəti == Ağaronyan 1866-cı ildə Rusiya imperiyasının Sürməli qəzasında anadan olub. Böyüdükcə doğulduğu yerin Araz çayı və Sürməli yaxınlığında yerləşən Ağrı dağı kimi təbii xüsusiyyətlərindən təsirlənmişdir. Anası Zərdar oxuyub-yazmaq bilirdi və övladına yazıb-oxumağı öyrətməklə onu oxutdurmağı bacarırdı. İbtidai təhsilini kənd məktəbində başa vurduqdan sonra Eçmiədzindəki Gevorkyan Seminariyasını bitirmişdir. Ağaronyan bir neçə il müəllim işləyib, sonra İsveçrənin Lozanna Universitetində tarix və fəlsəfə üzrə təhsil alıb. Bu dövrdə o, o zaman "Troşaq" (Bayraq) qəzetinin baş redaktoru olan Xristofor Mikaelyanla tanış olur. Daha sonra 1900-cü ildən hüquq fakültəsində çalışan Telemak Tutuncyan de Vartavan ilə dostlaşır və müstəqil Ermənistan yaratmaq üçün səylərini birləşdirməyə qərar verirlər.

Cahangir Ağarəhimov (15 dekabr 1986, Sumqayıt) — Azərbaycanın şahmat qrosmeysteri. == Təhsili == Cahangir Ağarəhimov Bakı şəhəri 258 nömrəli orta məktəbi bitirmiş, daha sonra Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində təhsil almışdır. == Karyerası == Cahangir Ağarəhimov Eltac Səfərli ilə birlikdə şahmatla məşğul olur. O, 2010-cu ilin avqustunda Baku Open turnirində qrosmeyster normalarını doldurmuşdur. Bu turnirdə qrosmeyster Nataliya Jukova və Davit Jojuaya qalib gəlmişdir. Bundan sonra isə 2013-cü ilin iyun ayında Aluştada keçirilən iki turdan ibarət reytinq turnirində qələbə qazanıb. O, əvvəllər Beynəlxalq Usta titulunu almadan qrossmeyster olmuş nadir şahmatçılardan biridir. 2014-сü ilin fevralından qrosmeyster titulunu qoruyub saxlamışdır. Şahmatçı kimi hazırda qeyri-aktivdir. Onun sonuncu yarışı 2014-cü ilin yanvarında Rustavidə keçirilən turnir olub.