Ərəbcə “ibadət edənlərin, zinəti, bəzəyi” (dinin yaraşığı) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca “şifahi” deməkdir, zəban(dil) sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “qurban” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca zədən (vurmaq) məsdəri ilə kökdaşdır, qrammatik əsası zən sözüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Parlaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Ödü partlamaq” deməkdir. Zəhr sözü “öd”, “öd kisəsi” mənasında işlədilir (türkmənlər öd kisəsinə zəxre deyirlər)
Farsca “ilan (mar) zəhəri”deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “kişi”, “mərd” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə zəka sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadan alınma sözdür, əsli “zalu”dur, bizdə sülük, suluncan, çelik deyiblər. Ehtimal ki, su anlamı ilə bağlıdır
Ərəbcə zillət, zəlalət kimi sözlərlə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə zülm, zalım sözləri ilə qohumdur. “Qalib” mənasında da işlədilir: Zəlimxan. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Zəlim sözünün mənası “qalib gələn tərəf” deməkdir. Ad “Qalib xan” kimi anlaşıla bilər. (Bəşir Əhmədov
Ərəbcədir, “zamin durma”, “məsuliyyət” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Zənzibar adasından qul gətirib ərəblərə və farslara satan adamları ərəblər zənci adlandırıblar. Zənzibar adasının adı ilə bağlıdır, “zənzibarlı” demək
Əsli “ilcir”dir. İlişmək feilinin kökü ilə qohumdur: “bir-birinə ilişmiş halqalar ardıcıllığı” deməkdir
Farsca “çənə çuxuru”dur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Mənbələrdə can (canq) kimi göstərilib. Görünür, canqıltı sözü ilə bağlıdır. Zanqıltı da bununla əlaqədardır
Zəng sözü ilə bağlıdır. Əsl mənası “колокольчик” olub. İndi mənası dəyişib və mahnı oxumaqla əlaqədar işlənir
Hər iki komponent fars sözüdür. Zər “qızıl”, ziba isə “bəzəkli paltar” deməkdir. Zər-ziba “qızılla bəzənən” mənasını əks etdirir
Ərəbcə zərb “vurmaq”, məsəl isə “uyğun” deməkdir. Zərb-məsəl “uyğun sözlə yerində vurmaq” kimi başa düşülə bilər
“Əlinin zərbəsi (gücü)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Zərd farsca “sarı”, ab isə “su” deməkdir. Mənası “öd”dür (sarı su). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca zər (qızıl) və əfşan (şüa saçan) sözlərindən əmələ gəlib. “Qızıl saçan” (parlayan), “qızıla tutulmuş (bəzənmiş) “qızıl saçan” (parlayan) “ anla
Farsca “qızılçı” (qızıl ustası) deməkdir (-gər bizdəki -çı şəkilçisinə uyğun məna bildirir). (Bəşir Əhmədov
Zərnişan sözünün ixtisarı ilə bağlı yaranıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca “ətrafı zərlə bəzənmiş parça növü” deməkdir. Bizdə qadın adı kimi də işlədilir. Nigar sözünün bir mənası gözəl, şəkil deməkdir
Zərrə ərəbcədir, bin isə farsca didən (görmək) feilinin qrammatik əsasıdır, “kiçiyi (zərrəni) göstərən” deməkdir
Farsca zər “qızıl”dır, zəri isə “qızıl sapla toxunmuş parça növü”dür. Parçanın şəxs adı kimi işlədilməsi geniş yayılıb
Farscadır, “tacı qızıldan olan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə zaer (поломник) sözünün cəmidir. Güman olunur ki, Zaur sözü də bununla bağlıdır. (Bəşir Əhmədov
Farslar buna zağ deyirlər. Ehtimal ki, zəy onun təhrifidir. Bizdə onun yerinə azmuq, acıdaş kəlmələri işədilib, keçəl adamlara azmut daz (başı zəy ki
Ərəbcədir (əsli: zindiq), “dinsiz”, “Allahsız” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
(İlan), quyruğunda xüsusi səs salan hissə olduğundan belə adlanır(rus dilində гремучая змея deyirlər)
“Qanmaz” deməkdir. Erkək eşşəyə də zırı deyirlər. Nə hır qanır, nə zır deyimi də var. Mənşəyi qaranlıqdır
Ehtimal olunur ki, zorba sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, zibidən (bəzəmək) feili ilə bağlıdır, bəzəkli, gözəl deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sözün kökü farscadır, (zil morfemidir), -lə adlardan feil düzəldən şəkilçisidir. Gözünü zilləmək “diqqətlə baxmaq” deməkdir
Ərəbcədir, “kəbinsiz, qeyri-qanuni cinsi əlaqə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Fars sözüdür və “zirzəmisi olan türmə” deməkdir. Bunun müqabilində biz qoduqluq (quyu sözündəndir, bu sözün qədim forması quduq kimi qeydə alınıb) işl
Ərəbcə “gözəl” (bəzəkli) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Alınma sözdür, bizdə onun yerinə çorotu kəlməsi olub. Çor xəstəliyinin müalicəsində həmin otdan istifadə edilib
“Dinin özülü” kimi başa düşülə bilər (zir farsca “alt” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əsli zərənq kimidir, “qoçaq” deməkdir, farscadır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bizdə buna “keçitikanı” deyiblər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
fars. zarqun – qızılı
Farsca zir (alt) və zəmin(torpaq) sözlərindən əmələ gəlib, “torpağın alt hissəsi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Dialektlərdə “çox danışmaq”, “boşboğaz” anlamlarında işlənir. Zoğal sözü ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sözün əsli kövşəmək kəlməsinə gedib çıxır (çənəsi
Mənbələrdə colaq kimi işlədililib, yol sözü ilə bağlıdır. Sözün kökü col (yol) kəlməsindən ibarətdir