Ərəbcədir, cəm forması qəvafi kimidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti) “Qafiyə” sözünün kökü olan قفو birinin izində olmaq, birini təqib etmək anl
Mərhum professor Ə.Dəmirçizadə Qaf (Qaf dağı) və Kas (Kaspi) sözlərinin qohumluğu haqqında mülahizə söyləyib
Ağa (böyük) sözünün dəyişmiş formasıdır, əvvəllər “böyük qardaş” mənasında işlədilib. (Bəşir Əhmədov
Bu quşun bir adı da ağayaq olub. Görünür, qağayı ağayaq sözünün təhrifi nəticəsində əmələ gəlib. İkinci ehtimala görə, qayağı və qayıq sözləri eyni kö
Ərəbcədir, “qüvvətli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əsli “qəmxar”dır. Birinci hissə (qəm) ərəbcədir, ikinci (xar) farsca “qəmə şərik” deməkdir (qəm yeyən)
Kepimək feili əsasında əmələ gəlib (kepimək indi bizdə təpimək kimi işlədilir, başqa dillərdə orijinalı hifz olunub)
Qax sözü “quru” deməkdir (meyvə qurusu və s.). Qaxac isə tarixən qaxət (yəni qurudulmuş ət) formasında mürəkkəb söz olub, sonra qaxac şəklinə düşüb
Qax “quru” deməkdir, feil düzəldən –sı şəkilçisi ilə “qurumağa meyil etmək” mənalı söz əmələ gəlib. Feildən isə dolma qəlibi üzrə qax-sı-ma ismi düzəl
yun. gagates – qara kəhraba, şəvə; qədim Lidiyada yer adından
Oğuz sözü ilə qohumdur. S.Mladenov qaqauz sözünün göy oğuz birləşməsindən əmələ gəldiyini bəyan edib (müqayisə edin: göy türklər)
1. Ərəb mənşəli hesab edirlər, halbuki eradan əvvəl 2-ci minilliyin 1-ci yarısında Azərbaycanda Narınqala, Oranqala kimi yer adları var idi
Dilimizdə “складывать” mənasını verən qa feili olub, qalamaq, qalaq kimi sözlər onun əsasında əmələ gəlib
Əsli ağdır olub. Qovzamaq feili ağzamaq feilinin dəyişmiş forması olduğu kimi, qaldır feili də ağdır feilinin dəyişmiş formasıdır
lat. galena – qurğuşun filizi
Qalxmaq feili ilə bağlı yaranıb, müdafiə üçün zərbənin qabağına qaldırılır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qaldırmaq sözü göstərir ki, burada etimon qal feilidir. –x şəkilçisi qırxmaq kəlməsində də var (qırx və qırmaq eyni kökə malikdir)
Qalaq sözü ilə kökdaşdır. Qədim etimon “qal”dır. Sər-in qəlibi üzrə əmələ gəlib. Antonimi yuxa sözüdür (naziklə yoğun antonimdir, qalın yox)
Şalvar növüdür. İlk dəfə belə şalvarı Fransa generalı Q.Qalife geyindiyi üçün söz onun adı ilə bağlı yaranıb
Qal farsca qalidən (qışqırmaq, səs-küy salmaq) məsdəri ilə bağlıdır. -ma bizimdir və qədimdə və bağlayıcısının yerində işlədilib
Yunan sözüdür, ayaqqabının bir növüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu, farscadır, bizdə arcaq kəlməsi işlədilib (yəhər ağacı da deyiblər). Yəhər sözü əyər kimi də qeydə alınıb, “əyri” deməkdir
Qarı (əl, qol), qarmala, qamarla sözləri eyni kökə malikdir, ilkin məna ”qolların arasına almaq (dairələmək)” kimi olub, sonra xeyli genişlənib
Diş və gözlə bağlı işlədilir. Turş şey dişi, parıltı isə gözü qamaşdırır. Bunlar müxtəlif kəlmələrdir
Bəzi türk dillərində zərbə anlamını verən qam sözü var. Qamçı isə zərbə aləti kimi açıqlanıb. Zərbə kəlməsi alınmadır
Ərəbcə “boy-buxun” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Od” anlamını verən göy kəlməsi ilə qohumdur. Qaynamaq, gün sözləri ilə qan kəlməsi eyni kökə malikdir, mənası “isti, hərarət” deməkdir
Buradakı qan sözünün кровьla əlaqəsi yoxdur. İfadə bütövlükdə “завливаться горючими слезами” mənasını verir
Sinonimlər birləşməsidir, hər ikisi “isti” anlamını bildirir. Tər savaşı birləşməsində də tər sözü qanlı kəlməsinin mənasında işlədilib
Biri digərini kəsərlə (və başqa alətlə) öldürdükdə bəzən qatil qaça bilmir. Belə halda “Qatili qan tutub” deyirlər
Tuva dilində bu kəlmənin əvəzində, çalğın işlədilir (qanad çalmaq deyirik). Bir ehtimala görə, qanad sözü də çalmaq feili zəminində yaranıb və təhrif
Qarğıdalı, qoz və s. üzündəki qabığa qanax deyirlər. Deməli, qanax sözü “qabıq” deməkdir. Qaymaq sözünü də bununla bağlamaq olar: südün üz qabığı
Ərişi qırmızı, arğacı mavi rəngdə olan ipək parça növüdür. Alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Alınma sözdür, onun müqabilində ağsaduruq (əyiləni saxlayan) sözümüz olub. Ağsa –“əyilməyə meyil etmək’dir, duruq isə boyunduruq sözünün 2-ci hissəsin
Ət və dəri arasında bərkimiş, laxtalanmış qana belə deyirlər. Zərbədən, soyuqdan və s. əmələ gəlir. “Göyərmə” mənasında da işlədilir (синяки)
Ərəb mənşəlidir, çox dillərdə işlədilir, hərfi mənası “düyün” deməkdir, “buxov” anlamında da işlədilir
Ərəbcədir, qənaət sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Birikmək qəlibi üzrə qan ismindən düzəlmiş feildir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qıymaq (əymək) feili zəminində yaranıb və qədim forması qıyır (qayır) kimi olub, ruscaya “согнуть в виде крючок” kimi tərcümə edilib
Gözümdən qanlı yaş axır deyirik. Əslində, heç bir qan görünmür və olmur. Qaqauz dilində bu ifadə “горючие слезы” anlamında işlədilir
Qan “isti” deməkdir, gün sözü ilə qohumdur. Qanlı fələk “od qoyan (yandıran) fələk” kimi başa düşülə bilər
Qansız adamdır deyirik, “qəddar”, “soyuq” mənasını verir. Bu da qan sözünün “isti” anlamı ilə bağlılığını göstərir
Qaytarmaq feili ilə bağlıdır. “Atı istiqamətləndirmək, lazım gəldikdə dayandırmaq vasitəsi”dir. Qantarğa kəm (atın ağzına vurulur), yüyən (minicinin t
Dağda bitən kökü meyvəli (çuğundur sayağı) bitki adıdır. Qan təzyiqini nizamlayır. (Qanı təpir). (Bəşir Əhmədov
Qapamaq feilindən -alı şəkilçisinin köməyi ilə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Rus dilində bir ifadə var: родился в сорочке (xoşbəxtlik əlaməti hesab olunur). Bizdə onun qarşılığı qabıqlı oğul birləşməsi olub (ətənəsində doğul
Qapamaq feili ilə qohumdur, mənbələrdə qapıq kimi verilib. Deməli, indi feildən isim düzəldən -ı şəkilçisi tarixən -ığ4 formasında olub
Ehtimal ki, qarışmaq sözünün köküdür. Hind dilində sneq (ruslara da hind dilindən keçib) məhz “qarışıq yağan” deməkdir
İndiki aşqara sözünün yerinə qaraətmək, qara-qura kəlmələri işlədilib. Mənası “qovrulmuş yemək” deməkdir, qara-qura, təxminən, cız-bız modeli üzrə yar
Qazma evlərə qara dam deyiblər. Qara “torpaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)