İMPERATİV

\[alm. Imperativ; fr. Impèratif; ing. Imperative; lat. Imperativum; osm. tr. emir; ər. ا شِ \] prinsip, şərt, əmr. Kanta görə fərdi ideyaların \[maxim\] qarşısına qoyulan obyektiv keçərli və hər hansı bir fəaliyyətin vacibliyini dilə gətirən əxlaqi prinsip. İmperativlər iki cür olur. Qəti imperativlər və qəti olmayan imperativlər.
İMMORALİZM
İMPRESSİONİZM
OBASTAN VİKİ
İmperativ (fəlsəfə)
İmperativ (lat. imperativus, lat. impero — əmr edirəm) — tələb, əmr, qanun. Kantın "Praktik zəkanın tənqidi" əsərinin meydana çıxması ilə imperativ şəxsi prinsipdən (maksima) fərqli olaraq universal etibarlı reseptdir; öhdəliyi ifadə edən qayda (bu və ya başqa cür hərəkət etməyə obyektiv məcburiyyət). Hipotetik imperativ yalnız müəyyən şərtlər daxilində etibarlıdır; Kateqorik imperativ qeyd-şərtsiz, sarsılmaz öhdəliyi ifadə edir, davranışda əməl edilməli olan forma və prinsipi müəyyən edir. Kateqorik imperativ və ya əxlaqi imperativ Kant tərəfindən belə formalaşdırılır: "Elə hərəkət edin ki, istənilən vaxt iradənizin maksimumu universal qanunvericilik prinsipinə çevrilsin". Başqa bir mənbədə isə qeyd olunur ki, Kateqorik imperativ İ. Kantın terminologiyasında qeyd-şərtsiz imperativ formada mənəvi borcdur .

Digər lüğətlərdə