Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti

  • LAQEYDLİK

    \ – müəyyən hallara, vəziyyətlərə, çıxan hadisələrə heç bir reaksiya verməmək.

    Tam oxu »
  • LƏDÜNNİ

    elm – ilham yolu ilə qazanılan bilik.

    Tam oxu »
  • LƏVAİH

    ilk zühur edən nur parıltıları.

    Tam oxu »
  • LƏVAMI

    ləvaihdən sonra gələn nur və təzahür.

    Tam oxu »
  • LƏYAQƏT

    şəxsiyyətin nüfuzu haqqında təsəvvürü ifadə edən əxlaqi şüur anlayışı, etikanın insanın öz-özünə və cəmiyyətin fərdə əxlaqi münasibətini ifadə e

    Tam oxu »
  • LİBERALİZM

    \ – Hamı üçün fikir, düşüncə azadlığı tanınmasının vacib olduğu görüşünü müdafiə edən, müstəqil düşünməyə bağlı dünyagörüşü

    Tam oxu »
  • LİBERLİZM

    cəryanı fransız maarifçiləri və filosofları (J.J.Russo, Didro, Lametri ), ingilis filosofları (C.Lokk, T

    Tam oxu »
  • LİBİDO

    \ – Freyd tərəfindən fəlsəfəyə, psixoloji psixoanalitik ədəbiyyta gətirilmiş və seksual meyli, seksual ehtiras dərəcəsini, məhəbbət instinktini, psixi

    Tam oxu »
  • LOBBİÇİLİK

    (―Lobbi‖ – ingilis parlamentinin dəhlizi belə adlanır, buraya insanlar deputatlara qeyri-rəsmi təsir göstərmək üçün gəlirdilər) ictimai şüurda birm

    Tam oxu »
  • LOGİSİZM

    Riyaziyyatın əsaslandırılmasında başlıca cərə-yanlardan biri; bütün riyaziyyatı məntiqə müncər etməyə səy göstərir

    Tam oxu »
  • LOGİSTİKA

    məntiqi hesablamaların ilkin adı. Leybnits çox vaxt riyazi məntiqdən L. Kimi bəhs etmişdir.

    Tam oxu »
  • LOQOS

    \ – Yunan dilindəki ilkin mənası söz, sonralar isə düşüncə, fikir, anlam, əql kimi mənaları da ehtiva etmişdir

    Tam oxu »
  • LÖVH

    i məhfuz – hifz olunan lövhə. Tanrı dərgahında olan bu böyük lövhənin üzərinə olmuş və olacaq hər şey yazılmışdır

    Tam oxu »
  • MAARİFÇİLİK

    \ ictimai-siyasi cərəyan; nüma-yəndələri mövcud cəmiyyətin nöqsanlarını aradan qaldırmağa, həmin cəmiyyətin əxlaq, siyasət və məişətini xeyir-xahlıq,

    Tam oxu »
  • MAGİYA

    \ – ibtidai din formalarından biri; aydın olmayan hadisələr sehirli qüvvələrin təsirinə aid edilir; bu forma insan və heyvanlara, təsəvvürə gətirilə

    Tam oxu »
  • MAHATMA

    \ – 1\] hind mifologiyası və teosofiyasında dünya ruhu; ―ilahi, fövəladə insan‖; 2\] hindistanda görkəmli, xüsusi ehtiram bəslənilən adamların adına

    Tam oxu »
  • MAHAYANA

    \ – budizmin ən böyük \ variantlardan biri.

    Tam oxu »
  • MAHİYYƏT

    \ – varlığın əslini təşkil edən şey. Əsas xüsusiyyət, təməl əsas. mövcud şeyin mənası, bütün digər şeylərdən, bu və ya digər şəraitin təsiri altınd

    Tam oxu »
  • MAXİZM

    bax Max, Empiriokritisizm.

    Tam oxu »
  • MAKROKOZMOS

    Böyük aləm- Kainat: Kainatın hamısı üçün istifadə edilən anlayışdır. Makrokosmos deyəndə insanı xa-ricdən əhatə edən böyük dünya nəzərdə tutulur

    Tam oxu »
  • MAKSİM

    \ - əxlaq ideyası yaxud Kanta görə bir insanın öz istək və fəaliyyətlərini müəyyən etmək üzrə qoyduğu əxlaq ideyası

    Tam oxu »
  • MAKUL

    Aləm: Duyğuları aşan, tək zehin və saf ağıl ilə qav-ranan aləm.

    Tam oxu »
  • MALUL

    Varlığı başqasının varlığından olan hər şeydir.

    Tam oxu »
  • MAN

    \ – ekzis-tensializmin əsas anlayışlarından biri; Haydegger tərəfindən elmə gətirilmişdir.

    Tam oxu »
  • MANDEİZM

    e.ə. I minilliyin ikinci yarısı – eramızın başlanğıcında Cənubi Mesopotamiyada meydana gəlmiş dini təlim

    Tam oxu »
  • MANİXEİZM

    \ Əsasını İranda miladi III əsrdə Mani qoymuşdur, onun yaratdığı yarı fəlsəfi, ideoloji, ictimai təlim

    Tam oxu »
  • MANİLİK

    Zərdüştiliyin, budizmin, xristianlığın, qnostisiz-min və digər təlimlərin təsiri altında yaranmış dini-fəlsəfi təlim

    Tam oxu »
  • MATERİALİZM

    \ – idealizmə əks elmi fəlsəfi cərəyan.

    Tam oxu »
  • MATERİALİZM

    \ – hər növ reallığın hətta ruhi və mənəvi olanların da əsasını maddədə görən, maddədən başqa heç bir şeyin olmadığınl iddia edən dünyagörüşü

    Tam oxu »
  • MATERİYA

    \ – Dekarta görə maddə məkan tutan hər şeydir. Materiya ruhun əksidir. Maddi olanlar ruhi və mənəvi olanlarla eyni mahiyyətdən deyil

    Tam oxu »
  • MATRİARXAT

    \ – ibtidai icma quruluşunun qəbilə təşkilinin forması; istehsalda \ və qəbilə icmasının sosial həyatında \ qadının aparıcı rolu ilə səciyyələnir

    Tam oxu »
  • MEDİTASİYA

    \ – məq-sədi insan psixikasını dərin dalğınlıq vəziyyətinə gətirən əqli fəaliyyət.

    Tam oxu »
  • MEXANİSİZM

    Təbiət və cəmiyyətin inkişafını materiya hərəkətinin mexaniki formasının ən universal hesab olunan və maddi hərəkətin bütün növlərinə şamil edilən q

    Tam oxu »
  • MEXANİZM

    \ – mekanikçilik: Bütün cismani dəyişiklikləri mexaniki hərəkətlərlə açıqlamağa çalışan görüş.

    Tam oxu »
  • MERİTOKRATİYA

    \ – burjua politologiyasında anlayış; şəxsi xidmət və bacarıqları əsaslarında seçilmiş şəxslərdən ibarət hökümət tərəfindən idarə edilən cəmiyyət ifa

    Tam oxu »
  • METAFİZİK

    \ – Fizik ötesi –İlm-i mababdet tabia: ―İlk xəstəliklərin və ilk prinsiplərin elmi‖ deyə tərif olunur

    Tam oxu »
  • METAFİZİKA

    \. Varlığın son təməlləri, özü və anlamı haqqında təlimlər. Aristotelin ilk fəlsəfə adını verdiyi ―bütün var olanlar üçün ortaq ideyalar‖ı araşdı

    Tam oxu »
  • METAQALAKTİKA

    \ – mlrd.-larla qalaktikaların daxil olduğu kosmik sistem.

    Tam oxu »
  • METAMƏNTİQ

    Müasir formal məntiqin sistem və anlayışlarını tədqiq edən nəzəriyyə \.

    Tam oxu »
  • METANƏZƏRİYYƏ

    Tədqiqat predmeti hər hansı digər nəzəriyyə olan nəzəriyyə.

    Tam oxu »
  • METARİYAZİYYAT

    \ – formal sistemlərin və hesablamaların müxtəlif xassələrinin öyrənilməsilə məşğul olan nəzəriyyə.

    Tam oxu »
  • METOD

    \ – bir qayəyə çatmaq üçün izlənilən, tutulan yol. Elmlərdə müəyyən bir nəticəyə qovuşmaq üçün gedilən yol

    Tam oxu »
  • METODOLOGİYA

    \ xüsusilə fəlsəfə və elm sahəsində metod araşdırmaq və yeni üsullar əmələ gətirmək şərtillə ideyaları inkişaf etdirən elm

    Tam oxu »
  • MƏAD

    Axirət dünyası, insanların öldükdən sonra həşr olunduqları yer.

    Tam oxu »
  • MƏBDE

    ideya, prinsip, başlanğıc: İlk olan özündən, başqa şeylərin çıxdığı təməl mənşə, əsl.

    Tam oxu »
  • MƏBDƏ

    Başlanğıc, birinci olan. Özündən başqa şeylərin törədiyi ilkin mənşə.

    Tam oxu »
  • MƏCBURİYYƏT

    \ – olduğundan başqa olmama hallı. Məntiqi riyazi anlamda məcburiyyət. Anlamların və prinsiplərin məntiqi əlaqəsində və nəticələrində olur

    Tam oxu »
  • MƏDƏNİYYƏT

    \– varlığın və şüurun bütün sahələrində bəşəriyyətin predmetləşdirmə \ və predmetsizləşdirmə mədəni irsin mənimsənilməsi\] proseslərin dialektik və

    Tam oxu »
  • MƏDƏNİYYƏT

    Etnoqrafiyada – geniş istifadə olunan anla-yışlardan biri də mədəniyyət terminidir. Bu anlayış öz tətbiq sahə-sindən asılı olaraq müxtəlif mənalarda

    Tam oxu »
  • MƏDƏNİYYƏT

    \ 1. Konkret mənada bədənlə və ruhla əlaqəsi olan müəyyən qabiliyyətləri inkişaf etdirmək, əqli və əxlaqi savaddır

    Tam oxu »