MACAR

Macarlar — Ural xalqları fin-uqor qrupunun uqor qoluna mənsub olan xalq. Macarıstan Respublikasının əsas əhalisidir. Macarlar özlərini madyar adlandırırlar. Ural dilləri fin-uqor qrupunun uqor qoluna mənsub olan macar dilində danışırlar. Antropoloji cəhətdən yekcins olmayan macarlar əsasən ağ (Avropa) irqinin Orta Avropa tipinə aiddirlər. Dini dünyagörüşlərinə görə xristiandırlar (katolik). Şərqdən apardıqları qədim dini görüşlərinin, həmçinin şamançılığın izlərini hələ də saxlamaqdadırlar. Macarların dini görüşlərində, qədim türklərdə olduğu kimi, "Başı göy qübbəsinə çatan Dünya ağacına inam" çox güclüdür. 1989-cu il məlumatına görə sayları 14,5 milyon nəfərdir. Macarıstanın əhalisinin 99.4 %-ini təşkil edirlər..

Macar turançılığı (mac. Turánizmus/Turanizmus) macar tarixi və xalqı ilə Orta Asiya, Mərkəzi Asiya və ya Ural bölgəsinin tarixi və xalqlarının eyniləşdirilməsi yaxud əlaqasini əhatə edən qarışıq fenomendir. Bu, özündə çoxlu fərqli konsepsiyaları birləşdirir və bir çox siyasi hərəkatlar üçün aparıcı prinsip rolunu oynamışdır. XIX əsrin ikinci və XX əsrin birinci yarısı ən fəal vaxtı idi. Bu, turançılıq konsepsiyası ilə əlaqəlidir. Macar zadəgan tarixi ənənəsi türk xalqlarını macarların ən yaxın qohumu hesab edirdi. Bu ənənə XIII əsrə aid olan orta əsr salnamələrində (məsələn, İohan de Turok tərəfindən yazılmış Gesta Hungarorum və Gesta Hunnorum et Hungarorum Macarıstanın İllüstrasiyalı Xronikası və Macarıstan salnaməsi) qorunub saxlanmışdır. Macarıstan salnaməsinə əsasən macarlar hunların nəslindəndir. Onlar İskitin Asiya hissələrindən gəlmiş, türklər də bu iskit mənşəyini onlarla bölüşmüşdür. Bu ənənə Macarıstanda və xaricdə XVIII əsrdə başlayan macar xalqları etnogenezinin elmi tədqiqatlarının başlanğıc nöqtəsi rolunu oynamışdır.

Macar dili (magyar). Fin-uqor (uqor qolu) dillərindən biridir. Macarıstanda və ona qonşu ölkələrdə (keçmiş Yuqoslaviya, Avstriya, Rumıniya) yayılmışdır. 15 milyondan çox daşıyıcısı vardır. Macar Respublikasının rəsmi dövlət dilidir. Yazısı latın əlifbası əsasında tərtib olunmuşdur.

Macar Klementina (fr. Clémence de Hongrie; 8 fevral 1293, Neapol – 13 oktyabr 1328, Paris) — Fransa kralı X Lüdovikin ikinci xanımı, Fransa kraliçası. Atası Neapol kralı II Karlın böyük oğlu və Macarıstanın de-yure kralı Anjulu Karl Martel, anası isə Almaniya kralı I Rudolfun qızı Klemensdir. Hər iki valideynini uşaq yaşlarında itirən Klementina nənəsi Macarıstanlı Mariyanın himayəsində böyüdü. Ailəsi Macar taxtı üzərində haqq iddia etdiyi üçün, Neapolda doğulsa da, Klementina əsl macar əsilzadəsi kimi böyüdüldü. 19 avqust 1315-ci ildə yenicə Fransa kralı olan X Lüdoviklə evləndirildi. Kralın ilk xanımı Burqundiyalı Marqarita adı Nesl skandalında hallandığı üçün qaynatası tərəfindən həbs edilmiş, buna baxmayaraq əri taxta çıxdığı üçün tacqoyma mərasimi keçirilməsə də, faktiki olaraq Fransa kraliçası olmuşdu. Ancaq cəmi bir neçə ay sonra həbs tutulduğu Normandiyadakı Qaylard qalasında şübhəli vəziyyətdə öldü və ya öldürüldü. Burqundiyalı Marqaritanın ölümündən cəmi 5 gün sonra kralla evlənən Klementina, 24 avqustda Reymsdə keçirilən təntənəli tacqoyma mərasimiylə Fransa kraliçası elan edildi. Ancaq cəmi bir il sonra - 5 iyun 1316-cı ildə X Lüdovik geridə oğul övladı olmadan vəfat etdi.

Macarıstan mətbəxi — Macarıstan mətbəxi öz yeməkləri ilə məşhurdur. Macarıstan mətbəxi Avropada yayılmışdır. Öz milli yeməkləri ilə tanınır. Hər regionunun özünəməxsus yeməkləri vardır. Ölkədə və bütün dünyada çox məşhurdur. Qeyd etmək olar ki, Macarıstan mətbəxi regionlara görə fərqlənir, dadların cürbəcürlüyü ilə boldur və dünyanın ən populyar mətbəxlərindən biri kimi sayılır. Ədviyyatlı Macarıstan mətbəxi şübhəsiz ki, istiotun istifadəsi ilə məşhurdur. Macarıstan mətbəxi yüngül və ya incə mətbəxlərə aid olmadığına baxmayaraq, onun bütün dünyada öz həvəskarları var. Müxtəlif bibərlər, soğan, sarımsaq və pomidor, və xörəklərin əksəriyyətində çoxlu miqdarda istifadə olunan istyuyudülmüş istiot Macarıstan mətbəxinə füsunkarlıq və ləzzətli dad bəxş edən inqrediyentlərdən bir neçəsidir. Tərəvəzlər ilk növbədə Müxtəlif bibər növləri, kələm, pomidor, soğan və kartof Macarıstan xörəklərinin səciyyəvi və vacib inqrediyentləridir.

Macar (fars. ماجار‎) - İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşinin Niyərik qəsəbəsinin ərazisinə daxil olan kənd. 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 67 nəfər yaşayır (19 ailə).

Macarıstan Zəhmətkeşlər Partiyası- (mac. Magyar Dolgozók Pártja), 1948-1956 illər ərzində Macarıstan Xalq Respublikasında iqtidarda olan kommunist partiyası. 1948-ci il iyunun 12-si ilə 14-ü arasında Macarıstan Kommunist Partiyası (MKP) və Macarıstan Sosyal Demokrat Partiyasının (MSDP) birgə qurultayında hər iki partiya birləşdi və Macarıstan Zəhmətkeşlər Partiyası yaradıldı. Yaradılan yeni partiyanın sədri Şakaşiç, baş katibi isə Matyaş Rakoşi oldu. O, 1956-cı ilə qədər bu vəzifəni yerinə yetirmişdir. Rakoşidən sonra baş katib Ernü Gerü, ondan sonra isə Yanoş Kadar olmuşdur. Macarıstan zəhmətkeşlər partiyasının nəzdində 1948-ci ilin fevralında Macarıstan Xalq Cəbhəsi təşkil edildi. 1949-cu il mayın 15-də Dövlət Məclisinə keçirilən seçkilərdə Xalq Milli Cəbhəsi 95% səs aldı. 1949-cu il avqustun 18-də Macarıstan Xalq Respublikasının Konstitusiyası qəbul edildi. 1956-cı il Macar inqilabından sorna Kadarın başçılıq etdiyi MZP Macar Sosialist Fəhlə Partiyası kimi yenidən təşkil edildi.

Macar inqilabı (mac. 1956-os forradalom) və ya Macar üsyanı — Macarıstan Xalq Respublikasına və onun Sovetlərdən asılı siyasət yürütməsinə qarşı baş vermiş, 1956-cı ilin 23 oktyabrından 10 noyabrına qədər davam edən ümummilli inqilab. Bu proses Sovet hakimiyyəti üçün İkinci Dünya müharibəsində SSRİ ərazilərinin Nasist Almaniyasının hərbi qüvvələrindən təmizləməsi uğrunda mübarizədən sonra Avropadakı ən böyük və ən əsas təhlükə kimi səciyyələndirilir. Üsyan ilk öncə tələbə etirazları şəklində başladı. Etirazçılar Budapeştin mərkəziylə Macarıstanın parlament binasına doğru irəliləyərkən, səsucaldıcı cihazların quraşdırıldığı avtofurqonlardan istifadə edərək minlərlə insanın bu mübarizəyə qoşulmasını təmin etdilər. Tələbələrin ümumi tələblərini bəyan etmək üçün radio binasına daxil olan bir qrup tələbə saxlanıldı. Çöldəki etirazçılar tələbə yoldaşlarının azad olunmasını tələb etdikdə onlara binanın içərisindən ÁVH kimi tanınan (mac. Államvédelmi Hatóság, azərb. Dövlət Mühafizə Təşkilatı‎) Dövlət Təhlükəsizlik Polisləri tərəfindən atəş açıldı. Nəticədə bir tələbə həyatını itirdi və bayrağa sarılaraq izdihamın çiyinləri üzərində tutuldu.

Macar dövlət opera teatrı (mac. Magyar Állami Operaház, əvvəl Macar kral opera teatrı) — Budapeştdə yerləşən ən böyük Macar opera evi. Macarıstan Opera binası, 1884-cü ildə, opera qrupu, Milli Teatrdan ayrıldığında, mimar Miklos Iblem tərəfindən tikilmişdir. Onun ilk rejissoru bəstəkar və dirijor Ferenc Erkel, Macarıstanın milli marşının müəllifidir; Ancaq teatr öz müstəqilliyini çətinləşdirdi: az iştirakdan ötəri əhəmiyyətli itkilər yarandı, sənətçilər teatrı tərk etdi. 1888-ci ildə bəstəkar və dirijor Qustav Mahler 1891-ci ilədək bu vəzifəni tutan direktor təyin edildi. Bir sıra islahatlardan sonra, xüsusən Macarıstanda yalnız teatr mərhələsində səsləndirdikləri ilə Mahler iştirak etdi. 1893-cü ildə başqa məşhur dirijor Artur Nikiş teatrın rejissoru oldu. Macarıstan Dövlət Operasında Cakomo Puççini tərəfindən iki dəfə operaları səhnələşdirilmişdir. Fərqli illərdə bu teatrda müxtəlif kompozitorlar, dirijorlar və sənətkarlar Otto Klemperer, Bela Bartok, Lamberto Qardelli, Yanoş Ferençik, Benyamino Cilyi, Eva Marton, Yojef Şimandi və digərləri fəaliyyət göstərirdi. Budapeştdə bir başqa opera evi Erkel Teatrıdır.

Şimali Macar dağları (ing. North Hungarian Mountains, mac. Északi-középhegység) — Macarıstanın şimal hissəsində yerləşən dağ sistemidir. Dağ sisteminin bir hissəsi də Slovakiyanın ərazisinə daxildir. Qərbi Karpat dağları daxilində geomorfoloji sahədir. Dağ sistemi Şimal-şərqi Macarıstanda Slovakiya-Macarıstan sərhədində yerləşir. Şimali Macar dağları Transdanubian dağları ilə qovuşan Dunay buxtasına bitişik Börjön dağlıq zonasından başlayır. Börjön dağlıq zonası təxminən 600 km² sahəni əhatə edir və əsasən vulkanik mənşəlidir. Ən yüksək zirvəsi Kşovanyoşdur (938m).

Macar-Türk dostluq parkı (mac. Magyar-Török Barátság Park, türk. Macar-Türk Dostluk Parkı) — park Macarıstanın cənub-qərbində yerləşir. Park Osmanlı İmperiyasının qoşunları macarlar və xorvatlar tərəfindən müdafiə olunan Ziqetvar qalasını aldığı Ziqetvar döyüşünün xatirəsinə qurulmuşdur. Park 1994-cü ildə Macarıstan və Türkiyə rəsmiləri tərəfindən açılmışdır. 1566-cı ilin yayında təxminən 80 min nəfərlik Osmanlı ordusu, şəxsən Sultan Süleyman Qanuninin başçılığı ilə Ziqetvar qalasını mühasirəyə aldı. Qalanın mühasirəyə alınmasının əsas məqsədi Habsburg İmperiyasının ən böyük şəhərlərindən biri olan Vyanaya gedən yolu açmaq idi. Qala Miklos Zrinyinin əmr altında olan təxminən min əsgər tərəfindən müdafiə edilirdi. Mühasirə avqustun 6-dan sentyabrın 8-dək davam etmişdir. 6 sentyabrda Sultan Süleyman Qanuni çadırında olarkən gözlənilmədən 72 yaşında təbii səbəblərdən dünyasını dəyişir.

Qeza – (mac. Géza, təq. 940, bilinmir – 997) təqribən 970-ci illərin əvvəllərindən hakimiyyətdə olan böyük macar knyazı. O, Taksoniya knyazının oğlu idi. Qeza Şərqi Ortadoks macarların rəhbərinin qızı ilə evlənmişdi. Taxta çıxdıqdan sonra o, Müqəddəs Roma imperiyası ilə sülh bağlamağa nail olmuşdur. Qeza, Qərbi Avropadan gələn xristian missionlerləri dəstəkləyən ilk macar monarxı idi. Vaftiz edilsə də bütpərəst inancına sadiq qalmaqda davam edirdi. İlk macar kralı I Stefan Qezanın oğludur. Qeza Taksoniya və Macar knyazının böyük oğlu idi.

10.11.1996 Bakı DÇ Azərbaycan – Macarıstan 0:3 10.09.1997 Budapeşt DÇ Macarıstan – Azərbaycan 3:1 10.10.1998 Bakı AÇ Azərbaycan – Macarıstan 0:4 08.09.1999 Budapeşt AÇ Macarıstan – Azərbaycan 3:0 08.06.2019 Bakı AÇSO Azərbaycan – Macarıstan 1:3 13.10.2019 Budapeşt AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 1:0 09.10.1998 Sumqayıt AÇ Azərbaycan – Macarıstan 2:1 07.09.1999 Budapeşt AÇ Macarıstan – Azərbaycan 4:1 08.06.2018 Bakı YO Azərbaycan – Macarıstan 3:3 17.11.2022 Türkiyə YO Azərbaycan – Macarıstan 0:3 29.10.2006 Famaqusta, Kipr AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 5:0 22.10.2008 Nyiredxaza, Macarıstan AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 1:0 10.11.2014 Dunauyvaroş, Macarıstan AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 1:1 07.05.2018 Slovakiya BT Azərbaycan – Macarıstan 0:1 05.09.2021 Subotitsa, Serbiya BT Macarıstan – Azərbaycan 3:1 25.07.2013 Zaltsburq, Avstriya, YO, Zalazgerseq - Qəbələ 0:3 27.07.2013 Tirol, Avstriya, YO, Zalazgerseq - Simurq 0:1 25.01.2015 Antalya, Türkiyə, YO, Qəbələ - Xaladaş 2:0 20.06.2015 Avstriya, YO, MTK Budapeşt - Neftçi 3:0 20.01.2016 Antalya, Türkiyə, YO, Diosqior - Qarabağ 0:4 14.07.2016 Budapeşt, Macarıstan, UEFA AL, MTK Budapeşt - Qəbələ 1:2 21.07.2016 Bakı, Azərbaycan, UEFA AL, Qəbələ - MTK Budapeşt 2:0 26.10.2016 Kişvarda, Macarıstan UEFA RK İst Ricn Selekşn - Şərur 6:0 26.01.2017 Antalya, Türkiyə YO Səbail – Szeged 2:1 03.02.2018 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Xaladaş 1:2 12.07.2018 Bakı, Azərbaycan, UEFA AL, Neftçi - Uypeşt 3:1 19.07.2018 Budapeşt, Macarıstan, UEFA AL, Uypeşt - Neftçi 4:0 16.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Qarabağ - Uypeşt 0:1 16.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Səbail - Akvital 3:2 19.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Sabah – MTK Budapeşt 3:1 22.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Pakş 1:0 26.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Qəbələ – MTK Budapeşt 3:2 11.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Sabah – Pakş 0:2 14.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Sumqayıt – Kapoşvari Rakotsi 3:4 14.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Qəbələ – MTK Budapeşt 0:3 13.01.2022 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Peç 3:5 14.01.2022 Antalya, Türkiyə YO Neftçi – Kişvarda 2:2 21.07.2022 Budapeşt, Macarıstan, UEFA KL, MOL Fehervar - Qəbələ 4:1 28.07.2022 Qəbələ, Azərbaycan, UEFA KL, Qəbələ - MOL Fehervar 2:1 03.08.2022 Bakı, Azərbaycan, UEFA ÇL, Qarabağ - Ferentsvaroş 1:1 09.08.2022 Budapeşt, Macarıstan, UEFA ÇL, Ferentsvaroş - Qarabağ 1:3 10.01.2023 Antalya, Türkiyə YO Neftçi – Vaşaş 1:1 14.01.2023 Antalya, Türkiyə YO Kəpəz – MTK Budapeşt 1:0 17.01.2023 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Seged-Çanada 1:3 27.06.2023 Tirol, Avstriya YO Qarabağ – Ferentsvaroş 3:3 04.10.2023 Qəbələ, Azərbaycan, UEFA GL, Qəbələ (U-19) - Akademiya Puşkaş (U-19) 1:1 25.10.2023 Felçut, Macarıstan, UEFA GL, Akademiya Puşkaş (U-19) - Qəbələ (U-19) 0:1 05.04.2024 Macarıstan AÇSO Macarıstan - Azərbaycan 1:1 12.07.2024 Bakı, Azərbaycan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan -:- 25.03.2014 Soçi, Rusiya BT Macarıstan - Azərbaycan 2:1 13.10.2014 Bük, Macarıstan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan 1:3 23.02.2016 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Macarıstan 0:3 25.02.2016 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Macarıstan 0:1 8.10.2016 Macarıstan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan 0:3 19.01.2010 Budapeşt AÇ Macarıstan – Azərbaycan 1:3 11.04.2017 Bakı, Azərbaycan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan 6:1 08.09.2012 Dyor, Macarıstan UK Dyor Eto – Araz Naxçıvan 5:5 22.11.2013 Almada, Portuqaliya UK(e.r.) Dyor Eto – Araz Naxçıvan 0:5 16.06.2013 Terracina, İtaliya Avroliqa 2013 Macarıstan – Azərbaycan 4:4 p- 1:0 31.08.2014 Bakı, Azərbaycan AK Azərbaycan – Macarıstan 3:3 p- 1:2 12.09.2014 Jesolo DÇSO Macarıstan – Azərbaycan 3:4 15.01.2015 Dubay YO Macarıstan – Azərbaycan 2:5 17.01.2015 Dubay YO Macarıstan – Azərbaycan 1:3 28.06.2015 Bakı, Azərbaycan AO Azərbaycan – Macarıstan 2-3 23.08.2015 Pyarnu, Estoniya AL Azərbaycan – Macarıstan 2:4 14.08.2016 Şiofok, Macarıstan AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 0:3 28.08.2016 Kataniya, İtaliya AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 5:5 pen. 3:4 04.09.2016 Ezolo, İtaliya DÇSO Macarıstan – Azərbaycan 3:7 06.04.2018 Haykou, Çin BT Azərbaycan – Macarıstan 7:3 23.07.2019 Moskva, Rusiya DÇSO, Azərbaycan – Macarıstan 3:3 (pen.

Azərbaycan–Macarıstan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Macarıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycan və Macarıstan respublikaları arasındakı diplomatik əlaqələr Azərbaycanın Sovetlər Birliyindən ayrılaraq öz müstəqilliyini bəyan etməsindən 1 il sonra yarandı. Macarıstan Respublikası Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini 1991-ci il 26 dekabrda tanımışdır İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin aprel ayının 27-də qurulmuşdur. 2009-cu il yanvarın 12-də Macarıstanın Azərbaycandakı səfirliyi yaradıldı. İlk səfir Jeno Boroş olub. 2010-cu il dekabrin 14-den Cənab Zsolt Cutora Macaristanın Azərbaycandakı səfiridir. Azərbaycanın Macarıstandakı səfirliyi 2004-cü il sentyabr ayında açılıb. Hal-hazırda Azərbaycanın Macarıstandakı səfiri Vilayət Quliyevdir. Macarıstan azərbaycanlılarının sayı təqribən 1500–2000 arasında olması güman olunur. 1994-cü il 4–5dekabr — Prezident Heydər Əliyevin işgüzar səfəri (ATƏT-in Zirvə Toplantısı); 2008-ci il 18–19 fevral — Prezident İlham Əliyevin Dövlət səfəri'; 2009-cu il 26–27 yanvar — Prezident İlham Əliyevin işgüzar səfəri ("Nabucco" Enerji Sammiti); 2011-ci il 10–12 noyabr — Prezident Macarıstan Prezidenti Pal Şmitin rəsmi səfəri; 2014-cü il 11–12 noyabr — Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Macarıstana səfəri.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində Avstriya-Macarıstanın hərbi heyəti — Avstriya-Macarıstan imperiyasının, Bakının azad edilməsindən sonra buraya göndərdiyi nümayəndə heyəti nəzərdə tutulur. Avstriya-Macarıstan hərbi heyəti polkovnik-leytenant Paulun yanındakı bir zabit, bir neçə əsgər və əlavə olaraq əsir məsələləri ilə məşğul olan iki-üç zabitdən ibarət idi. Polkovnik-leytenant Paul müəyyən müddət Bakıda qaldıqdan sonra Tiflisə qayıtdı. Yalnız əsir məsələləri ilə məşğul olanlar Bakıda qalmağa davam edirdi. Avstriyalılar Rusiyadan gələn Avstriya əsirləri arasında bəzilərinin ordu adından mülki şəxs kimi zavod və müəssisələrdə işləməsinə icazə vermişdilər. Avstriyalılar almanlardan fərqli olaraq heç nəyə müdaxilə etmirdilər. Ancaq Bakının işğalı zamanı uşaq evi, xəstəxana və yetimxanalarda baş verən təcavüz, zərər və ziyan haqqında təhqiqat aparılmasının zəruriliyinə dair Avstriyanın Tiflisdəki nümayəndəsi Baron de Franket Şitabet tərəfindən bir məktub göndərilmiŞdi. Bununla yanaşı, Baron 1918-ci il oktyabr ayının 12-də Tiflisdən öz ölkəsinə qayıdarkən mədəni şəkildə vidalaşaraq oradan yola düşmüşdü.

10.11.1996 Bakı DÇ Azərbaycan – Macarıstan 0:3 10.09.1997 Budapeşt DÇ Macarıstan – Azərbaycan 3:1 10.10.1998 Bakı AÇ Azərbaycan – Macarıstan 0:4 08.09.1999 Budapeşt AÇ Macarıstan – Azərbaycan 3:0 08.06.2019 Bakı AÇSO Azərbaycan – Macarıstan 1:3 13.10.2019 Budapeşt AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 1:0 09.10.1998 Sumqayıt AÇ Azərbaycan – Macarıstan 2:1 07.09.1999 Budapeşt AÇ Macarıstan – Azərbaycan 4:1 08.06.2018 Bakı YO Azərbaycan – Macarıstan 3:3 17.11.2022 Türkiyə YO Azərbaycan – Macarıstan 0:3 29.10.2006 Famaqusta, Kipr AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 5:0 22.10.2008 Nyiredxaza, Macarıstan AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 1:0 10.11.2014 Dunauyvaroş, Macarıstan AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 1:1 07.05.2018 Slovakiya BT Azərbaycan – Macarıstan 0:1 05.09.2021 Subotitsa, Serbiya BT Macarıstan – Azərbaycan 3:1 25.07.2013 Zaltsburq, Avstriya, YO, Zalazgerseq - Qəbələ 0:3 27.07.2013 Tirol, Avstriya, YO, Zalazgerseq - Simurq 0:1 25.01.2015 Antalya, Türkiyə, YO, Qəbələ - Xaladaş 2:0 20.06.2015 Avstriya, YO, MTK Budapeşt - Neftçi 3:0 20.01.2016 Antalya, Türkiyə, YO, Diosqior - Qarabağ 0:4 14.07.2016 Budapeşt, Macarıstan, UEFA AL, MTK Budapeşt - Qəbələ 1:2 21.07.2016 Bakı, Azərbaycan, UEFA AL, Qəbələ - MTK Budapeşt 2:0 26.10.2016 Kişvarda, Macarıstan UEFA RK İst Ricn Selekşn - Şərur 6:0 26.01.2017 Antalya, Türkiyə YO Səbail – Szeged 2:1 03.02.2018 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Xaladaş 1:2 12.07.2018 Bakı, Azərbaycan, UEFA AL, Neftçi - Uypeşt 3:1 19.07.2018 Budapeşt, Macarıstan, UEFA AL, Uypeşt - Neftçi 4:0 16.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Qarabağ - Uypeşt 0:1 16.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Səbail - Akvital 3:2 19.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Sabah – MTK Budapeşt 3:1 22.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Pakş 1:0 26.01.2019 Antalya, Türkiyə YO Qəbələ – MTK Budapeşt 3:2 11.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Sabah – Pakş 0:2 14.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Sumqayıt – Kapoşvari Rakotsi 3:4 14.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Qəbələ – MTK Budapeşt 0:3 13.01.2022 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Peç 3:5 14.01.2022 Antalya, Türkiyə YO Neftçi – Kişvarda 2:2 21.07.2022 Budapeşt, Macarıstan, UEFA KL, MOL Fehervar - Qəbələ 4:1 28.07.2022 Qəbələ, Azərbaycan, UEFA KL, Qəbələ - MOL Fehervar 2:1 03.08.2022 Bakı, Azərbaycan, UEFA ÇL, Qarabağ - Ferentsvaroş 1:1 09.08.2022 Budapeşt, Macarıstan, UEFA ÇL, Ferentsvaroş - Qarabağ 1:3 10.01.2023 Antalya, Türkiyə YO Neftçi – Vaşaş 1:1 14.01.2023 Antalya, Türkiyə YO Kəpəz – MTK Budapeşt 1:0 17.01.2023 Antalya, Türkiyə YO Zirə – Seged-Çanada 1:3 27.06.2023 Tirol, Avstriya YO Qarabağ – Ferentsvaroş 3:3 04.10.2023 Qəbələ, Azərbaycan, UEFA GL, Qəbələ (U-19) - Akademiya Puşkaş (U-19) 1:1 25.10.2023 Felçut, Macarıstan, UEFA GL, Akademiya Puşkaş (U-19) - Qəbələ (U-19) 0:1 05.04.2024 Macarıstan AÇSO Macarıstan - Azərbaycan 1:1 12.07.2024 Bakı, Azərbaycan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan -:- 25.03.2014 Soçi, Rusiya BT Macarıstan - Azərbaycan 2:1 13.10.2014 Bük, Macarıstan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan 1:3 23.02.2016 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Macarıstan 0:3 25.02.2016 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Macarıstan 0:1 8.10.2016 Macarıstan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan 0:3 19.01.2010 Budapeşt AÇ Macarıstan – Azərbaycan 1:3 11.04.2017 Bakı, Azərbaycan AÇSO Azərbaycan - Macarıstan 6:1 08.09.2012 Dyor, Macarıstan UK Dyor Eto – Araz Naxçıvan 5:5 22.11.2013 Almada, Portuqaliya UK(e.r.) Dyor Eto – Araz Naxçıvan 0:5 16.06.2013 Terracina, İtaliya Avroliqa 2013 Macarıstan – Azərbaycan 4:4 p- 1:0 31.08.2014 Bakı, Azərbaycan AK Azərbaycan – Macarıstan 3:3 p- 1:2 12.09.2014 Jesolo DÇSO Macarıstan – Azərbaycan 3:4 15.01.2015 Dubay YO Macarıstan – Azərbaycan 2:5 17.01.2015 Dubay YO Macarıstan – Azərbaycan 1:3 28.06.2015 Bakı, Azərbaycan AO Azərbaycan – Macarıstan 2-3 23.08.2015 Pyarnu, Estoniya AL Azərbaycan – Macarıstan 2:4 14.08.2016 Şiofok, Macarıstan AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 0:3 28.08.2016 Kataniya, İtaliya AÇSO Macarıstan – Azərbaycan 5:5 pen. 3:4 04.09.2016 Ezolo, İtaliya DÇSO Macarıstan – Azərbaycan 3:7 06.04.2018 Haykou, Çin BT Azərbaycan – Macarıstan 7:3 23.07.2019 Moskva, Rusiya DÇSO, Azərbaycan – Macarıstan 3:3 (pen.

Azərbaycan–Macarıstan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Macarıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycan və Macarıstan respublikaları arasındakı diplomatik əlaqələr Azərbaycanın Sovetlər Birliyindən ayrılaraq öz müstəqilliyini bəyan etməsindən 1 il sonra yarandı. Macarıstan Respublikası Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini 1991-ci il 26 dekabrda tanımışdır İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin aprel ayının 27-də qurulmuşdur. 2009-cu il yanvarın 12-də Macarıstanın Azərbaycandakı səfirliyi yaradıldı. İlk səfir Jeno Boroş olub. 2010-cu il dekabrin 14-den Cənab Zsolt Cutora Macaristanın Azərbaycandakı səfiridir. Azərbaycanın Macarıstandakı səfirliyi 2004-cü il sentyabr ayında açılıb. Hal-hazırda Azərbaycanın Macarıstandakı səfiri Vilayət Quliyevdir. Macarıstan azərbaycanlılarının sayı təqribən 1500–2000 arasında olması güman olunur. 1994-cü il 4–5dekabr — Prezident Heydər Əliyevin işgüzar səfəri (ATƏT-in Zirvə Toplantısı); 2008-ci il 18–19 fevral — Prezident İlham Əliyevin Dövlət səfəri'; 2009-cu il 26–27 yanvar — Prezident İlham Əliyevin işgüzar səfəri ("Nabucco" Enerji Sammiti); 2011-ci il 10–12 noyabr — Prezident Macarıstan Prezidenti Pal Şmitin rəsmi səfəri; 2014-cü il 11–12 noyabr — Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Macarıstana səfəri.

Bosniyanın və Herseqovinanın Avstriya-Macarıstan işğalı (alm. Okkupationsfeldzug in Bosnien‎) — Osmanlı İmperiyasının Bosniya vilayətini nəzarət altına keçirmək üçün Avstriya-Macarıstan silahlı qüvvələri tərəfindən həyata keçirilən hərbi əməliyyat, 1878-ci ildə Berlin konqresi nəticəsində baş vermişdir. 1878-ci ildə rus-türk müharibəsi Osmanlı İmperiyasının məğlubiyyəti ilə başa çatdı. Balkan yarımadasının ərazi və siyasi şəraitini yenidən qurmaq üçün böyük dövlətlər Berlin konqresini çağırdı. Berlin müqaviləsi qurultayının yekun aktının 25-ci maddəsinə əsasən, Avstriya-Macarıstan Bosniya və Herseqovina ərazisini qeyri-müəyyən müddətə işğal etmək, habelə Sancak bölgəsinə hərbi birləşmələr daxil etmək hüququnu (formal olaraq bu bölgə üzərində türklərin suverenliyinin qoruyaraq) qazandı. Qərar rusiyapərəst yönümlü böyük Cənubi Slavyan dövlətinin Balkanlarda meydana gəlməsinin qarşısını almaq üçün qəbul edildi (bu Serbiya və Monteneqronun birləşməsi halında mümkün ola bilərdi). Həm Serbiya, həm də Osmanlı İmperiyası Bosniyanın Avstriya-Macarıstan işğalına fəal şəkildə qarşı çıxırdı. Osmanlı İmperatorluğu Avstriya-Macarıstan Xarici İşlər Naziri Dyula Andraşindən təminat aldı ki, nazirin ölkəsi işğalı "müvəqqəti" olaraq nəzərdə tutur. İşğal zamanı Bosniya vilayətinin 51 147 km² ərazisi, 1.142.000 nəfər əhalisi var idi. Sakinlərin 43%-ı pravoslav serbləri, 39%-ı müsəlmanlar (boşnaklar) və 8%-ı katolik xorvatları idi.

Bosniyanın və Herseqovinanın Avstriya-Macarıstan işğalı (alm. Okkupationsfeldzug in Bosnien‎) — Osmanlı İmperiyasının Bosniya vilayətini nəzarət altına keçirmək üçün Avstriya-Macarıstan silahlı qüvvələri tərəfindən həyata keçirilən hərbi əməliyyat, 1878-ci ildə Berlin konqresi nəticəsində baş vermişdir. 1878-ci ildə rus-türk müharibəsi Osmanlı İmperiyasının məğlubiyyəti ilə başa çatdı. Balkan yarımadasının ərazi və siyasi şəraitini yenidən qurmaq üçün böyük dövlətlər Berlin konqresini çağırdı. Berlin müqaviləsi qurultayının yekun aktının 25-ci maddəsinə əsasən, Avstriya-Macarıstan Bosniya və Herseqovina ərazisini qeyri-müəyyən müddətə işğal etmək, habelə Sancak bölgəsinə hərbi birləşmələr daxil etmək hüququnu (formal olaraq bu bölgə üzərində türklərin suverenliyinin qoruyaraq) qazandı. Qərar rusiyapərəst yönümlü böyük Cənubi Slavyan dövlətinin Balkanlarda meydana gəlməsinin qarşısını almaq üçün qəbul edildi (bu Serbiya və Monteneqronun birləşməsi halında mümkün ola bilərdi). Həm Serbiya, həm də Osmanlı İmperiyası Bosniyanın Avstriya-Macarıstan işğalına fəal şəkildə qarşı çıxırdı. Osmanlı İmperatorluğu Avstriya-Macarıstan Xarici İşlər Naziri Dyula Andraşindən təminat aldı ki, nazirin ölkəsi işğalı "müvəqqəti" olaraq nəzərdə tutur. İşğal zamanı Bosniya vilayətinin 51 147 km² ərazisi, 1.142.000 nəfər əhalisi var idi. Sakinlərin 43%-ı pravoslav serbləri, 39%-ı müsəlmanlar (boşnaklar) və 8%-ı katolik xorvatları idi.

Böyük Macarıstan (lat. Magna Hungaria, Hungaria maior, mac. Nagy-Magyarország, pol. Wielkie Węgry) və ya Qədim Macarıstan — macarların əslən olduqları əraziyə verilən ad. "Böyük Macarıstan" adına ilk dəfə XIII əsr fransız səyyahı Covanni da Plano Karpininin qərbi və orta Asiya səyahəti haqqında qeydlərində çəkilmişdir. Digər bir səyyah Friar Yulian da "Böyük Macarıstan" torpağına səyahət etməsi barədə məlumat vermişdir. Bu haqda ən geniş yayılmış fikirə əsasən "Böyük Macarıstan" adlanan ərazi Cənubi Ural regionunda, Kuşnarenkova və Karayakupova mədəniyyətlərinin yerləşdiyi ərazidə, Başqırdıstanın bozqır meşəliklərini əhatə edirdi.

Duqlas Makartur (26 yanvar 1880[…], Litl-Rok – 5 aprel 1964[…], Vaşinqton) — İkinci Dünya müharibəsində Pasifik cəbhəsindəki Müttəfiq qüvvələrə başçılıq edən Amerikalı marşal. Müharibədən sonra Yaponiyadakı Müttəfiq işğal qüvvələrinin komandiri olaraq bu ölkəni idarə etmiş və Koreya müharibəsinin ilk doqquz ayında Birləşmiş Millətlər qüvvələrinin komandanlığını etmişdir. Yüksək rütbəli bir zabit olan Douglas MacArthur Hardy MacArthur′un üçüncü oğlu idi. Hirsli bir qadın olan anasından böyük ölçüdə təsirləndi. 1903-cü ildə West Pointdəki ABŞ Hərbi Akademiyasını sinif birincisi olaraq bitirib. On il ərzində əmr zabiti və istehkam zabiti kimi xidmət etdikdən sonra dörd il Baş Qərargahda çalışıb. 1917-1919-cu illər arasında 42-ci Diviziya komandanlığına tapşırılaraq Fransadakı toqquşmalarda iştirak edib və çayı işğalı zamanı qərargah rəhbərliyi və briqada komandanlığı edib.1918-ci ildə general olmasının ardından rütbəsi davamlı yüksələrək 1930 da quru qoşunları qərargah başçılığına gətirildi.Böyük Böhranın təsirlərinin görüldüyü illərdə quru qüvvələrinin gücünü qorumağa çalışd 1941-ci ilin İyul ayında yenidən aktiv vəzifəyə çağırılan Macarthur dekabrda müharibə başlayanda Filippində Yaponlara uğurlu bir gecikdirmə hərəkatını idarə etdi. Yapon ordusu qarşısında, Filippin qoşunları ilə birlikdə geri çəkilərkən dediyi "I shall return" (Geri qayıdacağam) sözü ilə şöhrət qazanıb.1942-ci ilin Mart ayında Avstraliyadakı Cənub-qərb Sakit Okean Cəbhəsində Müttəfiq qüvvələrin komandanlığına gətirildi. Qısa müddətdə Yeni Qvineyada bir hücuma başlayaraq, 1943-cü ilin Yanvar ayında Yaponları Papuadan çıxartdı.1943-1944-cü illərdə girişdiyi bir sıra hərəkat nəticəsində Yeni Qvineyada Laedan Sansapora qədər strateji məntəqələri ələ keçirdi; Həmçinin Admiralty Namizədləri New Britain Adasının qərbini aldı.Ən böyük hərəkatlarını 1945-ci ildə yeddi aylıq Luzon səfərində həyata keçirib. Həmçinin həmin ilin yazında Cənubi Filippin ilə Borneoyu da yenidən ələ keçirdi.

Makartur evkalipti (lat. Eucalyptus macarthurii) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü. Növün nümayəndələri Uels ştatının Cənub-şərq hissəsində, Şimali-Şərqi Avstraliyada dəniz səviyyəsindən 600-700 m hündürlükdə yayılmışdır. Hündürlüyü 45 m-ə çatan, şaxələnmiş, sıx çətirli ağacdır. Qabığı kobud, bəzən pulcuqvari, sınan, yaşlılarda çox qalın və dərin şırımlı, qopub töküləndir. Cavan yarpaqları qarşı-qarşıya düzülüşlü, oturaq, neştərvari, açıq yaşıl rəngli, uzunluğu 2,5-8,5 sm, eni 1-4,5 sm, açıq yaşıl, bəzən göyümtüldür. Çoxillik yarpaqları növbəli, parlaq, saplaqlı, ensiz-neştərvari və ya oraqvari olub, uzunluğu 9-30 sm, eni 1-2,5 sm-ə çatır, qısa, ucu bizdir. Çiçək çətirləri 4-8 çiçəkli olmaqla qoltuqda yerləşir, çiçək saplaqları 5-12 mm uzunluqda, yumru və ya bir az künclü, qönçələri oturaq, silindrik və ya yumurtavari olub, uzunluğu 10 mm, diametri 5 mm, parlaq, künclü, konusvari qapaqlı, uzunluğuna görə kasacıq borucuğuna bərabərdir. Meyvələri ayaqda, yarımşarşəkilli olub, uzunluğu 5 mm, diametri 6 mm, xırda diskli və 3-4 qısa, qabarıq laylıdır. Abşeronda aprel-iyul aylarında çiçəkləyir.

Fərid Macari (ing. Fareed Majari; 12 avqust 1958, Marburq, Hessen – 8 aprel 2023) — İran mənşəli Almaniya kinorejissoru və mədəniyyət meneceri. O həmçinin, Höte İnstitutunun Los-Anceles şöbəsinin direktorudur. Macari əvvəllər Höte İnstitutunun Livan (Beyrut) və Fələstində (Ramallah) şöbələrinin direktoru vəzifəsində çalışmış, həmçinin Moskva və Münhendə işləmişdir. O, 1995 və 1996-cı illərdə Konnektikut Universitetində professor olmuşdur. Macari Ramallahda çəkilən "Matabb" serialının prodüseri və həmmüəllifidir.

Inga macarenensis (lat. Inga macarenensis) — paxlakimilər fəsiləsinin i̇nqa cinsinə aid bitki növü.

Macarıstan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi (mac. Magyarország Alkotmánybírósága) — Macarıstan Parlamentinin aktlarına məhkəmə nəzarətini həyata keçirən, Macarıstanın xüsusi məhkəməsi. Budapeştdə yerləşir. 2012-ci ilədək Esterqomda fəaliyyət göstərib. 1 sentyabr 2011-ci ildən Konstitusiya Məhkəməsi 15 hakimdən ibarətdir (əvvəllər 11 hakimdən ibarət olub). Məhkəmənin üzvləri daha sonra gizli səsvermə ilə öz üzvləri sırasından Məhkəmənin sədrini seçirlər. Sədr tərəfindən təyin edilən bir və ya iki sədr müavini hər hansı səbəbdən sədr olmadıqda onu əvəz edirlər. Konstitusiya məhkəməsi qanunların konstitusiyaya uyğunluğuna dair qərarlar qəbul edir; bu qərarlardan şikayət edilə bilməz. Konstitusiya Məhkəməsi konstitusiyanın qorunması ilə bağlı fəaliyyət göstərən başlıca orqandır. Onun vəzifəsi qanunların konstitusiyaya uyğunluğunu nəzərdən keçirmək, konstitusional qaydanı və konstitusiya ilə zəmanət verilmiş əsas hüquq və azadlıqları qorumaqdır.

Macarıstan Konstitusiyası (mac. Magyarország Alaptörvénye, əvvəl — mac. A Magyar Köztársaság alkotmánya) — Macarıstanın əsas qanunu, 18 aprel 2011-ci ildə ölkənin Parlamenti tərəfindən qəbul edildi. Ölkə prezidenti tərəfindən 25 aprel 2011-ci ildə imzalanmış və 1 yanvar 2012-ci ildə qüvvəyə minmişdir. 2012-ci ilə qədər Macarıstanın əsas qanunu 1989-cu ildən radikal dəyişikliklər edildiyi 1949-cu ildəki konstitusiyadır. 2010-cu il parlament seçkilərində, Fides Mühafizəkar Siyahısı - Xristian Demokratik Xalq Partiyası mandatların üçdə birini — Konstitusiya əksəriyyətini qazanıb. Hökumətin forması respublika olaraq qalırsa da, ölkənin adı "Macarıstan Respublikasından" sadəcə "Macarıstan"a dəyişir. Xüsusilə, dəyişiklik bir ölkənin mövcud sərhədlərinə diqqət etmədən qəbul edilməsinə ehtiyac olduğunu göstərir: xarici Macarlar hüquqlardakı bərabər hüquqlar sayılırlar. Yeni Macarıstan konstitusiyası Macarıstan xalqının "Allah və xristianlıq" ilə birləşdiyini bildirir. Dövlətə həyatın qorunması vəzifəsi verilir və həyatın anlayış anından başlayır.

Macarıstan Liqa Kuboku (mac. Magyar Ligakupa) — Futbol üzrə Macarıstan Liqasının klubları arasında kubok sistemi ilə keçirilən futbol turniri. 2007-ci ildə yaradılmış bu turnirdə rəqabət yalnız 8 mövsüm davam etmişdir. 2015-ci ildə ləğv edilmişdir. Səkkiz finalın 2-si 2 oyundan, 6-sı isə 1 oyundan ibarət olmuşdur.

Macarıstan Milli Bankı (mac. Magyar Nemzeti Bank (MNB) ― Macarıstanın mərkəzi bankı və Avropa Mərkəzi Banklar Sisteminin (ESCB) bir hissəsi. Macarıstan Milli Bankı 1924-cü ildə quruldu və Kral Macarıstan Dövlət Bankının yerinə keçdi. Macarıstan Milli Bankı beynəlxalq münasibətlərinə və beynəlxalq iqtisadi qurumların və maliyyə təşkilatlarının (AB, BVF, IƏİT, BHB) peşəkar forumlarında iştirakına xüsusi əhəmiyyət verir. Onun əsas məqsədi qiymət sabitliyidir, amma eyni zamanda o, milli valyuta olan forinti buraxmaq, dövriyyədəki pula nəzarət etmək, mərkəzi bankın təməl məzənnəsini təyin etmək, rəsmi valyuta məzənnələrini dərc etmək və valyuta məzənnəsinə təsir göstərmək üçün xarici valyuta ehtiyatlarını və qızılı idarə etmək məsuliyyətlərini daşıyır. Macarıstan Milli Bankının sədri Baş nazirin təklifi ilə Macarıstan Prezidenti tərəfindən altı illik müddətə təyin edilir. Macarıstan Milli Bankının ən vacib qərar qəbul edən orqanı Valyuta Şurasıdır. Binası Budapeşt şəhəri Belvaroş rayonunun Azadlıq meydanında, ABŞ səfirliyinin binası yanında yerləşir. MNB ortamüddətli məqsədli inflyasiya göstəricisini təxminən 3% civarında saxlayır. Bu Avropada qiymət sabitliyi üçün ümumi qəbul edilmiş inflyasiya səviyyəsindən bir qədər yüksəkdir və Macarıstanın Avropanın digər ölkələrinə çatmağa kömək etmək üçün istifadə olunur.

Macarıstanın kişilərdən ibarət milli basketbol komandası — Macarıstanı beynəlxalq basketbol arenasında təmsil edən kişilərdən ibarət milli basketbol komandası. Macarıstan Basketbol Federasiyası — 1935-ci ildən FİBA-nın üzvüdür.. İkinci Dünya müharibəsinədək Macarıstan yığması basketbol üzrə Avropa çempionatında iki dəfə çıxış etmişdir; 1935-ci il çempionatında macarlar basketbol üzrə kişilərdən ibarət Rumıniya yığma komandasına 24:17 hesabı ilə qalib gələrək 9-cu yeri tutmuşdur., 1939-cu ildə basketbol üzrə Avropa çempionatında isə Finlandiyanın kişilərdən ibarət yığma komandasina 43:16 hesabı ilə qalib gələrək 7-ci yeri tutmuşdur1940-cı illərin ortalarından 1960-cı illərin ortalarınadək olan dövr Macarıstanın basketbol yığması üçün ən uğurlu dövr olmuşdur. 1946-cı ildə müharibədən sonra keçirilən basketbol üzrə ilk Avropa çempionatında Macarıstan yığması III yeri tutmuşdur, 1953-cü ildə Moskvada keçirilən Avropa çempionatında isə macarlar II pilləyə yüksəlmişlər, Macarıstan yığması 1955-ci ildə evdə, Budapeştdə keçirilən turnirdə Avropa çempionu olmuşdur. "Ferens Puşkaş" stadionunda 45 min tamaşaçının iştirakı ilə keçirilən həlledici oyunda ev sahibləri SSRİ yığma komandasına 82:68 hesabı ilə qalib gəlmişlər. Sonrakı illərdə Macarıstan yığması mükafatçılar sırasında olmasa da, 3 dəfə: 1957, 1959 və 1963-cü illərdə qitə dördüncüsü olmuşlar. Bundan sonra tənəzzül dövrünə qədəm qoyan Macarıstan yığması yalnız 1969-cu ildə basketbol üzrə Avropa çempionatında 8-ci yeri tuta bilmişdir. Macarıstan yığması Avropa çempionatında yalnız 30 il sonra fərqlənmişlər, macarlar 1999-cu ildə keçirilən çempionatda qrup mərhələsindən çıxa bilməsələr də, yekun sıralamada 14-cü yeri tutmağa müvəffəq olmuşdur. Macarıstan yığması Olimpiya oyunlarında basketbol üzrə turnirdə yalnız dörd dəfə iştirak etmək hüququ qazanmışdır. Macarların Olimpiya oyunlarında qazandıqları ən yaxşı nəticə 1960-cı ildə Romada keçirilən yay Olimpiya oyunlarında əldə etdikləri 9-cu yerdir.

Macarıstan Milli Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (mac. Magyar Szakszervezetek Országos Szövetsége) — Macarıstanın ən irimiqyaslı və aparıcı həmkarlar ittifaqı təşkilatı. Baş qərargahı Budapeştdə yerləşir. 1990-cı ilin martında yaranmışdır. Konfederasiyanın 465.000 fəal və 250.000 pensiyaçı və tələbə üzvü var. Konfederasiya ətrafında bir neçə sahə həmkarlar ittifaqını birləşdirir. Əsas prinsipləri demokratiya, həmrəylik, bərabərlik, öz müqəddəratını təyin etmək, azlığın hüquqlarını qorumaq, müxtəlif fikirlərin ifadəsi, dürüst demokratik seçkilərin təmin olunmasıdır. Konfederasiya siyasi təşkilatlardan asılı deyil. Müəyyən məqamlarda onların siyasətinə qarşı çıxır. Lakin nizamnaməsi onun siyasi qurumlarla əməkdaşlıq etməsinə də qadağa qoymur.

Macarıstan Milli Muzeyi (mac. Magyar Nemzeti Múzeum) — 1802-ci ildə təsis edilən və Macarıstanın tarixinə, incəsənətinə və arxeologiyasına, eləcə də, müasir dövrdə Macarıstanın sərhədlərinə daxil olmayan Transilvaniya kimi ərazilərinə aid maddi mədəniyyət nümunələrini özündə əks etdirən muzey. Muzeyin binası 1837-40-cı illərdə memar Mixai Pollakın memarlığı ilə neoklassik üslubda inşa edilmişdir. Macarıstan Milli Muzeyinin yaranma tarixi 1802-ci ildə Ferenç Seçeninin Macarıstan Milli Kitabxanasının əsasını qoyduğu vaxtdan hesablanır. Muzey kitabxana yaranandan bir il sonra Seçenin həyat yoldaşının minareal kolleksiyasını oraya təqdim etməsi ilə formalaşmışdır. Bu, Macarıstan Milli Muzeyinin ümumi və təbii tarix muzeyi kimi yaradılmasına gətirib çıxardı. 1807-ci ildə Macarıstan Milli Parlamenti yeni qurum haqqında qanunvericiliyi qəbul etdi və macar xalqından muzeyə vəsaitlər bağışlamasını xahiş etdi. 1832-1834-cü illərdə Macarıstan Parlamenti də muzeyin böyüməsinə kömək etdi. Parlament muzey üçün yeni binanın tikintisinə yardım etmək üçün yarım milyon avro ayrılmasının lehinə səs verdi. Bu dövrdə Macarıstan Milli Tarix Muzeyi rəsmi olaraq Macarıstan Milli Muzeyinin nəzdində yaradıldı.

Macarıstan Qran-prisi (ing. Magyar Nagydíj) - Formula-1 avtomobil yarışları üzrə dünya çempionatının raundlarından biri. Yarış Budapeşt şəhəri yaxınlığındakı Hunqarorinq (Budapeşt halqası) avtodromunda keçirilir. Macarıstan qran-prisi ilk dəfə 21 iyun 1936-cı ildə Budapeştdə Nepliqet parkındakı 5,0 kilometrlik halqada keçirilmişdir. Bu yarışda 4 komanda - Auto Union, Mercedes, Alfa Romeo, Maserati iştirak etmişdir. Yarış böyük marağa səbəb olsa da, davam etdirilə bilmir. Beləki bir neçə il sonra başlayan dünya müharibəsi və sonrakı illərdə Macarıstanda siyasi mühitinin gərginləşməsi qran-prinin dayandırılmasına səbəb oldu. 1986-cı ildə qran-pri bərpa edildi. Bunun üçün paytaxt yaxınlığında yeni Hunqarorinq trası tikilir. Bu dövrdən etibarən Macarıstan yarışları dünya çempionatının əsas mərhələlərindən birinə çevrilir.

Macarıstan Sosialist Fəhlə Partiyası (Magyar Szocialista Munkáspárt, MSzMP), Macarıstan Xalq Respublikasını 1959–1989-cu illər arasında təkpartiyalı sistem əsasında idarə etmiş Marksist-Leninist ideologiya yönümlü bir siyasi partiyadır. 31 oktyabr 1959-cu ildə yaradılmışdır. Macarıstan Xalq Respublikası süquta uğradıqdan sonra partiyada dağılmışdır.

Macarıstan Sovet Respublikası (Macarca: Tanácsköztársaság) Macarıstanda Bela Kunun rəhbərliyində yaradılmış olan kommunist bir rejimdir. Rusiyadakı Bolşeviklərin etdiyi oktyabr inqilabının ardından Avropada yaradılmış Marksist-Leninist siyasətinin həyata keçirildiyi bir kommunist hökumətdir. Ömrü sadəcə dörd ay sürmüşdür. Rumıniyanın Budapeşti işğal etməsi ilə məhv olmuşdur. Bu dövlətin varisi Macarıstan krallığıdır. Krallıq (1920–1944)-cü illər arasında mövcud olmuşdur. 1919-cu il martın 21-də Macarıstanda zəhmətkeşlər hökuməti təşkil edildi. Hökumət Macarıstanı Sovet Respublikası elan etdi. Başçısı sosial-demokrat Şandor Qarban oldu. Bela Kun xarici işlər komissarı təyin edildi.

Macarıstan Xalq Respublikası (mac. Magyar Népköztársaság) — 1949-cu il 20 avqustdan 1989-cu il 23 oktyabra qədər Macarıstanın rəsmi adı. İkinci dünya müharibəsi zamanı Macarıstan nasist blokunun tərəfində idi, onun qoşunları SSRİ-nin ərazisinin işğalında iştirak edirdilər. 1944—1945-ci illərdə macar qoşunları darmadağın edildi, onun ərazisi isə sovet qoşunları tərəfindən tutuldu. Müharibədən sonra ölkədə Yalta konfransında nəzərdə tutulduğu kimi azad seçkilər keçirildi və bu seçkilərdə Kiçik Kənd Təsərrüfatı Sahibləri Partiyası (57%) qalib gəldi. Kommunistlərin və sosial-demokratların koalisiyası cəmi 34 % səs aldı. Amma sovet marşalı Kliment Voroşilovun rəhbərlik etdiyi müttəfiqlərin nəzarət komissiyası tərəfindən qurulan koalisiya hökuməti qalib gələn çoxluğa kabinetdəki yerlərin yarısını verdi, əsas vəzifələr isə kommunistlərin əlində qaldı. 10 fevral 1947-ci ildə macar və sovet hökumətləri arasında sülh müqaviləsi imzalandı. Baş nazir Ferents Nad İsveçrəyə rəsmi səfərə yollandı və orada həm öz vəzifəsindən, həm də vətənə geri dönməkdən imtina etdi. Sovet qoşunlarının dəstəyindən istifadə edən kommunistlər müxalifət partiyalarının liderlərinin çoxunu həbs etdilər və 1947-ci ildə yeni seçkilər keçirdilər.

Macarıstan Zəhmətkeşlər Partiyası- (mac. Magyar Dolgozók Pártja), 1948-1956 illər ərzində Macarıstan Xalq Respublikasında iqtidarda olan kommunist partiyası. 1948-ci il iyunun 12-si ilə 14-ü arasında Macarıstan Kommunist Partiyası (MKP) və Macarıstan Sosyal Demokrat Partiyasının (MSDP) birgə qurultayında hər iki partiya birləşdi və Macarıstan Zəhmətkeşlər Partiyası yaradıldı. Yaradılan yeni partiyanın sədri Şakaşiç, baş katibi isə Matyaş Rakoşi oldu. O, 1956-cı ilə qədər bu vəzifəni yerinə yetirmişdir. Rakoşidən sonra baş katib Ernü Gerü, ondan sonra isə Yanoş Kadar olmuşdur. Macarıstan zəhmətkeşlər partiyasının nəzdində 1948-ci ilin fevralında Macarıstan Xalq Cəbhəsi təşkil edildi. 1949-cu il mayın 15-də Dövlət Məclisinə keçirilən seçkilərdə Xalq Milli Cəbhəsi 95% səs aldı. 1949-cu il avqustun 18-də Macarıstan Xalq Respublikasının Konstitusiyası qəbul edildi. 1956-cı il Macar inqilabından sorna Kadarın başçılıq etdiyi MZP Macar Sosialist Fəhlə Partiyası kimi yenidən təşkil edildi.

Macarıstan azərbaycanlıları (ing. Azerbaijani Hungarians) — tarixi Azərbaycandan kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Macarıstanda yaşayan hissəsinin adı. Əsasən Budapeşt, Debreçen, Peç, Györ, Dunauyvaroş, Mişkolç, Seqed şəhərlərində yaşayırlar. Azərbaycanlıların Macarıstana miqrasiyası əsas etibarilə təhsil məqsədilə olmuşdur, lakin ailə birləşməsi, iş məqsədilə də miqrasiya da aparıcı faktorlardan biri olmuşdur. Azərbaycanlılar Macarıstanda təhsil üçün daha çox 1990-cı illərdə maraqlanmağa başlayıblar və artıq 90-cı illərin ortalarından hər il bir neçə tələbə Mərkəzi Avropa Universitetində təhsil alıb. Daha sonralar azərbaycanlılar digər ali məktəblərdə də təhsil almağa başlayıblar və hazırda Macarıstanda 10-dan çox ali məktəbdə azərbaycanlı tələbələr təhsil almaqdadırlar. Macarıstan-Azərbaycan Gənclər Birliyi Macarıstanda təhsili Azərbaycanda təbliğ etməkdədir və bu layihə "Study in Hungary" adlanır. 28 dekabr 2019-cu ildə Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə Azərbaycan Respublikası Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə Azərbaycan Evinin açılışı olub. 3 May 2019-cu il tarixində Macarıstanın Dunauyvaroş Universitetinin kitabxanasında Azərbaycan universitet və institutlarından ianə edilən kitabların nəticəsində "Azərbaycan Kitab Guşəsi" açılmışdır. Macarıstandakı azərbaycanlılar 4 müxtəlif təşkilatlarda aktiv iştirak edirlər: Macarıstan-Azərbaycan Gənclər Birliyi (qısaca MAGB).

Tokioda List adına Macar Mədəniyyət İnstitutu (mac. Liszt Intézet Magyar Kulturális Központ Tokió; yap. リスト・ハンガリー文化センター東京) – Yaponiyanın paytaxtı Tokio şəhərində yerləşən və Macarıstan mədəniyyətinə həsr olunmuş mədəniyyət mərkəzi. Mədəniyyət mərkəzi XIX əsrdə yaşamış Macarıstan bəstəkarı Ferens Listin şərəfinə adlandırılmışdır və Macarıstanın Yaponiyada yerləşən səfirliyinin tabeliyindədir. List Tokio İnstitutu (mac. Liszt Intézet Tokió; yap. リスト・インテゼット東京) adı ilə də tanınır. 2019-cu il Macarıstan ilə Yaponiya arasındakı diplomatik əlaqələrin qurulmasının 150 illiyi kimi qeyd olunmuşdur. Bu münasibətlə 9 dekabr 2019-cu ildə Tokionun Minato rayonunun Azabu-Cuban bölgəsində Macar Mədəniyyət İnstitutunun açılışı baş tutmuşdur. Açılışda Macarıstanın Yaponiyadakı səfiri Norbert Palanoviç iştirak etmişdir.