Boray rayonu

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Rayon
Boray rayonu
Борай районы
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

55°50′33″ şm. e. 55°24′20″ ş. u.

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi 1.820 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 21.828 nəf. (2021)[1]
Rəsmi sayt
Boray rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Boray rayonu (başq. Борай районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayonun inzibati mərkəzi Boray kəndidir. Ufadan 52 km aralıda yerləşir.

Coğrafi yerləşməsi

Başqırdıstanın şimal-qərbində yerləşir. Ərazisi şimal meşə-çöl zonasına daxildir. Rayonun ərazisi 1820 km² təşkil edir. Ərazisindən qum, əhəng daşı, kərpiç xammalı, neft çıxarılır. İqlimi kontinental, orta rütubətlidir. Ərazisinin böyük hissəsini eynli yarpaqlı meşələr tutur. İynəyarpaqlı meşələr isə cəmi 17 % ərazisini əhatə edir. Torpaqları qara və boz meşədir.

Tarix

1919—1930-cu illər Börö kantonuna daxil idi. Boray rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir. Hər km² 16 nəfər düşür.

Əhali

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Alışeevski rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 69,5 %, tatarlar — 21,8 %, udmurdlar — 4,3 %, ruslar — 2,1 %, marilər — 1,8 %, digər millər — 0,5 %[2]. Hər km

Milli tərkib:

İl başqırdlar tatarlar udmurdlar
1970[3] 62,1 % 26,1 %
1979[3] 73 % 16 %
1989[3] 39,5 % 59,8 %
2002[4] 81,4 % 9,5 % 5,2 %
2010 69,5 % 21,8 % 4,3 %

İnzibati-ətazi vahidləri

Rayonda 13 kənd inzivati vahidliyinə 95 yaşayış məntəqəsi daxildir[5].

İqtisadiyyat

Rayon iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. İstehsalın 85 % kənd təsərrüfatının payına düşür. Ərazisinin 81 % kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur. Kənd təsərrüfatının taxılçılıq, kartoxçuluq, ətlik-südlük heyvandarlıq və donuzçuluq inkişaf etmişdir

Nəqliyyat

Avtomobil əlaqəsi Ufa — Yanaul magistralı ilə təmin edilir.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 25 ümumtəhsil mərkəzi vardır ki bununda 11 orta məktəbdir. Burada 3 kənd xəstəxanası, 34 kütləvi kitabxana, 73 klub fəaliyyət göstərir. Tatar dilində «Alqa» Arxivləşdirilib 2010-03-09 at the Wayback Machine qəzeti buraxılır.

Tanınmış şəxsləri

  • Kasim Zakiroviç Axmerov — dilçi.
  • Əhməd Zakiroviç Zakirov — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
  • Eduard Şeyxulloviç Xamitov — Pedaqoji elmlər doktoru, Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının akademiki.
  • Elza Kamelevna Xusnutdinova — alim, akademik.

Mənbə

İstinadlar

  1. ↑ "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-01..
  2. ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республикеformat=pdf" (PDF). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
  3. ↑ 1 2 3 Давлетшина З. М. Татарское население Башкортостана: этнодемографическое исследование. Уфа: Гилем,2001. ISBN 5-7501-0235-1
  4. ↑ Население Башкортостана: XIX—XXI века: статистический сборник/ Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан.- Уфа: Китап, 2008.- 448 с.:ил.
  5. ↑ "Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населенных пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-18.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Boray_rayonu&oldid=6631993"