Karaidel rayonu

Karaidel rayonu (başq. Ҡариҙел районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayon
Karaidel rayonu
Ҡариҙел районы
Bayraq[d] Gerb
55°50′16″ şm. e. 56°54′35″ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 fevral 1932
Sahəsi	3785,78[1] km²
Saat qurşağı	Yekaterinburq vaxtı[d] UTC+05:00
Əhalisi
Əhalisi	24.225 nəf. (2021)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	34744
Poçt indeksi	4523ХХ
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayonun inzibati mərkəzi Karaidel kəndidir.

Başqırdıstanın şimalında yerləşir. Ərazisindən Ufa, Ryazan, Kirzya, Bayki, Uryuş şayları axır. Rayonun ərazisi 3 664 km² təşkil edir. Ufa platosunun ərazisində yerləşir. Ərazisinin böyük hissəsində əsasən boz meşə, açıq-boz, qərbində isə qara torpaqlar yaylılmışdır. Ərazisindən kərpiç gili, neft, tikinti daşı, qum çıxarılır. şimaldan cənuba 38 km, şərqdən qərbə 66 km məsafədə uzanır. Rayon ərazisindən Moskva — Çelyabinsk dəmiryolu və Çişmi — Davlekonova — Qırğız-Miyaki, Raebski — Sterlitamak avtomobil yolu keçir.

Rayon 20 fevral 1932-ci ildə Askin və Baykin rayonlarının ləğv edilməsindən sonra meydana gəlmişdir. 1956-cı ildə Baykibaşev rayonu ləğv edilərən ona birləşdirilir^[3].

31 avqust 1956-cı ildə RSFSR Ali Sovetinin Prezidium qərarı ilə Baykibaşev rayonunun mərkəzi Karaidel rayonu elan edilir. Bundan sonra rayon buna müvafiq olaraq Karaidel adlanmağa başlanılır^[4].

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Karaidel rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 47 %, tatarlar — 26,9 %, ruslar — 19,8 %, marilər — 5,4 %, digər millər — 0,9 %^[5].

Rayonda 17 kənd inzivati vahidliyinə 99 yaşayış məntəqəsi daxildir^[6]

Karaidel rayonu əsasən meşə-aqrar rayondur. 119,7 min ha ərazisi (rayonun 35,6 % ərazisi) meşə təsərrüfatının, 76,2 min ha əkin sahələrinin, 23,5 min ha otlaq sahələrinin payına düşür. Kənd təsərrüfatının əsas istiqamətləri: Taxılçılıq, kartofçuluq, ətlik-südlük istiqamətli heyvandarlıq, donuzçuluq. Ərazisindən Birsk — Mesyaqutovo — Satka avtomobil yolu keçir.

Rayon ərazisində 65 ümumtəhsil mərkəzi, 23 orta məktəb; musiqi məktəbi və peşəkar uçiliş, 38 kütləvi kitabxana, 63 klub, 1 rayon və 7 kənd xəstəxanası fəaliyyət göstərir. Burada «Karaidel» adlı qəzet buraxılır.

• Vladimir Rəşidoviç Alimov — Rusiya Milli Qəhrəmanı.
• Vasili Semyonoviç Dulsev — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.
• Pyotr Qeorqieviç Korokin — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
• Marat Parisoviç Mirqazyamov — Başqırdıstan Respublikası Baş Naziri.
• Nikolay Kiriloviç Romanov — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
• Sergey Pavloviç Çerepaxin — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.

• Alışeevski rayonu administrasiyası Arxivləşdirilib 2016-03-19 at the Wayback Machine