Arxangel rayonu

Arxangel rayonu (başq. Архангел районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayon
Arxangel rayonu
Архангел районы
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

54°32′ şm. e. 56°58′ ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Arxangel[d][2]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi 2421,45[1] km²
Hündürlük
 114 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 17.179 nəf. (2021)[3]
Rəsmi sayt
Arxangel rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayonun inzibati mərkəzi Arxangelskoe kəndidir.

Coğrafi yerləşməsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Başqırdıstanın mərkəzində, Ufa şəhəri yaxınlığında yerləşir. Dyoma çayının orta axarında qərarlaşır. Rayonun ərazisi 2422 km² təşkil edir. Rayon ərazisindən Karlaman — Beloresk— Maqnitoqorsk dəmiryolu və Ufa — Beloresk avtomobil yolu keçir. Karlaman — Beloresk— Maqnitoqorsk dəmiryolu xalq arasında "Başqırd BAM-ı".

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arxangel rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Arxangel rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 45,4 %, ruslar — 38,5 %, tatarlar — 10,6%, çuvaşlar — 2,4 %, digər millər — 3,1 %[4]. Arx-Latış kənd sovetliyində kompaktr şəkildə latışlar yaşayır.

İnzibati-ətazi vahidləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arxangel rayonunda 12 kənd inzivati vahidliyinə 71 yaşayış məntəqəsi daxildir[5].

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arxangel rayonunda ətlik-südlük maldarlıq, arıçılıq və əkinçiliyin müxtəlif sahələri inkişaf etmişdir. Meşə sənayesi inkişaf etmişdir. Ərazisindən neft çıxarılır və kərpiç xammalına sahibdir. 163 min ha meşə ehtiyatına sahibdir. Ehtiyatlar 20 mln kubmetr olaraq qiymətləndirilir.

Səhiyyə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon ərazisində 124 yerlik xəstəxana, 250 yerlik poliklinika, 39 fledşer məntəqəsi vardır. 2009-cu ilə hər 10 min nəfərə 52,4 yataq, hər 10 min nəfərə 15,9 həkim düşür[6].

Görməli yerləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Askinski buz mağarası, Klyukvennoe gölü, Arxangel Dövlət Yasaqlığı.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования". 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-02.
  2. ↑ OKTMO (rus.).
  3. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  4. ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
  5. ↑ "Закон Республики Башкортостан "Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населённых пунктов" (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-02.
  6. ↑ "Здравоохранение Архангельского района". 2010-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-02.