İvan Ayvazovski

İvan Ayvazovski (rus. Иван Константинович Айвазовский, erm. Հովհաննես Այվազովսկի; 17 (29) iyul 1817[1], Feodosiya, Tavriya quberniyası[d], Rusiya imperiyası[4][1][…] – 19 aprel (2 may) 1900[2][3][…], Feodosiya, Tavriya quberniyası[d], Rusiya imperiyası[4][1][…]) — erməni əsilli rus rəssamı.[7][8][9][10] Ayvazovskinin əsərlərinin yarıdan çoxunu dəniz mənzərələri təşkil edir. İvan Ayvazovski ümumdünya rəssamların arasında ən yaxşı dəniz mənzərələri yaradan rəssam hesab olunur.[11][12][13]

İvan Ayvazovski
Հովհաննես Այվազովսկի
Иван Константинович Айвазовский
Doğum adı Հովհաննես Այվազյան
Doğum tarixi 17 (29) iyul 1817[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 aprel (2 may) 1900[2][3][…] (82 yaşında)
Vəfat yeri
Milliyyəti erməni
Fəaliyyəti rəssam, vizual incəsənət rəssamı, rəsm kolleksioneri[d]
Təhsili
  • İmperator Rəssamlıq Akademiyası[d] (1833–1837)[1]
Janrlar Marina[1], peyzaj[5], batal janrı, janr rəssamlığı[5], tarix rəssamlığı[5], portret[5], dini rəssamlıq[d][5], mifologiya rəssamlığı[d][5], romantizm
Stil romantizm[6]
Tələbəsi Arxip Kuinci
Üzvlüyü
Mükafatları Knight of the Order of St. Alexander Nevsky "Müqəddəs Vladimir" ordeni Ağ Qartal ordeni 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni "Müqəddəs Anna" ordeni 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni "Osmaniyə" ordeni "Fəxri legion" ordeni kavaleri 1-ci dərəcəli "Məcidiyyə" ordeni
İmperator Rəssamlıq Akademiyasının böyük qızıl medalı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İvan Ayvazovski Krımda Qaradənizin sahilində yerləşən kiçik Feodosiya şəhərində kasıb erməni ailəsində dünyaya gəlmişdi. Simferopolda təhsil aldığı zaman, rəssamlıq qabiliyyətinə görə I Nikolay tərəfindən Sankt-Peterburq şəhərinə rəssamlıq təhsili almağa göndərilmişdir. 1836-cı ildə rəssamlıq təhsililini bitirdikdən sonra dövlət tərəfindən Avropaya göndərilmişdi. İllərlə davam edən səyahətlər zamanı müxtəlif ölkələrdə sərgiləri açılmışdı. Həmin dövrdə İvan Ayvazovski Avropada ən məşhur rus rəssamı hesab olunurdu. Ayvazovskinin 1844-cü ildə Rusiya imperiyasına geri qayıtmasından sonra bu ölkənin hərbi donamasında işləməyə başladı. İşi ilə əlaqədər, olaraq Ayvazovskinin bir çox əsərləri dəniz mənzərələri təşkil etmişdir.

Fırtınaya düşmüş Meri. 1892. Yağlıboya. Ayvazovski Sənət Qalereyası, Feodosiya, Krım

1845-ci ildə Ayvazovski Osmanlı İmperiyasının paytaxtı İstanbul şəhərinə gəlmişdir. Burada sultan I Əbdülməcid tərəfindən Bəylərbəyi sarayında qarşılanmışdır. 1845–1890-cı illər ərzində Ayvazovski İstanbul şəhərinə dörd dəfə gəlmişdir. 1874-cü ildə ki, səfəri zamanı erməni əsilli memar Sarkis Balyanın Quruçeşmə adasında yerləşən malikanəsində bir aya yaxın qalmışdır. Burada qonağ olduğu bir ay ərzində I Əbdülməcid tərəfindən Dolmabağça sarayı üçün sifariş olunan tabloların hazırlanması ilə məşğul olmuşdur. 1890-cı ildə İstanbulla son səfəri zamanı sultan II Əbdülhəmidlə görüşündə Ayvazovski sultana iki əsərini hədiyyə etmişdir. 5 mindən çox tablo müəllifi olan Ayvazovskinin əsərləri dünyanın müxtəlif muzeylərində saxlanılır. Dolmabağça sarayı, Dəniz muzeyi, Hərb muzeyi, İrəvan dövlət muzeyi və Rum Ortodoks Patrikxanasında Ayvazovskinin əsərlərinin bir hissəsi saxlanmaqdadır. Bir qrup əsərləri isə şəxsi arivlərdə qorunur.

Qalereya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Sandal
    Sandal
  • Dənizdə Qafqaz mənzərəsi
    Dənizdə Qafqaz mənzərəsi
  • Dənizdə qəza
    Dənizdə qəza
  • Balıqçılar sahildə
    Balıqçılar sahildə
  • Balıqçı qayıqları limanda
    Balıqçı qayıqları limanda
  • Merkuri
    Merkuri
  • Alatoran və dəniz
    Alatoran və dəniz
  • Gecə səyahəti
    Gecə səyahəti
  • Petro
    Petro
  • Sinop
    Sinop
  • Fırtına
    Fırtına
  • Dənizdə fırtına
    Dənizdə fırtına
  • Xilas olunanlar
    Xilas olunanlar
  • Doqquzuncu dalğa
    Doqquzuncu dalğa
  • Qafqaz
    Qafqaz
  • Odessa limanı
    Odessa limanı
  • Ayı Dağ
    Ayı Dağ
  • Yeldəyirmanının peyzajı
    Yeldəyirmanının peyzajı

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ 1 2 Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
  3. ↑ 1 2 Ivan Konstantinovich Aivazovski // RKDartists (nid.).
  4. ↑ 1 2 3 4 Айвазовский Иван Константинович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 6 RKDartists (nid.).
  6. ↑ Metropoliten muzeyi. 1870.
  7. ↑ Aivazovsky, Ivan Arxivləşdirilib 2011-09-28 at the Wayback Machine — The Oxford Dictionary of Art, 2004.
  8. ↑ Айвазовский, Константин Константинович Arxivləşdirilib 2008-12-09 at the Wayback Machine — Krugosvet Encyclopedia
  9. ↑ Айвазовский, Гайвазовский, Иван Константинович [ölü keçid] — Great Soviet Encyclopedia
  10. ↑ Энциклопедия пейзажа (ОЛМА-ПРЕСС). Moscow. 2002. səh. 9. 2013-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-11.
  11. ↑ World's 10 greatest Seascapes — The Sea in paintings Arxivləşdirilib 2017-08-15 at the Wayback Machine, theartwolf.com
  12. ↑ Russian Paintings Gallery — Aivazovskiy Ivan (1817–1900) — brief biography Arxivləşdirilib 2013-05-09 at the Wayback Machine, russianpaintings.net
  13. ↑ Ivan Aivazovsky. About creativity of Ivan Aivazovsky | Русские художники. Russian Artists Arxivləşdirilib 2022-03-27 at the Wayback Machine, tanais.info

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda İvan Ayvazovski ilə əlaqəli mediafayllar var.