Mor Yokay

Mor Yokay (mac. Jókai Mór; 18 fevral 1825[1][2][…], Komarno – 5 may 1904[1][2][…], Budapeşt[3]) — Macarıstan dramatisti, romançı və inqilabçısı. Peşt şəhərində 1848-ci ildə başlanan Macarıstan Liberal İnqilabının fəal iştirakçısı və lideri olmuşdur. Yokayın romantik üslubda yazılan romanları Viktoriya dövründə İngiltərənin elit təbəqələri arasında məşhurlaşdı; ingilis mətbuatında onu Çarlz Dikkens ilə müqayisə edirdilər.[4][5] Onun ən məşhur pərəstişkarlarından və heyranlarından biri də elə Kraliça Viktoriyanın özü idi.[6]

Mor Yokay
mac. Jókai Mór
Doğum adı Ásvay Jókay Móric
Doğum tarixi 18 fevral 1825(1825-02-18)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 5 may 1904(1904-05-05)[1][2][…] (79 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti yazıçı, dramaturq, siyasətçi, jurnalist
Əsərlərinin dili Macar dili
Üzvlüyü
İmza
Vikimənbənin loqosu Mor Yokay Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Macarıstan krallığının Komarom (hazırda Slovakiyanın Komarno şəhəri) şəhərində anadan olmuşdur. Atası Jozef qədim Yokay ailəsinin Asva qolunun nümayəndəsi idi.

12 yaşı olarkən atasının vəfat etməsindən sonra ailəsi Mordan atasının sənətini davam etdirməsini istədi. Beləliklə, Mor hüquq sənətinə yiyələndi və hüquqşünas kimi ilk işində uğur qazandı.

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Hétköznapok" (Weekdays), 1846
  • "Vadon virágai" (Flowers of the Wild) 1848 — short stories
  • "Forradalmi és csataképek" (Pictures of Revolution and Fight), 1850 (in English: Hungarian Sketches in Peace and War — a selection by Imre Szabad, 1854) (**)
  • "Erdély aranykora" (The Golden Age of Transylvania), 1852 (in English: Midst the Wild Carpathians — translated by R. Nisbet Bain, 1894) (**)
  • "Török világ Magyarországon" (Turkish World in Hungary), 1852 (in English: The Slaves of the Padishah — translated by R. Nisbet Bain, 1902) (**)
  • "A kalózkirály" (The King of the Pirates), 1852–53 (in English: The Corsair King — translated by Mary J. Safford, 1901) (***)
  • "Egy magyar nábob" (A Hungarian Nabob), 1853 (in English: An Hungarian Nabob — translated by R. Nisbet Bain, 1898) (**)
  • "A fehér rózsa" (The White Rose), 1854 (in English: Halil the Pedlar — translated by R. Nisbet Bain, 1901) (**) (film: 1919)
  • "Janicsárok végnapjai" (The Last Days of the Janissaries), 1854 (in English: The Lion of Janina — translated by R. Nisbet Bain, 1897) (**)
  • "Kárpáthy Zoltán" (Zoltán Kárpáthy), 1854 (film: 1966)
  • "Szomorú napok" (Sad Days), 1848–56 (in English: The Day of Wrath — translated by R. Nisbet Bain, 1900) (**)
  • "A régi jó táblabírák" (The Good Old Justices), 1856
  • "Az elátkozott család" (Doomed Family), 1858
  • "Szegény gazdagok" (Poor Rich), 1860 (in English: Poor Plutocrats — translated by R. Nisbet Bain, 1899) (**)
  • "Politikai divatok" (Political Fashions), 1862
  • "Az új földesúr" (The New Squire), 1863 (in English: The New Landlord — Translated by Arthur J. Patterson, 1868) (**)
  • "Felfordult világ" (An Upturned World), 1863
  • "Mire megvénülünk" (By the Time We Grow Old), 1865 (in English: Debts of Honor [1] — translated by Arthur B. Yolland, 1900)
  • "Szerelem bolondjai" (Maniacs of Love), 1868
  • "A kőszívű ember fiai" (The Heartless Man's Sons), 1869 (in English: The Baron's Sons — translated by Percy Favor Bicknell, 1900) (**) (film: Şablon:Interlanguage link multi)
  • "Fekete gyémántok" (Black Diamonds), 1870 (in English: Black Diamonds — translated by Frances Gerard [Geraldine Fitzgerald], 1896) (**)
  • "Eppur si muove — És mégis mozog a Föld" (And Yet It Moves), 1872
  • "Az arany ember" (The Golden Man), 1872 (films: 1936, 1962, 2005)
  • "A jövő század regénye" (The Novel of the Next Century), 1872–74 (A Novel of the Coming Century) *
  • "Enyim, tied, övé" (It's Mine, It's Yours, It's His), 1875
  • "Egész az északi pólusig!" (Up to the North Pole!), 1875
  • "Az élet komédiásai" (Comedians of the Life), 1876
  • "Egy az Isten" (God is One), 1876 (in English: Manasseh — translated by Percy Favor Bicknell, 1901) (**)
  • "Névtelen vár" (Nameless Castle), 1877 (in English: The Nameless Castle — translated by Sarah Elisabeth Boggs, 1898) (**)
  • "Szép Mikhál" (Pretty Mikhál), 1877 (in English: Pretty Michal — translated by R. Nisbet Bain, 1891) (**)
  • "Görögtűz" (Greek Fire), 1877
  • "Rab Ráby" (Ráby the Prisoner), 1879 (in English: The Strange Story of Ráby — anonymous, 1909) (**)
  • "Egy hirhedett kalandor a 17. századból" (An Infamous Scoundrel from the 17th Century), 1879 (in English: Told by the Death's Head — translated by Sarah Elisabeth Boggs, 1903) (**)
  • "Szabadság a hó alatt vagy a Zöld könyv" (Freedom under the Snow; or, The Green Book), 1879 (in English: The Green Book — translated by Mrs. Waugh [Ellis Wright], 1897) (**)
  • "Páter Péter" (Friar Péter), 1881 (in English: Peter the Priest — translated by S. L. Waite & A. L. Waite, 1897) (***)
  • "Akik kétszer halnak meg" (Those Who Will Die Two Times), 1881–2
  • "Szeretve mind a vérpadig" (Loved up until the Scaffold), 1882
  • "Egy játékos, aki nyer" (A Player Who Wins), 1882
  • "Bálványosvár" (The Castle of the Idols), 1883
  • "Minden poklokon keresztül" (Through All the Hells), 1883
  • "A lőcsei fehér asszony" (The White Woman from Lőcse), 1884
  • "A cigánybáró" (The Gipsy Baron), 1885 (adapted into the operetta The Gypsy Baron)
  • "Életemből" (From my Life), 1886
  • "A kiskirályok" (The Viceroys), 1886
  • "A három márvány fej" (The Three Marble Heads), 1887
  • "A lélekidomár" (The Trainer of the Souls), 1888–9
  • "Gróf Benyovszky Móricz életrajza", (The Biography of Count Móricz Benyovszky) 1888–1891
  • "A tengerszemű hölgy" (The Lady with the Eyes like the Sea), 1890 (in English: Eyes Like the Sea — translated by R. Nisbet Bain, 1893) (**)
  • "Gazdag szegények" (Rich Poor), 1890
  • "Nincsen ördög" (The Devil does not Exist), 1891 (in English: Dr. Dumány's Wife — translated by Frances Steinitz, 1891) (**)
  • "Rákóczy fia" (Rákóczy's Son), 1891
  • "A fekete vér" (The Black Blood), 1892
  • "A két Trenk — Trenk Frigyes" (The Two Trenks — Friedrich Trenk), 1892–3
  • "Fráter György" (Brother George), 1893
  • "Sárga rózsa" (Yellow Rose), 1893 (in English: The Yellow Rose — translated by Beatrice Danford, 1909) (**)
  • "De kár megvénülni!" (What a Pity to Grow Old!), 1896
  • "Öreg ember nem vén ember" (An Old Man is not a Tottery Man), 1899
  • "Egetvívó asszonyszív" (A Woman's Heart Wins the Heaven) 1902
  • "A mi lengyelünk" (Our Man from Poland), 1903
  • "Ahol a pénz nem isten" (The Place Where Money is not a God), 1904

Xatirəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1925-ci ilin 1 fevralında Macarıstan hökuməti tərəfindən Mor Yokayın şərəfinə üç poçt möhürü istifadəyə verildi.[7]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 3 4 Mor Jokai // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. ↑ 1 2 Йокаи Мор // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ Charles Hebbert; Norm Longley; Dan Richardson. Rough Guide. Hungary. Rough Guides. 2002. səh. 212. ISBN 9781858289175. 2023-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-30.
  5. ↑ University of London. School of Slavonic and East European Studies. The Slavonic and East European Review, Voluma 8. Jonathan Cape. 1929. səh. 359. 2023-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-30.
  6. ↑ Lóránt Czigány. The Oxford history of Hungarian literature from the earliest times to the present. Clarendon Press. 1984. səh. 222. ISBN 9780198157816. 2023-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-30.
  7. ↑ https://colnect.com/en/stamps/list/country/6955-Hungary/year/1925

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vikianbarda Mór Jókai ilə əlaqəli mediafayllar var.