AVSTRİYA

Avstriya (alm. Österreich‎), rəsmi adı Avstriya Respublikası (alm. Republik Österreich‎) – Mərkəzi Avropada bir dövlət. Dövlətin adı qədim alman dilindən tərcümədə Ostarrichi — " şərqi ölkə " deməkdir. Şimaldan Çexiya (362 km sərhəd uzunluğu), şərqdən Slovakiya (91 km) və Macarıstan (366 km), cənubdan Sloveniya (330 km) və İtaliya (430 km), qərbdən İsveçrə (164 km), Lixtenşteyn (35 km) və Almaniya (784 km) ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Vyana şəhəridir. Ölkə 9 federal torpaqdan və ya vilayətdən (Aşağı Avstriya, Burqenland, Forarlberq, Karintiya, Ştiriya, Tirol, Yuxarı Avstriya, Vyana və Zaltsburq) ibarətdir. Dövlət bayrağındakı qırmızı rəng Avstriya Respublikasının azadlığı və müstəqilliyi üçün tökülən qan, ağ rəng isə qərbdən şərqə axan Dunay çayının rəngidir. Avstriya bayrağı dünyanın ən qədim dövlət simvollarından biridir. Mərkəzi Avropada doqquz dövlətdən ibarət dənizə çıxışı olmayan ölkə.

Avstriya (alm. Österreich‎), rəsmi adı Avstriya Respublikası (alm. Republik Österreich‎) – Mərkəzi Avropada bir dövlət. Dövlətin adı qədim alman dilindən tərcümədə Ostarrichi — " şərqi ölkə " deməkdir. Şimaldan Çexiya (362 km sərhəd uzunluğu), şərqdən Slovakiya (91 km) və Macarıstan (366 km), cənubdan Sloveniya (330 km) və İtaliya (430 km), qərbdən İsveçrə (164 km), Lixtenşteyn (35 km) və Almaniya (784 km) ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Vyana şəhəridir. Ölkə 9 federal torpaqdan və ya vilayətdən (Aşağı Avstriya, Burqenland, Forarlberq, Karintiya, Ştiriya, Tirol, Yuxarı Avstriya, Vyana və Zaltsburq) ibarətdir. Dövlət bayrağındakı qırmızı rəng Avstriya Respublikasının azadlığı və müstəqilliyi üçün tökülən qan, ağ rəng isə qərbdən şərqə axan Dunay çayının rəngidir. Avstriya bayrağı dünyanın ən qədim dövlət simvollarından biridir. Mərkəzi Avropada doqquz dövlətdən ibarət dənizə çıxışı olmayan ölkə.

Avstriya adaçayı (lat. Salvia austriaca) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü. == Yayılması və ekologiyası == Mərkəzi vəə Şərqi Avropada rast gəlinir. Çöllərdə, çəmənliklərdə, sahələrin kənarında bitir. == Botaniki təsviri == Bitkinin boyu 30-50 sm, gövdəsi sadə, düz olur.

Avstriya ilanbaşı (lat. Dracocephalum austriacum) — Çoxillik bitkidir. Gövdəsi bir və ya bir neçə, hündürlüyü 20–50 sm, tüklü, aşağı hissəsi bənövşəyi rənglidir. Qısa saplaqlı yarpaqları 3–7 xəttvari küt hissəyə bölünmüşdür, qısa yan budaqlarının yarpaqları ucları biz olan 3 hissəyə bölünmüşdür və ya bütövdür. Köbələri azçiçəklidir, bəziləri gövdənin təpəsində başcıqlı çiçəkqrupu şəklində yığılmışdır. Kasacığı 10–13 mm, uzuntüklü, bənövşəyidir. Tacı 3–4 sm, tünd bənövşəyi, xaricdən seyrək tüklüdür. Toxumcaları 3 mm uzunluqda, qabırğacıqları qanadabənzər şəkildə enlənmişdir. == Yayılması == BQ Quba sahəsinin rayonlarında subalp qurşağında yayılmışdır. Çəmənlərdə, dağ çəmənlərində bitir.

Avstriya imperiyası (alm. Kaiserthum Österreich‎) — tarixi alman dövləti. Paytaxtı Vyana şəhəri. Çoxsaylı millətlərlə dolu olan (polietnik), ümumi adı olmayan, lakin Vyanadakı idarəedici dairələrə tabe olan dövlət. == Yaranması == Napoleon Bonapartın imperator elan olunmasına cavab olaraq Frans II Avstriyalı özünü imperator elan eləyərək Avstriya imperiyasını yaradır. == Etnik münaqişələr == Çoxmillətli dövlətdə stabilliyi gorumaq üçün imperator dairəsi maliyyənin inkişaf edib qorunub saxlanmasına güvənirdi. İmperiyada əhalinin 1/4-i almanlar olduğuna görə almanizasiyaya ehtiyac vardı. Almanizasiya ilk öncə təhsildən başdı. == 1848–1849-illərin inqilabı == 1848-ci ilin mart ayında maliyyə böhranı zamanı Vyanada olan çatışmalar nəticəsində Metternix istefaya yollanır. Yeni konstitusiya demokratik olmadığına görə 15 may 1848-ci ildə mitinqlər başlayır.

Avstriya iqtisadiyyatı — Avstriyanın əsas güzaranıdır. == Avstriya və Azərbaycan iqtisadiyyat əlaqələri == Bakıda keçirilən iqtisadiyyat, kənd təsərrüfatı, sənaye, texnika və texnologiya sahəsində əməkdaşlıq üzrə Azərbaycan-Avstriya hökumətlərarası komissiyanın altıncı iclasının yekunları üzrə Azərbaycan və Avstriya iqtisadiyyatın bəzi sahələrində əməkdaşlığın statusunu müəyyən edən protokol imzalayıblar. Protokolda sənaye, enegetika, kənd təsərrüfatı, ətraf mühitin mühafizəsi, turizm, tikinti, səhiyyə, maliyyə və bank, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları, idman və s. sahələrdə əməkdaşlıq haqqında ilkin sazişlər öz əksini tapıb. Azərbaycan tərəfdən protokolu rabitə və informasiya texnologiyaları naziri Əli Abbasov, Avstriya tərəfdən iqtisadiyyat, ailə və gənclər federal nazirinin müavini Yozef Mayer imzalayıblar. == Turizm == Avstriya iqtisadiyyatında turizm əhəmiyyətli yer tutur. Şimal-cənub, qərb-şərq istiqamətində hərəkət edən turistləri Avstriyanın gözəl avtomobil yolları cəlb edir. Onların əksəriyyəti bir günlük turistlərdir. Avstriyada ölkədaxili turizm işi dünya standartlarına uyğun şəkildə təşkil edilir, ancaq, Avstriyalılar öz ölkələrində səyahət etməyə o qədər də maraq göstərmir, Aralıq dənizi sahillərində və qışda dağ kurortlarında dincəlməyə üstünlük verirlər. Hazırda Avstriya qış idman növləri üzrə lider mövqeyi tutmuş beynəlxalq turizm mərkəzidir.

Avstriya kinematoqrafı — Avstriya mədəniyyət və iqtisadiyyatının film istehsalı və onların auditoriyaya nümayişi ilə əlaqədar qolu. == Tarixi == Avstriyada ilk bədii film 1908-ci ildə çəkilmişdir ("Pillədən pilləyə", rejissor X. Hanus). 1920-ci illərdə Avstriyada işləyən macar rejissoru Aleksandr Kordanın "Şahzadə və dilənçi" (1920), "Samson və Dalila" (1923), Robert Vinenin "Orlakın əlləri" (1924) filmləri ilə Avstriya kinosunda müvəqqəti yüksəliş başlamışdı. Nasist ağalığı dövründə Avstriya kinematoqrafiyası tənəzzülə uğramışdı. İkinci Dünya müharibəsindən sonra antisemitizm əleyhinə çəkilmiş "Mühakimə" (1948, rejissor Georq Vilhelm Pabst) filmi Avstriya kinosunun nailiyyətidir. Avstriya kinosunda revü janrı ("Dünay övladı", 1951, rejissor Georq Yakobi; "Qızıl simfoniya", 1956, rejissor E. Bordozi), milli və xarici bəstəkarların həyatından alınmış bioqrafik filmlər – "Frans Şubert" (1953, rejissor V. Kilm-Velte), Motsartın həyatının son illərindən bəhs edən "Ver əlini, mənim həyatım" (1956, rejissor K. Xartl), pyes ("Uzaq ölkə", 1973, Artur Şnitslerin pyesi üzrə), opera ("Vindzor cici bacıları", 1965) və operettaların ekranlaşdırılması əsas yer tutur. 1950-ci illərin axırlarından etibarən Almaniya, ABŞ, Birləşmiş Krallıq, İtaliya, Fransa və başqa ölkələrin kino prokatları Avstriya kinosuna böyük təzyiq göstərməyə başlamışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Г. С. Паповян. Австрийская кинематография // Кино: Энциклопедический словарь / С. И. Юткевич. — Москва: Советская энциклопедия, 1987.

Avstriya kinematoqrafı — Avstriya mədəniyyət və iqtisadiyyatının film istehsalı və onların auditoriyaya nümayişi ilə əlaqədar qolu. == Tarixi == Avstriyada ilk bədii film 1908-ci ildə çəkilmişdir ("Pillədən pilləyə", rejissor X. Hanus). 1920-ci illərdə Avstriyada işləyən macar rejissoru Aleksandr Kordanın "Şahzadə və dilənçi" (1920), "Samson və Dalila" (1923), Robert Vinenin "Orlakın əlləri" (1924) filmləri ilə Avstriya kinosunda müvəqqəti yüksəliş başlamışdı. Nasist ağalığı dövründə Avstriya kinematoqrafiyası tənəzzülə uğramışdı. İkinci Dünya müharibəsindən sonra antisemitizm əleyhinə çəkilmiş "Mühakimə" (1948, rejissor Georq Vilhelm Pabst) filmi Avstriya kinosunun nailiyyətidir. Avstriya kinosunda revü janrı ("Dünay övladı", 1951, rejissor Georq Yakobi; "Qızıl simfoniya", 1956, rejissor E. Bordozi), milli və xarici bəstəkarların həyatından alınmış bioqrafik filmlər – "Frans Şubert" (1953, rejissor V. Kilm-Velte), Motsartın həyatının son illərindən bəhs edən "Ver əlini, mənim həyatım" (1956, rejissor K. Xartl), pyes ("Uzaq ölkə", 1973, Artur Şnitslerin pyesi üzrə), opera ("Vindzor cici bacıları", 1965) və operettaların ekranlaşdırılması əsas yer tutur. 1950-ci illərin axırlarından etibarən Almaniya, ABŞ, Birləşmiş Krallıq, İtaliya, Fransa və başqa ölkələrin kino prokatları Avstriya kinosuna böyük təzyiq göstərməyə başlamışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Г. С. Паповян. Австрийская кинематография // Кино: Энциклопедический словарь / С. И. Юткевич. — Москва: Советская энциклопедия, 1987.

Avstriya kronu (alm. Österreichische Krone‎) — 1919—1925-ci illər ərzində Avstriyanın pul vahidi. == Tarixi == Avstriya-Macarıstanın dağılmasından sonra, Avstriya və Macarıstan tərəfindən ortaq şəkildə idarə olunan Avstriya-Macarıstan bankı, Avstriya, Macarıstan və Çexoslovakiyanın ortaq pul vahidi olaraq qalan və digər ölkələrin tərkibinə girən ərazilərdə dövriyyədə olan Avstriya-Macarıstan kronunu buraxmağa davam edirdi. Yeni dövlətlərin həll etməli olduqları ən vacib problem, məzənnəni sabitləşdirmək və onun daha da ucuzlaşmasının qarşısını almaq idi. Vəziyyəti düzəltmək işini Çexoslovakiya öz üzərinə götürdü. Hər şeydən əvvəl, ölkə hökuməti Avstriya-Macarıstan bankından müharibə istiqrazları üzrə ödənişləri və Avstriya və Macarıstan hökumətlərinə kredit vermə prosesini dayandırmağı tələb etdi. Daha sonra, Avstriya-Macarıstan bankı ilə yeni qurulmuş dövlətlər arasında danışıqlar aparıldı, bu görüşlərdə bütün yeni dövlətlərin emissayalara nəzarət etmək üçün öz emissarlarını təyin etmələrinə icazə verildi. Bank, öz növbəsində, bütün emissarların xəbəri olmadan kredit verməyəcəyinə söz verdi. Bununla birlikdə, bank tezliklə yeni dövlətlərin hökumətləri ilə bağlanmış müqavilə şərtlərini pozdu, istiqraz ödənişlərini bərpa etdi və Avstriya hökumətinə kreditlər verdi. 1919-cu ildə banka güvənlərini itirən yeni dövlətlər milli kredit və pul sistemləri yaratmağa başladılar.

Avstriya memarlığı — Avstriya Respublikasının memarlıq sənəti. == Tarixi == XII–XIII əsrlərdə Avstriya memarlığında roman üslubu bazilikalar, XIII–XV əsrlərdə qotik üslub (Vyanadakı Müqəddəs Ştefan kafedralı), XVII əsrin sonu XVIII əsrin birinci yarısında isə barokko üslubu (Vynada Karl Borromey kilsəsi, Şenbruin, Trautzon, Şvartsenberq sarayları) geniş yayılmışdır. XIX əsr Avstriya memarlığında eklektizm modernizmlə (memar V. Vaqner, A. Looz və başqaları) əvəz olunmuşdur. 1920–1930-cu illərdə Avstriya memarlığında, memar Klemens Holtmeysterin yaradıcılığında milli romantik istiqamət inkişaf etmişdir. 1945-ci ildən sonra Avstriyada müasir üslubda binalar (Vyanada Ştadthalle universal şəhər zalı, 1955–1958, memar Roland Rayner; internat məktəb, 1966, memar Q. Peyxl; Linsdə A. Brükner adına konsert zalı. 1972, memar X. Siren və s.) yaradılmışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Hielscher K., Gube R. Österreich. Landschaft und Baukunst, Berlin, 1928. Riehl H. Barocke Baukunst in Österreich, München, 1930. Sedlmayer H., Österreichische Barockarchitektur 1690—1740, Wien, 1930.

Avstriya musiqisi — Avstriyalı bəstəkar və müğənnilərin Avstriya mədəniyyətinə, eləcə də dünya mədəniyyətinə bəxş etdikləri ən yaxşı musiqi nümunələri. == Klassik musiqi == Klassik musiqi əsri olan XVIII əsrdə Avropa klassik musiqisi dominantlıq edirdi. Bu zaman Vyana musiqi innovasiyaları üçün xüsusi bir vacib məkan idi. Klassik musiqi müasir dövrdə də Avstriyada öz aktuallığını saxlayır. Bu ölkədə çoxlu sayda məşhur avstriyalı bəstəkarlar var. Onlardan ən məşhurları bunlardır: Volfqanq Amadey Motsart Frans Şubert Yozef Haydn Lüdviq van Bethoven Alban Berg Anton Bruckner Qotfrid von Aynem Erik Volfqanq Kornqol Frits Kreysler Ernst Krenek Yozef Lanner Franz Lehar Qustav Maler Arnold Şönberq İohann Ştraus Franz von Suppe Anton Vebern == Musiqi mərkəzi Vyana == Avstriyanın paytaxtı Vyana musiqi innovasiyalarının əsas mərkəzi hesab olunur. XVIII-XIX əsr bəstəkarları habsburqların himəyadarlığı altında şəhərə gəlir və Vyananı Avropa klassik musiqinin mərkəzinə çevirirdilər. Volfqanq Amadey Motsart, Lüdviq van Bethoven, İohann Ştrauss şəhərlə sıx bağlı olan əsas bəstəkarlardır. Barokko epoxasında slavyan, macar xalq musiqisi formaları Avstriya musiqisinə təsir etmişdir. Vyananın mədəni mərkəz statusunun formalaşması XVI əsrin əvvəlində başlamış və lütnada daxil olmaqla musiqi alətlərinin ətrafında cəmlənmişdir.

Bu günkü Avstariya ərazisində mədəniyyəti e.ə. 1050-ci ildən Qolştat və Laten mədəniyyətlərindən başlayaraq izləmək olar. Lakin, bizə tanış olan bugünkü Avstriya mədəniyyəti Avstriya torpaqları Müqəddəs Roma imperiyası tərkibində olan zaman, Avstriyanın inkişafında mühüm mərhələ olan, 1156-ci ildə qəbul olunmuş Avstriyanı knyazlıq statusuna qaldıran "Kiçik imtiyazla" (Privilegium Minus) formalaşmağa başlamışdır. Avstriya mədəniyyəti keçmiş və hal-hazırkı qonşuları: İtaliya, Polşa, Almaniya, Macarıstan və Çexiyanın da kifayət qədər təsirinə məruz qalmışdır. == Adı == Qədim alman dilindəki Ostarrichi sözündən törəmə olan ölkənin alman dilindəki Österreich adı "Şərq krallığı" kimi tərcümə edilir. Ehtimal ki, termin başlanğıcını region üçün xalq tərcümələrində orta əsrlərdə işlədilən latın Marchia orientalis adından götürür. Marchia orientalis - "şərq sərhəddi" kimi tərcümə edilir. Beləki, ölkə Müqəddəs Roma İmperiyasının şərq sərhəddində yerləşirdi. Bu əksini həmçinin Anşlüsdən sonra Üçünçü reyxə tətbiq edilən Ostmark adında da tapmışdı. Latın adı başlanğıc qədim alman dilindən "ost-" hissəciyinin klassik latın dilindən fərqli olaraq cənub deyil şərq kimi işlədilməsinə gətirir (Klassik latın dilində "ost-" hissəciyi Avstraliya- Cənub torpağı üçün kök rolunu oynayır).

Avstriya məktəbi (eyni zamanda psixoloji məktəb, Vyana məktəbi) — bazar qiymət mexanizminin özünü təşkil edən gücünün rolunu vurğulayaraq, marjinalizm çərçivəsində iqtisadi nəzəriyyənin bir istiqamətidir. Bu yanaşma, insan davranışının mürəkkəbliyi və bazarların davamlı dəyişən təbiəti iqtisadiyyatda riyazi modelləşdirməni son dərəcə çətinləşdirir (mümkün deyilsə). Bu vəziyyətdə, iqtisadi siyasət sahəsində sərbəst iqtisadiyyat (laissez-faire), iqtisadi liberalizm və libertarizm prinsipləri əsasdır. Avstriya məktəbinin ardıcılları bazar iştirakçıları (iqtisadi subyektlər) tərəfindən bağlanmış müqavilələrin azadlığının qorunması və əməliyyatlara müdaxilə edilməməsini (xüsusilə dövlət tərəfindən) müdafiə edirlər. == Doktrina == Avstriya məktəbinin xüsusiyyətləri : riyazi tədqiqat metodlarının istifadəsindən imtina; subyektivlik məktəbin demək olar ki, bütün nümayəndələrinin xarakterik bir xüsusiyyəti kimi; istehlakçı davranışının psixoloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinə vurğu; makroiqtisadi problemlər öyrənilərkən kapitalın quruluşuna və sonuncusunun müvəqqəti dəyişkənliyinə vurğu. Avstriyalı iqtisadçılar, insan fəaliyyətinin fərdlər nöqteyi-nəzərindən təhlili kimi xarakterizə etdikləri metodoloji fərdiliyə sadiq qalırlar. Avstriya məktəbinin iqtisadçıları, mənalı bir iqtisadi nəzəriyyə qurmağın yeganə yolunu insan fəaliyyətinin əsas prinsiplərindən məntiqi olaraq çıxarmaq olduğunu iddia edərək belə bir metodu praksiologiya adlandırdılar. Bundan əlavə, təbii təcrübələrdən tez-tez iqtisadi axının davamçıları tərəfindən istifadə olunsa da, "avstriyalılar" iqtisadi modellərin eksperimental sınağının demək olar ki, mümkün olmadığını göstərirlər, çünki insanların normal iqtisadi fəaliyyəti — iqtisadi tədqiqat mövzusu süni şəraitdə təkrarlana bilməz. == Əsas nümayəndələr == birinci nəsil — Karl Menger (1840−1921) (banis), Teodor Hertzka (1845—1924), və digərləri. ikinci nəsil — Oygen fon Bem-Baverk (1851−1914), Fridrix fon Vizer (1851−1926), Oygen fon Filippsberq (1858−1917), Emil Zaks (1845−1927); üçüncü nəsil — Lüdviq fon Mizes (1881−1973), Karl Şlezinqer (1889−1938), X. Mayer (1879−1955), Rixard fon Ştriql (1891−1942), Leo İlli (d.

Avstriya mətbəxi tez-tez Vyana mətbəxinə bənzədilsə də, Avstriya-Macarıstan imperiyasının ümumi tarixinə əsasən, Avstriyanın ənənəvi mətbəx mədəniyyəti yerli cəhətlərinə görə özünəməxsusluğu ilə fərqlənir. Avstriya mətbəxində Macarıstan, Bohemiya, Bavariya və İtaliya mətbəx mədəniyyətlərinin nümunələri geniş yayılmışdır. Digər ölkələrin yeməklərindən alınmış hazırlanma üsulları yerli ənənələrə uyğunlaşdırılmışdır. Avstriya mətbəxi bütün dünyada bişmə çörək və şirniyyatları ilə tanınır. Vyana şniseli isə dünya şöhrəti qazanmışdır. == İçkilər == Qəhvə: avstriyalılar qəhvənin müxtəlif növlərini (məsələn, Vyana melanjı) içməyi çox sevirlər. Belə içkilərə çoxsaylı kafelərdə rast gəlmək olar. Hazırlanmasında, əsasən, mokkonun növlərindən istifadə olunur. Qəhvənin də istifadə olunduğu xüsusi çərəz növləri mövcuddur ki, əvvəllər "Vyana qəhvəsi" ("Kofe lyejski") adını almışdı. İsti şokolad.

Avstriya palıdı (lat. Quercus cerris) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması: == Vətəni Qafqaz və Ukraynadır. Cənub-Şərqi Avropada təbii halda bitir. == Botaniki təsviri: == Hündürlüyü 25-40 m, gövdəsinin diametri 2 m, olan yarpağını tökən böyük ağacdır. Qabığı tünd-boz və dərin şırımlıdır. Qoca ağaclarda qabığı yarıqlı, gövdə daxilində borular narıncıdır. Yarpaqları yaşılımtıl-boz, növbəli, dərili, uzunsov, uzunluğu 7-14 sm, eni 3-5 sm, hər tərəfdən 6-12 üçkünc hissəlidir. Çiçəkləri küləklə tozlanan sırğalardır. Meyvəsi-uzunluğu 2,5-4 sm, eni 2 sm, kasacığın dərinliyi 2 sm, yumşaq, üzəri 4-8 mm tükcüklərlə örtülmüş böyük qozadır.

Avstriya pinçeri — pinçerlərə aid olan it cinsi. Avstriya ərazisində yetişdirilmiş it cinsi. Əsasən çoban iti və anbarların sıçovullardan qorumasına xidmət etmişdir. Əvvəllər «Avstriya qısaayaq pinçeri» adlı cinsi sonradan Avstriya pinçeri ilə bir cinsə aid edilir. == Xarici görünüş == Digər çoban itləri kimi müxrəlif xüsusiyyətlərə sahibdir. Bununla belə onların əsas xüsusiyyəti təsərrefat işlərində istifadəsidir. Onlar it şouları üçün deyildir. Bu cinsə daxil olan itlər bir qayda olaraq müxtəlif rənglərdə olurlar. Bununla belə qarın, üz və quruğun sonuclarında ağ ləkələr olur. == Tarixi == Avstriya pinçeri bir cins olaraq 1928-ci ildə təstiqlənmişdir.

Avstriya qraflığı (Almanca: Herzogtum Österreich) — 1156-cı ildə imzalanan razılaşma ilə Müqəddəs Roma imperiyasının orta əsrlər dövründəki bir əyalətidir. Babenqer ailəsinin tükənməsinin ardından Almaniya kralı I Rudolf 1276-cı ildə hakimiyyəti ələ aldı. Beləliklə, Habsburq ailəsindən ilk dəfə bir hökmdar çıxmış və Avstriya torpaqları Habsburqların mərkəzinə çevrilmişdi. 1453-cü ildə isə Avstriya hakimlərinin statusuları Müqəddəs Roma imperatoru III Fridrix tərəfindən rəsmiləşdirildi və hersoq olaraq tanındılar. == Mənbə == Kann, Robert A. A History of the Habsburg Empire, 1526-1918 (2nd ed. 1980), ch.

Avstriya-Macarıstan quldeni (alm. Gulden‎, mac. forint, xorv. forinta/florin, çex. zlatý) — 1858–1892-ci illərdə Avstriya və Avstriya-Macarıstan imperiyalarında pul vahidi. == Tarixi == 24 yanvar 1857-ci ildə Avstriya alman dövlətləri ilə pul vahidlərini unifikasiya edən pul konvensiyasını (Vyana Pul Konvensiyası) imzaladı. Əvvəllər 1753-cü il tarixli konvensiya əsasında zərb olunan qulden yeni valyutanın 1 qulden 5 kreytserinə bərabər oldu. Köln markası yerinə zərbedilmənin əsasını gömrük funtu təşkil etdi (Zollphund = 500 q), onlar içərisində 45 qulden Avstriyada, şimali alman torpaqlarında isə 30 taler zərb olunurdular. Daha əvvəl 60 kreytserə bölünən qulden, 100 yeni kreytserə (Neukreuzer) bölünməyə başladı. Konvensiyaya uyğun olaraq, şimali alman dövlətləri 900-cu əyarlı gümüş müttəfiq taleri (Vereinstaler) və ikiqat müttəfiq taleri zərb etməyə başladı, onlar müvafiq olaraq 1,5 və 3 Avstriya-Macarıstan quldeninə bərabər idilər.

Avstriya tarixi- Avstriyanın tarixi. == Orta əsrlər == === Avstriya və Osmanlı imperiyası === Avstriyanın Macarıstanda təkbaşına ağalığa nail olmaq cəhdi, 1664-cü ildə Osmanlı imperiyası ilə müharibəyə səbəb oldu. Avstriyalıların möhkəmləndirmiş olduqları və alınmaz saydıqları Uyyar qalası alındı. Avstriya imperatoru təkbaşına türklərlə vuruşa bilməyəcəyini anlayaraq, Vatikandan və Avropa dövlətlərindən yardım istədi, lakin türklər bəzi qalaları aldıqdan sonra Avstriya ordusunu darmadağın etdi. Nəticədə Avstriya imperatoru sülh təklif etdi. Osmanlı dövləti ilə Avstriya arasında bağlanmış sülh müqaviləsinə görə Avstriyanın ələ keçirilmiş Uyyar və başqa qalaları geri qaytarıldı. Avstriya ilə sülh bağlandıqdan bir neçə il sonra Osmanlı dövləti Ukraynada nüfuz dairəsi üstendə Polşa ilə müharibəyə başladı. Beş il davam edən bu müharibədə türklər qələbə qazandılar. Polyaklar osmanlıların Ukrayna üzərində hakimiyyətini qəbul etdilər. 1681-ci ildə Avstriya ilə münasibətlər yenidən pisləşdi.

Avstriya zərbxanası (alm. Münze Österreich‎) — yalnız sikkələr deyil, həm də xatirə medalları istehsal edən Avstriya müəssisəsi. 2002-ci ilə qədər zərbxananın əsas məhsulları Avstriya şillinqi sikkələri idi. 2002-ci ildən bəri hər növ Avstriya avro sikkələrini istehsal edir. Zərbxananın mövcud olduğu illər ərzində Avstriyanın valyutası bir neçə dəfə dəyişmişdir. Məsələn, Mariya Tereza taleri Avstriya zərbxanasında zərb olunmuşdur. == Tarixi == Zərbxana haqqında ilk qeyd 1397-ci ilə aiddir. 1484-cü ildə Avstriya ershersoqu Sigizmundun əmri ilə ən qədim Avstriya sikkəsi olan quldiner buraxıldı. Avstriya ershersoqu I Ferdinandın Müqəddəs Roma İmperiyasının imperatoru olması səbəbindən Avstriyada taler pul vahidi tətbiq olundu, hansı ki 1524-cü ildən Müqəddəs Roma İmperiyasının pul vahidi idi. 1566-cı ildə Leypsiqdə 29.23 q kütləsi olan 889-cu əyarlı gümüş taler əsas gümüş sikkə kimi tanındı.

Təbii şəraitdə Alp, Karpat dağları və Balkan yarımadasında dəniz səviyyəsindən 1100–1400 m yüksəkliklərdə qarışıq və təmiz meşəliklər yaradır. Hündürlüyü 20–40 m-ə, gövdəsinin diametri 60 sm-ə çatan ağacdır. Çətiri piramidalıdır, yaşlandıqca çətiri tədricən oval şəkil alır. Gövdəsinin qabığı qalın, qara-boz, dərin yarıqlı, qeyri-bərabər çatlıdır. İki-üçillik zoğları tünd-qonur və ya tünd-bozdur, qınların xırda yarpaqları açıq-sarıdır. İynəyarpaqları uzun (8–14 sm), tünd-yaşıl, parlaq olmaqla budaqda cüt-cüt yerləşir, duz və ya bir az əyilmiş, bəzən burulmuşdur. Qısa saplaqlı qozalar budaqlarda üfüqi (8x3 sm) yerləşir, sarı-qonur, parlaqdır, uzunluğu 5–8 sm və qalınlığı 3–5 sm-dir, üçüncü il yetişir, ağacın üzərində 4–5 il qalır. Toxumları parlaq, tünd-bozumtul rənglidir, uzunluğu 4–6 mm olub, 1000 ədəd toxumun çəkisi 14 qr-dır. Toxum qabıqlarının apofizləri yuxarı kənarında yumrudur. Sıx iynəyarpaqlaırna və gövdənin tünd rənginə görə adi şama nisbətən daha qaranlıq, kölgəli əkinlər üçün yararlıdır.

Avstriya şəhərləri əhalisinin sayına görə siyahısı.

Avstriya ədəbiyyatı — Avstriyalı şair və yazıçıların Avstriya mədəniyyətinə, eləcə də dünya mədəniyyətinə bəxş etdikləri ədəbi-mədəni fikrin ən yaxşı nümunələri. == Tarixi == Avstriya ədəbiyyatının tarixini iki əsas dövrə ayırmaq olar: Biri XX əsrə qədər olan dövr; digəri isə ondan sonrakı dövr, hansı ki, həmin vaxt artıq Avstriya-Macarıstan və Almaniya imperiyaları artıq süqut etmişdir. Nəticədə Avstriya Avropanın böyük dövlətindən kiçik bir dövlətə çevrilmişdir. Bundan əlavə Avstriya ədəbiyyatına bir çox ədəbi nümunələr də aid edilir ki, hansı ki, onlar bu ölkənin ərazisində yazılmamışdır. == Tanınmışlar == Rəssamlar torpağı statusuna malik olsa da, Avstriya hər zaman böyük yazıçılar, şairlər və novellaçıların vətəni olmuşdur. Avstriya Artur Şniçler, Stefan Sveyq, Tomas Bernxard, Robert Müzil, Georg Trakl, Frans Verfel, Frans Qrillpartser, Rayner Mariya Rilke, Adalbert Ştifter kimi yazıçılar və şairlər, həmçinin məşhur müasir dramaturq və yazıçılardan olan Elfrida Elinek və Peter Handkenin vətənidir. == Mühacir ədəbiyyatı == Avstriya mühacir ədəbiyyatının əsas simalarına misal olaraq, E. Vays, F. Verfel və Ş. Tsveyqin adlarını çəkmək olar.

Avstriya əhalisi — Avstriya Respublikası əhalisinin demoqrafik xüsusiyyətləri. == Xüsusiyyərlər == Avstriyanın əsas əhalisi avstriyalılardır. Avstriyada slovenlər, xorvatlar, macarlar, çexlər və başqa xalqlar da yaşayır. Dövlət dili alman dilidir. Dindarlarının əksəriyyəti katolikdir. Böyük şəhərləri: Vyana, Qrats, Lins, Zalsburq.

1848–1849-cu illər Avstriya inqilabı — Avstriya imperiyasında baş vermiş burjua-demokratik inqilab, 1848-ci il inqilablarından biri. == Tarixi == Avstriyada da inqilab Fransada baş verən inqilabının təsiri altında baş verdi. Avstriya hakim dairələri mətbuata Fransada baş verənlər haqqında bir kəlmə belə qeyd etməmək üçün qadağalar qoysa da, artıq mart ayının 3-də aşağı landtaqların tələbləri meydana çıxdı. Bu tələblərdə senzuranın ləğvi, təmsilçiliyin artırılması, landtaqların hüquqlarının genişləndirilməsi əks olunmuşdu. Mart ayının 13-də isə Vyanada baş verən üsyan nəticəsində, mart ayının 14-də Klemens Metternix hakimiyyətdən devrildi. Mart ayının 15-də isə Macarıstanda Buda və Peşt şəhərlərində üsyanların baş qaldırması ilə inqilab qalibiyyət çaldı. == Ədəbiyyat == Авербух Р. А. Революция в Австрии (1848–1849 гг.). М., 1970.

Avstriyalı Mariya (alm. Maria von Ungarn‎) (15 sentyabr 1505, Brüssel[d] – 18 oktyabr 1558[…]) — Macarıstan və Bohemiya kraliçası, Habsburqların Hollandiyadakı hakimi. Kastiliya kraliçası Yuannanın qızı idi və 1515-ci ildə Macarıstan-Bohemiya kralı II Vladislavın oğlu Lüdoviklə evləndirildi. Xoşbəxt ancaq qısa çəkən evliliyi boyunca övladı olmadı. Belə ki, əri olan II Layoş Moxac döyüşündə Osmanlı sultanı Sultan Süleyman tərəfindən məğlub edilərək öldürüldü. Ərinin ölümündən sonra yeni kral olan qardaşı I Ferdinandın adına naibə olaraq Macarıstanı idarə etdi. 1530-cu ildə bibisi Marqaritanın vəfatının ardından, qardaşı V Karl onu Hollandiyanın idarəsinə dəvət etdi. Beləcə, həm bu torpaqlar Habsburq idarəsində qalacaq, həm də vaxtilə vəfat edən bacıları İzabellanın qızları Doroteya və Kristina öz xalaları tərəfindən himayə ediləcəkdi. Bu təklifi qəbul edən Mariya bölgəyə gəldi və burada üsyanlarla qarşılaşdı. Vəzifəsi boyunca imperator qardaşı və Fransa kralı arasında vasitəçi rolunu oynadı.

Avstriyalı Mariya (alm. Maria von Ungarn‎) (15 sentyabr 1505, Brüssel[d] – 18 oktyabr 1558[…]) — Macarıstan və Bohemiya kraliçası, Habsburqların Hollandiyadakı hakimi. Kastiliya kraliçası Yuannanın qızı idi və 1515-ci ildə Macarıstan-Bohemiya kralı II Vladislavın oğlu Lüdoviklə evləndirildi. Xoşbəxt ancaq qısa çəkən evliliyi boyunca övladı olmadı. Belə ki, əri olan II Layoş Moxac döyüşündə Osmanlı sultanı Sultan Süleyman tərəfindən məğlub edilərək öldürüldü. Ərinin ölümündən sonra yeni kral olan qardaşı I Ferdinandın adına naibə olaraq Macarıstanı idarə etdi. 1530-cu ildə bibisi Marqaritanın vəfatının ardından, qardaşı V Karl onu Hollandiyanın idarəsinə dəvət etdi. Beləcə, həm bu torpaqlar Habsburq idarəsində qalacaq, həm də vaxtilə vəfat edən bacıları İzabellanın qızları Doroteya və Kristina öz xalaları tərəfindən himayə ediləcəkdi. Bu təklifi qəbul edən Mariya bölgəyə gəldi və burada üsyanlarla qarşılaşdı. Vəzifəsi boyunca imperator qardaşı və Fransa kralı arasında vasitəçi rolunu oynadı.

Avstriyalı Mariya (ing. Archduchess Maria of Austria) (15 may 1531, Praqa, Bohemiya tacı torpaqları[d] – 11 dekabr 1581) — Yulix-Klevez-Berq hersoqu Uilyamın ikinci xanımı. Atası Müqəddəs Roma imperatoru I Ferdinand, anası isə Bohemiyalı Annadır. == Mənbə == Noubel, P., ed. (1877). Revue de l'Agenais [Review of the Agenais]. Vol. 4. Société académique d'Agen. p.

Avstriyalı Mariya Amaliya (alm. Maria Amalia von Österreich‎) (22 oktyabr 1701, Vyana – 11 dekabr 1756) — Müqəddəs Roma imperatoru VII Karlın xanımı. Atası Müqəddəs Roma imperatoru I Jozef, anası isə Brünsvikli Vilhelmina Amaliyadır. == Mənbə == Andrea Rueth: Maria Amalia. In: Jürgen Wurst, Alexander Langheiter (Hrsg.): Monachia. Städtische Galerie im Lenbachhaus, München 2005, ISBN 3-88645-156-9 Alois Schmid: Maria Amalia, Erzherzogin von Österreich. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Vol. 16, Duncker & Humblot, Berlin 1990, ISBN 3-428-00197-4 Bettina Braun; Katrin Keller; Matthias Schnettger (4 April 2016). Nur die Frau des Kaisers?: Kaiserinnen in der Frühen Neuzeit.

Avstriyalı Mariya Anna (port. Maria Ana de Áustria) (7 sentyabr 1683, Lins, Ens[d] – 14 avqust 1754, Lissabon) — Portuqaliya kralı V Conun xanımı, Portuqaliya kraliça-konsortu. Müqəddəs Roma imperatoru I Leopold və üçüncü xanımı Elyanora Maqdalenanın qızıdır. == Mənbə == Raggi, Giuseppina (2017). "The Queen of Portugal Maria Anna of Austria and the Royal Opera Theaters by Giovanni Carlo Sicinio Galli Bibiena". Music in Art: International Journal for Music Iconography. 42 (1–2): 121–140. ISSN 1522–7464 Louda, Jirí; MacLagan, Michael (1999). Lines of Succession: Heraldry of the Royal Families of Europe (2nd ed.). London: Little, Brown and Company.

Avstriyalı Mariya Anna (alm. Maria Anna von Österreich‎) (13 yanvar 1610, Qras – 25 sentyabr 1665 və ya 28 sentyabr 1665, Münxen, Bavariya kürfürstlüyü) — Bavariya kürfürstü. Müqəddəs Roma imperatoru II Ferdinandın və xanımı Bavariya Anna Mariyanın qızıdır. 1635-ci ildə Bavariya kürfürstü olan dayısı I Maksimilyanla evləndirildi. Ərinin vəfatından sonra kürfürst seçilən 15 yaşlı oğlu Ferdinandın adına 3 il bölgəni idarə etdi. == Mənbə == Friedrich Anton Wilhelm Schreiber: Maximilian I. der Katholische, Kurfürst von Bayern und der dreißigjährige Krieg, Fleischmann, 1868, p. 707 C. Arnold: Grundriß der bayerischen Geschichte, Jaquet, 1853, p. 99 Roswitha von Bary: Henriette Adelaide. Kurfürstin von Bayern. Unveränderter Nachdruck der Original-Ausgabe München 1980.

Avstriyalı Mariya Anna (isp. Mariana de Austria) (24 dekabr 1634, Vyana – 16 may 1696[…], Madrid) — İspaniya kralının xanımı. Atası Müqəddəs Roma imperatoru III Ferdinand, anası isə İspaniya kralı III Filippin qızı Mariya Annadır. 15 yaşında ikən dayısı olan IV Filipplə evləndi və İspaniya kraliçası oldu. Ərinin vəfatından sonra taxta çıxarılan 3 yaşlı oğlu II Karlosa kral naibəsi olaraq xidmət etdi. Sonrakı illərdə isə oğlunun əqli zəifliyi səbəbilə ölümünədək dövlət idarəsində söz sahibi oldu. Oğlunun rəsmi bir varisi olmaması, qohumluq əlaqələri olan digər Avropa monarx ailələrinin ölkəyə müdaxiləsi ilə nəticələndi. == Mənbə == Barton, Simon (2009). A History of Spain. Palgrave.

Avstriyalı Mariya Anna Jozefina (alm. Maria Anna Josepha von Österreich‎) (20 dekabr 1654, Reqensburq – 4 aprel 1689 və ya 14 aprel 1689, Vyana) — Müqəddəs Roma imperatoru III Ferdinandın və xanımı Elyanora Qonzaqanın qızıdır. 1678-ci ildə Pfals kürfürstü olan İohan Vilhelmlə evləndirildi. Ancaq ölümündən bir il sonra əri Pfals kürfürstü olmuşdur. == Mənbə == Cartwright, Julia Mary (1913). Christina of Denmark, Duchess of Milan and Lorraine, 1522–1590. New York: E. P. Dutton. pp. 536–539 Ferdinand C. Böheim, Wendelin Boeheim: Chronicle of Wiener-Neustadt, vol. 2, Prandel & Ewald, 1863, p.

Avstriyalı Mariya Antonia (alm. Maria Antonia von Österreich‎) (18 yanvar 1669, Vyana – 24 dekabr 1692, Vyana) — Bavariya kürfürstü. Müqəddəs Roma imperatoru I Leopold və ilk xanımı Marqarita Terezanın yeganə qızıdır. 1685-ci ildə Bavariya kürfürstü olan II Maksimilyanla evləndirildi. == Mənbə == Ceballos, F C; Álvarez, G (August 2013). "Royal dynasties as human inbreeding laboratories: the Habsburgs". Heredity.

Avstriyalı Mariya Jozefina (pol. Maria Józefa) (8 dekabr 1699, Hofburq sarayı[d], Avstriya hersoqluğu, Müqəddəs Roma imperiyası və ya Vyana – 17 noyabr 1757, Drezden, Saksoniya elektoratlığı, Müqəddəs Roma imperiyası) — Polşa kralı və Böyük Litva knyazı III Avqustun xanımı. Atası Müqəddəs Roma imperatoru I Jozef, anası isə Brünsvikli Vilhelmina Amaliyadır. == Mənbə == Helen, Watanabe-O'Kelly (2004). "Religion and the Consort: Two Electresses of Saxony and Queens of Poland (1697–1757)". In Campbell Orr, Clarissa (ed.). Queenship in Europe 1660–1815: The Role of the Consort. Cambridge University Press. pp. 252–275.

Avstriyalı Mariya Kristina (isp. María de las Mercedes de Orleans y Borbón) (21 iyul 1858[…] – 6 fevral 1929[…], Madrid) — İspaniya kralının xanımı. == Mənbə == Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Christina of Spain" . Encyclopædia Britannica. Vol. 6 (11th ed.). Cambridge University Press. p.

Avstriyalı Mariya Leopoldino (28 noyabr 1632, İnsbruk – 7 avqust 1649[…], Vyana) — Müqəddəs Roma imperatoru III Ferdinandın ikinci xanımı. Atası Avstriya hersoqu V Leopold, anası isə onun xanımı Klaudye Mediçidir. Yeganə övladı olan Karl Jozefin doğumunda vəfat etdi. Övladı isə cəmi 15 yaşında ikən bilinməyən bir səbəblə vəfat etdi. == Mənbə == Bettina Braun, Katrin Keller, Matthias Schnettger: Nur die Frau des Kaisers?: Kaiserinnen in der Frühen Neuzeit, Böhlau ed., Vienna 2016 ISBN 978-3-20-520085-7 Richard Reifenscheid: Die Habsburger. Von Rudolf I. bis Karl I.; Verlag Styria Graz/Wien/Köln 1982, ISBN 3-85001-484-3 Acton, Harold: The Last Medici, Macmillan, London, 1980, ISBN 0-333-29315-0 Akkerman, Nadine (2011). The Correspondence of Elizabeth Stuart, Queen of Bohemia. Oxford University Press. ISBN 978-0199551088 Barthold, Friedrich Wilhelm (1843). Geschichte des großen deutschen Krieges vom Tode Gustav Adolfs.

Avstriyalı Mariya Tereza (isp. María Teresa de Austria; fr. Marie-Thérèse d'Autriche) (d. 10 sentyabr 1638 – ö. 30 iyul 1683) — Fransa kralı XIV Lüdovikin xanımı, Fransa kraliçası. O, eyni zamanda İspaniya kralı IV Filipin qızı olaraq İspaniya infantası idi. Mariya Tereza Fransa ilə İspaniya arasındakı müharibənin sonlanması üçün 1660-cı ildə bibisi oğlu olan Fransa kralı XIV Lüdoviklə evləndirildi. Qatı dindarlığı ilə fərqlənən Mariya Tereza Fransanın siyasi həyatından uzaq qaldı. == Mənbə == Wolf 1968, p. 328 Chisholm, Hugh, ed.

Avstriyalı Marqarita (ing. Margaret of Austria) (d. 10 yanvar 1480 — ö. 1 dekabr 1530) — Müqəddəs Roma imperatoru Maksimilyanın yeganə qızı. Habsburq Niderlandiyasının ilk qadın naibəsi. Müqəddəs Roma imperatoru Maksimilyan və xanımı Burqonlu Mariyanın qızı olan Marqarita hələ 2 yaşında ikən anası vəfat etdi. 1496-cı ildə atasının istəyilə Kastiliya kralı Ferdinand və xanımı Kastilyalı İzabellanın oğlu və varisi Conla evləndirildi. == Mənbə == Jansen, Sharon L. (2002). The Monstrous Regiment of Women: Female Rulers in Early Modern Europe. Palgrave Macmillan.

Avstriyalı Marqarita (isp. Margarita de Austria) (25 dekabr 1584, Qras – 3 oktyabr 1611[…], Eskorial) — İspaniya və Portuqaliya kraliçası. == Mənbə == Magdalena S. Sánchez, Pious and Political Images of a Habsburg Woman at the Court of Philip III (1598–1621). in: Magdalena S. Sánchez and Alain Saint-Saëns (ed.), Spanish women in the golden age: images and realities. Greenwood Publishing Group (1996). Wurzbach, Constantin, von, ed. (1860). "Habsburg, Karl II. von Steiermark" . Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich [Biographical Encyclopedia of the Austrian Empire] (in German). 6.

Avstriyalı Marqarita Tereza (isp. Margarita Teresa de Austria) (12 iyul 1651[…], Madrid – 12 mart 1673, Vyana) – Müqəddəs Roma imperatoru I Leopoldun xanımı. Atası İspaniya kralı IV Filipp, anası isə Müqəddəs Roma imperatoru III Ferdinandın qızı Mariya Annadır. Məşhur ispan rəssamı Dieqo Velaskesin Las Meninas portretinin baş fiqurudur. == Mənbə == Ingrao, Charles W., The Habsburg Monarchy, 1618–1815 (New Approaches to European History) [Paperback], # Paperback: 288 pages, Cambridge University Press; 2 edition (October 2, 2000), in English, ISBN 0-521-78505-7 Kann, Robert A., A History of the Habsburg Empire, 1526–1918, Paperback, 661 pages, University of California Press, edition (November 26, 1980), in English ISBN 0-520-04206-9 ISBN 978–0520042063 Magosci, Paul Robert, ´´Historical Atlas of Central Europe (History of East Central Europe, Vol.

Avstriyalı Sesilya Renata (alm. Cäcilia Renata‎; pol. Cecylia Renata) (16 iyul 1611, Qras – 24 mart 1644, Vilnüs) — Polşa kralı və Reç Pospolita başhersoqu IV Vladislavın ilk xanımı. Atası Müqəddəs Roma imperatoru II Ferdinand, anası isə Mariya Annadır. == Mənbə == Podhorodecki, Leszek (1985). Wazowie w Polsce. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. pp. 264–265.

Avstriyalı Yuanna (24 iyun 1535, Madrid – 7 sentyabr 1573, Eskorial) — Müqəddəs Roma imperatoru V Karlın ən kiçik qızı, Portuqaliya kralı I Sebastiyanın anası. 1554–1558-ci illərdə öncə atasının, daha sonra isə qardaşı II Filippin İspaniya naibi olaraq xidmət etmişdir. == Həyatı == Avstriyalı Yuanna 1535-ci ildə Madriddə dünyaya gəldi. Hər iki valideyni də vahid İspaniyanın bünövrəsini qoyan Kastilyalı İzabella və Araqonlu Ferdinandın nəvələri idi. Belə ki, atası V Karl Kastilyalı Yuannanın oğlu, anası İzabella isə onun bacısı Mariyanın Portuqaliya kralı I Manueldən doğulan qızı idi. Bu səbəblə hələ uşaq yaşlarında ikən Avstriya və Burqundiya hersoqinası, eləcə də Kastiliya və Araqon infantası elan edilmişdir. Hələ 4 yaşında ikən anası Portuqaliyalı İzabella vəfat etdi və azyaşlı Yuanna anasının nədimələrindən Donna Elyanora de Maskarennasın himayəsində böyüdü. 16 yaşı tamam olan Yuanna 1552-ci ildə Portuqaliya kralı olan dayısı III Conun yeganə oğlu Con Manuellə evləndirildi. Özündən 2 yaş kiçik olan vəliəhdlə olan nikahı 11 yanvar 1552-ci ildə Toroda vəkalətən bağlandı. Madriddən yola çıxan Yuanna həmin ilin noyabrında Portuqaliya sarayına gəlib çatdı.

Avstriyalı Yuanna (ing. Archduchess Joanna of Austria) (alm. Johanna von Österreich‎) (24 yanvar 1547, Praqa, Bohemiya tacı torpaqları[d] – 11 aprel 1578, Florensiya) — Böyük Toskana hersoqu Françesko Mediçinin ilk xanımı. Atası Müqəddəs Roma imperatoru I Ferdinand, anası isə Bohemiyalı Annadır. == Mənbə == Noubel, P., ed. (1877). Revue de l'Agenais [Review of the Agenais]. Vol. 4. Société académique d'Agen.

Avstriyalı İzabella (alm. Isabella von Österreich‎) (18 iyul 1501, Brüssel – 19 yanvar 1526[…], Gent) — Danimarka, Norveç və İsveç kraliçası. Kastiliya kraliçası Yuannanın qızı olaraq Brüsseldə dünyaya gəldi və 1514-cü ildə Danimarka və Norveç kralı II Xristian ilə evləndirildi. == Həyatı == === İlk illəri === İzabella 18 iyul 1501-ci ildə Kastilyalı Yuanna və Kastilyalı Filipin ikinci qızı olaraq Brüsseldə dünyaya gəldi. Anası Yuanna katolik monarxlar - Araqonlu Ferdinand və Kastilyalı İzabellanın qızı, atası Filip isə Müqəddəs Roma imperatoru I Maksimilyan və Burqonlu Mariyanın yeganə oğlu idi. Anası əqli cəhətdən zəif idi və bu səbəblə öncə atası, daha sonra isə əri tərəfindən dövlət idarəsindən uzaqlaşdırılmışdı. 1506-cı ilin sentyabrında atasının vəfatından sonra İzabella bibisi Marqaritanın Antverpendəki sarayında yaşamağa davam etdi. Ailə şəcərəsi və varisi olduğu taxt-tac səbəbilə İzabella üçün uşaq yaşlarından evlilik planları qurulurdu. Danimarka kralı ilk öncə böyük bacısı Elyanora ilə evlənmək istədi. Ancaq Elyanora valideynlərinin ən böyük övladı idi və bu səbəblə daha böyük bir siyasi fiqurla evləndirilməli idi.

Avstriyalılar (alm. Österreicher‎) — Avstriyanın əsas əhalisi, millət. Avstriyalıların əksəriyyəti şəhərlərdə yaşayır, lakin mövcud kənd əhalisinin əsas məşğuliyyəti heyvandarlıq və əkinçilikdir. Ədəbi dil alman dilidir. Yerli dialektlərin öz xüsusiyyətləri var. Dindarlarının əksəriyyəti katolik, kiçik bir hissəsi isə protestantdır. == Qeydlər == == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Bischof, Günter; Pelinka, Anton. Austrian historical memory & national identity. Transaction Publishers. 1997.

Avstriyanın dövlət quruluşu — Avstriya Respublikasında dövlət hakimiyyəti. == Xüsusiyyətləri == Avstriya federativ respublikadır. Qüvvədə olan konstitusiyası 1920-ci ildə qəbul olunmuşdur. Dövlət başçısı olan federal prezident əhali tərəfindən 6 il müddətinə seçilir. Ali qanunverici hakimiyyət orqanı olan parlament iki palatadan – Milli Şura və Federal Şuradan ibarətdir. İcraedici hakimiyyəti hökumət (kansler, vitse-kansler və nazirlər) həyata keçirir. Prezident kansleri və onun təqdimatı ilə nazirləri təyin edir. Hökumət Milli Şura qarşısında məsuldur. Hər ərazinin öz konstitusiyası və parlamenti (landtaqı) var. 19 yaşına çatmış vətəndaşlar aktiv (seçmək), 25 yaşına çatmış vətəndaşlar isə passiv (seçilmək) seçki hüququna malikdir.