Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • АДАЛАТ

    ...ди, -да дуьзвал, гьахълувал. Кьиникь са затӀ туш хьи акьван, - Адалат чаз хьана масан. Е. Э. 1877 - йисан бунтариз. Ярагъ Мегьамедан фикирдалди, има

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • адалат

    справедливость; беспристрастие.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АДАЛАТ

    n. equity, honesty, fairness, justice; rectitude, integrity.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ƏDALƏTLİLİK

    сущ. адалатлувал, адалатлу хьунухь, адалат.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯДАЛАН

    su basma, sel, daşqın.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • адават

    (поэт.) - вражда, неприязнь.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЯДАЛАН

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра яд акьалтнавай гьал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАВАТ

    ...сущ.; - ди, -да душманвал, такӀанвал. Им чи юлдашрин арада Тур са адават хьана хьи. С. С. Мегер мусурмандин къайда.... Заз чидайд я адан гьунар: Гв

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ADALET

    ədalət

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ADALAN

    şan-şöhrətə sahib olan, ad-san qazanan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • АДАВАТ

    n. enmity, animosity, hostility, antagonism.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • AZALAN

    1. убывающийся, уменьшающийся; 2. мат. уменьшаемое;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADALIQ

    сущ. архипелаг (группа морских островов, расположенных поблизости друг от друга)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • APARAT

    аппарат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АМАНАТ

    əmanət, zamin, girov

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ABSALAT

    a)namaz; b) dini mərasimlərdə oxunan münəcat; c) Məhəmməd peyğəmbərin adı çəkiləndə salavat çevirmək, dua eləmək; ç) dəstəmaz suyu; ata duası

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ADAXAN

    adanın xanı, hakimi, başçısı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞALAR

    çoxlu ağa; cənablar, böyüklər; ağa nəslindən olan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ARARAT

    dağ adı: Ağrıdağ, Əyridağ, Kamal dağı, Nuh dağı da adlanır

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AFAYAT

    sağlamlıq, səhhət; güc, qüvvət; nuş olsun

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • AMANAT

    (Şahbuz) qonaq. – Bı kəndə genə amanat gəlib

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AYANAT

    (Culfa, Kürdəmir, Sabirabad, Şərur) kömək. – Hökmət mənə ayanat eliyir (Culfa)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ADİABAT

    сущ. физ. геогр. адиабата (линия, графически изображающая процесс, происходящий без теплообмена с окружающей средой)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AVAZAT

    is. [fars. “avaz” söz. cəmi] mus. Orta əsr Yaxın Şərq musiqi dəstgahlarında son altı pərdənin ibtidasını təşkil edən havacat silsiləsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AMANAT

    сущ. разг. вещь или деньги, отданные на хранение для сбережения в залог

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • APARAT

    ...указатели, вспомогательные сведения к научному труду. Tənqidi aparat критический аппарат, elmi aparat научный аппарат 5. совокупность органов, выполн

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ARAQAT

    сущ. прокладка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AVAZAT

    сущ. муз. собир. avazat (совокупность шести музыкальных ладов: помимо 12 основных мугамов

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AYANAT

    сущ. диал. помощь. Ayanat etmək оказывать, оказать помощь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AZALAN

    I прил. 1. убывающий, уменьшающийся, спадающий. Azalan konsentrasiya убывающая концентрация, azalan potensial убывающий потенциал; azalan silsilə мат.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • APARÁT

    ...fiziol. Orqanizmin hər hansı fəaliyyətini təmin edən üzvlər. ◊ Elmi aparat – elmi işdə müəllifin istifadə etdiyi vəsait və materiallar (göstəricilər,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПРАВОСУДИЕ

    мн. нет 1. адалатлу дуван, адалатлу суд, суддин адалат. 2. суд, дуван.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УДАЛЯТЬ

    несов., см. удалить.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УДАЛЯТЬ

    несов. bax удалить.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • удалять

    см. удалить; -яю, -яешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HAQQ-ƏDALƏT

    [ər.] сущ. гьахъ-адалат, гьахъ-дуван, адалат, инсаф.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • atalar

    ~ sözü proverbe m ; adage m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • AZALAN

    s. diminishing, decreasing; ~ gəlir diminishing returns pl

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • araqat

    is. tex. garniture f (de joint)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • aparat

    is. tex. appareil m ; dövlət ~ı appareil d’état ; dövlətin polis ~ı appareil policier d’un Etat ; inzibati ~ mécanisme m administratif ; həzm ~ı appar

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • AVAZAT

    Avaz (farsca “səs”) və at (ərəbcə cəm şəkilçisi) hissəsindən əmələ gəlib. Hərfi mənası “səslər”dir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ADULATE

    v yaltaqlanmaq, yaltaqlıq etmək, quyruq bulamaq, qılığına girmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ADAMANT

    adj mətanətli, möhkəm, dayanıqlı, fikrindən dönməyən, sarsılmaz, yenilməz; to be ~ yenilməz / mətanətli / sarsılmaz olmaq

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • АМАНАТ

    м köhn. əmanət, zamin, girov

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AVAZAT

    f. və ə. «avaz» c. Yaxın Şərq musiqisində son altı pərdəni təşkil edən silsilə

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ARAQAT

    i. washer, gasket, padding

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • azalan

    sif. 1) diminuant, -e ; décroissant, -e ; atténuant, -e ; rapetissant, -e ; amoindrissant, -e

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • APARAT

    I. i. tex. apparatus II. i. (idarə heyəti) machinery; bodies; dövlət ~ı State machinery, the machinery of the State

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • AMANAT

    i. money or a thing given to smb. to keep temporarily

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • APARAT

    APARAT (tex.), ALƏT, CİHAZ, QURĞU

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • APARAT

    APARAT I is. [ lat. ] tex. Alət, cihaz, qurğu. Bütün laboratoriya müdirlərinin otağında – masanın üstündə qara bir telefon aparatı var (Anar). APARAT

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • ASALET

    (-ti) alicənablıq alicənablıq, nəciblik

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ASALAK

    (-gı) 1) parazit; asalak bilimi – parazitologiya; 2) tüfeyli, müftəxor müftəxor, parazit, tüfeyli

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ADAMAK

    həsr etmək

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ATALAY

    məşhur olan adam. Bəzi qədim türkcəni araşdıran tədqiqatlarda bu sözün əslində Atillanın adından atilay şəklində törədiyini iddia edənlər var

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • BADALAQ

    ...подвох (уловка, поступок с целью обмануть, подвести кого-л.) ◊ badalaq gəlmək kimə 1. подставлять, подставить ножку кому 2. устроить подвох

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • НАДЕЛАТЬ

    1. Qayırmaq; 2. Etmək, eləmək; 3. Səbəb olmaq, vermək, törətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАВАЛЯТЬ

    кутун, расун (сарикай лит, литинин чекмеяр)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ƏDALƏT

    insaf, mürüvvət; hər şeyi düzgün qiymətləndirən

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • НАКАЛЯТЬ

    несов., см. накалить

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДЕЛЯТЬ

    несов., см. наделить

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДЕЛАТЬ

    1. авун; наделать ошибок гъалатIар авун. 2. гун, арадал гъун (мес. къайгъуяр, хажалат).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДАВАТЬ

    гзаф гун; гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İÇALAT

    нутро, внутренности, ливер, требуха

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏDALƏT

    справедливость, правосудие, беспристрастие

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İDXALAT

    is. [ər. “idxal” söz. cəmi] Bir ölkəyə başqa ölkələrdən gətirilən mal, məhsulat və s. (ixracat müqabili)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İÇALAT

    bax iç 2-ci mənada. Qoyunun içalatı. – [Canavar] yazığın içini, içalatını elə aparmışdı ki, quruca qəfəsəsi qalmışdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏDALƏT

    ...düzgünlük prinsiplərinə riayət. Ədalətə riayət etmək. İctimai ədalət. Ədalət hissini itirmək. Ədaləti bərpa etmək. – [Pişxidmət:] Haqq və ədalətmi? …

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BADALAQ

    ...lazımdır, özü də çox balaca, təpəsi üstə dəysin yerə. N.Vəzirov. □ Badalaq qurmaq – hiylə qurmaq, kələk gəlmək, fırıldaq düzəltmək; ayağının altını q

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HAVALAT

    havalat olmax: (Tovuz) qəflətən peyda olmaq. – Ə, bu hardan havalat oldu?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ADİLLİK

    сущ. адилвал, адалатлувал, адалат.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏDALƏTPƏRVƏRLİK

    сущ. адалат кӀани касдин гьал, адалатлувал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HAQLILIQ

    сущ. гьахълувал, дуьзвал, дугъривал; гьахълу хьунухь; гъахъ, адалат.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HAQSIZLIQ

    сущ. гьахъсузвал (1. гьахъ (адалат) авачир гьал; адалатсузвал, инсафсузвал; 2. гьукьукьсузвал, адалатсузвал).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏDALƏTPƏRPƏR

    [ər. ədalət və fars. ...pərvər] прил. адалатлу, адалат кӀани, дуьзвал кӀани.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • FEMİDA

    ...къадим грекрин мифологияда адалатдин аллагь (дишегьли аллагь); 2. пер. адалат).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HƏQİQƏTPƏRƏST

    ...həqiqət və fars. ...pərəst] сущ. гьакъикъатперес, гьакъикъат (гьахъ, адалат, дуьзвал) кӀани кас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БЕЙГЬИСАБ

    туьрк, сущ.; -ди, -да гъахъсузвал. Бейгьисабдин суд аквада, Адалат, дуван я и хуьр. А. Гь. Ахцегьар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • HƏQİQƏT

    ...хьайи (авай) затӀ, кар ва мс.; // дуьзвал, хъсанвал, виждан, гьахъ, адалат; 2. гьакъикъатда, рикӀивайни).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СПРАВЕДЛИВОСТЬ

    ж. мн. нет дуьзвал, гьахъвал, гьахъ, адалат, адалатлувал. ♦ нужно отдать справедливость дуьз лагьана кIанда, дуьз лагьайтIа, хиве кьуна кIанда.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЕЙ

    ...преф.; существительнийрихъ акал хьуналди адан мана инкардай префикс: адалат + бей - бейадалат, Префиксар на, бий фарс чӀалай къачунвайбур я. Г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ƏDALƏT

    [ər.] сущ. адалат, адалатлувал, гьахъ; инсаф, мирвет; // ədalət divanı кил. ədalət məhkəməsi; ədalət məhkəməsi кардиз дуьз (адалатлудаказ) килигдай, д

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТЕРЕФКАРВАЛ

    ...терефкарвал авун гл., ни терефкар тир амалар авун. - Чан хва, пара адалат гвай кас тиртӀани, Аллагъди и сефер терефкарвал авуна. А. А. Лезгияр.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МЕСЛЯТДАЛДИ

    ...Гь. Адетдин къармахра. Вири кӀвалахриз меслятдалди килигдай, Адалат, гьакь, дуван хьайи Хуьруьгар! М. Гьабибуллаев. Хуьруьгар. Синонимар: меслятвил

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАЛИ

    ...араб, куьгь., сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра 1) агъа. Эй адалат, вали, Султан, Эй, играми Гьасан наиб. Е. Э. Наиб Гьасаназ. Кесиб кас хьайитӀа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАЛИ

    ...араб, куьгь., сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра 1) агъа. Эй адалат, вали, Султан, Эй, играми Гьасан наиб. Е. Э. Наиб Гьасаназ. Кесиб кас хьайитӀа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЗУЛУМАТ

    ...-да; -ар, -ри, -ра зулум. Зулуматдиз, и гьижрандиз герек къвезван адалат тӀвар? Е. Э. Гьажимурад эфендидиз. Зулуматда бахтун уьмуьр аквард туш. Е. Э.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТСУЗ

    туьрк, прил. адалат авачир. Адалатсуз къази я вун, девран, гьей ! Е. Э. Девран, гьей! Адалатсуз гъакимри зун гужуналди и мусибатдин кардик тахсиркар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СУЛТАН

    ...гьуькуьмдар, пачагь. Гъахьлу султан гьинава ? Е. Э. Гьинава? Эй, адалат, вели султан, Эй, играми наиб Гьасан. Е. Э. Наиб Гьасаназ. 2) ( чӀехи гьарф

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НЯНЕЛАМИШУН

    ...къанлудиз, чӀуру ният авайдаз няне гурай. Писвал нянеламишиз, Адалат рикӀел алай гьар сада, къванциз икрамрай. М. В. Гьарасатдин майдандал. Сино

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • HAQQ¹

    [ər.] гьахъ (1. прил. дуьз, дуьзгуьн, дугъри, гьакъикъи; 2. сущ. адалат, дуьзвал, дуьзгуьнвал, дугъривал, инсаф; 3. сущ. гьакъи, пул; 4. ихтияр, гьукь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДУВАНАРУН

    ...тахтарал... Е. Э. Девран, гьей. Са бендедин дувандайла, гьакимар, адалат рикӀел гъваш. Е. Э. РикӀел гъваш.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • САЙМИШУН

    ...жеч хва, вичиз буба кӀан тахьай. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Я адалат саймишзамач, я гьуьрмет. Х. Х. «Чи чилив гва дегь замандин рехивал»

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШЕР

    ...Шаламар ва чуьнгуьр. * шер авун гл., ни 1) шариат кардик кутун. Эй, адалат шер ийидай мирзе Гьасан Гьинава? Е. Э. Гьинава. 2) фитне авун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИГРАМИ

    ...~ диде, ~ буба, ~ вах, ~ стха, ~ хуьр, ~ шегьер, ~ ватан. Эй адалат, вели Султан, Эй играми Гьасан наиб. Е. Э. Наиб Гьасаназ.... чи уьлкведин вири.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СТАЖ

    ...хьайитӀани гузвани? Ваъ. Заз стаж бес жезвачалда. Бес имни адалат яни? Я. Я. Са фурун вакӀар Дагъустандин госуниверситетдин филологиядин факультет а

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДУЬЗГУЬН

    ...физвай мярекат я, кефичбегрин майдан хьиз туш эхир. Инадуьзгуьн адалат, низам, секин гьалар, гьуьрмет авун важиблу тушни? ЛГ, 2003 6. ӀӀ. Синонимар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИНСАФ

    араб, сущ.; 1) адалат, дуьзвал, гьахъвал. Татуй залум зи мейитдин чиналди, Яд кас атуй, - са инсаф авайд атуй. Е. Э. Веси; 2) регьим, мергьямат.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КАЙВАНИ

    ...Къежел яйлахар, векьер авай чахъ. Уьмуьр азад тир, жемятар хуррам, Адалат къати - недачир гьарам. М. Алпан. Квахьай хазина

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İNSAF

    ...жавабдарвилин гьисс; виждандиз кутугай гьерекат; регьим, мирвет, адалат; insaf etmək (eləmək) инсаф авун, регьим авун, мергьямет къалурун, адалатдивд

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДУЬЗВАЛ

    ...кьилиз мус дуьзвал кьведа, цилингар? Е. Э. Цилингар. Эмин дуьзвал, адалат кӀандай кас хьана. М. М. Гь. ТуькӀуьрайдан патай. Гьар са карда сабур, д

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НИЗАМ

    ...кьена, чадурайриз цӀаяр яна. З. Р. Гьажи Давуд. Хуьре къайда, низам, адалат мягькемарун нин хиве ава? Ф. Маликова. Садбур - дуьадал, масадбур - меж

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • РЕГЬИМЛУВАЛ

    ...вижданлувал-намуслувал... хьайила, я жезвайди чахъ гуьзелвални, чирвилерни, адалат, гьахъ-дуьзвилерни, меслят, садвал, дуьз рекьерини Инсанвили хуь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЬУЬЛ

    ...-ери, -ера кӀвач. И девирда (Етим Эминан девирда. А. Г.) закон, адалат, инсаф, инсанвал -ибур вири гужлуда, ихтияр, гьукум гъиле авайда Кьуьлуьк кут

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЪУТАРМИШУН

    ...вилер Ада буругъ къутармишун лазим я. Б. Гь. Вили вилер. Я адалат саймишзамач, я гьуьрмет, Гьуьрмет кьазва мидяйри чеб; саймишун. РикӀел хуьзвач х

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬИЖРАН

    ...дустариз. Е. Э. Дустариз. Зулуматдиз, и гьижрандиз герек къвезван адалат тӀвар? Е. Э. Гьажимурад эфендидиз. Агакьунни, диде, ви чан накьварив, Амукьа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИНСАНВАЛ

    ...квай гьал, ери. Са бендедин дувандайла, гьакимар, Инсанвални гьахъ, адалат рикӀел гъваш. Е. Э. РикӀел гъваш. Сейке итим, чуру рехи, Рахадайла гаф

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАЙ

    ...намус, Эдеб, гьая - вири пулдихъ маса гуз гьазур я А. Алимов. Адалат авачирла берекатни жедач. - Суьруьяр гьикӀ ава? - Абурни авай гьалда хьсанзава.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АМАЙ

    ...гагь(да ) нар. яшамиш жезмай кьван вахтунда. Амай кьван гагъ адалат гвай Ягь-намус квай лезги алим, Етим Эмин - уьмуьрдин цӀай, Туш вун етим! ту

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МАСАН

    ...кьериз-цӀаруз гъалтдай. Шадвилер чаз масан я хьи. Е. Э. Духтурханадай чар. Адалат чаз хьана масан. Е. Э. 1877 - йисан бунтариз. 3 ) куьч. азиз, иг

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТЛУВИЛЕЛДИ

    нар. адалатлувал гваз, аваз. Гила садани са кӀвалахни адалатлувилелди ийизмач. Р. Синонимар: гьахълувилелди, дуьзгуьнвилелди

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТСУЗДАКАЗ

    нар. адалатсуз гьалда (аваз). Синоним: гьахъсузвал. Антоним: адалатлувал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТСУЗВИЛЕЛДИ

    нар. адалатсуз гьалда аваз. Адалатсузвилелди авур кардин иеси пис нетижадин иеси жеда. Мисал. Синоним: гьахъсузвилелди

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТСУЗВАЛ

    ктаб., сущ.; - или, иле; -илер, -илери, -илера гьукуматдин дережадин месэлаяр гьялдайла гьахъсузвал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТЛУ

    туьрк, ктаб, прил. гьахълу, дуьзвал гвай. Чил я кӀеви, кьакьан я цав, Чи къуватар гумач хьи чав. Адалатлу гьаким патав, Акур и дуван акутӀун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТЛУДАКАЗ

    нар. адалатлу яз. Тухванвай кӀвалахдин тежрибадикай тарсар хкудунин ва халкьдиз, адан тӀал алай месэлариз талукь яз арадал къвезвай гьалар фикирда

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АДАЛАТЛУВАЛ

    сущ.; - или, -иле; -илер, -илери, -илера. яшайишда къанун, къайда хуьзвай гьал Ярагъ Мегьамеда вяз ийизвай барабарвал ва адалатлувални зегьмет чӀ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀВАР

    ...чатухъан, Зегьмет кӀани, камалдикай пай авай. Х. Х. Манат. Гьахъ-адалат хвена татугайвилер вичин чинал лагьай лезгийрин тӀвар-ван авай партий

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Adalar
Adalar arxipelaqı (Qızıl adalar; türk. Kızıl Adalar, Prens Adaları — "Şahzadə adaları" və ya sadəcə Adalar; yun. Πριγκηπόννησα, Pringeponnesa; q.yun. Πριγκήπων νήσοι, Pringēpōn nēsoi) — adalar qrupuna doqquz ada daxildir. Adalar Mərmərə dənizində İstanbul şəhər sahilindən bir qədər araləda qərarlaşır. İnzibati cəhətdən isə Türkiyənin İstanbul ilinin Adalar bələdiyyəsi ərazisinə daxildir. == Coğrafiyası == Adalar arxipekaqına daxil olan adalar: Böyükada (türk. Büyükada) — adından göründüyü kimi arxipelaqın ən iri adasıdır. Yunsnlar adanı Prinkilos (yun. Πρίγκηπος, Prínkēpos — "şahzadə") adlandırırlar.
Dalat
Dalat (vyet. Đà Lạt) — Vyetnamın mərkəzi dağlıq ərazilərində yerləşən şəhər, Lamdonq vilayətinin paytaxtı. Dəniz səviyyəsindən təqribən 1,475 metr yüksəklikdə Lanqbian platosunda yerləşir. Hanoydan 1,491 km, Hoşimin şəhərindən 300 km məsafədə yerləşir.Şəhərin adının lati dilindən yaranmışdır və mümkün tərcümələrdən biri də "lat tayfasının çayıdır". == İqtisadiyyatı == Şəhərin iqtisadiyyatını kənd təsərrüfatı (meyvə, gül, çiyələk, üzüm, qəhvə becərilməsi), şərabçılıq, turizm, elmi tərəqqi (Dalat Vyetnam elminin mərkəzlərindən biridir) təşkil edir.
Adalar adası
Adalar adası (Аdalar, Ağ daşlar, ukr. Адалари, Білі Камні, krımtat. Ada — ada)- Gurzuf yaxınlığında Qara dənizə məxsus iki qayalıqdan ibarət adadır. == Etimologiya == Bu söz Krımtatar dilindəki adalar və türk dilindəki ada sözlərindən əmələ gəlmişdir. Adalar kimi də tərcümə olunur. == Coğrafiya == Ada sahildən təxminən 250 m məsafədə yerləşmişdir. Diametri 20–30 m arasındadır. Qayalıqların hündürlüyü — 35 və 48 metrdir. Onların arsındakı məsafə təxminən 40 m-dir. Qayalıqların yerləşdiyi dəniz hissəsinin dərinliyi 14 m-dən 38 m-ə qədərdir.
Adalar krallığı
Dəmir Adalar krallığı — vikinqlərin hücumları nəticəsində Hebrid adaları və Men adası ərazisində yaradılmış dövlət. Hökmdarları əslən Norveç kralları nəslindən gəlirdi. Vikinqlər bu adalara "Cənub adaları" mənasında Suðreyjar deyirdilər. Dövlətin son hökmdarı Maqnus Olafsson 1265-ci ildə şotlandlar tərəfindən öldürüldü və Adalar Krallığı Şotlandiyaya birləşdirildi.
Adalar qövsü
Adalar qövsü — əsasən bir-birinə yaxınlaşan iki tektonik plitə arasındakı sərhəd, paralel və yaxın olaraq yerləşdirilmiş, bir qövsdə düzülmüş, vulkan zəncirlərindən və bir çox adadan ibarət arxipelaq. == Adalar qövsü == Zirvəsi su səthindən qalxaraq qövsvari adalar sırası əmələ gətirən sualtı dağ silsiləsi. Adalar qövsü tək və qoşa olur. Sonuncular iki bir-birinə paralel sıra dağlardan ibarətdir: daxili — vulkan və xarici — qırışıqlıq dağlardan təşkil olub dağarası novla ayrılırlar. Adalar qövsü müasir mütəhərrik əyalətlərin bir hissəsi olub, qitədən okeana keçid zonasında yerləşir; bunlarla kənar geosinklinal dənizlərin dərin çökəklikləri, dərin okean novları və kənar okean tirələri (valları) əlaqədardır. Adalar qövsü aktiv vulkanik (əsasən andezit tərkibli) və seysmik fəaliyyətlə, eləcə də Yer qabığının kəskin şaquli hərəkətləri və parçalanmış relyeflə səciyyələnir. Bunlar qədim geosinklinal əyalətlərin geoantiklinal qalxımlarının və ya dağ silsilələrinin analoqu hesab edilir. == Adalar qovsünün maqmatizmi == Adalar qovsünə xas olan maqmatizm. Dərinlik novları və kənar dənizlərlə yanaşı, adalar qövsü fəal qitə kənarlarının tərkib hissəsidir. Bunlar üçün yüksək maqmatik və seysmik fəallıq, qeyri-bircins blok quruluşu, süxurların qələviliyinin strukturun arxa hissəsinə doğru artması, turş süxurların lokal inkişafı, əsasi və orta tərkibli süxurların isə geniş yayılması və terrigen turbiditlərlə sıx assosiasiya yaradan kalsiumlu qələvi və andezit vulkanizmin sahəvi inkişafı səciyyəvidir.
Sədd adalar
Sədd adalar (Baryer adalar) — sahilə paralel uzanan, ensiz və uzun formaya malik olaraq əsasən qumdan ibarət olan ada. Adəti üzrə bu adalarda zəncirvari şəkildə bir necə və yaxudda onlarla adanın bir istiqamət üzrə düzülməsini müşahidə etmək olar. Bu tip adaları eni və uzunluğu sahilin quruluşu, axınlar, dalğanın güçü, dənizin səviyyəsi və suxurun tərkibindən asılıdır. Onlar bəzən 100 kilometrlərlə uzana bilir. Dünyada ən uzun və enli sədd adası Padredir.
Yeddi adalar
Yeddi adalar (rus. Семь островов) — Barens dənizində 7 adadan ibarət olan arxipelaq. Kola yarımadasından bir qədər aralıda, Xarlovka çayının mənsəbinin qarşı tərəfində yerləşir. Əsas qrup 5 adadan ibarətdir. Onlar materikdən Yeddiada Reydi boğazı ilə ayrılır. Bura Xarlovka, Veşyanka, Böyük və Kiçik Zelensov və kuvşina adaları daxildir. Liski adalarına daxil olan 2 ada isə 8 km cənub-şərqdə yerləşir. Birinci qrupa daxil olan adalar əsasən daşlıqlardan ibarətdir. Sahilləri hündür, ərazisi meşəsiz və boşdur. Ən iri adaları Xarlov və Veşnyakdır.
Adalar arası dəniz
Adalar arası dəniz — halqavari şəkildə adalarla ( və ya qayalıqlarla) əhatələnmiş və okeanın digər hissələrindən ayrılmış dənizlərə deyilir. Adalar arası dənizlərin böyük qismi Malay arxipelaqına daxil adaların arasında yerləşir. Adalar arası dənizlər: Filippin dənizi, Yava dənizi, Banda dənizi, Sulavesi dənizi, Solomon dənizi, Daxili Yapon dənizi, Aki dənizi, Sulu dənizi, Bismark dənizi, Halmahera dənizi, Mindanao dənizi, Koro dənizi, İrland dənizi və s. Geostruktur baxımından çağdaş Geosinknal bölgələrdə yerləşir.
Aldabra (adalar qrupu)
Aldabra adaları — Xarici Seyşel adalarının bir hissəsidir. Aldabra qrupu adaların cənub-qərbində, Mae adasında yerləşən paytaxt Viktoriyadan 1000 kilometr (620 mil) məsafədə yerləşir. == Əhali və ərazi == Qrupda 3 məskubnlaşılmış və 1 məskunlaşılmamış ada var. Hazırda əsas yaşayış məskəni böyük bir hərbi bazanın inşasının davam edildiyi Assampşen adasında yerləşir. Digər kənd isə Aldabradakı Aldabra Araşdırma Stansiyasıdır. Yalnız 2 nəfərdən ibarət olan ən kiçik kənd Astov adasındadır. Menai adasında isə tərk edilmiş kənd, Kosmoledo yerləşir. Aldabra adalar qrupunun ümumi sahəsi 180,03 km²-dir.
Daş adalar qövsü
Daş adalar qövsü Xəzər dənizində yerləşən adalar qrupu. Qövsdə irili-xırdalı 10-a (8) yaxın ada var. Bunlardan Daxili daş və Orta daş adaları iriliklərinə görə fərqlənir. Orta daş adası Daxili daş adasından 2,4 km cənubda yerləşir. Qövs "S-vari" quruluşa malik olub simaldan cənuba doğru uzanır. Burada qövs sualtı adalar vasitəsilə bir-birinə birləşir. Sahilə yaxınlığı ilə səciyələnir. Şimaldan cənuba uzanması onlara təbii dalğaqıran rolu oynamağa imkan verir. Tektonik məşəlli olmasıla səciyyəvidir. Uzun ensiz formaya malikdirlər.
Polad Adalar (1985)
== Məzmun == Film Azərbaycanda XI beşilliyinin ən böyük tikinti obyektlərindən olan Bakı Dərin Dəniz Özülləri Zavodu və burada hazırlanan məhsullar haqqındadır. == Festivallar və mükafatlar == 1) 1986-cı ildə Alma-Atada XIX Ümumittifaq kinofestivalı Film Diplom almışdır.
Qövsvari adalar sistemi
Qövsvari adalar sistemi (rus. система островных дуг, ing. system of island arcs)-materiklə okeanının birləşdiyi mobil zonada müşahidə edilən mürəkkəb struktur kompleksdən təşkil olunmuş tektonik vahid; bir, iki, bəzən üç cərgə adalar və sualtı yüksəkliklər zəncirindən, qövsün xarici (okean) tərəfində dərin su novlarından və daxili tərəfində kənar dənizlərin dərin çökəkliklərindən ibarət olur. Q.a.s. üçün aktiv vulkanizm və yüksək seysmiklik səciyyəvidir.
Sualtı adalar qövsü
Sualtı adaları (bəzən Pirsaat adaları və ya Pirsaat daş adaları adlanır)— Xəzər dənizində Bakı arxipelaqında yerləşən Azərbaycana məxsus adalardır. == Coğrafiyası == Ən iri adaları Baburi və Qutan adalarıdır. Qutan və Baburi adaları arasınada məsafə 4 km təşkil edir. Tektonik məşəllidir. Taman yarımadasından Böyük Qafqaz dağ silsiləsi ilə sualtı qalxmalarla Türkmənistana qədər davan edən Ön Qafqaz qalxmasının bir hissəsidir. Pirsaat buxtasında yerləşir. Ümumilikdə 9 adadan ibarətdir. Qövsə daxil olan adalar şərqdən qərbə 7 km məsafədə yerləşir. Əsasən kiçik adlardan ibarətdir. Bəzi adalarında uzunluq 2 km təşkil etsə də, çox ensizdir.
Abşeron yarımadası ətrafı adalar
Abşeron yarımadasının ətrafında şm.-da Abşeron və c.-da Bakı arxipelaqlarına daxil olan çoxlu sayda adalar mövcuddur. Pirallahı, Çilov, Böyük Tava, Kiçik Tava və s. adalar Abşeron arxipelaqına, Böyük Zirə, Daş Zirə, Kiçik Zirə (və ya Qum (ada)), Zənbil, Səngi Muğan, Çigil, Gil, Qarasu, Xərə Zirə, Daşlı ada, Qumani,Kür daşı və s. adalar Bakı arxipelaqına aiddirlər. Böyük Zirə, Daş Zirə, Qum və ya Kiçik Zirə adaları bəzən Bakı Körfəzi (buxtası) adaları kimi göstərilir. Ən böyük ada Pirallahı (sahəsi təqr. 15 km2, uz. 12 km, eni 4 km-ə qədərdir.), ən ş.-də yerləşən ada Çilovdur.Abşeron və Bakı arxipelaqları akvatoriyalarında həmçinin çoxlu dayazlıqlar və ya saylar (sualtı adalar) (Abşeron, Balaxnın, Darvin, Neft Daşları,Kür və s.) vardır. Hər iki arxipelaqa daxil olan adaların mənşəyi qədimlərə gedib çıxır. Adların əksəriyyətində rast gəlinən "Zirə" sözü ərəbcə ada mənasını verən "cəzirə" sözündən götürülüb.
Polad adalar (film, 1985)
== Məzmun == Film Azərbaycanda XI beşilliyinin ən böyük tikinti obyektlərindən olan Bakı Dərin Dəniz Özülləri Zavodu və burada hazırlanan məhsullar haqqındadır. == Festivallar və mükafatlar == 1) 1986-cı ildə Alma-Atada XIX Ümumittifaq kinofestivalı Film Diplom almışdır.
Adalar sahildə yaranır (film, 1988)
Adalar sahildə yaranır filmi rejissor Rais İsmayılov tərəfindən 1988-ci ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycantelefilmdə istehsal edilmişdir. Film Bakı Dərin Özüllər Zavodunun fəaliyyətindən, fəhlələrin çətin və təhlükəli əməyindən bəhs edir. Zavod filmin adından da göründüyü kimi Xəzərdə yaradılan dəmir adaların mənbəyini təşkil edir. Həmçinin, zavodun yanında fəaliyyət göstərən, peşəkar qaynaqçılar yetişdirən peşə-texniki məktəbinin fəaliyyəti filmdə öz əksini tapmışdır. == Məzmun == Film Bakı Dərin Özüllər Zavodunun fəaliyyətindən, fəhlələrin çətin və təhlükəli əməyindən bəhs edir. Zavod filmin adından da göründüyü kimi Xəzərdə yaradılan dəmir adaların mənbəyini təşkil edir. Həmçinin, zavodun yanında fəaliyyət göstərən, peşəkar qaynaqçılar yetişdirən peşə-texniki məktəbinin fəaliyyəti filmdə öz əksini tapmışdır.
Abalar
Abalar (şor. абалар) — Rusiyada yaşayan şorların eli. Sayan dağlarının şimalında, Alatau yamaclarında və Tom çayının sahillərində yaşayırlar. Onlar qədim zamanlardan dəmirçi kimi tanınmışlar. Onların dili türk dillərinin Sibir qolundandır.
Adagan
Adamlar
Adamlar-2014-ci ildə qurulmuş vokalist, gitaraçı Tolga Akdoğan, gitaraçı Gürhan Öğütücü, baş gitaraçı Berat İşçioğlu və nağaraçı Bartu Özbatur'dan ibarət rok musiqi qrupudur. == Karyera == İlk olaraq Tolga Akdoğan "Adamlar" adı ilə əlavə layihə olaraq musiqi hazırlamağa başladı. Sonralarda o kariyerasına bu adla davam etmək qerarına gəldi. Albom prosesi albomdakı mahnıları toplamaq ideyası ilə başladı. Beləliklə albomun hazırlanması prossesi başladı. Bu müddət ərzində qrupda fəaliyyət göstərəcək üzvlər müəyyənləşdirilib. Heyət Tolga Akdoğan, Berkan Tilavel, Burak Güngörmüş, Gürhan Öğütücü və sonradan gələn Burak Irmak ilə tamamlanıb. 2014-ci ilin sentyabr ayında Eski Dostum Tankla Gelmiş adlı ilk albomlarını hazırlamışdırlar. Tərz olaraq əyləncəli sözlərə və musiqilərə sahib olan bu albom dinləyiciləri tərəfindən maraqla qarşılanıb. 2016-cı ilin oktyabr ayında ikinci albomları olan Rüyalarda Buruşmuşuz dinləyicilərə təqdim olunub.
Adaqan
Aparat
Aparat (lat. apparatur – avadanlıq) 1)cihaz, texniki qurğu, alət, tərtibat; 2)idarə orqanlarının məcmusu; 3)hər hansı təşkilatın və ya birliyin işçilərinin hamısı – bütün işçiləri: idarə, müəssisə və ya təşkilatın ifrat tərkibi; 4)tədqiqat üzrə əlavə məlumat; 5)hər hansı bir idarəetmə və yaxud təsərrüfat sahəsinə xidmət edən bir və ya bir neçə müəssisə; 6)müəssisənin ştat tərkibi; 7)elmi əsərə, seçilmiş əsərlərə əlavə edilən qeydlər, göstəricilər və digər köməkçi məlumatlar; 8)tədqiqat üsulu, metodu; 9)idarə və ya təsərrüfatın müəyyən sahəsində xidmət edən müəssisələrin məcmusu; Məsələn, dövlət aparatı, bir idarənin və ya təşkilatın bütün işçiləri, ştatı. == Ədəbiyyat == Əliquliyev R.M., Şükürlü S.F., Kazımova S.İ., Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər // Bakı. İnformasiya Texnologiyaları nəşriyyatı. 2009. 201 s.
Ararat
Ararat — ermənilərin Ağrı dağına verdiyi ad. Ararat rayonu — Vedi rayonunun indiki adı. Ararat (şəhər) — Ermənistanda şəhər. Ararat (kənd) — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Vedi (Ararat) rayonunda kənd.
Arelat
Arelat (lat. Regnum Arelatense; fr. Royaume d’Arles) – 9–14 əsrlərdə Cənub-Şərqi Fransada krallıq, Aşağı Burqundiya krallığının ikinci adı. Mərkəzi Arelat şəhəri idi. 879-cu ildə Frank dövlətinin parçalanması nəticəsində yaranmışdır. 933-cü ildə Arelat Yuxarı Burqundiya krallığı ilə birləşərək sonralar həm Arelat, həm də Burqundiya krallığı adlanırdı. == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009.
Avazat
Avazat — orta əsrlər Azərbaycan və Yaxın Şərq musiqisində Şahnaz, Mayə, Səlmək, Novruz, Gərdaniyyə, Güvaşt avazlarının məcmusu. Hazırda Azərbaycan musiqisində avazatların bəzisi muğam möbəsi (Mayə), bəzisi isə muğam (Şahnaz) kimi məşhurdur.
Avdalar
Avdalar — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında kənd, türk mənşəli toponim. == Tarixi == Avdalar İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indiki Ellər (Kotayk, Abovyan) rayonunda kənd adıdır. Rayon mərkəzindən 23 km məsafədə, İrəvan şəhərindən 11–12 km şimalda yerləşir. Kəndin digər adı «Abdalar»dır.Toponim abdal türk tayfasının adına cəmlik bildirən -ar şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. «Abdallara, abdal tayfalarına mənsub kənd» mənasını bildirir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Ermənistan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 4 aprel 1946-cı il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Hatsavan (çörək qəsəbəsi) qoyulmuşdur. == Əhalisi == Əhalisi yalnız azərbaycanlılardan ibarət olan bu kənddə 1873-cü ildə 59 nəfər, 1886-cı ildə 112 nəfər, 1897-ci ildə 115 nəfər, 1904-cü ildə 131 nəfər, 1914-cü ildə 194 nəfər, 1916-cı ildə 192 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuş, 1918-1919-cu illərdə Türkiyənin Van əyalətindən köçürülən ermənilər burada yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda Sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalan kənd sakinləri öz yurdlarına dönə bilmişdir.
Ağalar
Ağalar — Gürcüstanın Bolnisi rayonunda kənd. == Tarixi == == Mədəniyyəti == Qarapapaklar yaşayır.
Sadavat
Sadavat — Azərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Ədalət
Ədalət — mücərrəd mənalı sözlərdəndir. İnsanlar arasında mübahisəli məsələlərdə düzgün, qərəzsiz qərar verənlər ədalətli adlanırlar. Əxlaqi-hüquqi, həmçinin sosial-siyasi şüur kateqoriyası. Ədalət "Ədl" sözündən olub, ərəb dilində bərabərlik və insaflı mənalarını daşıyır. Gündəlik həyatımızda ədalət və zülmkarlığa aid çoxlu nümunələrlə rastlaşırıq. Məsələn, imtahanda qiyməti 3 olan şagirdə yersiz yerə 5 vermək, həmçinin cinayətkarı azad edib günahsızı zindana salmaq və s… buna misal ola bilər. == Ümumi məlumat == Ədalət anlayışı cəmiyyətdə ayrı-ayrı fərdlərin (sosial qrupların) praktiki rolu ilə onların sosial mövqeyi, hüquq və təəhhüdləri, əməl və əcri, əmək və mükafatlandırılması, cinayət və cəzası, insanın xidmətləri və bunların cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməsi arasında uyğunluq tələbini ifadə edir. Bu nisbətin pozulması ədalətsizlik kimi qiymətləndirilir. Ədalət şəxsiyyət, cəmiyyət və dövlətin, həmçinin hüquqi münasibətlərdə iştirak edənlərin maraqları arasındakı tarazlığı müəyyənləşdirir, bərabərlik və azadlıq ideyalarını əks etdirir. İctimai şüur tarixində Ədalətin ilk anlamı ibtidai-icma quruluşu normalarına, ümumi qəbul olunmuş qaydalara danışıqsız riayət edilməsinin qəbulu ilə bağlı idi.
Daamat
Daamat (geez ደዐመተ, DʿMT; nəzəri olaraq ዳዓማት, yəni Daamat və ya ዳዕማት, yəni Daəmat kimi tələffüz olunur) — e.ə. X–V əsrlərdə Eritreya və şimali Efiopiyada mövcud olmuş çarlıq. Bu dövlət haqqında az sayda yazı sağ qalmışdır və çox az arxeoloji iş aparılmışdır. Nəticədə, Daamatın Aksum krallığının erkən mərhələlərindən əvvəl bir sivilizasiya olaraq sona çatması, Aksum dövlətinə çevrilməsi və ya təxminən 150-ci ildə Aksum krallığında birləşən kiçik dövlətlərdən biri olması məlum deyil.
Adana
Adana — Türkiyənin ili və ən çox əhalisi olan VI şəhəri. 2018-ci ilin məlumatlarına görə 2.220.125 əhalisi vardır. İlin sahəsi 13.844 km²-dir. İldə hər km² 160 nəfər düşməkdədir. Bu sayı ən çox Seyhan ilində 1787 nəfərdir. 01.02.2018 məlumatlarına görə 4-ü ilçəsi (Seyhan, Yüreğir, Çukurova, Sarıçam) olmaqla ümumi 15 ilçəsi və bələdiyyəsi vardır. Bu yerlərdə 831 məhəllə vardır. Türkiyədəki VI böyük metropoliya sahə olub, ölkənin irəlidə gedən ticarət və mədəniyyət mərkəzidir. Mədən ehtiyatlarına görə IV bölgə olan Adana xrom, dəmir, manqan, qurğuşun və sink yataqları baxımından əhəmiyyət daşımaqdadır. Adananın mərkəzi Mərsin, Adana, Osmaniyyə və Hatay illərini əhatə edən coğrafi, iqtisadi və mədəni məzrkəz bölgə olan Çukurovanın mərkəzində yerləşir.
Adata
Hədət əl-Həmra' (ərəb. الحدث الحمراء‎; mənası – Qırmızı Hədət) və ya Adata (q.yun. Ἃδατα) — Tavr dağları yaxınlıqlarında, indiki Türkiyənin cənub-şərqində qədim şəhər. Şəhər Bizans-ərəb müharibələrində əhəmiyyətli rol oynamışdır. == Coğrafiya == Şəhər Tavr–Aladağlar dağ silsəsinin təqribən 1,000 metr (3,300 ft) yüksəkliyində, Adıyaman vilayətinin Gölbaşı rayonundakı Ağsu çayı yaxınlıqlarında yerləşirdi. Şəhərin dəqiq yeri naməlumdur. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Houtsma, Martijn Theodoor, redaktorAl-Ḥadath // E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Volume III. Leiden: BRILL. 1987. səh. 187. ISBN 90-04-08265-4.
Adlar
Ad — Canlı və cansız varlıqları, duyğu və düşüncələri, müxtəlif vəziyyətləri bildirən sözlər. Adlar ümumi və xüsusi ad olmaq üzrə ikiyə ayrılar. Xüsusi ad: Dünyada tək bir varlığı ifadə edən adlara deyilir. Ümumi adlar ayrılar: Maddə adları: Əllə tutulub gözlə görülən varlıqlara verilən adlara deyilir. Məsələn: masa, paltar, daş, düzənlik, prospekt, küçə…. Məna adları: Əllə tutulmayan və gözlə görülə bilməyən varlıqlara verilən adlara deyilir. Məsələn: səs, yuxu, sevinc, acı/ağrılı, yuxu, ağıl, xasiyyət, xoşbəxtlik, həsrət, sevgi və s. Birlik adları: Eyni növdən olan varlıqların toxlu olaraq ol/tapıldıqları vəziyyətlərə verilən adlara deyilir. Məsələn: məktəb, sinif, lağ/alay, batalyon, sürü, meşə, xalq, millət, ailə, xor… == Adlarda təklik və çoxluq == Bir tək varlığı ifadə edən tək ad, eyni cinsdən bir çox varlığı ifadə edən adlara isə çoxluq ad deyilir. == Şəxs adları == Bizdən sonra dünyada qalan həyatdakı əməllərimizin güzgüsü adımızdır və heç nəyə görə yox, məhz adımıza görə də bizi yad edəcəklər.