Lüğətlərdə axtarış.

Qıfıl — otaq qapıları, qutu qapaqları kimi varlıqların mühafizəsinə xidmət edən obyektlərin istənməyənlər tərəfindən açılmasının qarşısını almaq üçün yerləşdirilmiş; açar kimi fiziki bir obyekt və ya şifrə kimi müxtəlif təhlükəsizlik kombinasiyaları ilə açıla bilən mexaniki və ya elektron cihaz. Kilidlər qapılar, örtüklər və ya divarlar içərisində quraşdırılmış cihazlar ola bilər və ya sonradan kilidlənəcək obyektə yapışdırılan asma kilidlər kimi əşyalar da ola bilər.

Kilim — xovsuz xalça növləridən biri. Hər iki üzündən istifadə olunur. == Ümumi məlumat == Kilim texnikasının əsasına da arğac ipinin ərişdən keçirilməsi təşkil edir. Lakin cecim, palaz və şəddədən fərqli olaraq arğac toxunulan məhsulun bütün eni və ya uzunu boyu aparılmır. Kilimdə müxtəlif rəngli arğaclar bir cərgədə düzülə bilər. Beləliklə hər cərgədə müxtəlif rəngli iplərin sayını artırıb azaltmaqla toxucu şaquli istiqamətdə yönəlmiş həndəsi ornament zənginliyinə nail ola bilər. Zonasından və ənənəsindən asılı olaraq belə ornamentlər gah iri, gah da xırda formalı olurlar. Bəzən toxucu bir məmulatın toxunuşunda həm palaz, həm də kilim texnikasından istifadə edir. Bu da öz növbəsində toxunulan məhsulun bədii keyfiyyətlərini artırırdı. Kilim texnikasında toxunan məmulat içərisində qədirqə xüsusilə qeyd olunmalıdır.

Kilit — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda kənd. == Coğrafi mövqeyi == Rayonun mərkəzindən 16 km cənub şərqdə, Naxçıvan-Bakı dəmir yolunun sol tərəfində, Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir. == Tarixi == Zaqafqaziya MİK-in 1929-cu il 18 fevral tarixli qərarına əsasən Ordubadın Qorçevan kəndində Naxçıvan MSSR-in 9 kəndi sırasında əkin yerləri və otlaqları ilə birlikdə qanunsuz olaraq Ermənistan SSR-ə birləşdirildi. Bundan əlavə Qorçevan ermənilərin hələ 1921-ci ildən icarəyə götürdükləri, 1923-cü ildən zorakılıqla sahibləndikləri Kilit kəndi torpaqlarının bir hissəsi də bu respublikaya qatıldı. 1992-ci ildə erməni silahlı quldurlarının basqınları nəticəsində əhalisi Ordubad rayonunun müxtəlif yerlərinə köçmüşdür. Hər tərəfdən sıldırım yamaclı dağ və dərələrlə əhatə olunan Kilit kəndinin cənub şərqində karst mağarası mövcuddur (mağaranın dəhliz və salonlarında stalaktik və stalaqmitlər var). Mağaraların girəcəyində aşkar edilmiş mədəni təbəqə qalıqları onların qədim insan məskənləri olduğunu göstərir. Kilit yaxınlığında Ül dərəsi adlı yerdə orta əsrlərə aid yaşayış yerinin qalıqları və qəbir abidələri aşkar edilmişdir.

Kilis (türk. Kilis) — Türkiyənin Cənub-şərqi Anadolu regionunda yerləşən və Kilis ilinin mərkəzi olan şəhər. == Coğrafiyası == Kilis şəhəri Qaziantep şəhərindən 55 km, Türkiyə-Suriya sərhədindən 10 km məsafədədir. Şəhərin dəniz səviyyəsindən orta yüksəkliyi 680 metrdir. == Tarixi == Şəhərin tarixinin miladdan 3 min il əvvələ qədər getdiyi hesab olunur. Şəhər müxtəlif dövrlərdə aşşurlar, hetlər, əhəmənilər, romalılar, bizanslılar, məmlüklər və osmanlıların hakimiyyəti altında olmuşdur. 636-cı ildə xəlifə Ömər bin Xəttab tərəfindən xilafətin torpaqlarına qatılmış Kilis bu dövrdə Bizans İmperiyasına qarşı sərhəd məntəqəsi rolunu oynayırdı. Şəhər sonralar Məmlük idarəsində olmuş, 1516-cı ildə isə Mərcidabık döyüşü nəticəsində I Səlim tərəfindən Osmanlı ərazilərinə birləşdirilərək Hələb vilayətinə daxil edilmişdir. Birinci Dünya müharibəsindən sonra ingilislər, ardınca isə fransızlar tərəfindən işğal olunmuş Kilis 1921-ci ilin 7 dekabrında işğaldan azad edilərək Türkiyə Cümhuriyyətinin inzibati bölgəsinə çevrilmişdir. Kilis əvvəllər Qaziantep ilinin bir ilçəsi idi.

Klin — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. Moskva vilayətinə daxildir.

Elbeyli (türk. Elbeyli) — Kilis ilinin ilçəsi.

Ezel Kılıç (d. 1961, Edirne) — Türk rəssam, keramika sənətçisi və heyvan hüquqları müdafiəçisi. == Həyatı == 1961-ci ildə Ədirnədə əslən Bolqarıstan immiqrantı Türk ailənin qızı olaraq doğuldu. Anadolu Universitetini bitirib. Çəkdiyi Atatürk mövzulu və portret tərzi bədii şəkilləriylə bilinməkdə olub əsərləri bəzi Dövlət qurumları və kolleksiyalarda var. Həyatını Eskitaşlı , Lüleburgazda davam etdirən sənətçi özünü küçə heyvanlarını qorumağa həsr etmiş bir hayvansever olaraq da ön plana çıxmaqdadır.

Hulusi Kılıç (türk. Hulusi Kılıç; 1 yanvar 1956) — Türkiyənin Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri (2008–2012), Türk Ağsaqqalları Birliyinin Türkiyə və Türk dünyası üzrə həmsədri (2022 — indiyə kimi) == Həyatı == === Ailəsi === Evlidir və iki övladı var. === Təhsili === Rəşadiyyə liseyini bitirdikdən sonra Hacettepe Universitetində Fransız dili və Ədəbiyyatı ixtisası üzrə təhsil almışdır. Bakalavr təhsilini bitirdikdən sonra həmin ixtisas üzrə də magistr pilləsindən məzun olmuşdur. Daha sonra isə Strasburq Universiteti Siyasi Elmlər fakültəsinində Beynəlxalq münasibətlər ixtisasını bitirmişdir. Okan Universiteti fəxri elmi üzvüdür. Fransız və ingilis dillərini bilir. == Karyerası == Təhsilini bitirdikdən sonra Türkiyəyə geri dönmüş, 1977-ci ildə Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi İnsan Resursları idarəsində namizəd idarəçi məmur olaraq çalışmışdır. 1978-ci ildə Strasburq konsulluğuna dəftərxana məmuru, Çox Tərəfli Münasibətlər Müdirliyində məmur, 1985-ci ildə Əlcəzair səfirliyində III katib, 1988-ci ildən Bolqarıstan səfirliyində II katib kimi vəzifələrdə çalışmışdır. Müxtəlif vəzifələrdə çalışdıqdan sonra 2000–2005-ci illərdə, Türkiyə Respublikasının Hələbdəki baş konsulu təyin olunmuşdur.

Kildin adası — Barens dənizində, Murmansk sahilindən 1.5 km aralıda yerləşən ada. Materikdən Kildinski boğazı ilə ayrılır. == Təsvir == Adanın uzunluğu 17,6 km, eni 7 km təşkil edir. Səthi təpəliklərdən ibatrət olan bir platodur. Maksimal hündürlüyü 281 metrdir. Ərazisi qumdaşı və şistdən təşkil olunmuşdur. Şimal və qərbində sıldırımlar, cənub və şərqində isə geniş terraslar vardır. Adanın səthi tundra bitkiləri ilə örtülmüşdür. Adada iki yaşayış məntəqəsi vardır — Şərqi Kildin və Qərbi Kildin. Adada yerləşən Moqilnoe gölü özünün unikallığı ilə seçilir.

Kilian Mbappe Lottin (20 dekabr 1998[…], Paris) — İspaniya La Liqası təmsilçisi olan Real Madrid klubunda hücumçu kimi çıxış edən peşəkar Fransa futbolçusudur. == Klub karyerası == === Gənclik karyerası === Mbappe öz karyerasına Bondi klubunda start vermişdir. Atası Vilfrid onun baş məşqçisi olmuşdur. Mbappe məşhur Klayrefonteyn akademiyasına daxil olduqdan sonra bir sıra klub tərəfindən izlənilməyə başladı. Uğurlu çıxışlarından sonra bir sıra Fransa klubları, Real Madrid və Valensiya klubu onunla müqavilə imzalamağa cəhd göstərdi. Ancaq Mbappe Monako klubu ilə müqavilə imzaladı. === Monako === ==== 2015–16 mövsümü ==== Mbappe Liqa 1-də debütünü Monako klubu ilə 2 dekabr 2015-ci ildə etmişdir. O, 88-ci dəqiqədə Kann klubu ilə qarşılaşmada Fabio Koentraonu əvəz etmişdir. Həmin görüşdə Monako Liqa 1 görüşündə Kann ilə 1–1 hesabı ilə bərabərə qalmışdır. Oyuna 16 yaş 347 günlüyündə çıxan Mbappe Monako klubunda meydana daxil olan ən gənc futbolçu kimi tarixə düşdü.

Kilis ili — Türkiyədə il. İl şərq, qərb və şimaldan Qaziantep ilə, cənubdan isə Suriya ilə sərhəddir. Diyarbakıra, Qaziantepə 58 km., Suriya sərhədinə isə 10 km məsafə var.

Kilit dili — bu ölmüş dil Hind-Avropa dil ailəsinin İran dil qrupunun şimal-qərb alt qrupunda sinifləndirilmişdir. Adını XX əsrin əvvəllərinə qədər mövcud olmuş Naxçıvanın Kilit sahəsi Ordubad rayonunun Kilit kəndindən gəlir. Kilit dili indi ölmüş İran dil qrupu Aşarın nəslindən və müasir talış dilinin ən yaxın qohumu idi. Bu dildən istifadə Sovet dönəmində kəskin olaraqda azalmışdır. 1992-ci ildə Dağlıq Qarabağ müharibəsinin başlaması ilə birlikdə kəndin Ermənistan respublikası ilə sərhəd ərazidə yerləşməsi və ermənilərin etdikləri basqınlar nəticəsində kənd əhalisinin digər ərazilərə köçməsi bu dilin tamamilə yox olmasına gətirib çıxarmışdır.

Kilit mağarası — mağara qədim insanların daş dövrünün Neolit epoxasında yaşayış yeri olmuşdur. Mağara Ordubad rayonunun Kilit kəndi ərazisində yerləşir. Araz çayının sol sahilinə yaxın qərarlaşır. Zəngəzur silsiləsi cənub-qərb yamacını təşkil edən karbonatlı süxurlarda 2,5 m-dir. Mağara içərilərinə doğru 10-cu metrdə sağ 4 m, sol isə 10 m olmaqla iki qola ayrılır. Ümumi uzunluğu 24 m olan mağaranın dəhliz və salonlarında stalaqdit və stalaqmitlər müşahidə edilir. Divarları kalsit iynələri ilə örtülüdür. Mağarada aşkar edilmiş mədəni təbəqə onun qədim insanların məskəni olduğunu göstərir. Mağara 1983-cü ildə Ordubad və Şərur rayonu ərazilərində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı kəşf edilmişdir. Burada əmək tipli alətlər aşkarlanmışdır.

Kilit piri — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Kilit kəndindən cənubdada, təpənin üzərində ziyarətgah. Girişi şərqdəndir. Dördkünc formalı kiçik binadan ibarətdir. Divarında kiçik dördkünc formalı taxçalar var. Taxçalarda orta əsrlərə aid çıraqlar qoyulmuşdur. Pirin mərkəzi hissəsində bir qəbir var. Araşdırmalar zamanı pirin ətrafından orta əsrlərə aid keramika məmulatı aşkar olunmuşdur.

Kolin Beyker (ing. Colin Baker; 8 iyun 1943, London) — İngilis aktyoru. Ən çox 1984-ci və 1986-cı illər arasında «Doktor Kim» serialında altıncı Doktorun rolunda oynayan aktyor kimi tanınır.

Kolin Farel (ing. Colin Farrell; 31 may 1976[…], Dublin) — irland aktyor. == Həyatı == Kolin Farrell 1976-cı il Mayın 31-i İrlandiyanın Castleknock qəsəbəsində dünyaya gəlib. 1,78 m boyunda olan aktyorun 2 əkiz bacısı (Claudine və Catherine) və 1 qardaşı (Eamonn Jr) var. Atası İrlandiyalı futbolçu olan Eamon Farrellin və Rita Farrellin ən kiçik oğludur. Bacısı Claudine Colinin şəxsi köməkçisi olaraq işləyir. Təhsilinə Castleknock’dakı St. Briged’s National School’da başlayır və Castleknock College ve Gormanstown College’də bitirir. 1980-cı illərin sonundan 1990-cı illərin əvvəlinə qədər Castleknock Celtic’də futbolçu olaraq oynayır. Kolin atası kimi futbolçu olmaq istəsə də drama məktəbi olan Gaiety School of Acting’e girməsi onun fikrini dəyişdirir.

Kolin Fyert (ing. Colin Andrew Firth; 10 sentyabr 1960[…], Qreyshot[d], Hempşir[d]) — Britaniya teatr və kino aktyoru. 12 Oskara namizəd olan “The King’s Speech” (“ Kral danışır! ”) filmi 2010-cu ilin ən yaxşı filmi mükafatını, baş rol aktyoru Kolin Fört ilin ən yaxşı aktyoru, bu filmin rejissoru Tom Huper isə ən yaxşı rejissor nominasiyasında qalib oldular.

Azerbaycanfevral 1698, Arqayl-end-Büt[d] – 14 iyun 1746[…], Edinburq == Həyatı == 1698-ci ilin fevralında Kilmodanda anadan olub, 14 iyun 1746-cı ildə Edinburqda vəfat edib. İstedadlı Kolin 11 yaşında Qlazqo Universitetinə daxil olub. O 19 yaşında İsa Marischal Kollecində riyaziyyat professoru oldu. 1719-cu ildə Lanadakı Qəzəb Cəmiyyətinin üzvü seçildi. Bu zaman o, Nyutonla tanış oldu. Nyutonun məsləhəti ilə 1725-ci ildə Edinburq Universitetində riyaziyyat professoru təyin edildi. O, Leonard Eyler və Daniil Bernulli ilə birlikdə 1740-cı ildə Fransa Elmlər Akademiyasının gelgit hadisələri ilə bağlı açdığı esse müsabiqəsində qalib gəldi. Yakobinlər 1745-ci ildə Edinburqu mühasirəyə alıb şəhəri ələ keçirdikdən sonra İngiltərəyə qaçdı. Növbəti il ​​Edinburqa qayıtdı və bir neçə ay sonra xəstələndiyi üçün öldü. Maclaurin, 1720-ci ildə yazdığı Geometria Organica (Üzvi Həndəsə) və Ümumi Təhsilin Təsviri əsərində; O, Nyutonun “Təbiət fəlsəfəsinin riyaziyyatının prinsipləri” kitabındakı teoremlərə oxşar teoremlər irəli sürdü.

Kolin Farel (ing. Colin Farrell; 31 may 1976[…], Dublin) — irland aktyor. == Həyatı == Kolin Farrell 1976-cı il Mayın 31-i İrlandiyanın Castleknock qəsəbəsində dünyaya gəlib. 1,78 m boyunda olan aktyorun 2 əkiz bacısı (Claudine və Catherine) və 1 qardaşı (Eamonn Jr) var. Atası İrlandiyalı futbolçu olan Eamon Farrellin və Rita Farrellin ən kiçik oğludur. Bacısı Claudine Colinin şəxsi köməkçisi olaraq işləyir. Təhsilinə Castleknock’dakı St. Briged’s National School’da başlayır və Castleknock College ve Gormanstown College’də bitirir. 1980-cı illərin sonundan 1990-cı illərin əvvəlinə qədər Castleknock Celtic’də futbolçu olaraq oynayır. Kolin atası kimi futbolçu olmaq istəsə də drama məktəbi olan Gaiety School of Acting’e girməsi onun fikrini dəyişdirir.

Musabeyli Kilis ilinin sahə baxımından ən böyük ilçe sidir. Bölgədə Türklər, Ərəblər, Qaraçılar və kürdlər mövcuddur. Ayrıca Erməni mənşəli ailələr də vardır. Türklər 'in Anadolu' ya yerleşmelerinden əvvəl bölgə, böyük bir meşə sahəsi olaraq bilinməkdədir. Bu tarixdən sonra Murathöyügü adı ilə məskunlaşma vahidi halına gətirilmişdir. Ancaq, qəti olaraq quruluş tarixi məlum deyil. Adından da aydın olduğu kimi ilçe mərkəzi mound mövqesindədir. Zaman zaman edilən inşaat və iş qazıntıları əsnasında tarixi əsərlər bulunmaktadir. Bu tarixi qalıqların hititlər dövrünə aid olduğu sanılmaqdadır. 14 Aprel 1997 tarixində və 2768 saylı qərarla bölgə, Mədəniyyət və Təbiət Qoruma Qanunu lazımınca qoruma altına alınmış, ikinci və üçüncü dərəcədən arxeoloji sit sahəsi olaraq elan edilmişdir.

Nilin axarları — Xartum və Əsvan arasında Nil çayının altı axarından ibarət silsilə. Nil çayının ənənəvi nömrələnməsi aşağıdan yuxarıya, Əsvandan Xartuma doğru gedir. Nubiya birinci və dördüncü axarlar arasında yerləşir (digər mənbələrə görə, birinci və altıncı arasında). Aşağı (1-2 eşik) və Yuxarı olaraq bölünür. İkinci, üçüncü və dördüncü axarlar Nubiya dağlarının ərazisində, Nil çayının güclü şəkildə əyildiyi, kursunun istiqamətini dəfələrlə dəyişdirən dağlıq ərazidə yerləşir. Burada çay səhra-ərəb plitəsinin zirzəmisinin kristal süxurlarından keçir. Region seysmik aktivliklə səciyyələnir.

Kişin Şinoyama (篠山 紀信, Şinoyama Kişin, doğum adı Miçinobu Şinoyama; 3 dekabr 1940[…], Yodobaşi[d] – 4 yanvar 2024, Tokio) – Yaponiya fotoqrafı. O, Con Lennon və Yoko Ono üçün çəkdiyi fotolara görə tanınır. Yazıçı Yukio Mişima, müğənni Momoe Yamaquçi, aktrisa Rie Miyazava və kabuki aktyoru Bando Tamasaburo kimi müxtəlif tanınmış Yaponiya şəxslərinin fotolarını çəkmişdir. == Həyatı və karyerası == 1940-cı ildə Tokio şəhərində doğulmuşdur. Nihon Universitetinin İncəsənət Kollecinin fotoqrafiya kursunda təhsil aldıqdan sonra fotoqraf kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Reklam agentliklərinin birində işlədikdən sonra 1968-ci ildə frilanser fotoqraf olmuşdur. 1970-ci ildə Yukio Mişimanın istəyi ilə onun ölümündən öncə son fotolarını çəkmişdir. Con Lennon və Yoko Ononun öpüşmə anını əks etdirən fotosu cütlüyün 1980-ci ildə buraxılmış "Double Fantasy" albomunun üz qapağı olmuşdur. Jurnallar, albomlar və foto antologiyaların üzlükləri üçün dövrünün bir çox ulduzunun fotoları çəkmişdir. 1970-ci illərdə ortaya çıxmış "qekişa" (risk fotoqrafiyası) terminin müəllifi olmuşdur.

Kolin Marqaretta Makkalou (ing. Colleen Margaretta McCullough) — Avstraliya yazıçısı, məşhur “Tikanlıqda şərqi deyənlər” romanının müəllifi == Bioqrafiya == Colin Makkalou 1937-ci il iyunun 1-də Vellinqton şəhərində (Yeni Cənubi Uels) Ceyms və Laura Makkalounun ailəsində anadan olmuşdur. Colinin anası Yeni Zelandiyadan idi və onun əcdadları ölkənin yerli əhalisi olan maori xalqına məxsus olmuşdur. Colin Makkalounun ailəsi tez-tez müxtəlif yerlərə köçür, nəhayət onlarSidneydə məskunlaşır. Kolin Makkalou yaxşı təhsil almış və rəssamlıqla məşğul olmuş, hətta bir ara şeir yazmışdır. Valideynlərinin təsiri ilə o, gələcək peşəsi olaraq həkimliyi seçmişdir. Kolin Makkalou Sidney Universitetində neyropsixologiya ixtisası üzrə təhsil almışdır. Universiteti bitirdikdən sonra Royal North Shore Hospitalda işləmişdir. 1963-cü ildə o, Londona köçmüşdür. 1967-1976-cı illərdə Kolin Makkalou Yale Universitetinin Yale Tibb Məktəbində neyrobiologiya şöbəsində tədqiqat və tədris fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur.

Kolin Morqan (1 yanvar 1986) — Şimali İrlandiyalı aktyor. O, BBC-nin fantaziya serialı Merlin-də canlandırdığı Merlin (2008–2012) və Kennet Brana -ın Belfast filmində canlandırdığı Billy Clanton (2021) obrazları ilə məşhurlaşmışdır.