Lüğətlərdə axtarış.

Almaniya İctimai Yayım Təşkilatlarının Fəhlə İcması (alm. Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik Deutschland‎, ARD) — Almaniyada (1954-cü ildən) televiziya və radio proqramlarının mübadiləsini (1950-ci ildən) və 1-ci proqram üzrə yayımı həyata keçirən, hüquqi şəxs statusu olmayan təşkilat. == Maliyyələşdirmə == Dövlətlərin yayım təşkilatlarının maliyyələşdirilməsinin 86%-i əsasən "ARD ZDF Deutschlandradio Beitragsservice" təşkilatı tərəfindən bütün mülk sahiblərindən toplanan yayım haqqı hesabına gəlir, bundan sonra toplanan vəsait ARD arasında bölüşdürülür. ZDF və "Deutschlandradio", sonra artıq ARD daxilində BR, hr, SWR, WDR, NDR, Radio Bremen, SR, rbb, MDR və DW arasında bölünür.Onların maliyyələşdirilməsinin 2%-i ARD televiziya və radio kanallarında reklam vaxtının satışından əldə edilir. Televiziya mərkəzinin "Hessischer Rundfunk", Müşahidə Şurası və idarə heyəti yoxdur, bir idarəçi tərəfindən idarə olunur.

Árda (kv: /'arda/) — C. R. R. Tolkinin legendariumunda Yer kürəsinin adı, "Üzüklərin hökmdarında" və əlaqəli əsərlərdə bütün qeyd olunan yerləri özündə cəmləşdirən bir dünya, aləm. Faktiki olaraq bu Tolkinin icad etdiyi mifik tarixdə Yer planeti və günəş sistemidir. Ardada bir neçə dəniz və okean, Orta Dünya və Aman qitələri, İkinci Dövrdə mövcud olan nəhəng Númenor adası və Tolkinin qaralamalarında qeyd etdiyi digər torpaqlar yerləşirdi. == Ümumi məlumat == Arda Tolkinın kosmologiyasında Eä kainatının bir hissəsidir. O, Eä-nın qalan hissəsi kimi, Ainur Musiqisi vasitəsilə İlúvatarın övladları yəni elflər və insanlar üçün yaradılmışdır. Tolkin kosmologiyasında Günəş, Ay, ulduzlar və digər göy cisimləri bu planetin orbitində olduğundan, onlar da Ardanın bir hissəsi hesab olunur, ona görə də Arda bəzən “Günəş sistemi” kimi təxmin edilir. Göy cisimlərsiz bu Planetin özü isə Ambar və ya İmbar adlanır. Əvvəldən Arda yastı formasında idi, burada yerləşən qitələr nəhəng Ekkaya (kv. Ekkaia) və ya Vaya (kv. Váya; ing.

Arda Turan (türk. Arda Turan; 30 yanvar 1987, Fateh) — keçmiş türk futbolçu. == Həyatı == == Karyerası == === Klub karyerası === ==== Qalatasaray ==== Arda 12 yaşından Qalatasaray futbol məktəbinin üzvüdür. O, Qalatasaray PAF komandandasında dalbadal 4 il forma geyinmiş, 56 oyunda 11 qol vurmuşdur. George Hacinin məşqçiliyi dövründə 2004–2005 mövsümündə Türkiyə milli futbol komandasının heyətinə cəlb olunmuşdur, amma bu dövrdə uğurlu oyun nümayiş etdirə bilməmiş və təcrübə qazanması üçün Manisaspora icarəyə verilmişdir. Manisasporda keçirdiyi yarım mövsümdə əla oyun mümayiş etdirmiş, 2006–2007-ci il futbol mövsümündə yenidən Qalatasarayın heyətində çıxış etmişdir. Erik Geretsin başçılıq etdiyi klubun əsas heyətinə düşərək UEFA Çempionlar Liqasının 3-cü seçmə mərhələsində Mlada Boleslav klubuna qarşı oyunda iştirak etmiş, iki qola imza etmiş və bir məhsuldar ötürmə vermişdir. O dövrdən etibarən Qalatasaray heyətində yerini möhkəmlətmişdir. 2007–2008 futbol mövsümündə Karl-Heinz Feldkampın məşqçisi olduğu klubun əsas heyətində çıxış etmişdir. UEFA Çempionlar Liqasında Bordo və Liverpul klublarına qarşı keçirilən oyunlarda oynamış və UEFA tərəfindən bu oyunların ən yaxşı oyunçusu kimi dəyərləndirilmişdir.

Arda Gülər (25 fevral 2005, Altındağ ilçəsi, Ankara ili) — La Liqa klubu "Real Madrid" və Türkiyə milli komandasında çıxış edən Türkiyə futbolçusu. Yarımmüdafiə mövqeyində çıxış edir. Karyerasına "Fənərbaxça"da başlamışdır.Arda Gülər ilk qolunu 2024-cü il futbol üzrə Avropa çempionatının seçmə mərhələsi çərçivəsində 19 iyun 2023-cü ildə Samsun 19 May Stadionunda keçirilən Türkiyə-Uels matçında vurdu. 18 yaşlı Gülər bu qolla Türkiyə millisinin heyətində rəsmi oyunlarda qol vuran ən gənc futbolçu kimi türk futbol tarixinə düşüb. == Karyerası == === Gənclərbirliyi === Arda Gülər 25 fevral 2005-ci ildə Ankaranın Altındağ rayonunda anadan olub. Atası Ümid Gülər, anası isə Sərab Gülərdir. Futbola 9 yaşında şəhərinin Gənclərbirliyi komandasında başladı. Hələ 13 yaşında ikən "Gənclərbirliyi" Futbol Məktəbində istedadları ilə gündəmə gələn Arda bir çox liqa matçlarında meydana çıxdı və "iki yarımlıq" ləqəbini aldı. Arda ilk dəfə "Osmanlıspor" — "Gənclərbirliyi" U14 matçında başqa futbolçunu izləmək üçün tribunada olan Serhat Pekməzçinin diqqətini cəlb edib. Bu matçdan sonra Pəkməzçi Ardanın görüntülərindən ibarət DVD-ni Fənərbaxçanın idman direktoru Damien Comolli və prezident Əli Qoça göndərib.

Əli Məcid Arda (türk. Ali Macit Arda; d.1885, İstanbul, ö. 1967 İstanbul) —Türkiyədə müasir coğrafiyanın quruluşunu edən görkəmli elm adamlarından biri. == Həyatı == 1885-ci ildə İstanbulun Bakırköy ərazisində anadan olub.İlk təhsilini Hamidiye Bakırköy Liseyində,orta təhsilini Kabataş Liseyində,ali təhsilini Paris Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsi çoğrafiya bölməsində təhsil alıb.Pol Vidal de la Blachin təsiri altında Faiq Səbri Duran və Səlim Mənsur ilə birlikdə Fransız məktəbini və Vyanada Rittel -Ratzel məktəbində yetişən Həmid Sədi Selen ilə birlikdə Alman professor idarəsində qurulmuş olan coğrafiya fakültəsində məktəblərini fərqli təmsil edib. Əli Macit Arda hökumət tərəfindən Avropaya təhsilə göndərilən ilk tələbələrdən biridir.Təhsilini bitirib ölkəyə qayıdan illər Birinci Dünya Müharibəsi təsadüf ediyi üçün Ali Məcid cəhbəyə Qızıl Ayparaya göndərilir.Müharibə dövründə Ali Məcid Arda Darülfünun coğrafiya ofislərinə gətirildi.Müharibədən sonra Bəşəri Çoğrafiya Məktəbinin müdiri çalışmışdır.1952-ci ildə təqaüdçü olan Əli Məcid Arda 1967-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. == Fəaliyyəti == Əli Məcid Arda, İstanbul Liseyində coğrafiya müəllimi,Ali Müəllim Məktəbində müdir,Ankara Universiteti Siyasi Elmlər Fakültəsində müəllim,İstanbul Qız Müəllim Məktəbində müəllim,Türkiyə Respublikası Milli Təhsil Nazirliyində Yüksək Tedrisat Ümum İdarəsinin müdiri, 1937-1939-cu illərdə Heydərpaşa Liseyində Qalatasaray Liseyində coğrafiya müəllimi,Ali İqtisadiyyat və Ticarət Məktəbində professor çalışmışdır.

Arad (judets)

Ara (lat. Ara) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin tutuquşukimilər dəstəsinin tutuquşular fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Əlvan rəngli, pilləvarı quyruqlu, iri bədənli (uz. 100 sm-ədək, çəkisi 1600 q-a -dək) və iri dimdikli quşlardır. Çoxunun başının yanlarında tüksüz hissələr var. Rəngində cinsi dimorfizm yoxdur. 6 cinsi və 17 növü məlumdur. Əsl aranın 8 növü var. Mərkəzi və Cənubi Amerikanın tropik meşələrində yaşayır; bəzi növlərinin arealı çox məhduddur. Meyvə və toxumlarla, həmçinin bitkilərin vegetativ hissələri ilə qidalanır.

Ardi (fars. اردي‎) — İranın Ərdəbil ostanının Ərdəbil şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 216 nəfər yaşayır (54 ailə).

Arad (judets)

Arad judetsi (rum. Județul Arad) — Transilvaniya bölgəsində Rumıniya judetsi (Kirşanın tarixi ərazisi). == Əhalisi == 2011-ci ildə judetsin əhalisi 409 072 nəfər təşkil edirdi, əhalinin sıxlığı — 52,76 чел./km². Milli Statistika İnstitutuna siyahısına əsasən, 2016-cı ildə əhalinin sayı — 473 946 nəfər təşkil edirdi. == İnzibati bölgüsü == Judetsə 1 bələdiyyə, 9 şəhər və 68 komunna daxildir.

Arad (rum. Arad; mac. Arad; serb. Арад/Arad) - Rumıniyada Arad judetsinin paytaxt şəhəridir. Bölgə tarixi olaraq Krisana regionunda yerləşir və 20-ci əsrdə Banat bölgəsinin qonşuluğuna qədər genişləmişdi. Arad Qərbi Rumıniyada Timişora və Oradeyadan sonra üçüncü və 159 704 nəfərlik əhalisi ilə Rumıniyanın on ikinci ən böyük şəhəridir.

Arad şəhidləri (mac. Aradi vértanúk) — 1848–1849-cu illər Macarıstan inqilabı yatırıldıqdan sonra 6 oktyabr 1849-cu ildə Aradda edam edilən Macarıstan ordusunun 13 generalı. == Tarixi == Macarıstan inqilabı 1848-ci ildə başlamışdır. 1849-cu ilin yazında macar qoşunları Macarıstan krallığının bütün ərazisinə nəzarəti ələ keçirmiş, 14 apreldə dövlət məclisi Habsburq sülaləsini Macarıstan taxt-tacından məhrum edən və Macarıstanın müstəqilliyini elan edən fərman qəbul etmişdir. Layoş Koşut ölkənin dövlət başçısı elan edilmiş, lakin Rusiyanın müdaxiləsi ilə hər şeyi dəyişmişdir. 21 iyun 1849-cu ildə feldmarşal İvan Paskeviçin komandanlığı altında Rusiya ordusu Macarıstanın şərq rayonlarına soxulmuş, eyni zamanda Avstriyadan yeni hücum dalğaları başlamışdır. 10 – 11 avqust 1849-cu ildə Macarıstan hökuməti daha əvvəl diktator səlahiyyətlərini general Artur Görgeyə təhvil verərək istefa vermişdir. Koşut və yoldaşları Osmanlı imperiyasına köçmüşdür. 13 avqustda, Vilaqosda Görgey Macarıstan ordusunun təslim olduğunu elan etmiş və rus qoşunlarının mərhəmətinə təslim olmuşdur. 17 avqustda Arad, 26 avqustda Munkaç təslim edilmişdir.

İtshak Arad (ivr. ‏יצחק ארד‏‎; 11 noyabr 1926, Şvençyönis[d], Vilno voyevodluğu[d] – 6 may 2021) — İsrail tarixçisi, yazıçısı və hərbçisi. O həmçinin, 1972–1993-cü illərdə Yad Vaşemin direktoru olmuş və Holokost tarixi üzrə ixtisaslaşmışdır. Arad 11 noyabr 1926-cı ildə indiki Litvanın Şvençyönis şəhərində anadan olmuşdur. Onun əsl adı İsçak Rudniçkidir, lakin sonradan ivrit mənşəli Arad soyadını götürmüşdür. O, İkinci Dünya müharibəsində partizan olmuş və Tolya olaraq tanınırdı. == Seçilmiş əsərləri == The partisan: From the Valley of Death to Mount Zion (1979) Ghetto in flames: The Struggle and Destruction of the Jews in Vilna in the Holocaust (1980) Belzec, Sobibor, Treblinka: The Operation Reinhard death camps (1987) ISBN 0-253-21305-3 The Holocaust in the Soviet Union (2009), University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-2059-1 In the Shadow of the Red Banner (2010), Gefen Publishing House. ISBN 978-965-229-487-6 ארד, יצחק. זה קרה בפלנטה שלנו: מוסר ודילמות קיומיות בקרב יהודים במציאות השואה (ivrit).

Zvi Arad (צבי ארד, 16 aprel 1942, Petah-Tikva, Mərkəz dairəsi – 4 fevral 2018, Petah-Tikva, Mərkəz dairəsi) — İsrailli riyaziyyatçı idi. Bar-İlan Universitetinin vitse-prezidenti və Netanya Akademi Kollecinin prezidenti vəzifələrində işləmişdir. == Həyatı və karyerası == Zvi Arad akademik təhsilinə Bar-İlan Universitetinin Riyaziyyat fakültəsində başlayıb. O, 1964-cü ildə ilk dərəcəsini alıb, orduda xidmət etdikdən sonra ikinci və üçüncü dərəcələrini tamamlamaq üçün Tel-Əviv Universitetinin Riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdur. == Nəşr olunmuş əsərlər == Zvi Arad həmkarı professor Marsel Herzoqla birlikdə Springer-Verlag tərəfindən nəşr olunan "Conjugacy Classes Products"ı adlı əsəri yazdı. Kitab riyazi nəzəriyyənin qurulmasını asanlaşdırdı və bu gün Cədvəl Cəbrləri kimi tanınan mücərrəd cəbrin bir hissəsini təşkil edən riyaziyyatın mərkəzi sahələrinə əlavə edildi; qrafik nəzəriyyəsi, cəbr birləşmələri və nəzəriyyə təqdimatı kimi sahələrdə istifadə olunur. Arad cədvəlli cəbrlə bağlı daha iki kitab yazdı. 2000-ci ildə onun kitabı American Mathematical Society Memuirs seriyasında, 2002-ci ilin yanvarında isə Springer tərəfindən cədvəlli cəbrlərə dair daha bir beynəlxalq kitab nəşr olundu. Arad Müasir Riyaziyyatın 402-ci cildinin redaktoru idi. İsrailli riyaziyyatçı Zvi Arad 4 fevral 2018-ci ildə İsrailin Petah Tikva şəhərində 75 yaşında vəfat edib.

Ara, və ya Arag- Butanda istifadə olunan ənənəvi spirtli içki.Ara düyü, qarğıdalı, darı və ya buğdadan hazırlanır və ya fermentləşdirilmiş və ya möhkəm ola bilər. İçki, adətən, şəffaf, yaxud ağ rəngdədir. == İstehsalat == Ara daha çox fərdi yaşayış evi və ya fermer təsərrüfatlarında düyü və ya qarğıdalıdan hazırlanır.Ara və ya fermentləşdirilmiş və ya möhkəm ola bilər və Butanda qanuni özəl istehsal və istehlak olunur.Ara istehsalı hər iki metod və keyfiyyətinə görə tənzimlənir və onun Butanda satışı qadağandır.Əvvəllər fiziki şəxslərə icazə verilmədiyinə baxmayaraq, dükançılar vasitəsilə ara satılıb və hökumətin sərt repressiyaları ilə üzləşiblər.Ancaq, bir halda ki, (çünki,) ara böyük gəlir gətirir, nə qədər qarğıdalıdan başqa məhsullardan istifadə edilir, fermerlər onun istehsalını və satışını leqallaşdırmağı tələb etməyə başladılar.Hökumət, bu arada , alkoqol istehlak spirtli içkilər və onların satışının tənzimlənməsi üçün vergilərin artırılması vasitəsilə mane olurdu. Правительство, тем временем, намерено препятствует чрезмерному потреблению алкоголя посредством увеличения налогов на спиртные напитки и регулирования их продажи.Ara həmçinin dini hədəflərdə , xüsusilə şərq Butanında, Allahlara hədiyyə edilir.Uşaqlar aranı şüşə butulkalrda tez-tez daşıyırlar, çünki Butanda hesab edirlər ki, bu içkinin qoxusu ilanları qaçıracaq. == İstifadə == Aranı, bir qayda olaraq, ilıq içirlər. Onu yüngül qəlyanaltılarla (paşot yumurtası, kərə yağı, ) qarışıqsız verirlər.

Ara Gülər (16 avqust 1928[…], Bəyoğlu, Konstantinopol – 17 oktyabr 2018, İstanbul) Türkiyə ermənilərindən olan fotoqraf, foto müxbiri və yazıçı. == Həyatı == 1928-ci ildə Bəyoğluda, İstanbulda anadan olmuşdur. Uşaqkən kinodan çox təsirlənmişdir. 1951-ci ildə Getronagan Erməni Liseyindən məzun olmuşdur. Liseydə ikən film studiyalarında kinonun hər sahəsində çalışmışdır. Muhsin Ərtoğrulun yanında teatr və aktyorluq təhsili almağa başlamışdır. Məqsədi rejissor və ya oyun yazarı olmaq idi. 1950-ci ildə Yeni İstanbul qəzetində jurnalistliyə başladı. Bu illərdə Erməni qəzet və ədəbiyyat jurnallarında hekayələri nəşr olundu. Eyni zamanda İstanbul Universitetində İqtisadiyyat Fakültəsinə davam edirdi.

Ara beyin - lat. diencephalon iki hissəyə bölünür: Arxa hissə - görmə beyin ya görmə qabarları nahiyəsi - lat. thalamencephalon; Ventral hissə - görmə qabaraltı - lat. hypothalamus, əslində görmə qabaraltının dal-qoxu hissəsi (məməciyəbənzər cisimlər - lat. corpora mamillaria və xüsusi görmə qabaraltı nahiyə - lat. regio subthalamica).Görmə beyin filogenez cəhətcə yeni törəmədir və afferent (hissi) yolların ara mərkəzidir; görmə qabaraltı isə qədim törəmədir və vəzifəsinə görə ali vegetativ mərkəzdir. Ara beyin boşluğunun qalığını üçüncü mədəcik - lat. ventriculus tertius təşkil edir. == İstinadlar == == Mənbələr == Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, III cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı - 1982 Atlas of Human Cardiac Anatomy - Endoscopic views of beating hearts - Cardiac anatomy Р. Д. Синельников.

Qarnıyarıq dağı və ya Ara dağı (erm. Արա լեռ, translit. Ara ler) — Ermənistan ərazisində yerləşən sönmüş vulkan. Zirvə hazırda Ara olaraq adlandırılır. İnzibati baxımından Araqacotn mərzi ərazisində, Kotayk mərzi ilə sərhəddə yerləşir. Zirvə Zəngiçay və Abaransuçay arasında qərarlaşır. Vulkanik zirvənin hündürlüyü 2577 metrə bərabərdir. Vulkan halqaya bənzər kraterə malik olub, düz olmayan konusludur. Dağda faydalı qazıntılardan adnezitobazalt və andezit mövcuddur. == Flora == Qarnıyarıq dağını yerləşdiyi ərazi yarımsəhra iqliminə malikdir.

Azərbaycanda o cümlədən Naxçıvanda oynanılan oyunlardan biri. Ciddi tamaşanın arasında tamaşaçıların gülüb əylənməsi məqsədilə oynanılan qısa, məzəli oyun (bəzən haşiyə oyunu da deyirlər) və ya ayrı-ayrı oyunçular ifa etdikləri zarafatyana deyişməyə verilən ad və ümumiyyətlə el içində “meydan küçə oyunu” anlamında işlənən deyimlərdən biri.Bəzən aralda da deyirlər. == Ədəbiyyat == Elçin Aslanov. El-oba oyunu xalq tamaşası. Bakı, İşıq, 1984, 275 s.

Ara sözlər — danışanın ifadə etdiyi fikrə münasibətini bildirən sözlər. Məsələn: Şairdir, görünür, düz ilqarı var. (Səməd Vurğun) Bəlkə, bu yerlərə bir də gəlmədim, Duman, salamat qal, çən salamat qal. (Məmməd Araz) Ara sözlər ifadə formasına görə söz, söz birləşməsi və cümlə şəklində olur. == İfadə forması == === Söz şəklində === Bəlkə, əlbəttə, doğrusu, bircə, zənnimcə, məncə, yəqin, heyif, müxtəsər, əsasən və s. Yəqin, sən də getməlisən. Elşən, əsasən, doğru məlumat verdi. Müxtəsər, bu işi qurtarmalıyıq. Vüqar, zənnimcə, daha düzələr. === Söz birləşməsi şəklində === Sözün düzü, mən bilən, sən bilən, mənim fikrimcə, bir sözlə və s.

Arilena Ara (17 iyul 1998 və ya 17 iyul 1996, Şkoder) — Albaniya müğənnisi. Arilena vətəni Albaniyada 2012-ci ildə X Factor musiqi yarışmasındakı iştirakından sonra şöhrət qazanmışdır. O, 2019-cu ilin dekabr ayında ifa etdiyi "Shaj" (azərb. Lənət‎) mahnısı ilə Albaniyanın Festivali i Këngës mahnı yarışmasında iştirak edərək qələbə qazanmışdır. Həmin mahnı ilə ifaçı Albaniyanı Niderlandın Rotterdam şəhərində keçirilən 2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edəcək. == Bioqrafiyası == Arilena Ara 1998-ci ilin iyul ayında Albaniyanın Şkoder şəhərində anadan olmuşdur. O ilk öncə Gjeniu i Vogël uşaqlar üçün məharət yarışmasında iştirak etmiş və nəticədə üçüncü yerə layiq görülmüşdür. Atasının vəfatının ardınca Arilena 2012-ci ilin oktyabr ayından 2013-cü ilin mart ayınadək Albaniyanın X Factor musiqi yarışmasına iştirak etmişdir. Yarışmanın finalına yüksəlməyə nail olan Arilena nəticədə qalibiyyət əldə etmişdir. Bunun ardınca ifaçı "Dance With Me" yarışmasında iştirak etmişdir.

Hind elevzinəsi (lat. Eleusine indica) — elevzinə cinsinə aid bitki növü.

Go Ara (kor. 고아라; 11 fevral 1990) — Cənubi Koreyalı aktrisa və modeldir. Ən çox "Sharp (2003)", "Toping to the Earth (2009)", "Reply 1994 (2013)", "You're All Surrounded (2014)", Hvaran (serial), "Black (2017)", "Ms. Hammurabi (2018)", "Haechi (2019)" və "Do Do Sol Sol La La Sol (2020)" seriallarındakı rolları ilə tanınır. == Həyatı == Qo, Cənubi Qyonsan (Gyeongsang), Cincu, Cənubi Koreyada anadan olub. Gənc yaşlarında, atası əsgər olduğu üçün daim Koreyanı gəzirdi. Orta məktəbdə oxuyanda bir dostu ona SM Entertainment istedad agentliyinə qatılmağı tövsiyə etdi. 2003-cü ildə SM Entertainment Teen Model Yarışmasının qalibi oldu. == Karyera == === 2003–2012: Başlanğıc və artan populyarlıq === Qo, 2003-cü ildə KBS yeniyetmə dramı Sharp-da qadın baş rolu Lee Ok-rim-i oynamaq üçün seçildi. İddialı və özünə güvənən orta məktəbli bir qız rolu, ani ulduzluğa səbəb oldu.

Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası — Heydər Əliyevin təşəbbüsü və Nazirlər Kabinetinin 1996-cı il 15 iyul tarixli qərarı ilə Bakı Dəniz Yolları Məktəbinin bazasında Azərbaycan təhsilinin yeni istiqaməti kimi ali təhsilli dənizçi kadrlar hazırlayan, dövlət ali təhsil müəssisəsi.Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin (ASCO) strukturuna daxildir. Nazirlər Kabinetinin 19 may 2016-cı il tarixli, 197 nömrəli qərarı ilə Elm və Təhsil Nazirliyinin Dəniz Balıq Sənayesi Kolleci “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin tabeliyinə verilib və Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası nəzdində Dənizçilik Kolleci adlandırılıb. == Haqqında == Heydər Əliyevin təşəbbüsü və Nazirlər Kabinetinin 1996-cı il 15 iyul tarixli qərarı ilə Bakı Dəniz Yolları Məktəbinin bazasında Azərbaycan təhsilinin yeni istiqaməti kimi ali təhsilli dənizçi kadrlar hazırlayan Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası yaradıldı.Diplomu dünyanın 170-dən çox ölkəsi tərəfindən tanınan Akademiya bu gün Beynəlxalq Dənizçilik Ali Məktəbləri Assosiasiyasının, Sankt-Peterburq şəhərindəki admiral S.O.Makarov adına Dövlət Dəniz və Çay Donanması Universiteti yanında fəaliyyət göstərən MDB ölkələrinin dənizçilik ali məktəblərinin Tədris-Metodiki Şurasının üzvüdür, Xəzəryanı dövlətlərin Ali Məktəbləri Assosiasiyasının fəal iştirakçısı və dünyanın 11 ölkəsinin 18 universiteti ilə ikitərəfli əməkdaşlıq edən ali təhsil müəssisəsidir.Akademiya Rusiyanın admiral S.O. Makarov adına Dövlət Dəniz və Çay Donanması Universiteti, Həştərxan Dövlət Texniki Universiteti, F.F. Uşakov adına Novorossiysk Dövlət Dəniz Universiteti, Nevelski adına Dövlət Dəniz Universiteti, Polşanın Şetsin Dəniz Akademiyası, Latviya Dəniz Akademiyası, Estoniya Dəniz Akademiyası TTU, Çernoqoriyanın Monteneqro Dövlət Universiteti, Bolqarıstanın Varna Texniki Universiteti, Ukraynanın Admiral Makarov adına Milli Gəmiqayırma Universiteti, Getman Petr Konaşeviç-Saqaydaçnı adına Kiyev Dövlət Su Nəqliyyatı Akademiyası, Odessa Milli Dəniz Universiteti, Qazaxıstanın Ş. Esenov adına Kaspiysk Dövlət Texnologiya və Mühəndislik Universiteti, Gürcüstanın Batumi Dəniz Akademiyası və Batumi Naviqasiya Tədris Universiteti, Litvanın Klaypeda Universiteti, Türkiyənin İstanbul Texniki Universiteti kimi Ali Təhsil Müəssisələri ilə aktiv əməkdaşlıq edir. Eyni zamanda, ADDA Litvanın İnformacine Raida və Türkiyənin “Turksen Eğitim Ltd” beynəlxalq şirkətləri ilə sıx əlaqələr qurub. Akademiya 2002-ci ilin oktyabrından etibarən davamlı olaraq dənizçi mütəxəssislərin hazırlanması sahəsində keyfiyyətin menecmenti sistemi üzrə İSO 9001:2000 Beynəlxalq standartı ilə işləyib və 2010-cu ildən Akademiyada İSO 9001:2008 keyfiyyətin menecmenti sistemi tətbiq edilib. 2018-ci ilin fevral ayından Akademiya keyfiyyətin menecmenti sisteminin İSO 9001:2015 standartının yeni sertifikatı ilə işləyir.2016-cı ilin fevralından dünyanın nüfuzlu təsnifat cəmiyyətlərindən olan Amerika Gəmiçilik Bürosunun (ABŞ) TTM-də apardığı beynəlxalq auditin nəticələri əsasında ABŞ-nin “Tədris müəssisələrinin və təlim kurslarının sertifikatlaşdırılması üzrə standartları”na uyğunluğu təsdiqlənib və beləcə Akademiya 2016-cı ildə ABŞ-nin uyğunluq sertifikatını əldə edib. == Tarixi == === Çar Rusiyasi və AXC dövrü === Azərbaycanda dənizçi kadrların hazırlanmasına 1881-ci ilin noyabrından başlanılmışdır. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivində Bakı şəhər başçısının Qafqaz baş idarə rəisinə Bakıda 21 noyabr 1881-ci ildə Dənizçilik siniflərinin açılması barədə məlumatı vardır. Həmin illər Bakı dənizçilik siniflərində oxuyanların əksəriyyəti dənizdə işləyənlər idi. 1896-cı ildə dənizçilik sinifləri nəzdində mexanika kursu (sonralar gəmi mexanikləri məktəbi) açıldı.