Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • TAŞIT

    (-tı) nəqliyyat, nəqliyyat vasitələri; taşıt uçağı – sərnişin təyyarəsi; uzay taşıtları – kosmik gəmilər nəqliyyat

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • тащить

    тащу, тащишь; тащенный; -щен, -а, -о; нсв. см. тж. тащиться 1) кого-что Перемещать, передвигать с усилием, не отрывая от поверхности чего-л.; волочить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТАЩИТЬ

    ...çıxarmaq; 4. dan. oğurlamaq, aparmaq; ◊ еле (едва, насилу) ноги тащит ayaqları dalınca güclə gəlir; клещами тащить (слово, ответ, признание) из кого

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАЩИТЬ

    1 – 1. çəkmək, sürümək, çəkib sürümək; 2.daşımaq, aparmaq, gətirmək; 3. çıxartmaq; 4.oğurlamaq, aparmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАЩИТЬ

    несов. 1. тухун. 2. гъун. 3. чIугун; галчIурун; галчIурна (галчIуриз-галчIуриз) тухун. 4. гваз къекъуьн; гваз фин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • клещами тащить

    Клещами тащить (вытягивать) из кого Вынуждать говорить, отвечать. Слова, ответ, признание клещами из него тащить надо.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тащить на аркане

    кого Вести насильно, принуждать к чему-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТЕШИТЬ

    несов. рикI аладрун; кефи ачухрун; машгъулрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТУШИТЬ₀

    несов. 1. хкадрун; хъуьткъуьрун (цIай, экв). 2. пер. басмишун, басмишна акъвазрун (мес. хъел, гьевес)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТУШИТЬ₁

    несов. вичин бугъадал чурун, бугъламишун (як, емишар)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TA:LIT

    ta:lıt eləməx’: (Mingəçevir, Şəki) rişxənd eləmək. – Özq: ta:lıt elə, mənnən işin olmasın. – Eşşəyə minəndə uşaxlar ta:lıt eliyir (Şəki)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TAKSİT

    (-ti) taksitle satış – kreditlə satış

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • TASİƏ

    ə. 1) doqquzuncu; 2) doqquzuncu qız (övlad)

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ТАЪСИР

    ...-да; -ар, -ри, -ра сада масадаз жуван къанажагьдалди ийидай эсер. * таъсир авун [гун] гл., ни-куь низ-квез сада масадаз жуван къанажагьдалди эсер а

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТУШИТЬ

    ТУШИТЬ I несов. 1. söndürmək, keçirmək; 2. məc. yatırmaq; тушить гнев acığını yatırtmaq; 3. məc. yol verməmək, mane olmaq, boğmaq. ТУШИТЬ II несов. pö

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TACIT

    adj 1. sözlə ifadə edilməyən; nəzərdə tutulan; 2. dinməz, danışmaz; to have a ~ understanding with smb

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ТАЪСИБ

    ...къанажагьдалди ийидай эсер. - Аллагьди хуьрай, ихьтин диндин таъсиб гвайбур далудихъ галай чаз квекай кичӀе жеда, лагъана... алишверишчиди. А.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТЕШИТЬ

    1. əyləndirmək, 2.məmnun etmək, razı salmaq, kefini açmaq, könlünü açmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • таъсир

    влияние, воздействие; впечатление; эффект : таъсир авун - оказывать действие, влиять, воздействовать (на кого-что-л.); производить впечатление; и ктаб

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАЛИТ

    köhn. yarış, yarışma.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАЪСИБ

    1. qeyd, fikir, qayğı, əndişə; 2. təəssüb, qeyrət, namus; таъсиб чӀугун a) qeydinə qalmaq (qeydini çəkmək), qayğısını çəkmək, fikrini çəkmək, dərdinə

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАЪСИР

    təsir; əsər; таъсир авун a) təsir etmək, təsir göstərmək, əsər etmək, nüfuz etmək; b) mütəəssir etmək, çox təsir etmək, toxunmaq, həyəcanlandırmaq; ri

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТУШИТЬ

    1. söndürmək, keçirmək; 2. yatırmaq; 3. yol verməmək, mane olmaq, boğmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЕШИТЬ

    несов. 1. əyləndirmək; 2. məmnun etmək, razı salmaq, kefini açmaq, könlünü almaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • тушить

    I тушу, тушишь; тушенный; -шен, -а, -о; нсв. см. тж. тушиться, тушение что 1) (св. - затушить, потушить, утушить) Прекращать горение чего-л.; гасить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тешить

    ...-шишь; нсв. кого-что 1) разг. Забавлять, развлекать, веселить. Тешить гостей, ребёнка. Тешить народ представлением, пляской. * Недолго тешил нас обма

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • FÜLƏMƏK

    1. дуть, дунуть, задувать; 2. гасить, тушить;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÜFLƏMƏK

    1. дуть, дунуть, задувать; 2. гасить, тушить;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÜFÜRMƏK

    1. дуть, дунуть, задувать; 2. гасить, тушить;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DASİT

    is. [lat.] Maqmatik süxur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ВТАЩИТЬ

    çəkib gətirmək (içəri), içəri sürmək, sürüyüb gətirmək (içəri)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАСИТЬ

    1. Söndürmək, keçirmək; 2. Ləğv etmək, ödəmək; 3. Boğmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАШИТЬ

    1. Tikmək; 2. Üstdən tikmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТАЩИТЬ

    1. sürümək, sürüyüb aparmaq; 2. aparmaq, çəkmək, götürmək; 3. çıxartmaq, dartıb çıxartmaq; 4. oğurlamaq, çırpışdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАСИТЬ

    несов. разг. яцIу ванцелди рахун (ва я мани лугьун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВТАЩИТЬ

    къениз чIугун, чIугун, тухун, хутахун (къениз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГАСИТЬ

    ...амал аламукь тийирвал авун (мес. печать гьалчуналди маркаяр). ♦ гасить известь хам киреж яд илична гьазурун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАШИТЬ

    1. цун, цвана кIевирун. 2. хцун, хцвана расун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • dasit

    dasit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • СТАЩИТЬ

    1. тухун. 2. ялна алудун. 3. разг. чуьнуьхун, тухун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГАСИТЬ

    несов. 1. söndürmək, keçirmək; гасить огонь odu söndürmək; гасить лампу lampanı keçirmək; 2. məc. ləğv etmək, ödəmək; гасить старые долги köhnə borcla

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DASİT

    lat. Dacia – Dakiya

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • УТАЩИТЬ

    сов. dan. 1. aparmaq, götürüb aparmaq, sürüyüb aparmaq; 2. zorla aparmaq; 3. oğurlamaq, çırpışdırmaq; xəlvəti götürmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТАЩИТЬ

    ...sürüyüb yığmaq (bir yerə); 2. dan. aparmaq; 3. çəkmək, götürmək; стащить одеяло с сонного yuxulunun üstündən yorğanı çəkmək; 4. çıxartmaq; dartıb çıx

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАШИТЬ

    сов. 1. tikmək; 2. üstdən tikmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УТАЩИТЬ

    разг. 1. тухун; галчIурна тухун; хутахун. 2. чинеба тухун, чуьнуьхун, чуьнуьхна тухун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАШИТЬ

    сов. 1. tikmək, calamaq; 2. yamaq vurmaq, yamaqlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВТАЩИТЬ

    сов. çəkib gətirmək (içəri), içəri sürümək, sürüyüb gətirmək (içəri)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАСИТЬ

    несов. bas səslə oxumaq, yoğun səslə danışmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VASİT

    ə. ortada olan; iki şeyin, iki adamın arasındakı

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • KASIT

    qəsd, məqsəd

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • BASİT

    bəsit

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • DASİT

    сущ. геол. дацит (магматическая горная порода)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • НАШИТЬ

    1. цун, винелай эцигун (мес. цвана жибин). 2. кутун, цун (са затIунин винел са затI; мес. дуьгмеяр цун, кутун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • таить

    таю, таишь; нсв. что 1) (св. - утаить) Держать втайне, скрывать, не обнаруживать. Таить злобу на кого-л. Таить обиду. Таить своё горе. Таить в (на) ду

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТАИТЬ

    ...etiraf etmək lazımdır; düzünü demək lazımdır; gizlətmək nə lazım; таить в себе olmaq, daxilində olmaq, ehtiva etmək; любое дело может таить в себе тр

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАИТЬ

    gizləmək, gizli saxlamaq, gizli tutmaq, üzə (büruzə) verməmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАИТЬ

    несов. 1. чуьнуьхун, рикIе хуьн, рикIе чуьнуьхун; таить свою грусть жуван пашманвал (гъам, хажалат) чуьнуьхун, рикIе хуьн. 2. аваз хьун, кваз хьун; не

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SÜRÜMƏK

    волочить, тащить, тянуть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜRÜTLƏMƏK

    волочить, тащить волоком

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТАДИЗ-ТАДИЗ

    zərf tələsə-tələsə, tez-tez, tələm-tələsik; tez, cəld, tələsik.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАДИЗ-ТАДИЗ

    adv. readily, promptly, quickly, fast, speedily, apace; amain, in short order, in short.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • тадиз-тадиз

    (нареч.) - быстро; наспех.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • TAQƏT

    сила, мочь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TACİR

    купец, коммерсант

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TAQIM

    is. köhn. 1. bax vzvod. Uzunboylu, sarıbənizli, alagözlü taqım komandiri taqımı fişənglə təchiz edirdi. H.Nəzərli. Hacıyev taqım komandiri idi. Neçə a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAQƏT

    ...Çəmənzəminli. Qışın taqəti yoxdur; Döyüşməyə baharla. R.Rza. □ Taqət qalmamaq – bax taqətdən düşmək. Artıq [Qurbanın] dizlərində taqət, vücudunda qüv

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAHİR

    is. [ər.] köhn. Təmiz, pak

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TACİR

    ...manat maaşla qulluq edirdim. S.Hüseyn. [Sultan bəy:] Səni bir tacir oğlana verirəm ki, həmi cavan, həmi pullu, həmi mallı… Ü.Hacıbəyov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TACİK

    is. Tacikistanın əsas əhalisini təşkil edən irandilli xalq və bu xalqa mənsub adam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TABUT

    is. [ər.] Cənazəni qoymaq üçün iri qutu. Mehralı bəyin tabutunu xanlıq imarətinin bağına qoymuşdular

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TABSIZ

    sif. Gücsüz, taqətsiz, qüvvətsiz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TACİK

    1. таджик; 2. таджикский;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TABİL

    ilin ziyası, elin işığı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ТАЧАТЬ

    несов. цун; бахи атIун, цвал авун; тачать сапоги чекмеяр цун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TABUT

    гроб, саркофаг

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TACİB

    yerdəyişmə; calama; müavin; vəzir

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • TACİD

    "Tacəddin" adının kiçiltmə və əzizləmə forması

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • TACİK

    qorxaq, aciz, rəiyyət (Tacik dilində taclar araqçın gəzdirənlər deməkdir).

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • TACİR

    ticarətlə məşğul olan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • TABSIZ

    слабый, тщедушный, бессильный, изнеможенный, лишенный выносливости

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜRÜKLƏMƏK

    1. тащить, волочить, проволакивать; 2. втягивать, вовлекать, вовлечь;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • по-бурлацки

    см. бурлак; нареч. По-бурлацки тащить лодки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SÜRÜYƏ-SÜRÜYƏ

    нареч. волоком, волоча. Sürüyə-sürüyə aparmaq тащить волоком

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜRÜKLƏTMƏK

    глаг. понуд. kimə nəyi заставить кого волочить, тащить, тянуть что, кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜRÜTDÜRMƏK

    глаг. понуд. kimə nəyi, kimi просить, заставить кого тащить, волочить кого, что

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • подволакивать

    ...тж. подволакиваться 1) к подволочь и подволочить. 2) Волоча, тащить (ногу, ноги) Подволакивая ноги.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SÜRÜKLƏMƏK

    ...kəlməsidir, ondan sürük, sonra isə sürüklə kəlməsi yaranıb, “тащить” mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • галчӀурун

    (-из, -на, -а) - 1. волочить, тащить (кого-что-л.). 2. (перен.) тянуть, затягивать (дело).|| пад галчӀуриз фин - ковылять, ходить, хромая, припадая на

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • лежмя

    нареч.; нар.-разг. В лежачем положении, лёжа. Тащить бочку лежмя. Лежмя лежать о ком-лежмя (лежать долго, не имея сил встать, подняться).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тяжеленный

    -ая, -ое.; разг. Очень тяжёлый. Какой тяжеленный чемодан! Тащит тяжеленную пачку книг. Шкаф тяжеленный, с места не сдвинуть! Одним рывком поднял тяжел

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тащиться

    I см. тащить; -ится; страд. II тащусь, тащишься; нсв. 1) Тянуться по земле; волочиться. Подол тащится по полу. У вас шарф тащится! 2) с чего жарг. Пол

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • трос

    ...волокна или из стальной проволоки. Буксирный трос. Смолёный трос. Тащить на тросе.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подпрячься

    ...-лось; св. см. тж. подпрягаться Впрячься добавочно, с целью помочь тащить что-л. Я молча подпрягся в пулемётную тележку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КЛЕЩИ

    ед. нет 1. kəlbətin; qısqac; 2. maşa; ◊ клещами тащить (вытягивать) (слово, ответ) из кого (sözü, cavabı) kəlbətinlə çəkmək; клещами не вытянешь (не в

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • волоком

    I нареч. 1) По поверхности земли, пола и т.п. Тащить лодку волоком. Волочить брёвна волоком. 2) Силой, насильно. Не пойдёшь сам - волоком поволоку. II

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пущать

    ...нар.-разг. = пускать Смотри-ка, слезу пущает. Не пущай их во двор! Тащить и не пущать (официально разрешая, на самом деле запретить).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SÜRÜMƏK

    глаг. 1. волочь, волочить, таскать, тащить: 1) перемещать, передвигать с усилием, волоком, не отрывая от поверхности чего-л. Qayığı sahilə sürümək вол

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • подпрячь

    ...св. см. тж. подпрягать, подпрягаться Впрячь добавочно, с целью помочь тащить что-л. Подпрячь пристяжную. Подпрячь в упряжку ещё двух собак.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • буксир

    ...(барж, плотов и т.п.) Спасательный буксир. 2) Трос для буксировки чего-л. Тащить на буксире баржу. Брать на буксир.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • аркан

    ...неприятеля. Ловить арканом лошадей, оленей. Накинуть всаднику аркан на шею. - тащить на аркане

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • силою

    I см. сила; в зн. нареч. Насильно; против воли, желания. Тащить силою куда-л. Увезти силою. Силою заставить. II см. сила чего в зн. предлога Из-за чег

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • повинность

    ...которую возлагают на кого-л. и которую необходимо исполнить. Привык тащить на себе все повинности. Для тебя раз плюнуть, а для меня - скучнейшая пови

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • за шкирку брать

    ...заднюю часть ворота или за загривок животного. Поймать мальчишку за ш. Тащить кота за ш. 2) Ставить (поставить) в безвыходное положение, принуждать к

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • клещи

    ...(противника) с двух сторон. Попасть, взять в клещи. • - клещами тащить - клещами не вытянешь II клещи -ей; мн.; см. клещи II

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оба

    ...предметов) Стояли двое, оба с портфелями. Обе дочери студентки. Тащить сумку обеими руками. Дважды был ранен, оба раза тяжело. Обоим было интересно.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • неправдоподобный

    ...случившегося. Показания потерпевшего неправдоподобны. 2) Необычный, чрезвычайный. Тащить кого-л. с неправдоподобной силой. Обставить помещение с непр

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • туша

    ...туша. Отрезать кусок мяса от туши. 2) Тело крупного животного. Тащить тушу убитого кабана. Туша лося. Рухнуть всей тушей. 3) пренебр. О большом и туч

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SÜRÜKLƏMƏK

    глаг. 1. волочить (тащить, тянуть, передвигать, не отрывая от земли, от чего-л.). Şeyləri bir az qaldır, sürükləmə (sürümə) вещи приподними, не волочи

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • тягать

    ...-аешь; нсв. см. тж. тягаться кого-что разг.-сниж. 1) Тянуть, тащить. Электровоз до сотни тонн тягает. Не тягай куклу по полу! Зачем ты его за волосы

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • волочить

    ...-чён, -чена -чено; нсв. см. тж. волочение, волочильный кого-что 1) Тащить, тянуть за собой волоком. Волочить мешок по земле. Волочить на верёвке щенк

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • проволочь

    ...проволакивать, проволакиваться 1) а) что Протащить (обычно волоком); тащить какое-л. время. Проволочь одеяло по полу. Проволокла на себе рюкзак всю д

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • потащить

    -тащу, -тащишь; св. кого-что 1) а) Начать тащить. Потащить лодку к берегу. Потащить верёвку к себе. Потащить ребёнка на руках. Потащить за руки кого-л

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тележка

    ...тележка. Двухколёсная тележка. Катить, толкать перед собой тележку. Тащить в гору тяжёлую тележку. * Вагон и маленькая тележка. (погов.; очень много,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • GERİ

    ...отступить; 2. отстраняться, отстраниться; geri çəkmək тянуть назад: 1. тащить в обратном направлении 2. задерживать развитие

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • воз

    ...т.п.) с кладью. Воз с дровами, с сеном. Ехать на возу. Воз на себе тащить, тянуть (также: самому делать самую тяжёлую работу). * Что с возу упало, то

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ERMƏNİ

    ...gah bu, gah da başqa ordunu dəvət edirdilər. (Roma tarixçisi K.Tasit). Haylar … Ərməniyyə ölkəsinə gələndən xeyli sonra … bəzi qonşu xalqlar təbii ol

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • чӀугун

    Ӏ - см. чӀагун. ӀӀ (чӀугваз, -уна, чӀугу) - 1. тянуть, тащить (кого-что-л.); возить (кого-что-л.). 2. обновить (кого-л. чём-л.). 3. обивать (что-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • мести

    ...дорожку. Мести сор. Мести шелуху. б) отт.; разг. по чему Волочить, тащить что-л. по земле, по полу, увлекая за собой пыль, грязь и т.п. (обычно об од

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ял

    ...слышу запах нафталина; пис ял— вонь. ӀӀӀ : ял авун - а) тянуть, тащить, вытаскивать (кого-что-л.); б) (перен.) стараться; ада захъ ялзава (перен.) -

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • вытащить

    ...вытаскивать, вытаскиваться, вытаскивание кого разг. 1) (нсв. - тащить) кого-что (чем) Таща, извлечь откуда-л. Вытащить утопающего. Вытащить на себе р

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DARTMAQ

    глаг. 1. тянуть: 1) ухватившись за что-л., с усилием тащить. Dala dartmaq тянуть назад, özünə tərəf dartmaq тянуть к себе, qolundan dartmaq тянуть за

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • билет

    ...вопросы. Экзаменационный билет. Трудный, лёгкий билет. Счастливый, несчастливый билет. Тащить билет.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • таскать

    ...-о; нсв. см. тж. таскаться, таскивать, таскание 1) кого-что = тащить, но обозначает действие повторяющееся, совершающееся в разных направлениях и в р

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇƏKMƏK

    ...вести силой тяги, вести за собой силой. O biri otağa çəkmək kimi тащить в другую комнату кого 4) заставлять или убеждать кого-л. идти куда-л., вести

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТАЩИТЬСЯ

    несов. 1. yavaş-yavaş getmək (yerimək); 2. dan. sürünmək; 3. çəkilmək, sürüdülmək, daşınmaq; 4. dan. oğurlanmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАЩИТЬСЯ

    несов. 1. фин; са гужалди фин; са гужалди къекъуьн; яваш-явашди фин. 2. галчIур хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
OBASTAN VİKİ
Taşır nahiyəsi
Taşır nahiyəsi — XIV əsr-XIX əsrlərdə inzibati nahiyə. Borçalının bölgələrindən biri. == Tarixi == 1590 ci ildə Osmanlı İmperiyasının Tiflis əyalətinin Axtala sancağının Taşirabad nahiyəsi adlanırdı.1590 ci ildə Osmanlı İmperiyasının Lori əyalətinin Taşır sancağının Tasık nahiyəsi adlanırdı. 1724 ci ildə Osmanlı İmperiyasının Tiflis əyalətinin Ağcaqala livasının nahiyəsi.Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasında və Ermənistan Respublikasında yerləşir. Qərbi Azərbaycanın Loru mahalının Dağlıq Borçalı ərazisində yerləşirdi. Daha sonra Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasının tərkibində olmuşdur (1880-1922). 31 dekabr 1937-ci ildə təşkil edilmişdir. 1991-ci ildə adı dəyişdirilmiş və Taşir rayonu adlıandırılmış, 5 noyabr 1995-ci ildə isə ləğv edilərək ərazisi yeni yaradılmış Loru mərzinin tərkibinə qatılmışdır.
Özünü Tanıt
== Məzmun == "Ozünü Tanıt" teleşousu, Böyük Britaniyada populyar "Got Talent" telelayihəsinin rəsmi şəkildə alınmış Azərbaycan versiyasıdır. Bu layihə 2005-ci ildə yaranıb və bu verilişdə,yaşından asılı olmayaraq bütün iştirakçılar oz unikal bacarıqlarını numayiş etdirə bilər- muğənnilik, rəqs, akrobatik hərəkətlər, döyüş növləri və s. Qeyd edək ki, bu layihə Rusiyada "Minuta Slavı", Turkiyədə isə "Yetenek Sizsiniz" adı ilə yayımlanır. 2014-cü ilin hesabatına görə, 58 ölkə bu layihənin lisenziyasını əldə edib. Azerbaycanda isə bu şounun rəsmi lisenziyası Kaspi Global MMC şirkəti terəfindən əldə edilib. Bu layihə, Ginnesin rekordlar kitabına da ən məşhur veriliş kimi düşüb. "Özünü Tanıt" ATVdə Şamxal Həsənlinin prodüsserliyi ilə dünyaca məşhur "Got Talent" verlişinin Azərbaycan versiyasıdır. Münsiflər heyətinə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Aygün Kazımova, Azərbaycan Respublikasının Xalq artistii Murad Dadaşov və reper ABD Malik daxildir. == Birinci Sezon (2015) == Birinci sezonun qalibi Elxan L Mefisto ləqəbi ilə tanınan illuziyaçı Elxan Məmmədovdur.
Özünü Tanıt (veriliş, 2005)
== Məzmun == "Ozünü Tanıt" teleşousu, Böyük Britaniyada populyar "Got Talent" telelayihəsinin rəsmi şəkildə alınmış Azərbaycan versiyasıdır. Bu layihə 2005-ci ildə yaranıb və bu verilişdə,yaşından asılı olmayaraq bütün iştirakçılar oz unikal bacarıqlarını numayiş etdirə bilər- muğənnilik, rəqs, akrobatik hərəkətlər, döyüş növləri və s. Qeyd edək ki, bu layihə Rusiyada "Minuta Slavı", Turkiyədə isə "Yetenek Sizsiniz" adı ilə yayımlanır. 2014-cü ilin hesabatına görə, 58 ölkə bu layihənin lisenziyasını əldə edib. Azerbaycanda isə bu şounun rəsmi lisenziyası Kaspi Global MMC şirkəti terəfindən əldə edilib. Bu layihə, Ginnesin rekordlar kitabına da ən məşhur veriliş kimi düşüb. "Özünü Tanıt" ATVdə Şamxal Həsənlinin prodüsserliyi ilə dünyaca məşhur "Got Talent" verlişinin Azərbaycan versiyasıdır. Münsiflər heyətinə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Aygün Kazımova, Azərbaycan Respublikasının Xalq artistii Murad Dadaşov və reper ABD Malik daxildir. == Birinci Sezon (2015) == Birinci sezonun qalibi Elxan L Mefisto ləqəbi ilə tanınan illuziyaçı Elxan Məmmədovdur.
Tasat
Tatsat (yun. Τατζάτης), Tasat (erm. Տաճատ, translit. Tasat), və ya Tatsati (yun. Τατζάτιος) — erməni əsilli Bizans və Abbasi sərkərdəsi. O, 782-ci ildə dönəklik edərək Abbasilər xilafətinin tərəfinə keçmiş və Ərməniyyənin əmiri təyin olunmuşdur. == Həyatı == Tatsat erməni əsilli Andzevatsi zadəgan ailəsindən idi. Onun 750-ci illərdə Bizans imperiyasına gələrək imperator V Konstantinə (hak. 741–775) xidmət etməyə başladığı güman olunur. O, V Konstantinin hakimiyyəti dövründə türk əsilli bulqarlarla vuruşmuş, təqribən 760-cı ildə strateq vəzifəsinə yüksəlmişdir.
Taşir
Taşir, Vorontsovka, Kalinino — Ermənistanda şəhər. 1991-ci ildə adı dəyişdirilmiş və Taşir adlandırılmışdır. Şəhərdən İrəvan şəhərinə olan məsafə 174 km-dir. == Tarixi == Vorontsovka rayonunun mərkəzi şəhər tipli Vorontsovka (Kalinino) qəsəbəsidir (1961-ci ildən şəhər tipli qəsəbədir). Vorontsovka adı 3 mart 1935-ci ildə dəyişdirilərək Kalinino adlandırılmışdır. == Əhalisi == === Tanınmışları === Samir Əliyev — futbolçu.
Annallar (Tasit)
"Annallar" (lat. Annales) orijinal başlığı – "İlahi Avqustun ölümündən" (lat. Ab excessu divi Augusti) — Roma tarixçisi və senatoru Tasitin Roma imperiyasının b.e. 14–68-ci illərindən, yəni Tiberinin hakimiyyəti dövründən Neronun hakimiyyəti dövrünə qədərki tarixi haqqında yazdığı əsər. "Annallar" b.e. I əsrində Roma imperiyasının tarixinin başa düşülməsi üçün mühüm mənbədir. Bu, Tasitin son əsəridir və müasir tarixçilər ümumiyyətlə onu onun ən böyük yazısı hesab edirlər. Tarixçi Ronald Mellor bunu "Roma tarixi yazısının zirvəsini" təmsil edən "Tasitin pik nailiyyəti" adlandırır.Tasit "Tarix" and "Annallar" birlikdə 30 kitabdan ibarət idi. Bəzi alimlər bəzi kitabların hansı əsərə aid edilməsi ilə bağlı fikir ayrılığına düşsələr də, ənənəvi olaraq 14-ü "Tarix"ə, 16-sı isə "Annallar"a aid edilir. İyeronimin istinad etdiyi 30 kitabın təxminən yarısı qorunub saxlanılmamışdır.
Özünü Tanıt (veriliş, 2015)
== Məzmun == "Ozünü Tanıt" teleşousu, Böyük Britaniyada populyar "Got Talent" telelayihəsinin rəsmi şəkildə alınmış Azərbaycan versiyasıdır. Bu layihə 2005-ci ildə yaranıb və bu verilişdə,yaşından asılı olmayaraq bütün iştirakçılar oz unikal bacarıqlarını numayiş etdirə bilər- muğənnilik, rəqs, akrobatik hərəkətlər, döyüş növləri və s. Qeyd edək ki, bu layihə Rusiyada "Minuta Slavı", Turkiyədə isə "Yetenek Sizsiniz" adı ilə yayımlanır. 2014-cü ilin hesabatına görə, 58 ölkə bu layihənin lisenziyasını əldə edib. Azerbaycanda isə bu şounun rəsmi lisenziyası Kaspi Global MMC şirkəti terəfindən əldə edilib. Bu layihə, Ginnesin rekordlar kitabına da ən məşhur veriliş kimi düşüb. "Özünü Tanıt" ATVdə Şamxal Həsənlinin prodüsserliyi ilə dünyaca məşhur "Got Talent" verlişinin Azərbaycan versiyasıdır. Münsiflər heyətinə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Aygün Kazımova, Azərbaycan Respublikasının Xalq artistii Murad Dadaşov və reper ABD Malik daxildir. == Birinci Sezon (2015) == Birinci sezonun qalibi Elxan L Mefisto ləqəbi ilə tanınan illuziyaçı Elxan Məmmədovdur.
Korneli Tasit
Tasit Korneli (təq. 54 və ya ən tezi 54 və ən geci 56 – təq. 120, Roma imperiyası) — Roma tarixçisi. == Həyatı == Qədim Roma tarixçisi Tasit Korneli 58-ci ildə Şimali İtaliyada Roma əyaləti olan Qalliya Narbonda varlı süvari ailəsində anadan olmuş, mükəmməl təhsil almışdır. Müasiri olmuş üç Roma imperatorunun üçü də ona himayədarlıq etmiş, o, ən yüksək dövlət vəzifələrinə təyin edilmişdir. Gənc yaşlarında təhsilini səssizcə davam etdirdiyindən "Səssiz" — "Tasit" ləqəbini almışdır. Ən yaxın dostu Plinus olmuşdur Tasit Korneli 69–96-cı illərdə Romanı idarə edən Flavilərlə dostluq etmiş, bu sülalənin nümayəndəsi, 69–79-cu illərdə Poma imperiyasını idarə edən Vespasian Tasit Kornelini senata üzv təyin etmiş, Dominisian (81–96) isə onu pretor təyin etmişdir. 77-ci ildə general Aqrikolanın qızı ilə evlənmişdir. 89–93 illərində hətta bəzi legionların generalı təyin olunmuşdur Böyük natiqlik qabiliyyəti olan Tasit Korneli 93-cü ildən sonra senatın üzvü kimi imperator Dominisianın repressiyalarından canını güclə qurtarmışdır. Tasit 96-cı ildə Romada baş vermiş dövlət çevrilişini alqışlamış, hakimiyyətə gələn Antonilər sülaləsinin (96–192) əsasını qoyan imperator Nerva (96–98) onu konsul təyin etmiş, Trayanın zamanında (98–117) isə məhkəmə natiqi kimi şöhrətlənmişdir.
Tasit Korneli
Tasit Korneli (təq. 54 və ya ən tezi 54 və ən geci 56 – təq. 120, Roma imperiyası) — Roma tarixçisi. == Həyatı == Qədim Roma tarixçisi Tasit Korneli 58-ci ildə Şimali İtaliyada Roma əyaləti olan Qalliya Narbonda varlı süvari ailəsində anadan olmuş, mükəmməl təhsil almışdır. Müasiri olmuş üç Roma imperatorunun üçü də ona himayədarlıq etmiş, o, ən yüksək dövlət vəzifələrinə təyin edilmişdir. Gənc yaşlarında təhsilini səssizcə davam etdirdiyindən "Səssiz" — "Tasit" ləqəbini almışdır. Ən yaxın dostu Plinus olmuşdur Tasit Korneli 69–96-cı illərdə Romanı idarə edən Flavilərlə dostluq etmiş, bu sülalənin nümayəndəsi, 69–79-cu illərdə Poma imperiyasını idarə edən Vespasian Tasit Kornelini senata üzv təyin etmiş, Dominisian (81–96) isə onu pretor təyin etmişdir. 77-ci ildə general Aqrikolanın qızı ilə evlənmişdir. 89–93 illərində hətta bəzi legionların generalı təyin olunmuşdur Böyük natiqlik qabiliyyəti olan Tasit Korneli 93-cü ildən sonra senatın üzvü kimi imperator Dominisianın repressiyalarından canını güclə qurtarmışdır. Tasit 96-cı ildə Romada baş vermiş dövlət çevrilişini alqışlamış, hakimiyyətə gələn Antonilər sülaləsinin (96–192) əsasını qoyan imperator Nerva (96–98) onu konsul təyin etmiş, Trayanın zamanında (98–117) isə məhkəmə natiqi kimi şöhrətlənmişdir.
Dasit
Dasit – narın dələnli, turş tərkibli riolit və orta tərkibli andezitin arasında keçid tipli maqmatik süxur. Adı qədim Roma Dakiyasından (Dacia) götürülüb.Növləri: pürüzlərin tərkibinə görə: avgitli, biotitli, hiperstenli, hornblendli, tridimitli, enstatitli; teksturuna görə: porfir, afir; quruluşuna görə: hioladasit; yaşına görə: neodasit, paleodasit; yaatma şəraitinə görə: intruziv, effuziv; dəyişilməsinə görə: kaynotip, paleotip. == Tapılması == Dasit lava axınlarında, lava gümbəzlərində, daykalarda, sillərdə və piroklastik tullanıtlarda rast gəlinir. O adətən subduksiya zonasından yuxarıda qitə plitəsinin üstündə, nisbətən cavan okean plitəsinin əridiyi yerdə tapılır. == Mineraloji tərkib == Riolit və andezit arasında mövqe tutduğuna görə dasitin andezitə nisbətən daha çox kvarsı, riolitə nisbətən isə daha çox plagioklazı olur.Afir quruşlu, açıq boz, yaşılımtıl boz vulkanik süxurdur. Plagioklaz feldşpatlar tez-tez oliqoklaz, andezin və labradoritlər olur. Dasit qranodioritin narın dənəli effuziv ekvivalenti (analoqu) hesab olunur.Plagioklaz bir çox dasitdə ən bol mineralır. Dasitin tərkibindən bundan başqa kvars, biotit, hornblend, avgit və enstatit də rast gəlinir. Daha çox plagioklaz və kvarsdan ibarət olan dasit adətən açıq rəngli, tez-tez ağdan açıq boza qədər rənglərdə olur. Hornblend və biotitlə zəngin dasit açıq bozdan açıq qəhvəyiyə qədər rənglərdə ola bilər.
TASİS
TACIS (Technical Assistance for the Commonwealth of Independent States, Müstəqil Dövlətlər Birliyinə Texniki Yardım) — Avropa İttifaqının MDB ölkələrində iqtisadi islahatların sürətləndirilməsinə yardım məqsədilə həyata keçirdiyi proqramdır. Proqram nou-hauların MDB ölkələrinə ötürülməsi üçün qrantlar verir.
Vasit
Vasit (ərəb. وَاسِط‎ Wāsiṭ) — İraqın Vasit mühafəzəsində tarixi şəhər.
Publi Korneli Tasit
Tasit Korneli (təq. 54 və ya ən tezi 54 və ən geci 56 – təq. 120, Roma imperiyası) — Roma tarixçisi. == Həyatı == Qədim Roma tarixçisi Tasit Korneli 58-ci ildə Şimali İtaliyada Roma əyaləti olan Qalliya Narbonda varlı süvari ailəsində anadan olmuş, mükəmməl təhsil almışdır. Müasiri olmuş üç Roma imperatorunun üçü də ona himayədarlıq etmiş, o, ən yüksək dövlət vəzifələrinə təyin edilmişdir. Gənc yaşlarında təhsilini səssizcə davam etdirdiyindən "Səssiz" — "Tasit" ləqəbini almışdır. Ən yaxın dostu Plinus olmuşdur Tasit Korneli 69–96-cı illərdə Romanı idarə edən Flavilərlə dostluq etmiş, bu sülalənin nümayəndəsi, 69–79-cu illərdə Poma imperiyasını idarə edən Vespasian Tasit Kornelini senata üzv təyin etmiş, Dominisian (81–96) isə onu pretor təyin etmişdir. 77-ci ildə general Aqrikolanın qızı ilə evlənmişdir. 89–93 illərində hətta bəzi legionların generalı təyin olunmuşdur Böyük natiqlik qabiliyyəti olan Tasit Korneli 93-cü ildən sonra senatın üzvü kimi imperator Dominisianın repressiyalarından canını güclə qurtarmışdır. Tasit 96-cı ildə Romada baş vermiş dövlət çevrilişini alqışlamış, hakimiyyətə gələn Antonilər sülaləsinin (96–192) əsasını qoyan imperator Nerva (96–98) onu konsul təyin etmiş, Trayanın zamanında (98–117) isə məhkəmə natiqi kimi şöhrətlənmişdir.
Adile Naşit
Adile Naşit (əsl adı: Adela; 17 iyun 1930, İstanbul – 11 dekabr 1987, İstanbul) — Türkiyə kinoaktrisası. 300-dən artıq filmdə rol almışdır. == Həyatı == Adile Naşit 1930-cu ildə İstanbulda anadan olub. Adile Naşitin həyatı uşaqlıqdan teatrla bağlıdır. Çünki mənşəcə türk atası Naşit Özcan teatr rejissoru, erməni anası Amaliya isə teatr aktrisası idi. 1944-cü ildən İstanbul Uşaq Teatrında çalışmağa başlayan Adile Naşit 1948-ci ildə "Lüks Həyat" komediya filmi ilə kino karyerasının əsasını qoyur. Onun aktyor karyerasının zirvəsi 1975-ci ildə "Hababam sinfi" filmindəki Hafizə Ana rolu hesab olunur. Populyar filmin davamı olaraq çəkilən 1976-cı ildə "Hababam sinfi oyanır"‚ 1977-ci ildə "Hababam sinfi tətildə" və 1978-ci ildə "Hababam sinfi doqquz doğur" onun uğurunu möhkəmləndirir. Məhsuldar yaradıcıllığı boyu Adile Naşit bir çox komediya filmlərində oynamaqla yanaşı, teatrdakı çıxışlarını da davam etdirib.. 11 dekabr 1987-ci ildə doğulduğu şəhər İstanbulda uzun müddətdir tutulduğu bağırsaq xərçəngindən vəfat etmişdir.
Adilə Naşit
Adile Naşit (əsl adı: Adela; 17 iyun 1930, İstanbul – 11 dekabr 1987, İstanbul) — Türkiyə kinoaktrisası. 300-dən artıq filmdə rol almışdır. == Həyatı == Adile Naşit 1930-cu ildə İstanbulda anadan olub. Adile Naşitin həyatı uşaqlıqdan teatrla bağlıdır. Çünki mənşəcə türk atası Naşit Özcan teatr rejissoru, erməni anası Amaliya isə teatr aktrisası idi. 1944-cü ildən İstanbul Uşaq Teatrında çalışmağa başlayan Adile Naşit 1948-ci ildə "Lüks Həyat" komediya filmi ilə kino karyerasının əsasını qoyur. Onun aktyor karyerasının zirvəsi 1975-ci ildə "Hababam sinfi" filmindəki Hafizə Ana rolu hesab olunur. Populyar filmin davamı olaraq çəkilən 1976-cı ildə "Hababam sinfi oyanır"‚ 1977-ci ildə "Hababam sinfi tətildə" və 1978-ci ildə "Hababam sinfi doqquz doğur" onun uğurunu möhkəmləndirir. Məhsuldar yaradıcıllığı boyu Adile Naşit bir çox komediya filmlərində oynamaqla yanaşı, teatrdakı çıxışlarını da davam etdirib.. 11 dekabr 1987-ci ildə doğulduğu şəhər İstanbulda uzun müddətdir tutulduğu bağırsaq xərçəngindən vəfat etmişdir.
Basit Rüstəmov
Basit İdris oğlu Rüstəmov (3 iyun 1996, Xok, Naxçıvan Muxtar Respublikası – 9 noyabr 2020, Şuşa rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Basit Rüstəmov 2 iyun 1996-ci ildə Kəngərli rayonunun,Xok kəndində anadan olub. == Hərbi xidməti == Basit Rüstəmov 2014–2015-ci illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə idi. 2019-ci ildən isə müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu idi. 27 sentyabrda başlayacaq və 44 gün davam edəcək olan Qarabağ müharibəsində XTQ'nin sıralarında Qarabağa yollanmaq üçün könüllü olur. 19 noyabrda doğulduğu Xok kəndində son mənzilə yola salınır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Davud Abasov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Cavid Səfərli ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Davud Abasov ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
Taksit kartı
Taksit Kart — plastik kartlarla hesablaşma zamanı ödənişi bərabər hissələrlə həyata keçirməyə imkan verən sistemin şərti adıdır. Azərbaycan bankları 2012-ci ildən etibarən taksit kart sistemini tətbiq etməyə başlayıblar. Hal-hazırda 5 bank sistemi tətbiq etməkdədir. 2014-cü ilə qədər sistemi tətbiq edəcək bankların sayının 10 olacağı proqnozlaşdırılır.
Tanit Belbin
== Karyerası == === 1999—2000-ci illər: === Tanit Belbin və Bencamin Aqosto cütlüyü 1999-2000-ci illər mövsümündə gənclər arasında Kanada və Yaponiya Qran-Prilərində mübarizə apardı. 28-30 sentyabrda Kanadanın Monreal şəhərində baş tutan gənclərin ISU Kanada Qran-Prisinin məcburi rəqsində, orijinal rəqsində və sərbəst rəqsində birinci pillələrin sahibi olan Tanit Belbin və Bencamin Aqosto cütlüyü, ümumi nəticədə 2.0 balla gənclərin ISU Kanada Qran-Prisinin qalibi oldu. Daha sonra Tanit Belbin və Bencamin Aqosto cütlüyü, Yaponiyanın Naqoya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclərin ISU Yaponiya Qran-Prisində mübarizə apardı. Nəticədə Tanit Belbin və Bencamin Aqosto cütlüyü gənclərin ISU Yaponiya Qran-Prisinin gümüş medalına sahib oldu. === 2000—2001-ci illər: === === 2001—2002-ci illər: === === 2002—2003-cü illər: === === 2003—2004-cü illər: === === 2004—2005-ci illər: === === 2005—2006-cı illər: === === 2006—2007-ci illər: === === 2007—2008-ci illər: === === 2008—2009-cu illər: === === 2009—2010-cu illər: === == Uğurları == Karyerası ərzində 11 mövsümdə mübarizə aparan Tanit Belbin və Bencamin Aqosto cütlüyü, 25 qızıl, 18 gümüş və 6 bürünc medala sahib olub.
Taşir rayonu
Vorontsovka rayonu, Kalinino rayonu — Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasında və Ermənistan Respublikasında mövcud olmuş inzibati-ərazi vahidi. Qərbi Azərbaycanın Loru mahalının Dağlıq Borçalı ərazisində yerləşirdi. Daha sonra Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasının tərkibində olmuşdur (1880-1922). 31 dekabr 1937-ci ildə təşkil edilmişdir. 1991-ci ildə adı dəyişdirilmiş və Taşir rayonu adlıandırılmış, 5 noyabr 1995-ci ildə isə ləğv edilərək ərazisi yeni yaradılmış Loru mərzinin tərkibinə qatılmışdır.Ərazisi 690 kv.km-dir. Rayon mərkəzi Vorontsovka qəsəbəsidir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 174 km-dir. Rayonun Soyuqbulaq kəndi yaxınlığında Armudlu və Qaçaqqıran dərələrində əsrlərin yadigarı olan Soyuqbulaq qayaüstü rəsmləri var. Bu rəsmlər Qobustan qayaüstü rəsmlərini xatırladır. Rayonun Cücəkənd kəndində (Kəndin adı Cuci xanla bağlanılır) qədim oğuz tayfalarının adlarını xatırladan tayfa adları var: Qaraqurbanlılar, sakatlar, qarakəllər, dəmirçilər, saraclılar, bocalevi, işvahannılar, çırpanevi, dərvişlər və s.
Vasit (el)
Vasit mühafəzəsi - İraqın 18 mühafəzəsindən biri. Vasit mühafəzəsinin ərazisi 17.153 km², 1997-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən əhalisi 783.614 nəfər, inzibati mərkəzi Kut şəhəridir. Mühafəzanın Bədrə elçəsində kompakt halda türkmanlar məskunlaşıblar.
Vasit mühafazası
Vasit mühafəzəsi - İraqın 18 mühafəzəsindən biri. Vasit mühafəzəsinin ərazisi 17.153 km², 1997-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən əhalisi 783.614 nəfər, inzibati mərkəzi Kut şəhəridir. Mühafəzanın Bədrə elçəsində kompakt halda türkmanlar məskunlaşıblar.
Vasit mühafəzası
Vasit mühafəzəsi - İraqın 18 mühafəzəsindən biri. Vasit mühafəzəsinin ərazisi 17.153 km², 1997-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən əhalisi 783.614 nəfər, inzibati mərkəzi Kut şəhəridir. Mühafəzanın Bədrə elçəsində kompakt halda türkmanlar məskunlaşıblar.
Vasit mühafəzəsi
Vasit mühafəzəsi - İraqın 18 mühafəzəsindən biri. Vasit mühafəzəsinin ərazisi 17.153 km², 1997-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən əhalisi 783.614 nəfər, inzibati mərkəzi Kut şəhəridir. Mühafəzanın Bədrə elçəsində kompakt halda türkmanlar məskunlaşıblar.
Ədilə Naşit
Adile Naşit (əsl adı: Adela; 17 iyun 1930, İstanbul – 11 dekabr 1987, İstanbul) — Türkiyə kinoaktrisası. 300-dən artıq filmdə rol almışdır. == Həyatı == Adile Naşit 1930-cu ildə İstanbulda anadan olub. Adile Naşitin həyatı uşaqlıqdan teatrla bağlıdır. Çünki mənşəcə türk atası Naşit Özcan teatr rejissoru, erməni anası Amaliya isə teatr aktrisası idi. 1944-cü ildən İstanbul Uşaq Teatrında çalışmağa başlayan Adile Naşit 1948-ci ildə "Lüks Həyat" komediya filmi ilə kino karyerasının əsasını qoyur. Onun aktyor karyerasının zirvəsi 1975-ci ildə "Hababam sinfi" filmindəki Hafizə Ana rolu hesab olunur. Populyar filmin davamı olaraq çəkilən 1976-cı ildə "Hababam sinfi oyanır"‚ 1977-ci ildə "Hababam sinfi tətildə" və 1978-ci ildə "Hababam sinfi doqquz doğur" onun uğurunu möhkəmləndirir. Məhsuldar yaradıcıllığı boyu Adile Naşit bir çox komediya filmlərində oynamaqla yanaşı, teatrdakı çıxışlarını da davam etdirib.. 11 dekabr 1987-ci ildə doğulduğu şəhər İstanbulda uzun müddətdir tutulduğu bağırsaq xərçəngindən vəfat etmişdir.
Tasi mədəniyyəti
Tasi mədəniyyəti - Yuxarı Misirdə aşkarlanmış ən qədim arxeoloji mədəniyyət olub, təxminən e.ə. 4500-cü ildə yaranmışdır. == Ümumi məlumat == Mədəniyyət öz adını dəfn artefaktlarının tapıldığı Nilin şərq sahilində, Asut və Axmim şəhərləri arasındakı Deir-Tasa ərazisindən götürmüşdür. Tasi mədəniyyətinin əsas xarakterik göstəricisi yuxarı hissəsi və içi qara rəngdə olan ketamik qablardır. Ümumiyyətlə bu cür keramik qablar Qədim Misirdə sülalədən əvvəlki dövrün periodizasiyasını verməyə imkan verir. Misiroloq Flinders Pitrinin yaratdığı xüsusi sistemlə sülalədən əvvəlki dövr aid istənilən keramikin təxmini tarixini vermək olar. Bu zaman artefaktın tutacaqlarına istinad edilir. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində bu mədəniyyətə aid məzarlıqlar tapılmışdır. Əldə edilən daşlaşmış skeletlər Merimde mədəniyyətinə aid skeletlərə oxşayır. Araşdırmalar göstərir ki, bu dövrün insanları dolixosefal, yəni uzunsov başlı, iri gövdəli olurlar.
Taşi Dentup
Taşi Dentup (22 fevral 1998) — Butanlı atlet. Taşi Dentup Butanı 2015-ci ildə XV Yüngül atletika üzrə Dünya Çempionatında təmsil etdi. == Karyerası == Taşi Dentup birinci dəfə Dünya çempinatına 2015-ci ildə qatıldı. O, Çinin Pekin şəhərində baş tutan XXX Yüngül atletika üzrə Dünya Çempionatında 100 metr məsafəyə qaçış yarışlarında 1-ci təsnifat mərhələsində 12.15 saniyəlik nəticə ilə 26-cı yeri tutdu və mübarizəni dayandırdı. Bu nəticə Butanın ən yaxşı nəticəsi hesab olunur.
Barıt
Barıt — çoxkomponentli partlayıcı maddə olub, xaricdən oksigen daxil olmadan daxildən yanma və bununla böyük daxili enerjili qaz yaratmaq qabiliyyətinə malikdir. Barıt mərmilərin atılmasında, raketlərin hərəkət etdirilməsində və başqa məqsədlər üçün istifadə edilir. Paralel laylarla yanma zamanı istilik bir laydan başqasına ötürülür. Bununla yanma zamanı qaz əmələ gəlməsini tənzimləmək olur. Bu barıt dənəciyinin ölçüsündən və yanma sürətindən asılı olur. Dənəciyin ölçüsü onun forması, həndəsi ölçüləri ilə təyin olunur. Yanma zamanı bu ölçülər kiçilə və ya böyüyə bilər. Belə yanmaya deqressiv və ya proqressiv deyilir. Qaz əmələgəlməsində müəyyən qanunauyğunluq əldə etmək üçün dənəciklər əlavə yanmayan materialla örtülürlər. Barıtın yanma sürətinə onun tərkibi, başlanğıc temperaturu və təzyiq təsir edir.
Hapıt
Haput — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Əlik kənd inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. Azərbaycanın qafqazdilli etnik qrupu olan haputluların məskunlaşdığı kəndlərdəndir. Özlərini hər adlandırırlar. Kəndin adı Ptolemeyin (II əsr) Albaniya şəhərləri sırasında qeyd etdiyi Xabota ilə əlaqələndirilir. Haputlular Qədim Albaniyada yaşayan 26 tayfadan biri olan hər tayfasının nümayəndələridir . Hal hazırdada qonşu kəndlər Haputlulara öz dillərində Hər deyirlər. Azərbaycan dilinin dialektlərində həm hapıtdı (hapıtmaq), həm də hər sözü "tələsik, vaxtından tez" mənalarında işlənir. Mənbələrin verdiyi məlumata əsasaən XIX əsrin ortalarında Göycay qəzasında 736 nəfər haputlu ailəsinin məskunlaşdığı Haputlu Məlikli, Haputlu Mollaqasımlı, Haputlu Gidəyli, Haputlu Nətəs Qacar, Haputlu Hacı Qətəsi, Haputlu İmamlı, Haputlu Kürd kəndləri var idi. == Toponimikası == Haput kəndi Quba rayonunun Əlik i.ə.v.-də kənd.
Maşın
Maşın (yun. μηχανη; lat. mechané: "qurğu", "avadanlıq" deməkdir) — qurğu və tərtibat toplusu olub konkret tapşırıqların həlli zamanı insan əməyini tam və ya nisbətən əvəz etmək üçün tətbiq olunur. Onların böyük əksəriyyəti təkrar olunan işlərdə güclərin çevik və rahat tətbiqi üçün nəzərdə tutulur. Maşınların başqa tətbiq sahəsi yüklərin nəqlidir. Qədim antik dövründə mövcud olan mənasına ("Deus ex machina") görə maşınlar yeni dövrə qədər ilk növbədə aldadıcı qurğu kimi, daha sonra isə işçi qurğu kimi başa düşülmüşdür. XX əsrdə elektronikanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq maşın sözü kompüter proqramlarına da aid edilir. Mühəndislikdə mexaniki maşınlar elektronik avtomatlardan fərqləndirilirlər. Avtomatlar müəyyən işi insan müdaxiləsi olmadan yerinə yetirdiyi halda, maşınların idarə edilməsi lazımdır. Praktiki olaraq maşınları 4 qrupa bölmək olar: Energetika maşınları (mühərriklər, nüvə reaktorları, istilik və başqa çeviricilər) İnformasiya maşınları (EHM, musiqi alətləri, rabitə qurğuları, informasiya emalında istifadə edilən maşınlar) Material emal edən maşınlar (dəyirmanlar, sobalar, dəzgahlar və s.) Nəqliyyat və qaldırıcı maşınlar (avtomobil, kranlar, qatar və s.)Çox vaxt avtomobilləri də maşın adlandırırlar.
Qaşıq
Qaşıq - yemək yeyən zaman istifadə olunan mətbəx ləvazimatı. Yarım kürəvari şəklə sahibdir. Sulu, yaxud dənəli yeməkləri yeyilməsində istifadə olunur. Deşikli qaşıqlardan maye olmayan, yaxud mayedə həll olunmayan hissəcikləri, ya da köpüyü yığmaq üçün istifadə olunur. == Yeməklərin servisində istifadə olunması == Salat, qızardımış kartof kimi iri dənəli qidaların servis olunmasında iki qaşıq maşa kimi istifadə olunur. Qaşıqlardan biri baş, işarət və üzük barmaqları ilə, digəri isə balaca, orta və üzük barmaqları ilə tutulur.
TACIS
TACIS (Technical Assistance for the Commonwealth of Independent States, Müstəqil Dövlətlər Birliyinə Texniki Yardım) — Avropa İttifaqının MDB ölkələrində iqtisadi islahatların sürətləndirilməsinə yardım məqsədilə həyata keçirdiyi proqramdır. Proqram nou-hauların MDB ölkələrinə ötürülməsi üçün qrantlar verir.
Takır
Takır (qədim türk dilində — hamar, düz, çılpaq) — relyef forması əsasən səhra və yarımsəhra zonalarında şoranlıqlarda gilli suxurların üstünlük təşkil etdiyi ərazilərdə yaranır. Takır torpaq üzərində şəbəkə şəkili çatların əmələ gəlməsi ilə formalaşır. == Geomorofloji termin == Takırlar qum, gil və daşlı səhrada relyefin bitkidən məh­rum olan alçaq, çökək yerlərdə xırda çatlarla çoxbucaqlara bölün­müş gilli-şoranlı yastı səthin türkcə adı /sahəsi yüzlərlə m2 –dən yüz­lərlə km2 -dək/. Vaxtaşırı olaraq qar və leysan yağış suları ilə dolur. == Takır relyefi == Takırların formalaşmasına şərait yaradan suxurların olması vacibdir. Xüsusi ilə dərələrdə və düzənliklərdə dayaz göl və gölməçələrin qurunası və ya müvəqqəti axarların basdığı ərazilərdə gilli, gillicəli suxurların qısa vaxt ərzində günəşin təsiri ilə quruması nəticəsində formalaşır. Dayaz göllərin dibində lilin olmasına takırın formalaşmasına rəvac verir. Qrunt sularının xüsusi ilə yer səthinə 1,5 m yaxın olduğu əraxilərdəki, soranlıqlarda daha tez formalaşır. Bu tip takırlın üzəri duzla örtülü olur. Takır əsasən Asiya səhralarında daha çox müşahidə edildiyindən burada daha çox işlənir.
Talın
Talın, Yuxarı Talın — Ermənistan Respublikasının Talın mahalı ərazisində şəhər. Talın rayonunun mərkəzi. == Tarixi == Yuxarı Talın İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında kənd olmuşdur. İndi Talın rayonunun mərkəzidir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim fərqləndirici əlamət bildirən yuxarı sözü ilə «söyüd ağacı», «söyüd kolu» mənasında işlənən tal və qədim türk dilində «daxma, mağara, kaha» mənasında işlənən in sözünün birəşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir. Kəndin adı erməni dilində Verin Talin (verin "yuxarı" deməkdir) formasında qeyd edilir.
Talış
Talışlar (tal. Tolışon تالشان) — Azərbaycan Republikasının cənub-şərqində, əsasən Lənkəran, Astara, Lerik, Masallı rayonlarında və Bakı, Sumqayıt şəhərləri (sonradan köçmüşlər), eləcə də İranın şimalında, əsasən Gilan ostanının Astara şəhristanı, Fumən şəhristanı, Şəft şəhristanı, Rudbar şəhristanı və az sayda Ərdəbil ostanının Nəmin şəhristanının Ənbəran bəxşində yaşayan İranlı etnik grup. Talışların əksəriyyəti özlərini "Tolış" adlandırırlar, lakin, onların müəyyən bir qismi özlərinə "Taleş" deyir. Ana dilləri Hind-Avropa dil ailəsinin İran qrupuna aid edilən talış dilidir. Antropologiya baxımından böyük avropoid irqinin Balkan-Qafqaz irqinin Ön Asiya variantına daxildir. Azərbaycan və İrandan sonra ən çox Rusiyada yaşayırlar. 2009-cu ildə keçirilmiş ümumimilli siyahıalmanın nəticələrinə görə Azərbaycanda talışların sayı 112 min nəfər təşkil edir. Lakin, bəzi tədqiqatçılar və yerli əhali hesab edirlər ki, talış dilinin və etnik mədəniyyətinin daşıyıcılarının sayı bu rəqəmdən müəyyən dərəcədə çoxdur. == Məskunlaşma == Azərbaycanın Xəzəryanı cənub şərqində, Lənkəran iqtisadi rayonuna daxil olan bölgələrdə, əsasən Astara, Lənkəran, Masallı, Lerik rayonlarında kompakt şəkildə yaşayırlar. Xəzər sahillərinin həm ovalıq hissəsində, həm də onu qərb tərəfdən əhatə edən dağlıq hissəsində məskunlaşıblar.
Tanqıt
Tanqıt — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == 1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən kənddə 40 təsərrüfatda 190 nəfər əhali yaşayır.
Tanıq
Şahid (ərəb. الشاهد‎) və ya tanıq, hansısa bir hadisəni görən ya bilən şəxs. Ədalət məhkəməsi araşdırmalarında bildiyi məlumatı söyləmək üçün əhəmiyyətlidir. Azərbaycan Respublikasının Cinayyət-prossesual məcəlləsinə əsasən cinayət işi üzrə hər hansı əhəmiyyət kəsb edən hallardan xəbərdar olan şəxs ittiham tərəfindən ibtidai araşdırma və ya məhkəmə baxışı zamanı, müdafiə tərəfindən isə məhkəmə baxışı zamanı çağırılıb şahid qismində dindirilə bilər.
Taqım
Taqım və ya dəstə , ehtiyaclara və şərtlərə görə sayı dəyişməklə birlikdə təməl olaraq 35-40 şəxsi heyətdən ibarət olan hərbi bölmə. Dəstə komandiri Kiçik leytenant, Leytenant və ya Baş leytenant rütbəsindədir. Müstəqil vəzifə icra edə biləcək ən kiçik bölmədir. Təməl olaraq bir piyada dəstəsi,dəstə qərargahı, 3 piyada manqası və topçu manqasından ibarətdir. Ancaq bu birliyin vəzifələrinə görə dəyişə bilər. Sərhəd dəstəsi, Kəşfiyyat taqımı, Topçu taqımı, Minaatan taqımı kimi növləri var və bunların vəzifəyə görə özlərinə xas quruluşları vardır.
Tarot
Tarot — orta əsrlərdə yaranan 78 kartdan ibarət oyun dəstəsidir. Psixoloji dəstək məqsədləri üçün istifadə olunmağa başlansa da kəhanət və falçılıqla bu günə qədər gəlib çatmışdır. Ənənəvi olaraq Tarot 22 böyük arkana və 56 kiçik arkana kartlarından ibarətdir.Kiçik arkana kartları klassik iskambil kartlarının(oyun kartları) ilkin variantıdır. == Etimologiyası == Tarot sözü ilk dəfə 1500-cü illərdə italyan dilində "tarocchi" və fransızca "taraux" olaraq rastlanılıb. Sözün mənşəyinin ərəbcə "tarh" (toplama, qoymaq, getmək) sözünə dayandığına inanılır.İlk zamanlarda bu kartlar Tarocchini kimi kart oyunları oynamaq üçün istifadə edilən oyun kartları idi. İtalyan köklərindən Tarot kartları Avropanın çox hissəsinə yayıldı və Alman Grosstarok,Fransız tarot, Avstriya Königrufen kimi modern oyunlar ailəsinə çevrildi .18-ci əsrin sonlarında fransız okkultistləri öz tarixləri və mənaları ilə bağlı mürəkkəb lakin əsassız iddialar irəli sürdülər ki bu da tarot kartlarının oxunması yolu ilə kəhanəttə istifadə üçün oraya çıxmasına yol açdı.
Taxıc
Taxıc — naqillərin şəbəkəyə birləşdirilməsi ilə elektrik enerjisi, texniki informasiyalar və optik şüalarının ötürülməsinə xidmət edir. Adətən o taxıc yuvası ilə birlikdə ayrılabilən birləşməni təşkil edir. Taxıc gövdə və ondan kənara çıxan çəngəl formalı kontakt çubuqlardan ibarətdir. Taxıc adətən naqilin uc hissəsinə bərkidilir və çevik olur. Taxıcdan məişətdə elektrik cihazlarının şəbəkəyə qoşulmasında geniş istifadə olunur. İlk dəfə yaranması da elə evlərdə elektrik lampalarının şəbəkəyə qoşulması ilə bağlı olub. 1904-cü ildə Harvi Hubbel (Harvey Hubbell) ilk dəfə taxıc və taxıc yuvasını patentləşdirmişdir. Bundan sonra o geniş yayılır. Taxıcların başqa bir tətbiq sahəsi kompüter texnikası ilə bağlıdır. Burada müxtəlif periferiya qurğularının (monitor, printer, tastatur, siçan, skayner və s.) kompyüterin əsas gövdəsi ilə birləşdirlməsi öndə durur.
Taxıl
Taxıl – bir çox dənli bitkilərin cəmindən alınan məhsuldur. Taxıl cinsinə mənsub olan dənli bitkilər 2 qrupa ayrılır: əsas taxıl tipli bitkilər – buğda, çovdar, arpa və vələmir; darıyabənzər tipli taxıl bitkiləri – darı, düyü, qarğıdalı;Taxıl cinsinə aid olan dənlər quruluş etibarilə çılpaq və qabıqlı olur. == Çılpaq dənli bitkilər == Çılpaq dənli bitkilərə buğda, çovdar və qarğıdalı aiddir. Çılpaq dənli bitkilərin üzərində çiçək qişası olmur. Çılpaq dənli bitkilərdə meyvə və toxum qılafı, aleyron təbəqəsi, endosperm və rüşeym vardır. Meyvə qılafı – (perikarpiy) bir neçə qat toxumalardan ibarətdir: epidermis, epikarpiy, mezokarpiy və endokarpiy. Meyvə qılafı yarımşəffafdır, tərkibində sellüloza, pentozanlar, pektin maddəsi, mineral maddə, az miqdarda şəkər, azotlu maddə və yağ vardır. Çılpaq taxıl bitkilərində bütöv dənin 5-6%-ni, qabıqlı dənli bitkilərdə isə 2-4%-ni təşkil edir. Toxum qılafı – (perispermiy) 2 qatdan ibarətdəir: 1. Piqmentli qatda boya maddələrindən antosianlar (qırmızı), flavonlar (sarı) və xlorofil (göy-yaşıl) vardır; 2.
Tayşet
Tayşet (rus. Тайшет) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər, İrkutsk vilayətinə daxildir.
Tağım
Taqım və ya dəstə , ehtiyaclara və şərtlərə görə sayı dəyişməklə birlikdə təməl olaraq 35-40 şəxsi heyətdən ibarət olan hərbi bölmə. Dəstə komandiri Kiçik leytenant, Leytenant və ya Baş leytenant rütbəsindədir. Müstəqil vəzifə icra edə biləcək ən kiçik bölmədir. Təməl olaraq bir piyada dəstəsi,dəstə qərargahı, 3 piyada manqası və topçu manqasından ibarətdir. Ancaq bu birliyin vəzifələrinə görə dəyişə bilər. Sərhəd dəstəsi, Kəşfiyyat taqımı, Topçu taqımı, Minaatan taqımı kimi növləri var və bunların vəzifəyə görə özlərinə xas quruluşları vardır.
Adıyaman (Talın)
Adıyaman — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indi Talın rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən şimal-şərqdə yerləşir "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 12. XI.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Qarnhovit qoyulmuşdur. == Toponimikası == Adyaman — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında (Martuni r-nunda) kənd adı . Mənbədə İrəvan əyalətinin Məzrə və Şirakel nahiyələrində Adıyaman iki kəndin adı kimi qeyd olunmuşdur. 1919-cu ildə kəndin əhalisi qovulmuş və Türkiyədən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir. 1946-cı ildə kənd ermənicə Qarnhovit adlandırılmışdır. Türkcə mənbələrdə kəndin adı Adiyaman kimidir. Hələ XIX əsrin I yarısında bu kəndin Yuxarı Adyaman və Aşağı Adyaman məntəqələri yaranmışdır.
Alagöz (Talın)
Alagöz — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Talın rayonunda kənd Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə adı dəyişdirilib Aragatsavan qoyulmuşdur.
Amfibiya maşın
Amfibiya daşıma, quruda təkərli və ya tırtıllı avtomobil, suda gəmi olaraq hərəkət etməyi bacaran nəqliyyat vasitəsidir. İkinci dünya müharibəsi dövründə əsas olaraq iki növü meydana çıxmışdır. ABŞ dəniz piyadaları korpusu üçün yaradılmış və daha çox tanka oxşayan LVT ilə quru qoşunlarının yardımı ilə yaradılmış həm rezin təkərli bir quru maşını, həm də pərli gəmi kimi işləyə bilən DUKW hesab olunur. Amfibiya maşınlarına oxşamasına rəğmən Hoverkraft kimi hava yastıqlı nəqliyyat vasitələri amfibiya sinifinə girmir.
Aşağı Talın
Aşağı Talın, Kiçik Talın, Türk Talını — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Talın rayonunda kənd. == Tarixi == Aşağı Talın kəndi rayon mərkəzindən 5 km məsafədə yerləşir. Kəndin digər adı «Türk Tatar Talını» olmuşdur. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Kənddə yalnız azərbaycanlılar məskunlaşmış və 1873-cü ildə burada 248 nəfər, 1886-cı ildə 253 nəfər, 1897-ci ildə 418 nəfər, 1908-ci ildə 376 nəfər, 1914-cü ildə 400 nəfər, 1916-cı ildə 471 nəfər əhali yaşamışdır. 1918-ci ildə kənd erməni təcavüzünə məruz qalmış, yerli sakinləri - azərbaycanlılar tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuş, Türkiyədən köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir. Toponim Azərbaycan toponimiyasında fərqləndirici əlamət bildirən aşağı sözü ilə türk dilində «söyüd ağacı, söyüd kolu» mənasında işlənən tal sözündən və türk dilində «daxma, koma, mağara, kaha» mənasında işlənən in sözündən əmələ gəlmişdir. Fitotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Ermənistan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 25 yanvar 1978-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Nerkin Talin qoyulmuşdur.
Atsik
Atsik — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Sərdarabad (Oktemberyan) rayonunda kənd.