xələc qatmag: (Quba) ara vurmaq, ara qarışdırmaq. – Unun xələc qatmağ adətidü, unsuz dayanammaz
Tam oxu »canişin; islamiyyətdə Məhəmməd peyğəmbərdən sonra xilafətin hökmdarı; mollaxanada mollanın köməkçisi
Tam oxu »n 1. iz, qalıq; ~s of early civilization erkən mədəniyyətin qalıqları; 2. suvenir, yadigar, əmanət; to keep smth
Tam oxu »нареч. мягко; нежно; легко. Xəfif-xəfif baxmaq смотреть нежно; xəfif-xəfif yerimək ходить легко (лёгкими шагами, лёгкой походкой)
Tam oxu »...gəlingəlin oynamaqla məşğuldur. H.Sarabski. Gəlin-gəlin oynayan Pərşan iyirmi bir yaşına çatıb orta məktəb qurtarmışdı. M.İbrahimov.
Tam oxu »sif. Deşik-deşik, çox deşikli. Dəlik-dəlik taxta. □ Dəlik-dəlik etmək – deşik-deşik etmək. Naxçıvanda naçalnik … müsəlmanların qarnını yumruq ilə dəli
Tam oxu »...тӀвек-тӀвек (хьайи), гзаф тӀеквенар авай (мес. кьул); dəlik-dəlik etmək тӀвек-тӀвек авун; dəlik-dəlik olmaq тӀвек-тӀвек хьун.
Tam oxu »...əməl; Düşməz idi bu qədər din ilə dünyayə xələl. S.Ə.Şirvani. □ Xələl dəymək (yetişmək) – ziyan dəymək, zərər çəkmək. Dostluğa xələl dəymək. – [Əbülh
Tam oxu »1. внешний, наружный; 2. внешность, наружность; 3. внешняя, наружная сторона; 4. посторонний;
Tam oxu »is. [ər.] Xəlq edən, yaradan (Allahın adlarından biri). Yaxşılıq et, at dəryaya, balıq bilməsə də, xaliq bilər. (Ata. sözü). Ol gün ki sənə xaliq edər
Tam oxu »...olmayan, saxta olmayan; saf, təmiz. Xalis gümüş. Xalis yun. Xalis spirt. – [Hacı Qara:] Əgər nəqd pulunuz yox isə, mən yağ ilə sövda edərəm, bəşərti
Tam oxu »...o, xaricdən gələn səslərə qulaq asmağa başlayır. S.Rəhman. □ Xaric etmək – qovmaq, kənar etmək, çıxarmaq. [Fərhad Mirzə Sadığa:] Baba, tez məni [sara
Tam oxu »...pisliyini istəyən, alçaq, əclaf, xain, murdar. Xəbis adam. Xəbis məqsəd. Xəbis ürək. – [Bəhram:] [Çiçəklər] zərifdirlər, xəbis əllərə davam etməyib s
Tam oxu »...Hansı lütfündən xəcilsən nazlı yarın, ey könül! S.Ə.Şirvani. □ Xəcil etmək (eyləmək) – xəcalətli etmək, utandırmaq, qızartmaq, başını aşağı etmək. [Y
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Mülayim, yüngül, yumşaq. Xəfif yel. – İndi çöldə xəfif meh əsdiyi üçün hava bayaqkı qədər bürkü deyildi. İ.Əfəndiyev. Xəfif axşam küləyi
Tam oxu »...[Fərraş:] Ağa, sübhdən mən otağı süpürürdüm, mehtər Kərim əlində xəlbir bura gəldi, məlum olur xəlbiri burda qoyub gedibdir. M.F.Axundzadə. Mehtər əl
Tam oxu »...edən adam. M.F.Axundzadənin xələfləri. – Ya tələf olmalı, ya xələf. (Ata. sözü). [Səttarzadə] təklikdə, ya evdə nə qədər sakit, sönük görünürsə, adam
Tam oxu »...axta. [Hərəmağası:] Xədimləri hissdən məhrum zənn edirlər. Çəmənzəminli. □ Xədim eləmək – axtalamaq, xacə eləmək. 2. Xidmətçi, qulluqçu. [Ərən:] Arxa
Tam oxu »...pişvaz elədilər. “Koroğlu”. [Hacı Mehdi:] Sənə də bir yaxşı xələt verərəm. Ə.Haqverdiyev. [Bəşir:] Sona xala, oğlunu yola gətirmişəm. De görüm, mənə
Tam oxu »...həm də dövlətin yol göstərəni. N.Nərimanov. Xətib xəlifə və Ağabəy Məhəmmədə dua etdiyi zamanda da xalqın bu iki ada qarşı bəslədiyi mənfi münasibət
Tam oxu »is. [ər.] 1. bax külçə1. Maqmanı bir xəlitə kimi fərz etmək olar. M.Qaşqay. 2. Metaləridən sobalarda əridiləcək metalların müəyyən nisbətlərdə qatışığ
Tam oxu »sif. Xalqa məxsus, xalqa aid, xalqla bağlı; xalq ruhunda olan, xalqın arzu və əməllərini, əhval-ruhiyyəsini ifadə edən
Tam oxu »...hasil olan suvaşqan kütlə. Acıtmalı xəmir. Düşbərə xəmiri. – Xəmir yeyənin fağırı olmaz. (Ata. sözü). [Rəşid:] Xəmir gəldiyinə görə çörəyi yapmaq laz
Tam oxu »is. [ər.] tar. Vergi, bac. [Koroğlu dedi:] Verin yeddillik xəracı; Paşalar gətirsin bacı. “Koroğlu”. [Şah Abbas:] Həmədan vilayətinin üçillik xəracını
Tam oxu »...xəsilləri zəifləşdirir. – İl faraş gəlsə, yaylaqda ot, qışlaqda güzdək və xəsil bol olsa, qoyun saxlamaq asandır. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »...bişirilib yağ və doşabla yeyilən xəmir xörəyi. Qarğa özünü quş bilir, xəşil özünü aş. (Ata. sözü). [Ağa Kərim xan:] Tez ürəktutan xörəklərdən … biri
Tam oxu »...edən şəxsə verilən ad. Son zamanlaradək Kəblə Nəsiri məhəllənin xeyir və şərində “xəlfə” görmək olardı. S.Hüseyn. Dərhal xəlfə ağ qalaylanmış mis sat
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Qatı; duru olmayan. Qəliz mürəkkəb. – Siz arxayın olun, ağa, mən özüm bu qəliz xörəklərdən seçib bir yaxşı nahar hazır edərəm. N.Vəzirov
Tam oxu »...[ər.] İçərisində düyü və s. qaynadılması nəticəsində hasil olan qəliz su. Süzülmüş düyünün üstünə ilıq su gəzdirməklə onu yuyurlar ki, həlimi getsin.
Tam oxu »...qəlibi. 3. Qəlibdən çıxmış, qəlib vasitəsilə hazırlanmış şey. Bir qəlib sabun. ◊ Qəlibdən-qəlibə girmək yaxud min qəlibə girmək – öz şəkil və simasın
Tam oxu »is. Əl ağacı, əsa. [Müəllim] çəliyini əlinə alıb, yavaş-yavaş Qaçaygilə getdi. Ə.Vəliyev. Çəliyini yerə o döyə-döyə; Asta addımlarla qalxır kürsüyə
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Xasiyyətcə, təbiətcə yumşaq (adam haqqında). Həlim adam. – Məkrli qadındı, gülçöhrə qızdı; Həlimdi, kövrəkdi, sərtdi, quduzdu… M.Araz. Ə
Tam oxu »...ədəb. köhn. Səhnə əsərlərində pərdənin bir hissəsi. Birinci gəliş. Pərdə iki gəlişdən ibarətdir. ◊ Gəliş gəlmək – qorxutmaq, təpinmək. [Narıngül:] O,
Tam oxu »is. Əldə edilən qazanc, mədaxil. [Zeynalın] ayda yüz manatdan artıq gəliri vardı. S.Hüseyn. [Hacı Əhməd:] Bəs o bağın gəliri kimə yetişəcək? C
Tam oxu »...gətirmək. – [Məşədi İbad:] Amma bu gəlin kişi çıxdı. Ü.Hacıbəyov. Gəlin aparmağa gələn dəstələr qapıda yığışıb intizar çəkər. M.S.Ordubadi. □ Gəlin k
Tam oxu »is. Artım, məhsul artımı, qazanc, gəlir. Gəlimi yoxdur. – [Manqanın qızları] pambığın builki gəlimindən, keçən il rayonda ən çox pambıq götürən adamla
Tam oxu »...[ər.] Hər hansı bir şeyi sübut etmək üçün əsas; sübut. Tutarlı dəlil. Dəlil gətirmək. Bunu sübut etmək üçün dəlil lazımdır. – [Hacı Kərim:] İksirin a
Tam oxu »bax deşik. Dəlik açmaq. – [Molla Xəlil] bir dəlik axtarırdı ki, içəridəki qadının kim olduğunu görüb tanısın. S.Hüseyn.
Tam oxu »1. sif. Dəli kimi, dəlisoy. Dəlicə hərəkət. 2. zərf , məc. Çox bərk, son dərəcə, hədsiz, dəlicəsinə. Dəlicə sevmək. 3. zool. Qoyun beynində əmələ gələ
Tam oxu »...abidənin özün oldun memarı. R.Rza. // məc. Polad kimi, dəmir. Bir çəlik yaysan, əyilməzsən sən; Qalalar çöksə, sökülməzsən sən. M.Müşfiq. Azəri yurdu
Tam oxu »...təzyiqlə işləmək üçün zərbvuran maşın. Buxar çəkici. Pnevmatik çəkic. 3. Atmaq, tullamaq üçün çəkicə oxşar idman aləti. Çəkic atmaq üzrə çempion adı
Tam oxu »