...yabqu, o isə kağan, nəhayət, xaqan formasını kəsb edib. Deməli, xaqan “ulu” deməkdir. O, Göy Tanrının yerdə təmsilçisi hesab olunurmuş. (Bəşir Əhmədo
Tam oxu »Qədim türk xalqlarında hökmdarlara verilən ad, titul. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Düşmanın üstünü quştək aldıran, Aslanlar dişindən ovlar saldıran,
Tam oxu »сущ, ист. хакъан (къадим туьрк ва монгол гьукумлдарриз ганвай тӀвар, титул); // куьгьн. пачагь, султан, гьукумдар.
Tam oxu »i. 1. Khakan (the title of Mongolian, Chinese and Turkish rulers); 2. arx. sovereign, ruler, monarch
Tam oxu »сущ. истор. каган: 1. титул главы государства у тюркских народов в средние века 2. лицо, носившее этот титул 3. наименование Хазарского хана в VIII-X
Tam oxu »...Şahbuz, Şuşa) baxımsız, boş. – Kotan dünənnən xapandı (Çənbərək) ◊ Xapan qalmax – boş qalmaq (Hamamlı, Şahbuz, Şuşa). – Evin xapan qalsın (Qazax); –
Tam oxu »...verilən ad, titul. Xəzər xaqanı. – [Cəllad:] Xaqan, ulu xaqan! Əfv et onu, ver qətlimə fərman! H.Cavid. // köhn. Padşah, hökmdar, sultan. Xaqanlar ba
Tam oxu »(Cənubi Azərbaycan) boyunduruğun ortasında xışı qoşmaq üçün yer. – Lahan olmasa xış boyunduruğda durmaz
Tam oxu »bax dəhan. Ləblərin şəhdü şəkər; Dahanın bal kimidi. (Bayatı). Dolaşır dahanda söhbətim, sözüm; Mənmi qocalmışam, ya zəmanəmi? “Koroğlu”.
Tam oxu »is. [fars.] Dünya, aləm, kainat. Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığmazam. Nəsimi. Çıxdı günəş, doldu cahan nur ilə; Cütçü sürür tarlada cüt şur
Tam oxu »...cahanı dolaşmaq (gəzmək) объездить (объехать, облететь) весь мир, cahana yaymaq распространять по всему миру (свету), cahanda məşhur известный во все
Tam oxu »i. world; universe; bütün ~da in the wide world, throughout the world, all over the world, all the world over, in the whole world
Tam oxu »[fars.] сущ. жагьан, дуьнья, алем, каинат; cahana gəlmək дуьньядиз атун, дидеди хун, дидедиз хьун.
Tam oxu »...zəmilər payızın xəzanına bir bəzək və zinət verirdi. S.Rəhimov. Nə tez xəzan görür çöllər, çəmənlər; Arzular sərt daşa dəyir dünyada; Axşam kor-peşma
Tam oxu »...Zeynalın bir çox xahiş və tələblərini qəbul edirdi. S.Hüseyn. □ Xahiş etmək (eləmək) – rica etmək, təmənna etmək, təvəqqe etmək, istəmək. [Nüsrət Toğ
Tam oxu »is. Yəhudilərdə baş kahin, ruhani başçısı. Sən indi bu gün Gəncədə bir adlı xaxamsan! Ə.Nəzmi
Tam oxu »is. Türk xalqlarından birinin adı və həmin xalqa mənsub olan adam. Xakaslar xristianlığı qəbul etsələr də, faktiki olaraq şamanizmə etiqad edirdilər
Tam oxu »...bağlanan yüngül üst geyimi. Həkim xalatı. Çit xalat. – Ağ xalat bürünər, zərnişan geyməz; Heç kəsi dindirib keyfinə dəyməz. Aşıq Ələsgər. Poladın arv
Tam oxu »is. İri torba (kisə), bardan. Nənəm qarala, qoyun! Bənzər marala, qoyun! Çoban yununu qırxıb; Basar xarala, qoyun! (Bayatı)
Tam oxu »is. [fars.] köhn. Çör-çöp, zirzibil, xırım-xırda. Çarparaq cari olan bunca məarif seylinin; Qarşısın sədd etməyə qabilmidir xaşaklər?! M
Tam oxu »sif. dan. Sallaq (yekə) qarın, şişman. Burnu biz, qarnı xaşal; Bu pis, löyün başdı birə. Aşıq Ələsgər. Qarnı xaşal, qurşağı örkən kimi; Gözləri göy, s
Tam oxu »is. Qadın, xanım. Ağam bir xatın aldı; Davanı satın aldı. (Ata. sözü). [Qazan xan:] A üzü qaralı, başı qadalı, xatınları, oğul-uşağı nə deyə dustaq et
Tam oxu »bax xatın. İtirilən gənclik üçün artıq həsəd və qısqanclıq xanla xatunu qəribə bir təbə salırdı. S.Rəhimov. // bax xanım 4-cü mənada. Atabəy verdiyi ə
Tam oxu »...tutsun… C.Məmmədquluzadə. [Əvvəlinci kəndli:] Həkim birgünlük yolda olur; yollarımız xarab, azarlını nə arabada aparmaq olur, nə at ilə… Ə.Haqverdiye
Tam oxu »is. Vəhşi donuzun erkəyi. Qaban əti. Qaban ovu. Çöl donuzuna qaban da deyilir. – Kənddən bir dənə biyar araba gətirib, qabanın cəmdəyini içinə yıxıb,
Tam oxu »is. [ər. “ləhn” söz. cəmi] klas. Gözəl səslər, gözəl nəğmələr, təranə. Quşların əlhanı, ey dil, bəs müəssərdir bu fəsl
Tam oxu »...Nəzarət edən, idarə edən. Dəftərxanaya baxan. Təchizat işlərinə baxan. // Xidmət edən, qulluq edən, baxıcı. Malqaraya baxan. Xəstəyə baxan. 2. Qoşuld
Tam oxu »is. 1. Küçə qapısından həyətə gedən üstüörtülü və ya açıq yol. [Hacı Fərəc:] Bundan sonra dalanın qapısı həmişə gərək bağlı ola… N
Tam oxu »...şeylərin arxa hissəsi. Corabın dabanını yamamaq. – Qərənfil xala corabların ikisinin də dabanını toxuyub kəsdi. Ə.Vəliyev. // Ayaqqabı altının arxa t
Tam oxu »[rus.] Mürəkkəb quruluşlu böyük qarmona bənzər musiqi aləti. Bayan çalmaq. – Nəfəsli musiqi alətləri əsas etibarı ilə üç qrupa ayrılır: …Klavişli musi
Tam oxu »is. [fars.] klas. Yağış, yağmur. Sanma barandır yağan matəmgəhi-ünsiyyətə; Halımız təsiri-bəxşi-qəm olub qüdsiyyətə. M.Hadi.
Tam oxu »...lif üçün yetişdirilən, çox iri yarpaqları olan uca tropik ağac. Banan ağacı. 2. Bu ağacın qalın və sarı qabıqlı uzunsov meyvəsi.
Tam oxu »...[fars.] 1. İlin qış, yay arasında olan fəsli; yaz. Bahar ayları. Bahar yağışı. Havadan bahar qoxusu gəlir (yaz yaxınlaşır.) – Qurbani der: bahar olur
Tam oxu »