ə. 1) xəzinəni idarə edən; xəzinədar; 2) qoruyucu, mühafiz; 3) anbardar, anbar müdiri; 4) ağacdələn (quş)
Tam oxu »(Borçalı, Dərbənd, Şəki) arvad, qadın. – Əvə xatın şirə verəcək (Dərbənd); – Ərəvin bi gözəl xatını varıydi (Şəki)
Tam oxu »is. Qadın, xanım. Ağam bir xatın aldı; Davanı satın aldı. (Ata. sözü). [Qazan xan:] A üzü qaralı, başı qadalı, xatınları, oğul-uşağı nə deyə dustaq et
Tam oxu »XAİN – SADİQ Bu xain yenə xəbərə getdi (A.Şaiq); Sadiq yoldaşdır, ona sirrini deyə bilərsən (“Ulduz”).
Tam oxu »[ər.] прил. хаин (1. ватандиз, халкьдиз хиянат ийидай (авур), ватан (халкь) маса гудай (гайи); хиянаткар; xain baxmaq а) хаинвилелди килигун, чӀуру ни
Tam oxu »I. i. traitor; (qadın) traitress, betrayer; ~ çıxmaq to turn traitor; vətən ~i traitor to one’s country II. s. traitorous, treacherous, perfidious; ~
Tam oxu »1. XAİN (vətəninə, xalqına xəyanət edən) [Maral:] Xainlər başqalarını xain adlandırmasınlar (S.Rəhman); İLAN (məc.) Sona: Məni o qara ilan Kamran alda
Tam oxu »...Xain dost вероломный друг, xain hərəkət вероломный поступок, xain qəlbli с вероломным сердцем 2. коварный: 1) скрывающий под показной доброжелательно
Tam oxu »...xəyanətkar, dönük. [Pəhləvanlar:] Dağ-daşından uçsun duman; Qara geysin xain insan! A.Şaiq. Bayquş xaraba, gecəquşu qaranlıq sevən kimi, xain adamlar
Tam oxu »bax xanım 1-ci mənada. [Xəlil:] Gəncədə elə sizin kimi xanımxatın bir doktor vardı. S.Rəhman.
Tam oxu »Rusiyada kəndli hərəkatının (1670-1671-ci illər) başçısı S.T.Razinin adından yayılmışdır
Tam oxu »нареч. кушкушдалди; явашдаказ, хелветдаказ, чинеба, кӀаникай (мес. рахун, шехьун).
Tam oxu »...xısın-xısın ağlayırdı. P.Makulu. Oradaburada, xısın-xısın danışıb-gülüşən tək-tək adamlar görünürdü. M.Süleymanov.
Tam oxu »в сочет. с sürünmək: dizindizin sürünmək ползать на коленях, dizindizin süründürmək kimi заставить кого ползать на коленях
Tam oxu »zərf Diz üstə, diz-dizi. □ Dizin-dizin sürünmək (süründürmək) – 1) ayaq üstündə dura və ya gedə bilməyib diz üstə sürünmək (süründürmək). Bir ağrı tut
Tam oxu »z.: ~ sürünmək to crawl on all fours; ~ süründürmək to make* smb. crawl on all fours
Tam oxu »...метӀер галчӀуриз-галчӀуриз, метӀерал(ди); // dizin-dizin sürünmək (süründürmək) а) метӀералди фин (ракъурун), метӀер галчӀуриз-галчӀуриз фин (ракъуру
Tam oxu »...yaradan (Allahın adlarından biri). Yaxşılıq et, at dəryaya, balıq bilməsə də, xaliq bilər. (Ata. sözü). Ol gün ki sənə xaliq edər lütf bir övlad; Ols
Tam oxu »...kinə. İsitmə (malyariya) müalicəsində qiymətli dərman olan kinə (xinin), Cənubi Amerikanın yerli əhalisi olan inklər tərəfindən tapılmışdır. M.Əfəndi
Tam oxu »...Hörmət və şərəf üçün qadınlara verilən ad; bəyim. [Murad:] Ah, xanım, bir sənsən mənim pənahım; Mən qərib kimsəyəm, yox bir günahım. H.Cavid. Dəlilər
Tam oxu »...göstərmiş, xidmətləri olan şəxs. Elm xadimi. İctimai xadim. Siyasi xadim. – Ziyafətdə ölmüş xəlifə Müstərşidbillahın qızları, cariyələri, Bağdadın mu
Tam oxu »...Zeynalın bir çox xahiş və tələblərini qəbul edirdi. S.Hüseyn. □ Xahiş etmək (eləmək) – rica etmək, təmənna etmək, təvəqqe etmək, istəmək. [Nüsrət Toğ
Tam oxu »...olmayan, saxta olmayan; saf, təmiz. Xalis gümüş. Xalis yun. Xalis spirt. – [Hacı Qara:] Əgər nəqd pulunuz yox isə, mən yağ ilə sövda edərəm, bəşərti
Tam oxu »is. Qoşqu heyvanlarının boynuna keçirilən üstü yumşaq boyunduruq. Qoca … atların xamıtını düzəltmək bəhanəsilə yerə düşüb arabanın qabağında bir xeyli
Tam oxu »...verilən ad, titul. Xəzər xaqanı. – [Cəllad:] Xaqan, ulu xaqan! Əfv et onu, ver qətlimə fərman! H.Cavid. // köhn. Padşah, hökmdar, sultan. Xaqanlar ba
Tam oxu »...o, xaricdən gələn səslərə qulaq asmağa başlayır. S.Rəhman. □ Xaric etmək – qovmaq, kənar etmək, çıxarmaq. [Fərhad Mirzə Sadığa:] Baba, tez məni [sara
Tam oxu »is. İri giləli, şirəli üzüm növü. Baba isə xatını, … əsgəri, mövücü üzümləri dərib gətirər, tapdalayar və şirə yığardı. H.Sarabski.
Tam oxu »...demirdim. M.Rzaquluzadə. 3. Hörmət, sayğı. Sənin xatirin üçün. O, xatir bilən deyil. □ Xatir saxlamaq – hörmət saxlamaq, sayğı bəsləmək. 4. Xatirinə
Tam oxu »bax xatın. İtirilən gənclik üçün artıq həsəd və qısqanclıq xanla xatunu qəribə bir təbə salırdı. S.Rəhimov. // bax xanım 4-cü mənada. Atabəy verdiyi ə
Tam oxu »...mənada. [Səlma:] Neçin o indi olsun böylə qafil? Xayır, xayır, oğlum vəfasız deyil. H.Cavid. Xayır! Məhəbbətin gözü kor olur; Onda nə ehtiyat, nə imt
Tam oxu »...zəmilər payızın xəzanına bir bəzək və zinət verirdi. S.Rəhimov. Nə tez xəzan görür çöllər, çəmənlər; Arzular sərt daşa dəyir dünyada; Axşam kor-peşma
Tam oxu »sif. 1. Azmış, yolunu itirmiş. □ Azğın düşmək – yolunu itirmək, yurdundan, məskənindən avara düşmək. // məc. Yoldan çıxmaq, pis yola düşmək. 2. məc. Q
Tam oxu »...əksidir fəqət zahir. H.Cavid. Zahirən çox sadəlövh görünən bu qızın batində bu qədər hiyləgər olduğuna Əlyarov heç vəchlə inana bilmirdi. M.Hüseyn. /
Tam oxu »...əsasını təşkil edən ictimai istehsal münasibətlərinin məcmusu. Bazis və üstqurum.
Tam oxu »...[ər.] Fəzilət sahibi, fəzilətli. [Saib:] Bizdə çoxdur, sanırım, fazil adam; Qalmamış gizli həqiqət əsla. H.Cavid. [Xangili] bu fazil şəxs üçün əlləri
Tam oxu »...kişinin əksi; arvad. Qadınlar bayramı. Evdar qadın. Qadın həkim. – Ayrım qızı şişman bir qadın idi. Kiçik qumral gözləri, ay kimi yuvarlaq üzü var id
Tam oxu »...vəziyyətdə çox yer tutan, yoğun (nazik müqabili). Qalın kitab. Qalın divar. Qalın döşək. Qalın gön. 2. Bir-birinə çox yaxın ağaclardan, kollardan iba
Tam oxu »...bağırsaqlar, dalaq və s. orqanlar yerləşən hissəsi. Qarnı ağrımaq. Qarın boşluğu. Qarnı şişmək. – Eşikağası əllərini yerə dəstək verib qalxdı, arxalı
Tam oxu »