...[Allahyar:] Ə, Tarverdi, yaz. – Onun savadı var ki, yaza! Xi-xi-xi. S.Rəhimov. Uşaqlar “xi, xi, xi” edib açılışmağa başladılar. M.İbrahimov.
Tam oxu »междом. хи-хи-хи (употребляется звукоподражательно для обозначения негромкого смеха)
Tam oxu »...Hacı 10 min manat, xa-xa-xa… necədir, Ağa Dərviş? Xa-xa-xa!… N.Vəzirov. [Süleyman:] Mən də elə bilirəm, bir qoyun şaqqası yeyiblər, xa-xa-xa! Ə.Haqve
Tam oxu »см. ни; межд. (обычно в обращении к ребёнку) употр. для категорического запрещения делать что-л.
Tam oxu »1. = хи-хи-хи; межд. Обозначает негромкий смех. 2. неизм.; ср. Развлечения, забавы. На уме одни хи-хи.
Tam oxu »təql. xi-xi-xi (yavaş gülüş bildirən səs təqlidi); хи-хи авун dan. istehza ilə gülmək, bığaltı gülmək, irişmək.
Tam oxu »...sürünüb gedən boz boğanaq içində xış-xış xışıldayır. Mir Cəlal. …Yaşıl atlazdan don geyinmiş zəmilər xış-xış xışıldayaraq dalğalanırdı. S.Şamilov.
Tam oxu »I в сочет. 1. xış-xış xışıldamaq сильно хрипеть (от простуды, воспаления и т. п). O, bərk soyuqlayıb və xış-xış xışıldayır он сильно простудился и сил
Tam oxu »bax xısın-xısın. Bir də gördülər ki, adamlar xıs-xıs danışırlar. Nəbi ev yiyəsindən soruşdu… “Qaçaq Nəbi”.
Tam oxu »1. sif. Səsi xırıltılı. Xırxır adam. – Bu çolaq, xır-xır qocanı görəsən niyə cəzalandırmışlar? S.Vəliyev. 2. is. Xırıltılı səs, xırıltı. Ancaq yabana
Tam oxu »I прил. охриплый, хриплый: 1. сиплый, нечистого тона, сопровождаемый шумами. Xır-xır səs охриплый голос 2. издающий такие звуки II сущ. хрип III нареч
Tam oxu »1. прил. хир-хирдай, туьтер ифей хьтин ван авай; 2. сущ. хирхир, хир-хирдай ван, туьтер ифей ван.
Tam oxu »...Hacı 10 min manat, xa-xa-xa… necədir, Ağa Dərviş? Xa-xa-xa!… N.Vəzirov. [Süleyman:] Mən də elə bilirəm, bir qoyun şaqqası yeyiblər, xa-xa-xa! Ə.Haqve
Tam oxu »xıx eləmək, uş. zar. – başını kəsmək. [Tapdıq:] “Dovşanın başını xıx elə” – deyib atanın üzünə baxdı. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »...Sabirabad) yığın, sürü (çox zaman “bir” sözü ilə işlənir). – Mənim bir xal uşağım var (Naxçıvan); – Söyünün bir xıl malı var (Xanlar) II (Zəngibasar)
Tam oxu »...Bostan. Zəmilər işlənir, toxum səpilir; Qız, qadın əlləşib əkirlər xır. M.S.Ordubadi. Qurbanqulu çox iş sevən bir cavan idi. Sübh hamı qonşularından
Tam oxu »...фундамента, а также оснований из такого камня) 2. гравий II прил. бутовый. Xır ştreki бутовый штрек, xır daşı бутовый камень
Tam oxu »I (Ağdam, İsmayıllı, Quba, Şamaxı) bax xiy I. – Xır bizin yerrərdə ulmaz, bizdə çəltik əkmiyədülər (Quba); – Gəl xıra su qoşağ, yanmasın (İsmayıllı) I
Tam oxu »XIR I is. Çınqıl, əzilmiş xırda daş parçaları. Göytəpə kəndinin ucqarında, xır yolunun üst tərəfində üçotaqlı bir bina var (İ.Şıxlı). XIR II is. Bosta
Tam oxu »...[Tarverdi] …xışları, boyunduruqları, cüt qayışlarını yoxlayır, əlavə xış düzəldir, yerə salmaq istəyirdi. S.Rəhimov. …Dağın lap ətəyində kəndli xışla
Tam oxu »...пахотное орудие). Torpağı xışla əkmək пахать землю сохой; мед. xış sümüyü сошник (вертикальная перегородка, разделяющая полость носа на две части); x
Tam oxu »...yaralasın II (Çənbərək) daş duz qırıntıları. – Bir dağarcıx xış varıdı, kirkirədə döydü Qaravajı
Tam oxu »n (high fidelity ~ birləşməsinin qısa forması) yüksək keyfiyyətli, əla / dəqiq cihaz
Tam oxu »I (Qarakilsə) istilik. – Təndirin xızı məni vırıp, başım arğıyır II (Şərur) his, tüstü ◊ Xız eləməx’ – tüstüləmək. – Ocağa yaş odun atanda həmməşə xız
Tam oxu »is. [fars.] klas. bax xoy. Çox gözəlsən, amma xuyundur yaman; Baxmazsan üzümə mənim çox zaman. M.P.Vaqif. Duzlu hekayətin, nəməki sözün; Pəsəndidə xül
Tam oxu »сущ. диал. котлован (выемка в земле, предназначенная для закладки в ней фундамента какого-л. сооружения)
Tam oxu »...özül. – Öy tiqməğ isde:rix’, əmbə xımını qazmamışıx hələ (Gədəbəy); – Xımı mö:kəm olmuyan öy tez uçar (Tovuz)
Tam oxu »cəm Eramızın IX-XI əsrlərində Cənub-Şərqi Avropada köçəri həyat sürmüş türk mənşəli qədim xalq.
Tam oxu »...печенеги (древняя народность тюркского происхождения, кочевавшая в IX-XI вв. на юго-востоке Европы)
Tam oxu »cəm XI əsrin ortalarında Kiçik Asiya ərazisində, İran və İraqda böyük dövlət qurmuş köçəri türkmən qəbilələri.
Tam oxu »...ветвь племён тюрок-огузов 2. династия сельджукидов, созданная в XI веке и завоевавшая часть Средней Азии, Ирана, Азербайджана, Ирака и др.
Tam oxu »cəm. [xüs. is.-dən] tar. XI əsrdə Babəkin başçılığı ilə ərəb istilaçılarına qarşı mübarizə aparmış Babək tərəfdarları.
Tam oxu »мн. (ед. печенег м) tar. peçeneqlər (IX-XI əsrlərdə Avropanın cənub-şərqində köçəri həyat sürmüş qədim xalqlardan biri).
Tam oxu »is. [ər.] klas. 1. Qardaş. 2. tar. Cəm şəklində: əxilər – orta əsrlərdə Kiçik Asiyada və qismən Azərbaycanda meydana gəlmiş “Zəhmət qardaşlığı” deyilə
Tam oxu »...bildirir. Niyə belə yubanırsan, axı işə gecikirsən. Axı bu bir həqiqətdir. Axı o təhlükədədir, ona tez kömək etmək lazımdır. – [Ağa Kərim xan:] Zalım
Tam oxu »частица: он пришѐл бы, если бы был здоров сагь тиртIа, ам къведай; я бы погулял ещѐ немного зун са тIимил мад къекъведай! ты бы заснул немножко вун са
Tam oxu »куьн; куьне. ♦ на вы «куьн» лугьуз (яни са касдив рахадайлани, «ты» -«вун» талгьуз гьуьрмет патал, урусрин адет тирвал, «куьн» лугьуз рахун).
Tam oxu »частица 1. -ни; не стыдно ли тебе? ваз регъуь тушни? 2. -тIа; жал; не знаю, могу ли притти заз чизвач, завай къвез жедатIа; не придѐт ли он? ам къв
Tam oxu »əd. 1. Təkid, əmr, ya xahiş bildirir. Di, yaz! Di, tez ol! Di, gəl çıx! – Di, yumma gözlərini, qoy görüm doyunca barı. X.Natəvan. Toplayıb bir dəstə ç
Tam oxu »...1. -ни; нет ни капли воды са стIални яд авач; кто бы ни был вуж хьайитIани. 2. союз я; ни рыба, ни мясо я балугъ туш, я як. ♦ ни за что, ни про что
Tam oxu »X-XI əsrlərdə Kiyev knyazlığında tədavüldə olan 4,2 q. çəkisində ilk qızıl rus sikkəsi. Zlatnikin çəkisi sonralar zolotnikin çəki vahidinin əsasını qo
Tam oxu »XI-XIII əsrlərdə Qərbi Avropa feodallarının katolik kilsəsinin təşəbbüsilə Yaxın Şərq və Pribaltika əhalisinə, habelə Şərqi Avropa slavyanlarına qarş
Tam oxu »...xaçşəkilli hörümçək; ◊ крестовые походы tar. səlib müharibələri (XI-XIII əsrlərdə Qərb rıtsarlarının Şərqə yürüşləri); крестовый брат köhn. siğə qard
Tam oxu »...katolik kilsəsinin təşəbbüsü ilə dinsizlərlə mübarizə şüarı altında XI-XIII əsrlərdə Qərbi Avropa feodallarının Yaxın Şərq və Pribaltika əhalisinə, h
Tam oxu »...(захватнические походы западноевропейских феодалов на Восток в XI-XIII вв., проводившиеся под лозунгом освобождения христианских святынь в Палестине
Tam oxu »Arxaikləşmiş yemək adıdır. XI əsrdə “soğut” sözü iki mənada işlənmişdir. Mahmud Kaşğari omonim kimi işlənən hər iki sözü qeydə almışdır: 1) turşumuş s
Tam oxu »XI əsrdən qıpçaq çölündən Azərbaycanın qərbinə gəlmiş qıpçaqlardır (elmdə belə deyilir). Qaz sözü “məkan, dağ” anlamında işlədilir. Qazax “yurdsuz” de
Tam oxu »cəm, tar. XI-XII əsrlərdə cənubi rus torpaqlarını tutmuş, peçeneqlərə yaxın türkdilli xalq. Əya kim qulların qoçdur, Nəsimi qamudən kəmtər; Bəsa türkü
Tam oxu »...ödəyiblər. Slavyan sözü лобить feili ilə bağlıdır, “əsir” deməkdir. Yalnız XI əsrdən ruslar slavyanlarla etnik qohumluq haqqında fikir irəli sürüblə
Tam oxu »is. [ər.] tar. XI-XIII əsrlərdə Qərbi Avropa feodallarının, katolik kilsəsinin təşəbbüsü və təhriki ilə müqəddəs torpağı, yəni Fələstini müsəlmanların
Tam oxu »истор. I сущ. крепостничество (в России с XI в. до 1861 г.: общественный строй, основанный на крепостной зависимости крестьян от помещика) II прил. 1.
Tam oxu »XI ordu Azərbaycana daxil olur və bir hissəsi gedib Tovuzun dağ kəndlərinə çıxır. Əhalini çox incidir, gözünü qorxudurlar. Yanıxlı kəndindən yuxarıda
Tam oxu »Arxaikləşmiş içki adıdır. XI əsrdə bu söz 2 mənada işlənmişdir: 1. Şirin olan bir şey; 2. şərab. Bu söz bir-birinə zidd iki məna bildirir. Ila vadisin
Tam oxu »...kursiv yazısı I-II əsrlərə aiddır; Bizans – yunan yazısında XI əsrdən yayılmışdır. Bu məqalədə “şrift” və “sürətli yazı” sözləri kursivlə yığılmışdır
Tam oxu »...a telegraph ~ teleqraf şalbanı / dirəyi; a tent ~ çadır payası; 2. xi zək ağacı; 3. id. hoppanmaq / tullanmaq üçün şüvül; 4. dişlə, çillə (qoşqu alət
Tam oxu »...əlaqədar ola bilər). 2. İ.Abbasov “Ulu nəğməmizin adı” (“Ədəbiyyat qəzeti”, 7.XI.92) adlı məqaləsində göstərir ki, bayatı sözü ayıtmaq feili zəminin
Tam oxu »...şəklində də işlənir. Türk dillərində bu söz şorba/çorba formasında işlənir. XI əsrdə şorbaya mün də deyirmişlər. M.Kaşğari yazır ki, mən yağma ölkəsi
Tam oxu »...quruluşunun parçalanması və erkən feodal birləşmələrinin yaranması (VIII-XI əsrlər) dövründən məlumdur. XII-XVII əsrlərdə dövlətin mühüm məsələlərini
Tam oxu »...ovlaq X (Gəncə) buxarı və ya peç bacasının qapağı. – Bizim buxarının basması yoxdu XI (Göyçay) otun arabadan aşmaması üçün onun üstünə qoyulub bağlan
Tam oxu »...fikrimizcə, qızıl və qırmızı rənglərilə bağlı bir anlayışdır. XI yüzillikdə M. Kaşğari lüğətində sağlam bir məntiq ilə “isimdən düzələn feillər” bölü
Tam oxu »...Məhəmməd olmuş İbn Həzm kimi tanınmışdır. O, miladi X əsrin sonları XI əsrin əvvəllərində yaşamış görkəmli alim, tarixçi, kəlamçı (I) və şair olmuşdu
Tam oxu »...“juka”, “jupka” və bu kimi adlarla da tanınır. Bu sözlər isə XI əsrdə yaşamış görkəmli alim Mahmud Kaşğarinin lüğətində qeyd olunduğu kimi, “laylanmı
Tam oxu »