Lüğətlərdə axtarış.

== Hadisələr ==

NGAD (Next Generation Air Dominance) - ABŞ-də altıncı nəsil döyüş aviasiyasına aid edilən ən son qırıcının yaradılması proqramı. 6-cı nəsil qırıcının özü hal-hazırda F/A-XX olaraq təyin edilmişdir. Perspektivli Amerika qırıcısının ilk uçuşu 2030-cu ildə olacaq. Eyni zamanda, F/A-XX-nin son versiyası 2035-ci ilə qədər ABŞ aviasiya donanmasında görünməlidir. Bu vaxta qədər yüzlərlə beşinci nəsil F-22 qırıcıları ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri və Hərbi Dəniz Qüvvələrindən çıxarılacaq. F/A-XX döyüş radiusunun təqribən 1450 km olacağı ehtimal edilir, bu da F-35 qırıcısının radiusundan xeyli aşağıdır. F/A-XX modifikasiyalarından biri qırıcının aviadaşıyıcı əsaslı versiyası olacaq. F/A-XX-nin döyüş lazerləri, həmçinin hipersəs raketləri ilə təchiz edilməsi planlaşdırılır, qırıcı həmçinin süni intellekt (AI) sistemi ilə idarə olunacaq. Altıncı nəsil qırıcının 10-12 min metr yüksəklikdə maksimal uçuş sürəti saatda 2,3 min km olaraq təyin edilmişdir. Bununla əlaqədar, ABŞ perspektivli qırıcıdan həm də ələ keçirici kimi istifadə ediləcəyini bildirir.

XIX əsrdən sonra, yəni 1900-cu ilin son günündən sonra XX əsr başlayır. İlk günü 1901-ci ilin ilk günüdür. XX əsrdən sonra isə XXI əsr gəlir. XX əsrin son günü 2000-ci ilin son günüdür.

"Azərbaycanda İctima-siyasi fikir. XX əsr" - 12 may 1996-cı ildə Xəzər Universiteti ndə keçirilmiş konfrans və həmin konfransın materialları əsasında hazırlanmış və 1996-cı ildə Xəzər Universiteti Nəşriyyatında işıq üzü görmüş kitab. Redaktor: Prof. Hamlet İsaxanlı == Məzmun == Hamlet İsaxanlı - Mərkəzi Zaqafqaziyanın sovetləşmə və kollektivləşdirilməsi dövrünün ictimai-siyasi mənzərəsi və İsaxan üsyanı Rafael Hüseynov - XX yüzil Azərbaycanında etiraz ədəbiyyatı Həsən Həsənov - Düvlətimiz, dilimiz, millətimiz...adımız... Süleyman Əliyarlı - Azərbaycan milli hərəkatının ilkin dönəmi Cəmil Həsənov - Azərbaycanın XX əsr siyası tarixinin dövrələşdirilməsinə dair Tahir Qafarov - Bolşevik ideologiyası inhisarı və Azərbaycanın mədəni həyatı: (20-30-cu illər) bəzi qeydlər Firidun Köçərli - Böyük vətəndaş - Nəriman Nərimanov Rauf Xudiyev - Müsavat partiyasının proqramında və taktikasında sosializm ideyaları (rusca) Aydın Hacıyev - Cənubi-Qərbi Qafqaz (Qars) Demokratik və Araz-Türk Respublikasının yaranmasında Azərbaycan ictimai-siyasi fikrinin özünəməxsusluqlarının təzahürü (rusca) Pərvin Darabadi - XX əsrin əvvəllərində İ.V. Stalinin inqilabi-demokratik hərəkatında iştirakı haqqında (rusca) Rafiq Əliyev - Azərbaycanda müasir islami cərəyanlar (rusca) Cəmil Quliyev - Qarşıdurmadan sülhə doğru (rusca) Ağababa Rzayev - Siyasi kompromis.

Bu siyahıda Osmanlı dövlətinin XX əsrin I Dünya müharibəsinin başlamasına qədərki dövründə iştirak etdiyi döyüşlər əks edilmişdir.

Azərbaycanın bank sistemi — "Banklar haqqında" qanunla tənzimlənir. Qanunvericiliyə əsasən ölkənin bank sistemi ikipilləlidir – Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankından və kredit təşkilatlarından ibarətdir. Əsas pilləni təmsil edən Mərkəzi Bank dövlətin mərkəzi bankıdır və onun fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" Qanun, Mülki Məcəllə və digər normativ hüquqi aktlarla tənzimlənir. Qanunvericiliyə uyğun olaraq Mərkəzi Bank – bank fəaliyyətini lisenziyalaşdırır və tənzimləyir, qanunla müəyyən edilmiş qaydada bank fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir. Bank sisteminin ikinci pilləsini kredit təşkilatları təşkil edir. Kredit təşkilatlarının fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, "Banklar haqqında" qanun, Mülki Məcəlləsi, "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında", "Bank olmayan kredit təşkilatları haqqında" və "Kredit İttifaqları haqqında" qanunlar və s. normativ hüquqi aktlarla tənzimlənir. Bank sektorunun inkişafı səviyyəsini cəmi aktivlərin ÜDM-ə nisbəti ilə də ölçmək olar. Ekspertlərin hesablamalarına görə, iqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş ölkələrdə bank sektorunun cəmi aktivlərinin ÜDM-də payı 5%-i ötmür. Azərbaycanda bank sektorunun cəmi aktivlərinin ÜDM-də payı təxminən 32%-ə bərabərdir.

XX kişi sindromu — De la Şapelle sindromu olaraq da bilinən Kişi XX sindromu, 46, XX karotipi olan bir insanın (əks halda qadınlarla əlaqəli) fenotipik olaraq kişiyə xas xüsusiyyətlərə sahib olduğu nadir bir konjenital interseks vəziyyətidir . Bu insanların yüzdə 90-da sindroma, X və Y xromosomlarının psevdo-otozomal bölgələri arasında baş verən genetik məlumatların kəsişməsində iştirak edən, kişi reproduktiv inkişafını tezləşdirən Y xromosomunun SRY geni səbəb olur. SRY geni olan bir X, mayalanma zamanı anadan normal bir X ilə birləşdirildikdə, nəticə XX erkək olur. Daha az yayılmış, autosomal və ya X xromosomal genin mutasiyasına səbəb ola biləcək SRY mənfi XX kişilərdir. XX kişilərin kişiləşdirilməsi dəyişir. Bu sindroma müxtəlif diaqnostik metodlardan istifadə edərək diaqnoz qoyulur və təxminən 1: 20.000 kişi yeni doğulmuş körpələrdə baş verir və Klinefelter sindromundan daha az yayılmışdır. Müalicə tibbi baxımdan vacib deyildir, baxmayaraq ki, bəzi insanlar müalicə edilməyi daha çox kişi və ya qadın kimi görünmək üçün seçirlər. Kişi XX sindromunun alternativ adı bu vəziyyəti və onun etiologiyasını tədqiq edən Fin alimi Albert de la Şapelley ifadə edir. == İşarələr və simptomlar == Xarici görünüşü ilə XX erkəkləri üç kateqoriyaya bölmək olar: normal daxili və xarici cinsiyyət orqanı olan kişilər, xarici qeyri-müəyyənliyi olan kişilər və daxili və xarici cinsiyyət orqanları olmayan kişilər (həqiqi hermafroditlər də deyilir). Xarici cinsiyyət orqanlarındakı qeyri-müəyyənlik arasında hipospadiya, mikropenis və klitoromeqaliya ola bilər.

XX əsr fəlsəfəsi — XIX əsrin sonlarından başlayıb günümüzə qədər gələn və davam edən düşüncə ənənələrini və fəlsəfi axımları əhatə edir. Hər dövrün fəlsəfəsinin öz ictimai, mədəni və siyasi şəraitlə əlaqəli olmağı kimi, XX əsr fəlsəfəsi də öz siyasi ve ictimai inkişafından təsirlənmişdir. Dövrün siyasi hadisələri, mədəni və teknoloji ilərləyişlər, elm sahəsində yeni nəticələr, ortaya çıxan yeni düşüncə formalarının hamısı XX əsr fəlsəfəsində görülən elmə istiqamətlənmiş sorğulayan yanaşma tərzi, ağlın sorğulaması cəhdlərinin, dilə olan marağın, subyekt anlayışı üzərində həyata keçirilən müzakirələrin, zehin problemlərinin, yeni bir ölçü qazanan məlumat probleminin, cinsəllik məsələlərinin ,yadlaşma və iqtidar problemlərinin arxa planını meydana gətirməkdədir. Bu dövrün mütəfəkkirlərinin çoxu bir şəkildə əsərlərində o, dövrün nəzəri problemlərinə toxundu və cavablar axtardı.

== 1901—1925 ==

XX əsrdə, ümumilikdə, 229 ay tutulması baş vermişdir. Bunlardan 83-ü penumbra, 65-i qismən, 81-i isə tam tutulma olmuşdur. == 1901 və 2000-ci illər arasında baş verən ay tutulmaları == 2001 və 2002-ci ildə baş verən tutulmalar da son mərhələni tamamlamaq üçün buraya əlavə edilmişdir.

"Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun XX illiyi" yubiley medalı — SSRİ Ali Sovetinin 24 yanvar 1938-ci il tarixli qanunu ilə təsis olunmuş SSRİ medalı.

Əsrin 100 kitabı ( fr. Les cent livres du siècle ) Fransız pərakəndə satış şirkəti Fnac və Parisin Le Monde qəzetinin 1999-cu ilin yazında keçirdiyi sorğuya əsasən, 20-ci əsrin ən yaddaqalan yüz kitabının siyahısıdır.

Azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası — azərbaycanlıların Ermənistandan məcburi köçürülməsi və etnik təmizləmə. == Arxa plan == Tarixçilərin və tədqiqatçıların fikrinə görə azərbaycanlıların indiki Ermənistandan etnik təmizlənməsi və deportasiyalarının əsas səbəbi regionun və ölkənin milli tərkibinin dəyişdirilməsi idi. == Gedişat == Azərbaycanlıların Ermənistandan (Qərbi Azərbaycandan) deportasiyası və köçürülməsi hələ XVIII əsrdən başlanıb. Qərbi Azərbaycandan azərbaycanlıların, ümumiyyətlə müsəlmanların deportasiyası üç mərhələdə aparılıb: Birinci mərhələ 1905–1920-ci illər; İkinci mərhələ 1948–1953-ci illər Üçüncü mərhələ 1988–1992-ci illər.Bu proseslər zamanı ermənilər Qərbi Azərbaycanda yaşayan azərbaycanlıların yüzlərlə yaşayış məntəqəsini yerlə-yeksan edib, 30 minə yaxın evi dağıdıb və yandırıb, qoca, uşaq və qadınların da daxil olduğu 140 min insanı vəhşicəsinə qətlə yetirib, 750 mindən artıq azərbaycanlı Qərbi Azərbaycandan didərgin salınıb. Sonuncu deportasiyada 1988-ci ildə isə 220 mindən artıq azərbaycanlı erməni vəhşiliyinə tab gətirə bilmədiyindən doğma yurd-yuvalarını tərk edib. Bundan sonra ermənilər Qərbi Azərbaycandan azərbaycanlıların izini itirmək məqsədilə buradakı qəbiristanlıqları, tarixi mədəni abidələri, dini müəssisələri, məktəb, xəstəxana və digər binaları darmadağın edib. Təkcə 1988-ci ildən sonra Qərbi Azərbaycanda ermənilər azərbaycanlılara məxsus 2000-dən artıq qəbristanlıq dağıdıb. Ermənilər tarixən azərbaycanlılara, türklərə qənim kəsildikləri halda bu faktlar gizlədilib, dünya ictimaiyyəti isə bu məsələlərə diqqətsizlik göstərib. Azərbaycanlıların Ermənistandan kütləvi deportasiyası əsasən 1948–1953-cü illərdə Stalinin göstərişi ilə həyata keçirilmişdir. Əgər krım tatarlarını çeçenləri və digər xalqları almanlarla əməkdaşlığa görə cəzalandırıb köçürmüşdülərsə, azərbaycanlıların köçürülməsinə yeganə səbəb onların azərbaycanlı olması idi.

Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının XXIII ildönümü qısametrajlı sənədli filmi 1940-cı ildə Azərfilmdə istehsal edilmişdir. Film Azərbaycanda Oktyabr inqilabının ildönümünün bayram edilməsindən danışır. == Məzmun == Film Azərbaycanda Oktyabr inqilabının ildönümünün bayram edilməsindən danışır.

Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının XXIII ildönümü qısametrajlı sənədli filmi 1940-cı ildə Azərfilmdə istehsal edilmişdir. Film Azərbaycanda Oktyabr inqilabının ildönümünün bayram edilməsindən danışır. == Məzmun == Film Azərbaycanda Oktyabr inqilabının ildönümünün bayram edilməsindən danışır.

== Hadisə ==

== Hadisələr == == Şəxslər == II Pepi — Qədim Misirin VI sülalədən olan fironu.

== Hadisələr == == Şəxslər == I Pepi — Qədim Misirin VI sülalədən hökmdarı (təxminən e.ə. 2310-2260).

== Hadisələr == Kuti hökmdarı Siumun hakimiyyəti sona çatmışdır. Su tayfaları qonşu ərazidə olan Elam dövləti ilə birlikdə Şumerlərin III Ur sülaləsini devirdilər. Su ölkəsi müstəqil oldu.

E.ə. XXVIII əsr — eradan əvvəl 28-ci əsr. == Hadisələr == e.ə. 2737 — Çin imperatoru Shen Nung tərəfindən çayın təsadüfən kəşf olunması.

== Hadisələr ==

== Hadisələr ==

Moonlight—Amerikan repçi XXXTentacionun ikinci studiya albomundan yazdığı və ifa etdiyi bir mahnıdır. 7 noyabr 2022 tarixinə əsasən mahnı YouTube platformasında 1 milyard izlənib. Mahnı, avqustun 14-də, albomun üçüncü sinqi olaraq ritmik radioya göndərildi. Mahnı qlobal miqyasda bir çox chart mövqelərinə çatdı, o cümlədən Billboard Hot 100’də 13 zirvəsinə, ölümündən sonra platin sertifikatına layiq görüldü. == Mahnı == "Moonlight" üçün rəsmi musiqi videosu 1 oktyabr 2018-ci il tarixində erkən gecə yayımlandı. Video yazılı və yaradıcı rejissor Onfroy özü idi və JMP tərəfindən də idarə edilmişdir. Videoda Onfroy və qaranlıqdan sonra meşədə bir yerdə toplaşan böyük bir qrup insan, dolu ayın işığı ilə işıqlandı. Onfroy'un tək başına qulaqcıq dinlədiklərini və partiyanı seyr etdiyini, eyni zamanda hamısı qara geyimli insanların izdihamını gəzdiyini görür. İnsanların rəqs etdiyini seyr edərkən gülür və eyni zamanda video zamanı bir neçə dəfə görüntülənən sirli qıvrım saçlı bir qızla fikir mübadiləsi aparır (görünüşünə görə, Onfroy-un keçmiş sevgilisi Cenevrə Ayala təmsil olunmaq üçün nəzəriyyə olundu).

Tələbələrin XXVIII Ümumdünya Yay Universiadası — 3–14 iyul 2015-ci il tarixində keçirilən XXVIII Ümumdünya idman yarışı. Yarış Cənubi Koreyanın Kvanju şəhərində keçirilmişdir.

XXIII İoann (Ancelo Cüzeppe Ronkalli, 25 noyabr 1881, Sotto-il-Monte - 3 iyun 1963) - Roma Papası (1958-1963). İkinci Vatikan məclisini çağırmış, Kilsənin yeniləşməsi ("acornamento") siyasəti aparmışdır. Yeddi ensiklikanın müəllifidir, o cümlədən "Mater et Magistra" ("Ana və Təlimçi", 1961) və "Pacem in Terris" ("Torpaqlarda Sülh", 1963). Pravoslav və protestant xadimlərilə əlaqə saxlamışdır. Bir vaxt Berqamo yepiskopunun katibi olmuş, Birinci dünya müharibəsində tibb serjantı, sonra keşiş vəzifəsində işləmişdir. 1925-ci ildə Papa nümayəndəsi vəzifəsində Bolqarıstana yollandırmışdır. İkinci dünya müharibəsində Ronkalli yəhudilərin işğal edilmiş Macarıstandan xilas etməsində iştirak etmiş, 1944-cü ildə Fransaya Papa nunsisi təyin edilmişdir. Sonra kardinal və Venesiya arxiyepiskopu olmuş, 1958-ci il oktyabrın 28-də Roma Papası seçilmişdir.

XXI Əsr Beynəlxalq Təhsil və İnnovasiya Mərkəzi — Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərində ümumi təhsil müəssisəsi, ölkənin ilk özəl məktəblərindən biri kimi 2001-ci ildə təsis edilmişdir və hal-hazırda Azərbaycan, rus və ingilis bölmələri üzrə 3–17 yaşlı uşaqların milli və tanınmış beynəlxalq kurikulumlar (Kembric (Primary, Secondary, IGCSE, AS/A Levels), IBDP üzrə təhsil aldığı tədris mərkəzlərindən biridir. Mərkəz, 500-dan çox şagirdə təhsil xidməti göstərir. == Tədris == === Bağça və məktəbə hazırlıq === Mərkəzin nəzdində məktəbəqədər təhsil müəssisəsi "Kipinä Baku" adı ilə fəaliyyət göstərir. Məktəbəqədər təhsil pilləsinə, Azərbaycan, rus və ingilis bölmələri üzrə 3–5 yaşlı uşaqlar qəbul edilir. "Kipinä" brendi "Finlandiya dövlət məktəbəqədər təhsil proqramı" əsasında yaranmış qlobal markadır. === İbtidai məktəb === Mərkəz üç bölmə üzrə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində təhsil verir. Azərbaycan və rus dilində təhsil Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi milli kurikulum əsasında, ingilis dilində təhsil isə Kembric kurikulumu əsasında, Kembric Beynəlxalq Məktəbi statusu ilə fəaliyyət göstərir. İbtidai sinifləri məktəb daxilində ayrıca korpusda yerləşdirilir və siniflərdə orta uşaq sayı maksimum 18 nəfərlə məhdudlaşdırılır. === Orta və tam orta məktəb === Mərkəz daxilində fəaliyyət göstərən orta və tam orta məktəbdə üç bölmə üzrə, Azərbaycan, rus və ingilis dillərində təhsil verilir. Azərbaycan və rus dilində təhsil Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi milli kurikulum, ingilis dilində təhsil isə Kembric kurikulumu və Beynəlxalq Bakalavriat Diplom Proqramı (IB DP) əsasında aparılır.

XXI əsr — 1 yanvar 2001-ci ildən başlayır və 31 dekabr 2100-cü ildə bitir. XXI əsr həmçinin III minilliyin birinci əsridir. Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının 2014-cü ildəki məlumatlarına görə, meteomüşahidələrin tarixi boyunca müşahidə edilən 14 ən isti günün 13-ü XXI əsrə aiddir.

XXI əsr Müasir İncəsənət Muzeyi — Yaponiyanın Kanavaza şəhərində yerləşən müasir incəsənət muzeyi. Yaponiyanın ən əhəmiyyətli incəsənət muzeylərindən biridir. == Haqqında == Yaponiyanın SANAA firmasının memarları Kazuyo Secima və Ryue Nişizava tərəfindən 2004-cü ildə dizayn edilən XXI Əsr Müasir İncəsənət Muzeyi 2004-ci ilin 9 oktyabrında açılmışdır. İstifadəyə verildiyi ilk ildə muzey 1.570.000 nəfər tərəfindən ziyarət edildi. Muzey dairəvi formaya malikdir. Bu dairənin diametri 112.5 metrdir. Bu cür tikilməsinin səbəbi həcminin az olması, miqyasının azaldılması və muzeyə bir çox nöqtədən daxil olmasına imkan verməsi olub. Muzeydə iclas məkanları, kitabxana, uşqalar üçün zal da yerləşir. Kanavaza şəhərindəki muzeyin yaxınlığındakı Kenrokuen Bağı və İşikava İncəsənət Muzeyi yerləşir. == Kolleksiya == XXI Əsr Müasir İncəsənət Muzeyinin 1980-ci ildən bu yana düzəldilmiş işlərdən ibarətdir.

2000-ci ildə (fr. En L'An 2000) - Fransada XX əsrdə yaranmış mədəni fikir cərəyanı. XX əsr Fransasında yaşayan insanlar 100 il sonra yaşadıqları ölkədə hansı yenilik və dəyişikliklərin ola biləcəyi ilə maraqlanırdılar. İnsanları əsasən texniki sahədə baş verə biləcək yeniliklər maraqlandırırdı. Bu barədə olan fikirlər dönəmin müxtəlif rəssamları tərəfindən təsvir edilmişdir. Fransız rəssamı (fr. Jean-Marc Côté) tərəfindən 1899, 1900 və 1901-ci illərdə dərc edilən şəkillər XX əsr Fransız insanın 100 il sonrakı həyat barədə olan düşüncələrini daha açıq bir formada izah edir.

2001-ci və 2100-cü illərin arasında olan dövür ərzində 224 dəfə günəş tutulması olacaqdır. Onlardan 77-si qismən, 72-si Halqavari, 68-i tam və 7-si hibrid növlərində olacaqlar. Tutulmalar ən çox 2011, 2029, 2047, 2065, 2076 və 2094-cü illərdə baş verəcək. Bu illərin hər birinə 4 günəş tutulması düşür. Ən uzun müddətli tam günəş tutulması 22 iyul 2009-cu ildə oldu (maksimum müddəti 6 dəqiqə 38,86 saniyə idi), ən uzun müddətli həlqəvi günəş tutulma isə 15 yanvar 2010-cu ildə (maksimum müddəti 11 dəqiqə 7,8 saniyə idi). 20 may 2050-ci ildə baş verəcək tutulma, bir ildən az olan müddət ərzində 2-ci hibrid tutulması olacaq, ondan öncəki hibrid günəş tutulması 25 noyabr 2049-cu ildə olacaq.Siyahıda dinamik vaxtda baş verəcək ən böyük tutulmaların tarixlər və saatları göstərilib, vaxt UTC ilə göstərilib. Tam və halqavari tutulmalarının maksimal mərhələsini müşahidə etməyi mümkün edən bölgələr göstərilib.

== İstinadlar ==

== İstinadlar ==

Ax-Ox çay və ya Ohox çay — İsmayıllı rayonundan axan, Əyriçayın (Göyçayın qolu) sağ qollarından biri. Çay Qovdağ silsiləsindən 2000 metr yüksəklikdən başlayır. Axarı boyunca bəzi hissələrdə Dəvəbatan çayı da adlandırılır. == Toponim == Qədim türk dilində axlak – “yüksəklik, zirvə”, oxlok – “su, çay, axar su” deməkdir. Axox “dağ çayı” mənasını ifadə edir.

.ax — Aland adalarının internet kodu.

.cx - Milad adalarının internet kodu.

.mx — Meksikanın internet kodu.

Taksonların adlandırılmasında istifadə olunan işarələmələr. === ex === ex (latınca) — dan, ilə, birlikdə, əlbir.1. Botanikada iki müəllifin soyadı ilə bağlı işlənir və onu göstərir ki, taksonun adını ikinci müəllif həqiqətən nəşr etdirib, birinci müəllif isə təklif edib və nəşr etdirməyib; 2. Zoologiya və bakteorologiyada soyadla bağlı işlənir və onu göstərir ki, birinci müəllif taksonun adını nəşr etdirmiş, ikinci müəllif tərəfindən ad təklif olunmuş, amma nəşr etdirilməmişdir. == in == in (lat.) — da, də; iki müəllifin adı ilə əlaqədar işlədilir. Belə ki, ikinci müəllif bütün nəşr və işlərin müəllifi, birinci isə taksonun adının elan edilməsi və ya yararlı olmasına məsul olur.Nümunə: Pimpinella hookeri C.B.Clarke in Hook.f. — o deməkdir ki, Cozef Dalton Hukerin işində taksona verilən adı Çarlz Beron Klark elan etmişdir. == nom. cons. == === nom. ===

FX (1994-1997-ci illərə fX adı ilə) - ABŞ-də kabel televiziyası və peyk televiziya kanalı. Əsasən dram və komediya janrında teleseriallar yayımlasa da, keyfiyyətli filmlər də ekrana gətirilir. FX kanalı ABŞ-də 95 milyondan çox ailə tərəfindən izlənilir. Bundan başqa ABŞ xaricində də müxtəlif adlarla bu kanal öz fəaliyyətini davam etdirir. == Tarixi == === İlkin illər (1994-1997) === İlk dəfə 1 iyun, 1994-cü ildə fX adı ilə fəaliyyətə başlamışdır. Manhettendə böyük bir mənzildə fəaliyyətə başlayan fX interaktiv televiziya cəryanına ilk qoşulanlardan olmuşdu. Kanal "fx Apartment"-dan gündəlik canlı yayımlanan orijinal proqramlar, Betmen, Möcüzə qadın, Səkkiz kifayətdir, Dayə və Professor, Yaşıl eşşəkarısı kimi 1960,1970 və 1980-ci illərin də seriallarını yayımlayırdı. Kanalın bu müddət ərzində iki şüarı vardı: "TV Made Fresh Daily" (Günü gümrah edən televiziya) və "The World's First Living Television Network" (Dünyanın ilk canlı televiziya şəbəkəsi). Kanalın adı və loqosu onun tarixi kökünu ifadə edir: kiçik f hərfi dostluğu, səmimiliyi (friendliness), X hərfi isə 20-ci Əsr Foks Kinostudiyasının loqosundakı kəsişən prejektorları təmsil edir. Canlı yayımlanan verilişlər sadəcə bir mövzu haqqında olurdu: Personal fX (kolleksiyalar), The Pet Department (Ev heyvanları), Under Scrutiny with Jane Wallace (xəbərlər) və Sound fX (musiqi).

Ox (texnika) — maşın hissəsi. Ox (həndəsə) — mərkəz xətti. Ox (silah) — soyuq silah növü.

Verilənlər xəzinəsi (en. Data Warehouse) – idarəedici qərarların qəbul edilməsi prosesini dəstəkləyən, sahə təmayüllü, zamandan asılı olub, dəyişməyən və istiqamətləndirici verilənlər yığımıdır. == Ümumi məlumat == İlk dəfə 1988-ci ildə Devlin və Merfi tərəfindən yazılmış məqalədə VX haqqında danışılmışdır. VX konsepsiyasının ilk müəlliflərindən biri B. İnmon 1992-ci ildə VX-ni belə təsvir etmişdir: Verilənlər xəzinəsi (VX) konsepsiyasının predmetini verilənlər təşkil edir. Verilənlərin emalı sistemlərinin (VES) məhsulu sayılan verilənlər digər istehsalat məhsulları kimi müəyyən xüsusiyyətə və xarakteristikaya malikdirlər: yararlılıq müddətinə, saxlandığı yerə, bazar qiymətinə, ötürülmə qabiliyyətinə, düzəlişi qəbul etmək xüsusiyyətinə və s. Bu cəhətləri nəzərə almaqla demək olar ki, VX konsepsiyası verilənlərin analizi konsepsiyası deyil, verilənlərin analiz üçün hazırlanması konsepsiyasıdır. == VX-nin arxitekturası == VX-nin arxitekturasını qurarkən informasiya sistemlərinin arxitekturasını təyin edən mövcud sənədlərin öyrənilməsindən başlamaq lazımdır. Bu sənədlərə təşkilatlardakı informasiya texnologiyalarının (İT) inkişafının general planı da daxildir. VX-nin təşkilatın İT-nin infrastrukturuna inteqrasiya olunması vacib olduğundan VX yaradarkən informasiya sistemlərinin və ya İT-nın inkişafının general planına əsaslanmaq lazımdır. Operativ sistemlərdə (OLTP) verilənləri analiz etmək çox çətindir.

Am- xe — Misir mifologiyasında Am-he, yeraltı dünyasından olan kiçik bir tanrı idi. Adı "milyonları yeyən" və ya "əbədiliyi yeyən" deməkdir. O, odlu göldə yaşayan, başı ov iti başına oxşayan adam kimi təsvir edilmişdir. O, bəzən ilahi cəzanın təcəssümü olan Ammitin bir tərəfi kimi görünür. Am-xe ancaq tanrı Atum tərəfindən dəf edilə bilərdi.

BMW X1 — Almaniya avtomobil istehsalçısı BMW tərəfindən, 2009-cu ildən bu günə kimi BMW 3-cü seriyanın əsasında istehsal olunan kompakt krossover.

BMW X3 — Alman avtomobil istehsalçısı BMW tərəfindən, 2003-cü ildən bu günə kimi istehsal olunan lyuks kompakt krossover.

BMW X4 — Alman avtomobil istehsalçısı BMW tərəfindən, 2014-cü ildən bu günə kimi BMW X3-ün əsasında istehsal olunan kompakt lyuks krossover.

BMW X5 — Alman avtomobil istehsalçısı BMW tərəfindən, 1999-cu ildən bu günə kimi istehsal olunan lyuks krossover.