Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • PORNOQRAFİYA

    yun. pornos – satılan + yun. grapho – yazıram, təsvir edirəm

    Tam oxu »
  • PORSUQ

    Dilimizdə porsumaq sözü var, cismin boz rəngə çalarlığını bildirir. Porsuq sözünün də boz kəlməsi ilə bağlı olması haqqında fikir söyləmək mümkündür

    Tam oxu »
  • PORT

    lat. portus – liman, körpü

    Tam oxu »
  • PORTVEYN

    1100-cü ildə  Douro çayının mənsəbində Portuqaliya adlı dövlət yarandı. Ölkənin adının kökü çay mənsəbində romalılar tərəfindən salınmış yaşayış məskə

    Tam oxu »
  • POTA

    Bəzi iri heyvanların balasına pota deyirlər. Mənbələrdə bu söz “bala”, “dəvə balası” kimi şərh olunub

    Tam oxu »
  • POTAMOLOGİYA

    yun. potamos – çay + yun. logos – elm, təlim

    Tam oxu »
  • PÖRTMƏK

    Qaqauz dilində örtlenmek sözü ruscaya “жечь”,” палить” kimi tərcümə olunub. Güman edirəm ki, pörtmək və ört (od) sözləri qohumdur

    Tam oxu »
  • PÖTƏKƏ

    Pötüyə kimi də işlədilir. Pətək sözü ilə qohumdur. Qədim mənası “qab”, “kisə”, “evcik” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • PÖTPÖTÜ

    Dialektlərdə pörtmək, pətənək, pötüyə, pötəkə kimi müxtəlif formalarda işlədilir. Mənası “quşun mədəsi” deməkdir

    Tam oxu »
  • PRAVOSLAVLIQ

    yun. orthodoxos – düzgün təlim sözünün slavyan dillərində kalkası

    Tam oxu »
  • PREFEKT

    Latın sözüdür, “müavin”, “müvəkkil”, “nümayəndə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PREFEKTURA

    lat. preafectura – rəhbərlik edən

    Tam oxu »
  • PREFERENSİYA

    lat. praeferentia – üstün tutmaq

    Tam oxu »
  • PRERİ

    lat. pratum – çəmən

    Tam oxu »
  • PRESS-TUR

    lat. presso – sıxıram, təzyiq edi­rəm + lat. torno – ümumiləşdirirəm

    Tam oxu »
  • PREZİDENT

    Latın sözüdür, hərfi mənası “prezidiumda oturan” deməkdir. İndi dövlət rəhbəri anlamında işlədilir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • PRİNT-SERVER

    ing. printer – çapçı + ing. se­r­ver – xidmətçi

    Tam oxu »
  • PROFESSOR

    Alman sözüdür və professiya kəlməsi ilə kökdaşdır. Mənası “öz peşəsi, tədris etdiyi fənn barədə açıq məlumat verən” deməkdir

    Tam oxu »
  • PROFİL

    fr. profil < lat. filum – cizgi, xətt

    Tam oxu »
  • PROKSİ-SERVER

    ing. proxy – səlahiyyət ve­rilmiş + ing. server – xidmətçi

    Tam oxu »
  • PROQNOZLAŞDIRMA

    yun. prognosis – qabaqcadan görmək

    Tam oxu »
  • PROLETARİAT

    Roma respublikasının mövcudluğunun ilk mərhələsində yüksək dövlət vəzifələrini tuta biləcək tanınmış əsilzadə ailələrinin üzvləri özlərini patrisi adl

    Tam oxu »
  • PROLÜVİ

    lat. proluo – axınla aparıram

    Tam oxu »
  • PROLÜVİUM

    lat. proluo – axınla aparıram

    Tam oxu »
  • PROMİL

    lat. pro mille – hər minə

    Tam oxu »
  • PROSES

    Latın sözüdür, hərfi mənası “irəliyə hərəkət” deməkdir. İndi “dəyişmə” an­lamına uyğun məna bildirir, bu isə təkcə irəliyə deyil, geriyə də hərəkət ol

    Tam oxu »
  • PROTEROZOY

    yun. proteros – ən erkən + yun. zoe – həyat

    Tam oxu »
  • PROTESTANTLAR

    Orta əsrlərdə Qərbi Avropada yeganə rəsmi din katolisizm idi. Hamı tərəfindən qəbul olunmuş doktrina ilə razılaşmayanlar kafir elan edilirdilər

    Tam oxu »
  • PROTESTANTLIQ

    lat. protestatio – etiraz

    Tam oxu »
  • PROTOJURNALİSTİKA

    yun. protos – birinci

    Tam oxu »
  • PSAMMİTLƏR

    yun. psammites – qumlu < psammos – qum

    Tam oxu »
  • PSEFİTLƏR

    yun. psephos – çaydaşı, çaqıl

    Tam oxu »
  • PSEVDO...

    yun. pseudos – yalan

    Tam oxu »
  • PSEVDOMORFOZ

    yun. pseudos – yalan + yun. morphe – forma, görünüş

    Tam oxu »
  • PSİXOAKUSTİKA

    yun. psyche – ruh + yun. akustikos – eşidilən

    Tam oxu »
  • PSİXOANALİZ

    Yunancadır, sıxışdırılıb şüurdan uzaqlaşdırılan halətlərin meydana çıxarılması və təhlili yolu ilə xəstəliyin (nevrozun) müəyyən edilməsi, eləcə də mü

    Tam oxu »
  • PSİXROMETR

    yun. psychros – soyuq + yun. metreo – ölçürəm

    Tam oxu »
  • PSİLOMELAN

    yun. psilos – hamar, çılpaq + yun. melas, melanos – qara

    Tam oxu »
  • PUÇUR

    “Puçur-puçur tər tökür” deyirik. Tər ağac puçuruna oxşadığı üçün belə işlə­dirik. Sözün əsli burcaq kimi olub (türkmənlərdə indi də işlədilir)

    Tam oxu »
  • PUD

    Funt sözünün təhrif olunmuş formasıdır, mənası “ağırlıq” deməkdir. Alman (bəzilərinə görə isə ingilis) sözüdür

    Tam oxu »
  • PUXTƏLƏŞMƏ

    Püxtə farsca “bişirən” anlamını verən pəz (müqayisə et: aşpaz –aşbişirən) sözü ilə bağlıdır, məsdər forması poxtən sözüdür

    Tam oxu »
  • PUL

    Əsli yunan dili ilə bağlıdır, bizə fars dilindən keçib, dəyərinə görə tengənin beş­də birinə bərabər olub

    Tam oxu »
  • PUL-PƏRƏ

    Danışıqda pulu-pərəsi varmı? cümləsi işlədilir. Buradakı pərə sözü para (pul) sözünün dəyişmiş formasıdır, pul-pərə sinonimlər birləşməsidir

    Tam oxu »
  • PUN SƏDAQƏTİ

    E.ə. 390-cı ildə Roma heç kimə məlum olmayan kiçik bir kənd idi. E.ə. 40-cı ildə isə o artıq bütün Aralıq dənizi hövzəsinə hakim olmuşdu

    Tam oxu »
  • PUNKT

    alm. punktum – nöqtə

    Tam oxu »
  • PURİTAN QANUNLARI

    İnsanlar bir-birinə və eləcə də cəmiyyətin özünə ziyan vurmasınlar deyə cəmiyyətlər qanunlar yaradır

    Tam oxu »
  • PURPUR

    Qədim zamanlarda insanlar hələ parlaq, suyadavamlı və günün altında solmayan boyaları kəşf etməmişdilər

    Tam oxu »
  • PUSMAQ

    Qədim mənası “gizlənmək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PUŞ

    Farsca “hündür” deməkdir. Bir yerə yığılan peyin topası da püş (poş) adlanır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PUŞŞA

    slav. “boş” mənası verən “pustoy” sözündən əmələ gəlib, əvvəllər səhralara, sonra keçilməz meşələrə aid edilib

    Tam oxu »