CILXA1

Ilğı“bütövlük” mənasını verən söz olub, “birləşdirmək”anlamında ıl feili işlə­dilib. Cılğaılğı eyni söz olub, “tamamilə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

Xalis sözünün sinonimi kimi işlədilən cılxa sözü cımxır sözünün təhrif olun­muş formasıdır. Cımxır isə çim qır (hər ikisi “tamam” mənasında işlədilir) si­no­nimlərinin birləşməsindən əmələ gəlib (çim sudur, qır duzdur deyirik). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

CIĞIR
CILITKA
OBASTAN VİKİ
Cılxa
Cılxa xan — türk və altay mifologiyasında uşaq tanrısı. Uşaq doğulduğunda taleyini təyin edər. Doğumu edən qadını da qoruyur. Uşağı olmayan qadınlar tərəfindən ondan uşaq istənilər. Yakutlarınn mifoloji inanclarında, xeyirxah və "Ayıhı"lardan olan bir ruhdur. İnanışa görə "Cılka Xan", uşaq doğulduğunda onun qədərini təyin edər. Mifoloji mətnlərdə, onun və həyat yoldaşının göylərdə yaşadığı deyilər. Dəğum ruhu uşaq vermədiyi zaman, Yakutlar uşağı bu dəfə "Cılka Xan" dan diləyərlər. Canını "Cılka Xan"ın verdiyi uşağın gələcəyi yaxşı olar və bu uşaq, hər hansı bir xəstəlikdən və ya qəzadan ötəri ölməz. Hevyanların tələf olduğu və ya quraqlıq vaxtlarda, yenə "Cılka Xana yalvarılıp dua edilər.

Значение слова в других словарях