DİASPOR

сущ. бот. диаспора (любая часть растения, отделяющаяся от него и служащая для размножения)
DİASKOPİK
DİASPORA
OBASTAN VİKİ
Diaspor
Diaspor (yun. διασπορά) — bir toplumun aid olduğu və tarixən yaşadığı torpaqlardan uzaq məsafədə yaşaması durumu. İfadə kimi diaspor sözü yunan dilində olan səpələmək sözündən formalaşmışdır. == Tarixi == Qədim Yunanıstanda diaspor ifadəsi şəhər dövlətlərində (metropolos) yaşayan əhalinin öz ana vətənlərini tərk edərək yeni koloniyalara köç etməsi anlamında işlədilirdi. Daha sonrakı dövrlərdə ifadənin daha geniş formada işədilməsi Babil sürgünü zamanı Yəhudi qövmünün bütün dünyaya səpələnməsi zamanına təsadüf etdi.
Diaspor (mineral)
Diaspor (mineral) — mineral, α- AlOOH (və ya da HAlO2). Al qismən Mn3+, Fe3+, Cr ilə əvəz olunur. == Haqqında == Diaspor - Rombik. Habitus lövhəvari, iynəvari. İkiləşmə {061} və {021} üzrə nadir. Ayrılma {010} üzrə mükəmməl, {110}, {210} və {100} üzrə qeyri-mükəmməl. Aqreqat: yarpaqvari, gizli kristallik, stalaktitəbənzər. Rəngi ağ, bozumtul; Mn ya da Fe qatışıqları ilə - boz, yaşıl, sarı, çəhrayı, qəhvəyi, qırmızı. Parıltısı şüşəlidən, almaz parıltısı kimi. Sərtliyi 6,5-7.
Diaspor muzeyi
Diaspor muzeyi — Yəhudi xalqının muzeyi (ivrit dilində:‏בית התפוצות‏) — Ramat-Əvivdəki (Tel-Əviv, İsrail) Tel-Əviv muzeyinin kampusu ərazisində yerləşən Naxum Qoldman adına yəhudi diasporunun muzeyi == Tarixi == Diaspor muzeyi 1978-ci ilin mayında təşkil olunmuşdur və bu dövrün ən müasir incəsənət muzeylərindən biri hesab olunur. Diaspor evinin yaradılması ideyasını keçmiş və müasir yəhudi diasporunun abidəsini yaratmağa səy göstərən Ümumdünya yəhudi konqresinin banisi və prezidenti Naxum Qoldman təklif etmişdir. Audio-vizual displeylərdən istifadə olunmaqla yəhudi xalqının 2600 il bundan əvvəl İsrail torpaqlarından qovulmasından bu günədək əsrlər boyu bütün dünyaya səpələnmiş yəhudi diasporunun tarixini nümayiş etdirir. Şair Abba Kovnerin təklifi ilə muzey 6 tematik hissəyə bölünmüşdür. Sərgilər mərtəbələr və mövzular üzrə yerləşdirilmişdir. İsrail hökuməti 2011-ci ildə yeni texnologiyalardan istifadə olunmaqla muzeyin genişləndirilməsi və moderizasiyası planını bəyənmişdir. Muzeydə eksponatların bərpası da həyata keçirilir. 2015-ci ildə yeni sinaqoq zalının açılması və 2017-ci ildə yenidən qurulmasının başa çatdırılması planlaşdırılmışdır. Muzeyin yenidən qurulması proqramında yəhudi və İsrail cəmiyyətində baş verən əhəmiyyətli dəyişikliklər, həmçinin muzey texnologiyasının ən yeni nailiyyətləri öz əksini tapmışdır. Muzey tamaşaçılara yəhudi xalqının Bibliya dövründən müasir dövrədək olan tarixini, mədəniyyətini, yəhudi həyat tərzini bütün dolğunluğu ilə çatdırmağa çalışır.
"Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" medalı
"Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" medalı – Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Təltif edilən şəxslər == "Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər, Azərbaycan diasporunun fəaliyyətinə verilən mühüm töhfələrə, diasporun Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, beynəlxalq aləmdə Azərbaycanla bağlı obyektiv informasiyanın yayılmasında göstərilən xidmətlərə, Azərbaycan dilinin və mədəniyyətinin xarici ölkələrdə təbliğinə verilən töhfələrə və Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq aləmdə ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrinin inkişafında səmərəli fəaliyyətlərinə görə təltif edilirlər. == Təltif edən orqan == "Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının prezidenti təltif edir. == Taxılma qaydası == "Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. == Medalın təsviri == === Medalın ümumi təsviri === "Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı bürüncdən tökülmüş və qızıl suyuna çəkilmiş, guşələrinin arası iki üzbəüz birləşən qövs şəklində işlənmiş, diametri 40 mm olan səkkizguşəli ulduz formalı lövhədən ibarətdir. === Medalın ön tərəfi === Səkkizguşəli ulduzun üzərində konturlanmış dairəvi lövhə yerləşdirilmişdir. Dairəvi lövhə üfüqi istiqamətdə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağının rənglərinə uyğun mina ilə örtülmüşdür. Dairənin mərkəzində mina üzərində yer kürəsini əks etdirən meridian və paralellər təsvir olunmuşdur. Yer kürəsinin aşağı hissəsində dəfnə budağı həkk edilmişdir. Bütün elementlər relyefli olaraq qabarıqdır.
Diaspor Könüllüləri
Diaspor Könüllüləri İctimai Birliyi — Azərbaycanda və xaricdə fəaliyyət göstərən könüllü təşkilat, ictimai birlik. Təşkilat ilk növbədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşəbbüsü ilə 2019-cu ildə "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri" proqramı olaraq fəaliyyətə başlamışdır. == Yaradılması == Təşkilat ilk növbədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşəbbüsü ilə 29 mart 2019-cu ildə "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri" proqramı olaraq fəaliyyətə başlamışdır. Könüllü fəaliyyətə start verilməsinə motiv Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 fevral 2019-cu ildə Azərbaycan Gənclər Gününə həsr olunmuş toplantıdakı çıxışı olmuşdur.24 aprel 2019-cu ildə Nizami Kino Mərkəzində "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri" proqramının təqdimatı keçirilmişdir. Tədbirdə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov, Milli Məclisin Gənclər və İdman Komitəsinin sədri Ülvi Quliyev, Gənclər və idman nazirinin müavini İntiqam Babayev, Gənclər Fondunun icraçı direktoru Fərid Cəfərov, Heydər Əliyev Fondunun "Regional İnkişaf İctimai Birliyi"nin təmsilçisi Cəmil Əliyev, "ASAN xidmət"in aparat rəhbəri Azad Cəfərli və könüllülər iştirak etmişdilər. == Fəaliyyət == Könüllülərin diaspor sahəsində dövlət siyasətinə ictimai dəstəyin təşkilində, müxtəlif yerli və beynəlxalq layihələrdə, diaspor gənclərinin müxtəlif ölkələrdə keçirdiyi tədbirlərdə və uyğun maarifləndirici aksiyalarda iştirak etməsi nəzərdə tutulmuşdur. "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri"nin devizi "Bir addım 1000 addıma yol açır" seçilmişdir. Təşkilatın fəaliyyəti Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin binasında icra olunur. === 2019-cu ildə === "Diaspor Könüllüləri İctimai Birliyi"nin üzvləri 18–29 yaş aralığındakı gənclərdən ibarətdir. 2019-cu ildə açıqlanan elana əsasən, müraciət edənlər içərisindən seçilmiş könüllülər 2 ay müddətində dövlət komitəsində müvafiq könüllülük proqramı keçmişdilər.
Diaspor siyasəti
Diaspor siyasəti — transmilli etnik diasporların siyasi davranışları, onların etnik vətənləri və qəbul etdikləri dövlətlərlə münasibətləri və etnik münaqişələrdəki mühüm rolu. Diaspor siyasətinin öyrənilməsi diaspor tədqiqatlarının daha geniş sahəsinin bir hissəsidir. Diaspor siyasətini başa düşmək üçün əvvəlcə onun tarixi kontekstini və bağlılığını anlamaq lazımdır. Diaspor — ortaq kimliyinə əsaslanan tək etnik qrup kimi müəyyən edilən transmilli cəmiyyətdir. Diasporlar əsl vətəndən tarixi mühacirət nəticəsində yaranır. Bu ərazinin əslində konkret etnik qrupun vətəni olub-olmaması siyasi məsələdir. Miqrasiya nə qədər köhnədirsə, hadisə ilə bağlı dəlillər də bir o qədər azdır. Məsələn, qaraçılara gəldikdə, miqrasiya, vətən və miqrasiya yolu hələ dəqiq müəyyən edilməmişdir. Vətən iddiası həmişə siyasi məna daşıyır və tez-tez mübahisə doğurur. Özünü tanıyan diasporlar vətənlərinə, etnik və mədəni bağlılıqlarına böyük əhəmiyyət verirlər, xüsusən də vətənlərini “itirilmiş” və ya “fəth edilmiş” hesab edirlərsə.
Diaspor Könüllüləri İctimai Birliyi
Diaspor Könüllüləri İctimai Birliyi — Azərbaycanda və xaricdə fəaliyyət göstərən könüllü təşkilat, ictimai birlik. Təşkilat ilk növbədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşəbbüsü ilə 2019-cu ildə "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri" proqramı olaraq fəaliyyətə başlamışdır. == Yaradılması == Təşkilat ilk növbədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşəbbüsü ilə 29 mart 2019-cu ildə "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri" proqramı olaraq fəaliyyətə başlamışdır. Könüllü fəaliyyətə start verilməsinə motiv Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 fevral 2019-cu ildə Azərbaycan Gənclər Gününə həsr olunmuş toplantıdakı çıxışı olmuşdur.24 aprel 2019-cu ildə Nizami Kino Mərkəzində "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri" proqramının təqdimatı keçirilmişdir. Tədbirdə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov, Milli Məclisin Gənclər və İdman Komitəsinin sədri Ülvi Quliyev, Gənclər və idman nazirinin müavini İntiqam Babayev, Gənclər Fondunun icraçı direktoru Fərid Cəfərov, Heydər Əliyev Fondunun "Regional İnkişaf İctimai Birliyi"nin təmsilçisi Cəmil Əliyev, "ASAN xidmət"in aparat rəhbəri Azad Cəfərli və könüllülər iştirak etmişdilər. == Fəaliyyət == Könüllülərin diaspor sahəsində dövlət siyasətinə ictimai dəstəyin təşkilində, müxtəlif yerli və beynəlxalq layihələrdə, diaspor gənclərinin müxtəlif ölkələrdə keçirdiyi tədbirlərdə və uyğun maarifləndirici aksiyalarda iştirak etməsi nəzərdə tutulmuşdur. "Azərbaycan Diaspor Könüllüləri"nin devizi "Bir addım 1000 addıma yol açır" seçilmişdir. Təşkilatın fəaliyyəti Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin binasında icra olunur. === 2019-cu ildə === "Diaspor Könüllüləri İctimai Birliyi"nin üzvləri 18–29 yaş aralığındakı gənclərdən ibarətdir. 2019-cu ildə açıqlanan elana əsasən, müraciət edənlər içərisindən seçilmiş könüllülər 2 ay müddətində dövlət komitəsində müvafiq könüllülük proqramı keçmişdilər.
Diaspor Gənclərinin Yay Düşərgəsi (Azərbaycan)
Diaspor Gənclərinin Yay Düşərgəsi - Azərbaycanda hər il təşkil edilən beynəlxalq tədbir. == Tarixi == === I Yay Düşərgəsi === Diaspor Gənclərinin ilk Yay Düşərgəsi AR Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi, AR Gənclər və İdman Nazirliyi və AR Gənclər Fondunun birgə təşkilatçılığı ilə 22-28 avqust 2018-ci il tarixlərində Şəki şəhərində keçirilib. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Yay Düşərgəsində ABŞ, Kanada, Yaponiya, Malayziya, İsveç, Rumıniya, İtaliya, İndoneziya və Böyük Britaniya da daxil olmaqla 37 ölkədən 140 diaspor gənci iştirak edib. Diaspor Gənclərinin I Yay Düşərgəsində hökümət rəsmiləri, millət vəkilləri və ictimai təşkilatların nümayəndələri iştirak ediblər. Diaspor Gənclərinin I Yay Düşərgəsində gənclər siyasəti, mədəniyyətlərarası dialoq, diasporun inkişafı, mədəni maarifləndirmə, idman, mediada diaspor və digər mövzularda müzakirələr aparılıb. === II Yay Düşərgəsi === “Nəsimi-650″ adlı Diaspor Gənclərinin II Yay Düşərgəsi Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondunun təşkilatçılığı, Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi və Azərbaycan Gənclər Fondunun tərəfdaşlığı ilə 2019-cu il 9-14 iyun tarixlərində Şamaxı şəhərində keçirilib. Yay Düşərgəsində 47 ölkədən 107 diaspor gənci iştirak edib. II Yay Düşərgəsi çərçivəsində xaricdəki diplomatik nümayəndəliyin rəhbərləri və bəzi xarici ölkələrin Azərbaycandakı səfirləri, eləcə də ictimai xadimlər və media nümayəndələri ilə görüşlər keçirilib. === III Yay Düşərgəsi === Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi Heydər Əliyev Fondu ilə birlikdə 2022-ci ilin 2-8 avqust tarixlərində Şuşa şəhərində Diaspor Gənclərinin III Yay Düşərgəsini təşkil edib. Düşərgənin tərəfdaşları Gənclər və İdman Nazirliyi, Gənclər Fondu, Dövlət Turizm Agentliyi və Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsi olub.
Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondu
Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondu — Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin tabeliyində publik hüquqi şəxs statuslu fond. == Tarixi == Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondu Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 iyul 2018-ci il tarixli Fərmanı ilə yaradılmışdır. == Məqsədi == Fondun fəaliyyətinin məqsədi Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən islahatların və əldə olunmuş nailiyyətlərin dünyaya bəyan edilməsinə, ölkənin mənafelərinin müdafiəsinə, milli-mənəvi dəyərləri dünya azərbaycanlılarının qorumasına, daha da inkişaf etdirilməsinə və tanıtmasına, onların milli və vətəndaş hüquqlarının müdafiəsinə yönəlmiş tədbirlərin həyata keçirilməsinə, lobbiçilik fəaliyyətinin güclənməsinə, sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəni-mənəvi problemlərinin həllinə, bu sahədə sosial layihələrin reallaşdırılmasına, habelə Azərbaycan diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinə və mütəşəkkilliyinin möhkəmlənməsinə dövlət dəstəyi göstərməkdir. == İdarə olunması == Fond öz fəaliyyətində və idarəetmədə korporativ idarəetmə standartlarını tətbiq edir. Müşahidə Şurası və İcraçı direktor Fondun idarəetmə orqanlarıdır. === Müşahidə Şurası === Fonda ümumi rəhbərliyi və nəzarəti Fondun Müşahidə Şurası həyata keçirir. Şura onun sədri də daxil olmaqla üç üzvdən ibarətdir. Şuranın üzvlərini Komitənin sədri vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edir. Şura ictimai (ödənişsiz) əsaslarla fəaliyyət göstərir. === İcraçı direktor === Fondun cari fəaliyyətinə İcraçı direktor rəhbərlik edir.
Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi
Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi — Azərbaycan diasporu ilə iş sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini, xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, eləcə də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə əlaqələrin genişləndirilməsini və inkişaf etdirilməsini, dövlət orqanlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının bu sahə ilə bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin edən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. == Tarixi == Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra dövlətin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri də xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması, onların ölkəmizin ümumi maraqlarının müdafiəsi işinə cəlb edilməsi olmuşdur. 1993-cü ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə gəlişi digər sahələrdə olduğu kimi, diaspor quruculuğu işində də əsaslı dönüş yaratmışdır. Ümummilli liderimiz bütün xarici səfərlərində Azərbaycan diasporunun nümayəndələri ilə görüşür, onların problem və qayğıları ilə maraqlanır, həmvətənlərimizi yenicə müstəqillik qazanmış respublikamızın tarixi mənafelərinin reallaşdırılması prosesində fəal iştirak etməyə çağırırdı. Zaman keçdikcə diaspor quruculuğu Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir. Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş bu siyasətin məqsədi dünya azərbaycanlılarının tarixi Vətənlə əlaqələrini inkişaf etdirmək, soydaşlarımızın milli özünəməxsusluğunu qoruyub saxlamaq, diasporun potensialından milli maraqlarımızın daha etibarlı şəkildə qorunması istiqamətində faydalanmaq, diasporlararası əlaqələri genişləndirmək, onların mədəni-siyasi hüquqlarını müdafiə etməkdən ibarətdir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın və həmvətənlərimizin müstəqil Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin daha da möhkəmləndirilməsi, onlar arasında birliyin və həmrəyliyin təmin olunması, habelə Azərbaycan icmaları, cəmiyyət və birliklərin fəaliyyətinin gücləndirilməsi və əlaqələndirilməsi ilə bağlı məsələlərin birgə müzakirəsi zərurətini nəzərə alaraq 2001-ci ilin may ayınn 23-də ümummilli lider Heydər Əliyev Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır. Həmin ilin noyabr ayının 9-u və 10-da Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı Azərbaycan tarixinə böyük bir prosesin başlanğıcı kimi daxil olmuşdur. I qurultayda 36 ölkədən 200-dən çox müxtəlif təşkilatı təmsil edən 406 nümayəndə və 63 qonaq iştirak etmişdir. Bu qurultayda Azərbaycan Respublikası 130-dan çox dövlət və ictimai qurumlardan, elm, təhsil, mədəniyyət və digər yaradıcı təşkilatlardan, 25 siyasi partiyadan 702 nümayəndə və 844 qonaq ilə təmsil olunmuşdur.
Azərbaycan diasporu
Azərbaycan diasporu — azərbaycanlıların öz tarixi vətənlərindən kənarda məskunlaşmaları və ictimai fəaliyyəti. Təqribi sayı 50 milyon nəfər olan dünya azərbaycanlılarının 10 milyondan çoxu hazırda mühacirətdə yaşayır. Dünyanın 5 qitəsində məskunlaşan azərbaycanlılar siyasi, iqtisadi və sosial-mədəni fəaliyyəti yaşadıqları ölkələr, oradakı şərait, mənəvi dəyərlər kimi müxtəlifdir. XX əsrin əvvəllərinə qədər Azərbaycandan xaricə mühacirət edən azərbaycanlıların şəxsiyyət vəsiqələrində "rus təbəəsi" yazılması onların milliyətinin də "rus" kimi təqdim edilməsi ilə nəticələnmişdir. O dövrlərdə qonşu Rusiyaya köçən azərbaycanlılar "tatar", Türkiyədə məskunlaşanlar isə "Azərbaycan türkü" kimi tanınır və qeydə alınırdı. Müasir İran ərazisində yaşayan azərbaycanlıların isə "İran təbəəsi" kimi təqdimatı prosesi gedirdi. Belə arzuolunmaz vəziyyət xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların rus, türk və fars diasporlarının tərkib hissəsi kimi qəbul edilməsinə səbəb olmuş, nəticədə azərbaycanlılar başqa xalqların diasporları içərisində assimilyasiya olunmaq təhlükəsi ilə üzləşmişlər. Lakin problemlərə və çətinliklərə baxmayaraq, azərbaycanlılar hər zaman öz milli mənsubiyyətini, adət-ənənələrini, mənəvi-əxlaqi dəyərlərini qoruyub saxlamış, tarixi Vətənlə əlaqələrini itirməmişlər. == Tarixi == == Azərbaycan diasporu == === Azərbaycanlılar Amerika qitəsində === Azərbaycanlılar Amerika qitəsinin Şimal, Mərkəzi və Cənub hissəsində daha çox məskunlaşmışlar. Onların sayı ABŞ-də 1 milyona, Argentinada 12 minə, Braziliyada 75 minə, Kanadada 170 minə, Meksikada isə 27 minə çatır.
Azərbaycanın avropadakı diasporu
Azərbaycanın avropadakı diasporu — Azərbaycan diasporunun yayılma coğrafiyası və say tərkibinə görə geniş olduğu ikinci qitə Avropadır. Son zamanların statistik göstəricilərinə əsaslanan, Avropa azərbaycanlılarının sayı Türkiyədə və Rusiyada 3.5 milyon, Ukraynada və Belarusiyada, Almaniyada, Böyük Britaniyada yüz minlərlə, Norveçdə, Danimarkada, İsveçdə, Macarıstanda, Fransada, İtaliyada on minlərlə, Polşada, İspaniyada, Avstriyada, Albaniyada, Finlandiyada, Portuqaliyada on mindən çox göstərilir.Həmçinin Çexiyada 25 min azərbaycanlının yaşadığı bildirilir. Digər Qərb ölkələrində məskunlaşmış azərbaycanlıların sayı müvafiq olaraq hər bir ölkədə 2-10 min nəfər arasındadır. Hollandiya, Belçika, Danimarka, İsveçrə və Almaniyada yaşayan azərbaycanlıların əksəriyyəti Türkiyədən köçmüş azərbaycanlılardır. Böyük Britaniya, Çexiya, Slovakiya, Polşa, Avstriya, Estoniya, Belarus, Rusiya, Ukrayna, Moldova və Fransadakı soydaşlarımız isə İrandan və Azərbaycan Respublikasından köçənlərdir. === Ölkələr üzrə azərbaycanlıların sayı === === DAK-ın məlumatları === DAK: Dünya Azərbaycanlılarının sayı (2019)[21] === Avropa Azərbaycanlıları Konqresi === Avropa Azərbaycanlıları Konqresi — Azərbaycan diasporuna aid təşkilatlardan biri. 2004-cü ilin aprel ayının 17-də Berlin şəhərində Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin təsis konfransı keçirilmişdir. Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin yüksək səviyyədə keçirilmiş təsis konfransında dünyanın 28 ölkəsindən 50-dən artıq diaspor təşkilatlarından 264 nümayəndə qatılmışdır.Konfransda Rusiya Federasiyası, Ukrayna,Belarus,İsveç,İsveçrə,Norveç,Danimarka,Fransa,Hollandiya,Avstriya,Çexiya,Bolqarıstan,Rumıniya,Macarıstan,Belçika,Finlandiya,PolşaEstoniya və Almaniyadakı Azərbaycan icmalarının nümayəndələri,Türkiyə Böyük Millət Məclisinin,Almaniya Bundestaqının üzvləri,eyni zamanda Azərbaycan Respublikasının nümayəndə heyəti –Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının İctimai-siyasi şöbəsinin müdiri Əli Həsənov,Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov,ölkəmizin Almaniyadakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Hüseynağa Sadıqov iştirak etmişlər.Konfransda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin tədbir iştirakçılarına təbrik məktubu oxunmuşdur. Təsis konfransında Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin Nizamnaməsi qəbul edilmiş və qurumun rəhbər orqanları seçilmişdir. Kifayət qədər səmərəli müzakirələr şəraitində keçmiş təsis konfransının sonunda 50-dən artıq icma və birliklərin iştirakı ilə rəsmi razılıq protokolu imzalanmış və tədbir iştirakçılarının Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə müraciəti qəbul olunmuşdur.
Belarus diasporu
Belarus diasporu (belar. Беларуская дыяспара) — Belarus Respublikasından kənarda yaşayan belarus mənşəli insanların birliyidir. 16 may 2007-ci il tarixinə 3,5 milyondan çox belarus xaricdə yaşayırdı və onların sıx məskunlaşdığı ərazilərdə 200-ə yaxın ictimai birlik fəaliyyət göstərirdi. BMT-nin məlumatına görə, 2018-ci ildə Belarusdan kənarda 1 milyon 484 min 875 belarus yaşayırdı. Xaricdəki belaruslar 207 təşkilatda birləşib. Onlar Belarus mədəniyyətinin, tarixinin, dilinin qorunub saxlanılması və təbliği istiqamətində fəaliyyət göstərir, biznes layihələrinin həyata keçirilməsində iştirak edirlər. Belarus diasporu ən çox qonşu dövlətlərdə və XIX-XX əsrlərin tarixən müəyyən edilmiş miqrasiya axınları ilə əlaqəli olan ölkələrdə, məsələn, Rusiya, Ukrayna, İsrail, Latviya, Polşa, Litva, Kanada, Estoniya, Moldova kimi ölkələrdə təmsil olunur. Xaricdəki belaruslar Avstraliya, Avstriya, Argentina, Böyük Britaniya, Almaniya, İspaniya, İtaliya, Qazaxıstan, Kuba, ABŞ, Özbəkistan, Fransa, Çexiya, İsveçrə kimi ölkələrdə də yaşayırlar. Müxtəlif araşdırmalara görə, Belarus diasporunu təşkil edənlərin sayı 2,5-3,5 milyon arasındadır. Bu rəqəmə XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində Belarus ərazisindən mühacirət edənlərin nəsilləri, həmçinin İkinci Dünya Müharibəsindən emiqrantlar, eləcə də 1990-cı illərdə başlayan dalğadan olan mühacirlər daxildir.
Bolqar diasporu
Bolqarıstan diasporu ― Bolqarıstandan kənarda yaşayan etnik bolqarların da daxil olduğu bolqar millətinin bir hissəsi. Bolqarıstandan kənarda yaşayan bolqarların sayı 1989-cu ildən, Mərkəzi və Şərqi Avropada kommunist rejimlərinin süqutundan sonra kəskin şəkildə artıb. Bir milyondan çox bolqar ölkəni tərk etdi və bu, ölkənin əhalisinin əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına səbəb oldu. Bir çox əcnəbi ABŞ-nin Yaşıl Kart lotereya sistemindən yararlanıb. Həmçinin, bir çox bolqarlar ixtisaslı işçiləri cəlb etmək üçün proqram çərçivəsində Kanadaya mühacirət ediblər. Digərləri Avropa Birliyinə getdilər. Yunanıstan və İspaniya kimi ölkələrdə bir çox bolqarlar, xüsusən də ölkə 2007-ci ildə Avropa Birliyinə üzv olduqdan sonra Bolqarıstanı öz yaşayış yeri olaraq saxlayaraq, yalnız fasilələrlə işləyir və yaşayır. Əsasən 1990-cı illərdən bəri bolqarlar iş və təhsillə bağlı səbəblərə görə Aİ üzv dövlətlərinə və Şimali Amerika ölkələrinə mühacirət edirlər. Əksər mühacirlərin başqa ölkələrdə yaşamaq icazəsi var. Mühacirlərin təhsil səviyyəsi və peşələri müxtəlifdir: onlar fəhlə (adətən mənzil-kommunal təsərrüfatında və ərazilərin təmizlənməsində işləyənlər), həmçinin santexnik, inşaatçı, bağban, fəhlə, qulluqçu ola bilər.
Bolqarıstan diasporu
Bolqarıstan diasporu ― Bolqarıstandan kənarda yaşayan etnik bolqarların da daxil olduğu bolqar millətinin bir hissəsi. Bolqarıstandan kənarda yaşayan bolqarların sayı 1989-cu ildən, Mərkəzi və Şərqi Avropada kommunist rejimlərinin süqutundan sonra kəskin şəkildə artıb. Bir milyondan çox bolqar ölkəni tərk etdi və bu, ölkənin əhalisinin əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına səbəb oldu. Bir çox əcnəbi ABŞ-nin Yaşıl Kart lotereya sistemindən yararlanıb. Həmçinin, bir çox bolqarlar ixtisaslı işçiləri cəlb etmək üçün proqram çərçivəsində Kanadaya mühacirət ediblər. Digərləri Avropa Birliyinə getdilər. Yunanıstan və İspaniya kimi ölkələrdə bir çox bolqarlar, xüsusən də ölkə 2007-ci ildə Avropa Birliyinə üzv olduqdan sonra Bolqarıstanı öz yaşayış yeri olaraq saxlayaraq, yalnız fasilələrlə işləyir və yaşayır. Əsasən 1990-cı illərdən bəri bolqarlar iş və təhsillə bağlı səbəblərə görə Aİ üzv dövlətlərinə və Şimali Amerika ölkələrinə mühacirət edirlər. Əksər mühacirlərin başqa ölkələrdə yaşamaq icazəsi var. Mühacirlərin təhsil səviyyəsi və peşələri müxtəlifdir: onlar fəhlə (adətən mənzil-kommunal təsərrüfatında və ərazilərin təmizlənməsində işləyənlər), həmçinin santexnik, inşaatçı, bağban, fəhlə, qulluqçu ola bilər.
Braziliya diasporu
Braziliya diasporu (port. Diáspora brasileira) — ölkədən kənarda daimi yaşayan (jus soli rejimi altında vətəndaşlığın verildiyi) Braziliyanın bütün yerli sakinlərinin məcmusudur. Qeyri-qanuni immiqrantlar da daxil olmaqla, ümumi əhalisi təxminən 1,5-2,0 milyon nəfər olan dünyanın ən böyük və sürətlə inkişaf edən diasporalarından biridir. Ən böyük Braziliya diasporları ABŞ, Kanada, Portuqaliya, Yaponiya, Paraqvay, Böyük Britaniya və Anqolada yaşayır. == Təşəkkül tarixi == 20-ci əsrin ortalarına qədər Braziliya immiqrasiya ölkəsi idi, lakin 1970 və 1980-ci illərdə uzun müddət davam edən iqtisadi durğunluqdan sonra ölkə əcnəbilər üçün miqrasiya cəlbediciliyini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi və özü daha dinamik şəkildə insan resurslarının fəal ixracatçısına çevrildi. inkişaf etməkdə olan ölkələr. 1960-1980-ci illərin hərbi diktaturası, eləcə də 2000-ci illərdə ölkənin ən böyük metropolitenlərində yaranmış son dərəcə kriminal vəziyyət, xüsusən də orta və yuxarı təbəqə arasında mühacirəti daha da stimullaşdırdı. Braziliyanın coğrafi uzaqlığını nəzərə alaraq, kasıb braziliyalıların meksikalılardan fərqli olaraq, yaxınlıqdakı ölkələr istisna olmaqla, mühacirət etmək imkanı çox az idi. Ona görə də ölkənin savadlı, imkanlı, yüksək urbanizasiyalı əhalisinin bir hissəsinin ölkədən axını bir növ beyin axınına çevrilib. Kasıb əhali əsasən daxili miqrasiyada iştirak edir ki, bu da mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Diaspora
Diaspor (yun. διασπορά) — bir toplumun aid olduğu və tarixən yaşadığı torpaqlardan uzaq məsafədə yaşaması durumu. İfadə kimi diaspor sözü yunan dilində olan səpələmək sözündən formalaşmışdır. == Tarixi == Qədim Yunanıstanda diaspor ifadəsi şəhər dövlətlərində (metropolos) yaşayan əhalinin öz ana vətənlərini tərk edərək yeni koloniyalara köç etməsi anlamında işlədilirdi. Daha sonrakı dövrlərdə ifadənin daha geniş formada işədilməsi Babil sürgünü zamanı Yəhudi qövmünün bütün dünyaya səpələnməsi zamanına təsadüf etdi.
Diaspora (sosial şəbəkə)
Diaspora qeyri-kommersiya, istifadəçiyə məxsus, paylanmış sosial şəbəkədir. Şəbəkəni yaratmaq üçün qarşılıqlı fəaliyyət göstərən bir qrup müstəqil qovşaqdan ("podlar" adlanır) ibarətdir. Sosial şəbəkə heç bir şəxsə və ya quruma məxsus deyil, onu korporativ ələ keçirməyə və ya reklamlara məruz qoymur. Onun tərtibatçısına görə, "paylanmış dizaynımız o deməkdir ki, heç bir böyük korporasiya heç vaxt diaspora nəzarət etməyəcək.Layihənin əsası Nyu York Universitetinin Courant Riyaziyyat Elmləri İnstitutunun tələbələri Den Grippi, Makswell Salzberg, Raphael Sofaer və İlya Jitomirskiy tərəfindən qoyulmuşdur. Qrup Kickstarter vasitəsilə 200.000 dollardan çox crowdfunding əldə etdi. İstehlakçı alfa versiyası 23 noyabr 2010-cu ildə buraxıldı. Diaspora proqram təminatı GNU-AGPL-3.0 şərtlərinə əsasən lisenziyalaşdırılıb. Onun inkişafı Diaspora Fondu tərəfindən idarə olunur. Azad Proqram Dəstəyi Şəbəkəsinin (FSSN). FSSN öz növbəsində Eben Moglen və Proqram Azadlığı Hüquq Mərkəzi tərəfindən idarə olunur.
Diaspora muzeyi
Diaspor muzeyi — Yəhudi xalqının muzeyi (ivrit dilində:‏בית התפוצות‏) — Ramat-Əvivdəki (Tel-Əviv, İsrail) Tel-Əviv muzeyinin kampusu ərazisində yerləşən Naxum Qoldman adına yəhudi diasporunun muzeyi == Tarixi == Diaspor muzeyi 1978-ci ilin mayında təşkil olunmuşdur və bu dövrün ən müasir incəsənət muzeylərindən biri hesab olunur. Diaspor evinin yaradılması ideyasını keçmiş və müasir yəhudi diasporunun abidəsini yaratmağa səy göstərən Ümumdünya yəhudi konqresinin banisi və prezidenti Naxum Qoldman təklif etmişdir. Audio-vizual displeylərdən istifadə olunmaqla yəhudi xalqının 2600 il bundan əvvəl İsrail torpaqlarından qovulmasından bu günədək əsrlər boyu bütün dünyaya səpələnmiş yəhudi diasporunun tarixini nümayiş etdirir. Şair Abba Kovnerin təklifi ilə muzey 6 tematik hissəyə bölünmüşdür. Sərgilər mərtəbələr və mövzular üzrə yerləşdirilmişdir. İsrail hökuməti 2011-ci ildə yeni texnologiyalardan istifadə olunmaqla muzeyin genişləndirilməsi və moderizasiyası planını bəyənmişdir. Muzeydə eksponatların bərpası da həyata keçirilir. 2015-ci ildə yeni sinaqoq zalının açılması və 2017-ci ildə yenidən qurulmasının başa çatdırılması planlaşdırılmışdır. Muzeyin yenidən qurulması proqramında yəhudi və İsrail cəmiyyətində baş verən əhəmiyyətli dəyişikliklər, həmçinin muzey texnologiyasının ən yeni nailiyyətləri öz əksini tapmışdır. Muzey tamaşaçılara yəhudi xalqının Bibliya dövründən müasir dövrədək olan tarixini, mədəniyyətini, yəhudi həyat tərzini bütün dolğunluğu ilə çatdırmağa çalışır.
Diasporalar Koordinasiya Komitəsi
Diasporlar Koordinasiya Komitəsi – 20 yanvar 2013-cu il tarixində Azərbaycanın paytaxtı Bakıdakı Türk Şurası Diaspor İşlərindən Məsul Nazirlər və Qurum Nazirlərinin birinci toplantısında qurulmuş təşkilatdır. == Haqqında == Türkdilli ölkələrin diasporları bu komitə altında birləşmişdir. Məqsədi "türk diasporları arasındakı əlaqəni, kommunikasiyanı və bağlılığı təmin etmək" olaraq açıqlanmışdır. Türkdilli Ölkələr Əməkdaşlıq Şurasının baş katibi Xəlil Akınçı etdiyi açıqlamasında bunları demişdir: İlk öncə, çalışma qrupu qurulacaq. Dünyanın hər yerində diasporumuz var və milyonlarla insan tərəfindən təmsil edilirik. Bunların gücləri birləşəcək və bunların hamısının fəaliyyətlərini kordinasiya edəcəyik. Təmas qrupu da ilk toplantısını apreldə reallaşdıracaq və sonrasında nazirlər toplanacaq. Toplantı nəticəsində də dövlət rəhbərlərinə hesabatlar veriləcək.Üzv Dövlətlərin Diaspor Qurumları ilə Türk Şurasının Beşinci Diaspor Əlaqə Qrupu Yığıncağı arasında Təcrübə Mübadiləsi Proqramı 8 Fevral 2019-cu ildə Fəxri Yolu, Şəhidlər Anıtı və Bakı Türk Şəhidləri Anıtını ziyarətlə başladı. İclas, Azərbaycan Respublikası, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov, Komitənin Birinci müavini Valeh Hacıyev, Azərbaycanın Türkiyə Respublikasındakı səfiri Erkan Özaral, Türkiyə Respublikası, Xarici Türklər və Əlaqəli İcmalar (YTB) vitse-prezidenti Abdulhadi Turus, Qazaxıstan Respublikası Sosial İnkişaf Nazirliyi Diasporla ünsiyyət üçün məsuliyyət daşıyan İctimai İcma Komitəsi və qarşılıqlı fəaliyyət şöbəsinin müdiri Meiram İmanbayev, Qırğızıstan Dövlət İmmiqrasiya Xidmətinin nümayəndəsi Galieva Jarkhinay, üzv dövlətlərin nümayəndələri, üzv ölkələrin Bakıdakı səfirliklərinin nümayəndələri və TürkPA, Türk Mədəniyyəti və İrsi Vəqfinin və TIKA nümayəndəliyinin nümayəndələri. iclasda iştirak etdi.
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi (Azərbaycan)
Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi — Azərbaycan diasporu ilə iş sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini, xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, eləcə də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə əlaqələrin genişləndirilməsini və inkişaf etdirilməsini, dövlət orqanlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının bu sahə ilə bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin edən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. == Tarixi == Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra dövlətin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri də xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması, onların ölkəmizin ümumi maraqlarının müdafiəsi işinə cəlb edilməsi olmuşdur. 1993-cü ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə gəlişi digər sahələrdə olduğu kimi, diaspor quruculuğu işində də əsaslı dönüş yaratmışdır. Ümummilli liderimiz bütün xarici səfərlərində Azərbaycan diasporunun nümayəndələri ilə görüşür, onların problem və qayğıları ilə maraqlanır, həmvətənlərimizi yenicə müstəqillik qazanmış respublikamızın tarixi mənafelərinin reallaşdırılması prosesində fəal iştirak etməyə çağırırdı. Zaman keçdikcə diaspor quruculuğu Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir. Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş bu siyasətin məqsədi dünya azərbaycanlılarının tarixi Vətənlə əlaqələrini inkişaf etdirmək, soydaşlarımızın milli özünəməxsusluğunu qoruyub saxlamaq, diasporun potensialından milli maraqlarımızın daha etibarlı şəkildə qorunması istiqamətində faydalanmaq, diasporlararası əlaqələri genişləndirmək, onların mədəni-siyasi hüquqlarını müdafiə etməkdən ibarətdir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın və həmvətənlərimizin müstəqil Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin daha da möhkəmləndirilməsi, onlar arasında birliyin və həmrəyliyin təmin olunması, habelə Azərbaycan icmaları, cəmiyyət və birliklərin fəaliyyətinin gücləndirilməsi və əlaqələndirilməsi ilə bağlı məsələlərin birgə müzakirəsi zərurətini nəzərə alaraq 2001-ci ilin may ayınn 23-də ümummilli lider Heydər Əliyev Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır. Həmin ilin noyabr ayının 9-u və 10-da Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı Azərbaycan tarixinə böyük bir prosesin başlanğıcı kimi daxil olmuşdur. I qurultayda 36 ölkədən 200-dən çox müxtəlif təşkilatı təmsil edən 406 nümayəndə və 63 qonaq iştirak etmişdir. Bu qurultayda Azərbaycan Respublikası 130-dan çox dövlət və ictimai qurumlardan, elm, təhsil, mədəniyyət və digər yaradıcı təşkilatlardan, 25 siyasi partiyadan 702 nümayəndə və 844 qonaq ilə təmsil olunmuşdur.
Diasporlar Koordinasiya Komitəsi
Diasporlar Koordinasiya Komitəsi – 20 yanvar 2013-cu il tarixində Azərbaycanın paytaxtı Bakıdakı Türk Şurası Diaspor İşlərindən Məsul Nazirlər və Qurum Nazirlərinin birinci toplantısında qurulmuş təşkilatdır. == Haqqında == Türkdilli ölkələrin diasporları bu komitə altında birləşmişdir. Məqsədi "türk diasporları arasındakı əlaqəni, kommunikasiyanı və bağlılığı təmin etmək" olaraq açıqlanmışdır. Türkdilli Ölkələr Əməkdaşlıq Şurasının baş katibi Xəlil Akınçı etdiyi açıqlamasında bunları demişdir: İlk öncə, çalışma qrupu qurulacaq. Dünyanın hər yerində diasporumuz var və milyonlarla insan tərəfindən təmsil edilirik. Bunların gücləri birləşəcək və bunların hamısının fəaliyyətlərini kordinasiya edəcəyik. Təmas qrupu da ilk toplantısını apreldə reallaşdıracaq və sonrasında nazirlər toplanacaq. Toplantı nəticəsində də dövlət rəhbərlərinə hesabatlar veriləcək.Üzv Dövlətlərin Diaspor Qurumları ilə Türk Şurasının Beşinci Diaspor Əlaqə Qrupu Yığıncağı arasında Təcrübə Mübadiləsi Proqramı 8 Fevral 2019-cu ildə Fəxri Yolu, Şəhidlər Anıtı və Bakı Türk Şəhidləri Anıtını ziyarətlə başladı. İclas, Azərbaycan Respublikası, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov, Komitənin Birinci müavini Valeh Hacıyev, Azərbaycanın Türkiyə Respublikasındakı səfiri Erkan Özaral, Türkiyə Respublikası, Xarici Türklər və Əlaqəli İcmalar (YTB) vitse-prezidenti Abdulhadi Turus, Qazaxıstan Respublikası Sosial İnkişaf Nazirliyi Diasporla ünsiyyət üçün məsuliyyət daşıyan İctimai İcma Komitəsi və qarşılıqlı fəaliyyət şöbəsinin müdiri Meiram İmanbayev, Qırğızıstan Dövlət İmmiqrasiya Xidmətinin nümayəndəsi Galieva Jarkhinay, üzv dövlətlərin nümayəndələri, üzv ölkələrin Bakıdakı səfirliklərinin nümayəndələri və TürkPA, Türk Mədəniyyəti və İrsi Vəqfinin və TIKA nümayəndəliyinin nümayəndələri. iclasda iştirak etdi.
Diasporun dostları klubu
Diasporun dostları klubu - xaricdə yaşayan azərbaycanlıları, azərbaycanlılara dost xalqların nümayəndələrini müxtəlif layihələr və müxtəlif mövzularda bir araya gətirməyi məqsəd kimi qəbul etmiş klub. == Yaradılması == 2018-ci ilin iyul ayında dünyanın bir sıra ölkələrini təmsil edən bir qrup azərbaycanlı jurnalist və diaspor fəalı tərəfindən yaradılmışdır. Klub jurnalistlər Elnur Eltürk, Zülfüqar Hüseynzadə, Mübariz Aslanov, Polşa Azərbaycanlı Gənclər Şurasının sədri Nail Əhməd, Rusiyada Azərbaycan Mədəniyyətinin İnkişafı və İntibahı Fondunun sədri, Ümumrusiya Azərbaycanlıları Konqresinin Moskva üzrə rəhbəri Şamil Tağıyev, Rumıniya Azərbaycanlıları Birliyinin sədri Vaqif Həsənov tərəfindən təsis olunub və bütün fəal jurnalistlərə, diaspor nümayəndələrinə açıqdır. == Məqsəd == “Diasporun Dostları” klubu xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıları, həmçinin həmvətənlərimizlə əməkdaşlıq, dostluq edən digər diaspor, lobbi təşkilatlarını əhatə edir.Tək Azərbaycan mətbuatı ilə kifayətlənməyib, ABŞ, Kanada, Avropa, Türkiyə, Rusiya, Orta Asiya, Qafqaz ölkələrinin mətbuatı ilə birbaşa (xaricdəki əcnəbi jurnalistlər vasitəsi ilə) əlaqəni də əsas götürən klub dünyadakı diaspor təşkilatlarının fəaliyyətini bu əhatədə birləşdirməyi qarşısına məqsəd qoyub. Klubun yaradılmasında məqsəd xaricdə yaşayan azərbaycanlıları, azərbaycanlılara dost xalqların nümayəndələrini müxtəlif layihələr və mövzularda bir araya gətirməkdir. Klub istər inzibatçılıqda, istərsə də üzvlükdə gələcəkdə Azərbaycan və digər ölkələrdən olan bir sıra jurnalistləri özündə birləşdirməyi nəzərdə tutub.
Erməni diasporu
Erməni diasporu (erm. Հայկական սփյուռք) — Ermənistandan kənarda yaşayan erməni icmaları. Dünyada yaşayan ermənilərin ümumi sayı 8 – 10 milyon arasındadır. Bunlardan 8 milyonu erməni diasporunu təşkil edir. Birinci dünya müharibəsindən sonra erməni diasporunun sayı artır, bu artım Avropaya, ABŞ -a və Yaxın Şərq ölkələrinə mühacirət edən ermənilərin hesabına olur. Həmçinin Yeni Zelandiya, Avstraliya, Hindistan, Argentina və Cənubi Afrika Respublikası kimi ölkələrdə mütəşəkkil erməni diasporu mövcuddur. == Müxtəlif ölkələrdə yaşayan ermənilərin təqribi sayı == Rusiya – 1130 min (2002-ci ildə) Fransa – 500 min. İran – 200 min. ABŞ – 385 min (2000 – ci ildə) Gürcüstan – 248 min (2000 – ci ildə) Suriya – 190 min. Livan – 160 min.
Krımtatar diasporası
Krımtatar diasporu — Krımdan kənarda yaşayan krım tatarlarının vətənləri ilə istər genetik istərsə mənəvi bağlılıqlarını özüdə birləşdirən məfhum. Krımtatar diasporu Krım xanlığının Rusiya imperiyası tərəfindən işğal edildikdən sonra meydana gəlmişdir. 1783-cü ildə xanlıq işğal edildikdən sonra vətənlərini tərk etmək məcburiyyətində qalmışlar. Bu isə hətta 1783-1917 illərdə müxtəlif köçlərə səbəb olmuşdur. Diaspor sayının artmasına digər səbəb isə Rusiyanın köçürmə siyasəti olmuşdur. Krıma işğaldan sonra çoxlu sayda rus köçürülmüşdür. SSRİ isə krım tatarlarından birdəfəlik canını qurtarmaq məqsədi ilə İkinci Dünya müharibəsinin ən çılğın anı seçilmişdir. 1944-cü ildə krım tatarları Mərkəzi Asiyaya köçürülmüşdür. Bu köçkünlər, daha doğrusu, diaspor deyil, zorla sürgünə məruz qalmış topluluq idi. == Osmanlı imperiyasındakı diaspor == Osmanlı imperiyasında daima krımtatar diasporu mövcud olmuşdur.
Krımtatar diasporu
Krımtatar diasporu — Krımdan kənarda yaşayan krım tatarlarının vətənləri ilə istər genetik istərsə mənəvi bağlılıqlarını özüdə birləşdirən məfhum. Krımtatar diasporu Krım xanlığının Rusiya imperiyası tərəfindən işğal edildikdən sonra meydana gəlmişdir. 1783-cü ildə xanlıq işğal edildikdən sonra vətənlərini tərk etmək məcburiyyətində qalmışlar. Bu isə hətta 1783-1917 illərdə müxtəlif köçlərə səbəb olmuşdur. Diaspor sayının artmasına digər səbəb isə Rusiyanın köçürmə siyasəti olmuşdur. Krıma işğaldan sonra çoxlu sayda rus köçürülmüşdür. SSRİ isə krım tatarlarından birdəfəlik canını qurtarmaq məqsədi ilə İkinci Dünya müharibəsinin ən çılğın anı seçilmişdir. 1944-cü ildə krım tatarları Mərkəzi Asiyaya köçürülmüşdür. Bu köçkünlər, daha doğrusu, diaspor deyil, zorla sürgünə məruz qalmış topluluq idi. == Osmanlı imperiyasındakı diaspor == Osmanlı imperiyasında daima krımtatar diasporu mövcud olmuşdur.
Türkiyə diasporu
Türkiyə diasporu (türk. Türk diasporası və ya Türk gurbetçiler) — dünyanın ən gənc (3 nəsil) və ən sürətlə böyüyən diasporlarından biridir. Hal-hazırda bir neçə milyon əhalisi var, əksəriyyəti Almaniyada yaşayır. Türkiyə diasporunun nümayəndələri Balkan yarımadası ölkələrinin türk irridləri ilə qarışdırılmamalıdır. == Tarixi == İlk dəfə, 1950-ci illərdə, Türkiyə diasporu, əsasən Almaniyanın, Avstriyanın, Hollandiyanın , az miqdarda Fransa və Belçika (böyük türkcə Brüsseldə bir toplum var) şəhərləşmiş və sənayeləşmiş bölgələrinə yönəldilmiş etnik türklərin (əsasən gənc və orta yaşlı kişilərin) kütləvi əmək köçü nəticəsində meydana çıxdı. Yaşayış icazəsi almış bu miqrantlar Türkiyədən gəlinlər dəvət etdilər. Nəticə etibarilə, hazırda Almaniyada yaşayan 2-ci və 3-cü nəsillərdən olan bir çox etnik türk var, baxmayaraq ki, bir çoxu hələ də vətəndaşı deyil. Böyük Britaniyada kiprli türklərin və onların nəsillərinin sayı çoxdur. ABŞ-də ilk müsəlman türklər XX əsrin əvvəllərində meydana gəldilər, halbuki o dövrdə Osmanlı İmperatorluğuna gələn bütün vətəndaşların (əksəriyyəti rumlar, yəhudilər və ermənilər idi) yalnız 15% -ni təşkil edirdilər . XX əsrin ikinci yarısında ABŞ-yə çox sayda türk tələbə gəldi, bunların çoxu universitetləri bitirdikdən sonra ölkədə işləmək üçün qaldı.
Uyğur diasporu
Uyğur diasporu (uyğ. ئۇيغۇر دىئاسپورا) — Şərqi Türküstandan kənarda yaşayan uyğur icmaları. 2018-ci ildə Sincan əhalisi 24,87 milyon təşkil edirdi ki, bunun da 12,72 milyonu uyğurlardır. Uyğur diasporunun ümumi sayı bir neçə milyondur. Bütün Şərqi Türküstanda yaşayan uyğurların dispor, yoxsa sərhədyanı xalq olması məsələsi elm adamları arasında müzakirə edilir, lakin uyğurların rəsmi sənədlərində onlar məhz diaspor adlandırılır. Uyğur diasporunun xüsusiyyəti konsolidasiya və yığcam yaşayışdır. Əslində, uyğurların yığcam məskunlaşdıqları yer əvvəlcə Çindəki münaqişədən sonra uyğurların ardıcıl dalğalarının qaçdığı Sincan idi. Əks tendensiya da müşahidə olunur. Hətta ərəb ölkələri belə Çinlə münasibətləri korlamağa cəsarət etmədiklərinə görə uyğur miqrantları Sincan separatizmini dəstəkləmək motivi ilə Çinə ekstradisiya edilir.
Azərbaycan Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi
Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi — Azərbaycan diasporu ilə iş sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini, xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, eləcə də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə əlaqələrin genişləndirilməsini və inkişaf etdirilməsini, dövlət orqanlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının bu sahə ilə bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin edən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. == Tarixi == Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra dövlətin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri də xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması, onların ölkəmizin ümumi maraqlarının müdafiəsi işinə cəlb edilməsi olmuşdur. 1993-cü ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə gəlişi digər sahələrdə olduğu kimi, diaspor quruculuğu işində də əsaslı dönüş yaratmışdır. Ümummilli liderimiz bütün xarici səfərlərində Azərbaycan diasporunun nümayəndələri ilə görüşür, onların problem və qayğıları ilə maraqlanır, həmvətənlərimizi yenicə müstəqillik qazanmış respublikamızın tarixi mənafelərinin reallaşdırılması prosesində fəal iştirak etməyə çağırırdı. Zaman keçdikcə diaspor quruculuğu Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir. Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş bu siyasətin məqsədi dünya azərbaycanlılarının tarixi Vətənlə əlaqələrini inkişaf etdirmək, soydaşlarımızın milli özünəməxsusluğunu qoruyub saxlamaq, diasporun potensialından milli maraqlarımızın daha etibarlı şəkildə qorunması istiqamətində faydalanmaq, diasporlararası əlaqələri genişləndirmək, onların mədəni-siyasi hüquqlarını müdafiə etməkdən ibarətdir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın və həmvətənlərimizin müstəqil Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin daha da möhkəmləndirilməsi, onlar arasında birliyin və həmrəyliyin təmin olunması, habelə Azərbaycan icmaları, cəmiyyət və birliklərin fəaliyyətinin gücləndirilməsi və əlaqələndirilməsi ilə bağlı məsələlərin birgə müzakirəsi zərurətini nəzərə alaraq 2001-ci ilin may ayınn 23-də ümummilli lider Heydər Əliyev Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır. Həmin ilin noyabr ayının 9-u və 10-da Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı Azərbaycan tarixinə böyük bir prosesin başlanğıcı kimi daxil olmuşdur. I qurultayda 36 ölkədən 200-dən çox müxtəlif təşkilatı təmsil edən 406 nümayəndə və 63 qonaq iştirak etmişdir. Bu qurultayda Azərbaycan Respublikası 130-dan çox dövlət və ictimai qurumlardan, elm, təhsil, mədəniyyət və digər yaradıcı təşkilatlardan, 25 siyasi partiyadan 702 nümayəndə və 844 qonaq ilə təmsil olunmuşdur.

Digər lüğətlərdə

водяна́я запрограмми́ровать кена́ф крутобо́кий метаце́нтр светя́щийся ассигнацио́нный неразделённость перещу́пать припря́тать сантехни́ческий сби́тый колтырь мумия electrocision excess first papers punishing sixer skoal trickle irrigation wine-coloured джонка расцвет эксцентрический