Azərbaycanca
Язык
Тип
Словари
Словари → Этимологический словарь азербайджанского языка

KÖYNƏK

Bir neçə ehtimal söyləmək olar:

1. Geymək feili zəminində yaranıb. Əsli geynək kimi olub, sonra formasını dəyişərək köynək şəklinə düşüb. Keçmişdə paltar dəridən olub, onu bədənə geyiblər. Kürk həm dəri deməkdir, həm də üst paltarıdır. Bu mənada köynək də “dəri” (kürk) sözü ilə bağlı ola bilər. Rus dilindəki рубашка sözü də рубить feili ilə bağlıdır: dərini kəsib-tikmək deməkdir. Dili­mizdə pərdə, örtük mənalarını əks etdirən kölö sözü mövcud olub. Kölgə, kalağay kəlmələri onun zəminində yaranıb. Güman etmək olar ki, köynək sözü də həmin kölö sözü ilə bağlıdır. Başqa yozum da mümkündür: köynək bədəni isidir, soyuqdan qoruyur. Bu mənada od, yanmaq anlamı ilə bağlı olan göy ismi ilə də əlaqədar ola bilər. Sonuncu daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

#köynək #kainat #şalvar #mayka #aypara #hali #yığnaq #pirahən #çəkmə #ətək #acıtma #cırt #sviter #ya #dərs #xiyar #köhnədən #qanov #sıra #космос
a b c ç d e ə f g h x i j k q l m n o ö p r s ş t u ü v y z
ka ke kə ki kl ko kö kr ks ku kü kv
KÖVŞƏN
KÖYNƏKCƏK
OBASTAN VİKİ
Köynək
Köynək — bədənin yuxarı hissəsinə geyinilən qollu və ya yarım qollu, yaxalı paltar. Köynək yaxasının altından qalstukla geyilə bilər. == Tarixi == Köynək XX əsrə qədər yalnız kişilərin alt paltarında geyə biləcəyi geyim idi. Qadın geyimi kişilərlə yaxından əlaqəli olsa da, müasir köynəyə çevrilən kişi geyimi idi. Orta əsrlərdə adi geyimlərin altında geyinilən düz, boyanmamış paltar idi. Orta əsr sənət əsərlərində köynəklər yalnız çobanlar, məhkumlar və tövbə edənlər kimi təvazökar obrazlarda görünür. XVII əsrdə bu gün də geyilən köynəklərinin nümayişinə icazə verildi. XVIII əsrdə kişilər paltar əvəzinə uzun köynək geyinirdilər. XVIII əsr kostyum tarixçisi Cozef Strut yataq üçün köynək geyinməyən kişilərin ədəbsiz olduğuna inanırdı. Hələ 1879-cu ildə üstündə heç bir şey olmayan köynək qeyri- etik sayılırdı.
Atəşdən köynək
Atəşdən köynək (türk. Ateşten Gömlek) — Türkiyə yazıçısı Xalidə Ədib Adıvarın romanı, Türkiyədə baş verən müstəqillik uğrunda mübarizə illərinə həsr olunan ilk roman. == Yazılış tarixçəsi == Yazıçı romanın ön sözündə əsərin adını ideya olaraq, Yaqub Qədri Qaraosmanoğludan götürdüyünü etiraf edərək özündən asılı olmayaraq, hər dəfə Anadoluya baxdıqda ruhunda-canında məhz “atəşdən köynək” hiss etdiyini vurğulayır: “Mənim “Atəşdən köynəyi”mi zaman söndürüb bir kənara atmasa, türk romanları arasında iki “Atəşdən köynək” olacaq. Bəlkə də, əlli il sonra kitabxana rəflərində yan-yana qoyulan bu iki kitab Hans Andersonun nağılları kimi dilə gəlib bir-birlərinə keçmiş günlərdən danışacaqlar”. Xalidə Ədib Yaqub Qədriyə yazdığı məktubda da bu məsələyə toxunaraq, bu metoforik ifadəyə görə ona həm minnətdarlığını bildirmiş, həm də əfv diləmişdir. == Məzmunu == == Filmoqrafiya == == Qaleriya == Xalidə Ədib Adıvar Xalidə Ədib Adıvar və həyat yoldaşı Adnan Adıvarın məzarı "Atəşdən köynək" filminin afişası, 1932.
Qısa köynək
Krop-top (ing. crop top [ˈkɹɒp ˌtɒp]), və ya sadəcə krop, həmçinin qısa köynək — qarın, beli qismən və ya ən çox sinəyə qədər hissəni açıq saxlayan geyim növü. Qısa köynəklər qədim zamanlardan Hindistanın milli qadın geyimində istifadə olunub. "Choli" bir neçə minilliklərə aid olan və hələ də demək olar ki, orijinal şəklində qorunub saxlanılan ənənəvi hind geyimidir. Müasir krobun ilk versiyaları 1930-cu illərdə ortaya çıxdı. 1960-cı illərə qədər onlar getdikcə kiçildi və göbəyi üzə çıxardı. Daha bir neçə il keçdi və onlar bir qədər uzandı, lakin kəmər xətti aşağı düşdü, belə ki, göbək açıq qaldı və krob 90-cı illərin modasının əlaməti oldu. Xüsusilə 90-cı illərdə məşhur olan kroblar 2013–2014-cü illərdə podiumlara qayıtdı və hələ də populyarlıq zirvəsindədir. Krobun populyarlığı son moda mövsümlərinin demək olar ki, heç bir nümayişinin onun iştirakı olmadan tamamlanmaması ilə təsdiqlənir.
Köynəkotu
Qara köynəklilər
Qara köynəklilər (italyanca: Camicie nere və ya Squadristi) Birinci Dünya Müharibəsindən sonra yaranmış olan və ondan sonrakı İkinci Dünya Müharibəsinin sonuna qədər İtaliyada mövcud olmuş hərbiləşdirilmiş faşist təşkilatıdır. Onlar 1919–1923-cü illər arasında Squadre D'azione (Hərəkət Qrupları), 1923–1943-cü illər arasında isə Milizia Volontaria Fascista Per La Sicurezza Nazionale (Milli Təhlükəsizlik üçün Könüllü Faşist Milisi) adlandırılmış və Benito Mussolini rəhbərliyi altında olan, Milli Faşist Partiyasının üzvlərindən ibarət olan kvazi-hərbi silahlı birləşmələr idilər. Bu yarımhərbi təşkilata Milliyətçi baxışları ilə tanınan ziyalılar, keçmiş ordu zabitləri və bəzi torpaq sahibləri də dəstək verirdilər.

Значение слова в других словарях