kip

== Kişilər ==

== Kişilər ==

== Kişilər ==

Azərbaycan–Kipr münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Kipr Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.

Azərbaycan–Şimali Kipr münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Şimali Kipr Türk Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycan Şimali Kipr Türk Respublikasının müstəqilliyini tanımadığı üçün bu iki ölkə arasında heç bir rəsmi siyasi əlaqə mövcud deyil. == Tarixi == 14 yanvar 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Şimali Kipr Türk Respublikasının ilk prezidenti olmuş Rauf Denktaşın vəfatı ilə əlaqədar başsağlığı vermişdir. == Diaspor == === Şimali Kipr azərbaycanlıları === 2012-ci ildə Şimali Kipr Doğu Akdeniz Universitetində 500 nəfər azərbaycanlı tələbə təhsil almışdır. Həmin vaxt Universitetin Azərbaycanlı Tələbələr Cəmiyyətinin sədri Elçin Süleymanov olmuşdur. Şimali Kiprdə azərbaycanlıların qurduğu ən böyük təşkilatlardan biri Şimali Kipr Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzidir. Həmin Mərkəzin sədri azərbaycanlı professor Fəxrəddin Məmmədovdur. O, həm də Yaxın Şərq Universitetinin prorektorudur. Daha bir təşkilat isə Azərbaycan-Şimali Kipr Gəncləri Birliyidir.

Dryandra kippistiana (lat. Dryandra kippistiana) — bitkilər aləminin proteyaçiçəklilər dəstəsinin proteyakimilər fəsiləsinin dryandra cinsinə aid bitki növü.

Bir zamanlar Kipr (türk. Bir Zamanlar Kıbrıs) — TRT 1-də yayınlanan türk serialı. Serial "TMC Film" imzalıdır. == Süjet == Serial 1970-ci illərdə Kipr və Yunanıstan yunanlarının sülhpərvər və mülki Kipr türk əhalisinə qarşı apardığı soyqırım siyasətini və Kıbırs Sülh Hərəkatını anladır.

Canarium kipella (lat. Canarium kipella) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin burserakimilər fəsiləsinin canarium cinsinə aid bitki növü.

Con Kiprian Fipps Vilyams (16 noyabr 1922, Vellinqton) — Yeni Zelandiyalı kardioloq, onun adını daşıyan sindromu kəşf edən. == Bioqrafiyası == 1945 və 1947-ci illərdə Vellinqtondakı Viktoriya Kollecindən (indiki Universitet) Elm və İncəsənət Bakalavr dərəcələrini aldı. 1953-cü ildə tibbi təhsilini Danidində aldı. Bundan sonra cərrah olaraq işə başladı. 1961-ci ildə sonradan adının verildiyi bir sindrom aşkarladı. Acı çəkənlərin məntiq pozğunluqları, ürək problemləri və "elf" üzləri var. 1969-cu ildən bəri, sevdikləri ilə təmaslarını dayandırdı, digərləri ilə yanaşı, yazıçı Janet Frame ilə əlaqələrini kəsdi (bir həftə əvvəl rəsmiləşdirməyi təklif etdi, Frame istəmədi), amma həmkarları onunla Avropada görüşməyə davam etdilər. Bu görüşlərin intensivliyi 1970-ci illərin ikinci yarısından bəri azalmışdır. 1979-cu ildə Cenevrədə pasportunu yeniləndi, 1988-ci ildə İnterpol , bacısının istəyi ilə, alimi izləyə bilmədi və Yeni Zelandiya Ali Məhkəməsi onu "1978-ci ildən bəri öldüyünü güman etdi". Vilyams haqqında son məlumat 2000-ci ilin yanvarında, Yeni Zelandiya tarixçisi Maykl Kinqin tərcümeyi-halında onun haqqında məlumatların görünməsinin qarşısını almağa çalışdığı zaman gəldi.

Cənubi Kipr, Kipr (yun. Κύπρος, tələf. Kipros, türk. Kıbrıs), rəsmi adı Kipr Respublikası (yun. Κυπριακή Δημοκρατία, tələf. Kipriaki Dimokratia, türk. Kıbrıs Cumhuriyeti) — Aralıq dənizinin şərqində, Türkiyənin cənubunda, Suriya və Livanın qərbində yerləşən ada ölkəsi. Adada 2 dövlət yerləşir: Şimali Kipr Türk Respublikası (ŞKTR) və Kipr Respublikası. Yüksək inkişaf etmiş ölkə və məşhur turizm mərkəzidir. 1 may 2004-cü ildə Avropa İttifaqına qəbul olunanadək Tərəfsiz Dövlətlər Hərəkatının üzvü və təsisçisi olmuşdur.

David Kipiani (gürc. დავით ყიფიანი; 18 noyabr 1951, Tbilisi – 17 sentyabr 2001, Tbilisi) gürcü futbolçu yarımmüdafiəçisi və meneceri olmuşdur. Kipiani əsasən pleymeyker kimi oynamışdır və Gürcüstanın ən böyük oyunçularından biri hesab olunur. O, zərif oyun tərzi, ötürmə məsafəsi ilə tanınırdı. == Oyun karyerası == Kipiani Gürcüstan SSR-in Tbilisi şəhərində anadan olub. Karyerasının ilk mərhələlərində 35№ məktəbdə oynamağa başladı. Kipiani 1967-ci ildə Tiflis Dinamo komandasında oynamağa dəvət almışdı. Zədəli olduğu üçün yalnız iki mövsüm bir oyunda iştirak edə bildi. Daha sonra Kipiani Tiflisdə yerləşən Lokomotiv komandada oynamağa getdi. Lokomotiv ilə uğurlu mövsümdən sonra Kipiani Gavril Kaçalin tərəfindən yenidən Dinamo komandasına dəvət edildi.

Dmitri İvanoviç Kipiani (gürc. დიმიტრი ივანეს ძე ყიფიანი, 14 aprel (26), 1814, Mereti, Tiflis quberniyası - 24 oktyabr (5 noyabr) 1887, Stavropol, Rusiya imperiyası) - gürcü siyasətçisi, publisist, yazıçı və tərcüməçisi. == Həyatı == O dövrdə artıq Rusiya imperiyasının bir hissəsi olan Mereti kəndində (Qori yaxınlığında) knyaz ailəsindən törəyən bir ailədə dünyaya gəlmişdir. 1830-cu ildə 1-ci Tiflis zadəgan məktəbini bitirib, sonra onun əsasında yaradılan gimnaziyada müəllim işləyib. 1832-ci ildə Gürcüstanın müstəqilliyi məqsədi ilə gürcü zadəganlarının çar hakimiyyətinə qarşı çevrilişdə iştirak etmışdir. Buna görə Voloqda şəhərinə sürgün edildi və burada qısa müddət qqubernator dəftərxanasında çalışmışdır. 1837-ci ildə Dmitri Kipianiyə Gürcüstana qayıtmağa icazə verildi. O, burada dövlət qulluğuna girdi və 1864-cü ilə qədər qubernatorluqda müxtəlif vəzifələrdə çalışdı. 1861-ci ildə, təhkimçiliyin ləğv etmək islahatı zamanı, Dmitri Kipianiyə Gürcü zadəganları ilə danışıqlar aparmaq və Gürcüstanda təhkimçiliyin ləğv edilməsinin şərtlərini hazırlamaq həvalə edildi. 1862-ci ildəki Kipianinin planına görə, kəndlilər torpaq almadı, ancaq torpaq sahiblərinə kirayə haqqı ödəməli oldular.

Eliud Kipçoqe (5 noyabr 1984, Kapsisiva[d]) — Keniyalı atlet, Marafon üzrə olimpiya çempionu. == Həyatı == Eliud Kipçoqe 12 oktyabr 2019-cu ildə marafon qaçışı tarixində rekord nəticəyə imza atıb. O, dünya tarixində marafon məsafəsini iki saatdan az müddətdə (1 saat 59 dəqiqə 40 saniyə) qət edən ilk şəxs kimi tarixə düşüb.

Ermənistan—Kipr münasibətləri — Kipr və Ermənistan arasında iki tərəfli diplomatik əlaqələr həmişə yaxın olmuşdur. Kipr Erməni Soyqırımının tanınması, iqtisadi sabitlik və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsində Ermənistanı dəstəkləyir. Ermənistan 1974-cü ildə Kipr Sülh Hərəkatından sonra birləşmiş Kiprin tərəfdarıdır və Kipr münaqişəsinin sülh yolu ilə həllini dəstəkləyir. Bu gün Ermənistan və Kipr arasındakı münasibətlər ticarət, hərbi, kəşfiyyat xidmətləri, xarici siyasət və mədəniyyət sahələrində əməkdaşlığı əhatə edir. == Çağdaş münasibətlər == === Ermənistan müstəqillik qazandıqdan sonra === ==== Dağlıq Qarabağ müharibəsi ==== Dağlıq Qarabağ Vilayətinin parlamenti 20 fevral 1988-ci ildə vilayətin Ermənistana birləşdirilməsinə səs verməsindən az sonra Ermənistan və qonşu Azərbaycan arasında millətlərarası qarşıdurmalar başlayır. Ermənistanda 1980-ci illərin sonlarında Qarabağı Ermənistanla birləşdirmək tələbi Sovet İttifaqı dağıldıqca tədricən Dağlıq Qarabağdakı etnik qruplar arasında şiddətli qarşıdurmaya çevrildi. 2011-ci ilin yanvarında Kipr və Ermənistan arasında verilmiş ortaq bəyannamədə, Kipr Respublikasının Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi və ölkələrin prezidentlərinin təklif etdiyi elementlər əsasında danışıqlar yolu ilə ATƏT-in Minsk Qrupu prosesi çərçivəsində Ermənistanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsini həll etmək üçün konstruktiv səylərini dəstəklədiyini ifadə etdiyi qeyd edildi. == İddia olunan erməni soyqırımının tanınması == Kiprin Xarici iİşlər naziri Spiros Kuprianou 25 yanvar 1965-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin iclasında soyqırım məsələsini ilk dəfə qaldırır. Kipr eyni zamanda 24 aprel 1975-ci ildə Erməni Soyqırımını rəsmən tanıyan ilk Avropa ölkəsi (və Uruqvaydan sonra dünyada) olur. Daha sonra 24 aprel Kiprdə Erməni Soyqırımının Milli Anma Günü elan edilir.

Evans Kiplaqat (5 mart 1988, Keniya) — Azərbaycanı təmsil edən yüngül atlet. == Karyerası == Evans Kiplaqat Azərbaycanı 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib. Nəticədə o, marafon turnirində 2:15:32 saat nəticə göstərdi və olimpiadanı 155 atlet arasında 28-ci pillədə başa vurdu.

Helah Kiprop (d. 7 aprel 1985) — Keniyanı təmsil edən marafonçu. Helah Kiprop Keniyanı 2016-cı ildə Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. O, həm də 2015-ci il Dünya Çempionatında gümüş medal qazanıb. == Karyerası == Helah Kiprop birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında marafon yarışlarında qüvvəsini sınasa da məsafəni sona gədər qət edə bilmədi.

İohan Samuil Henrik Kipert (31 iyul 1818, Berlin – 21 aprel 1899, Berlin) — alman coğrafiyaçısı və kartoqrafıdır. Rusiya və Avstriya elmlər akademiyasının üzvüdür. == Tərcümeyi-halı == Henrik Kipert ticarətçi ailəsində anadan olub. Uşaqlığından səyahət etməyə marağı var idi. Ailə dostları tarixçi Leopold fon Rank onun bu marağına dəstəkləmiş və səyyah etməyə kömək etmişdir. O həmçinin tarixə marağı var idi. 1836-cı ildə Berlin universitetinə daxil olur, filogiyanı və coğrafiyanı öyrənir. Bu illərdə o dostu Karl Ritterin köməkliyi ilə öz tarixini xəritəsini çəkir. 1839-cu ildə Ritter Kiçik Asiyanın topoqrafik xəritəsini tərtib edir. 1841-ci ildə Konstantinopula, Yunanıstana səyahət edir.

Kipeport (rus. Киперорт) — Fin körfəzinin şimal sahilində yerləşən yarımada. İnzibati cəhətdən Kalininqrad vilayətinin Vıborq rayonu ərazisinə daxildir. Üstəlik Karel bərzəxinin qərb hissəsini təşkil edir. Hazırda yarımadanın bir hissəsi yasaqlıq elan edilmişdir. == Coğrafiya == Şimal-şimal-qərb istiqamətdə uzanır. 18 km məsafədə uzanır. Şimal-şərqdən Klyuçevskays buxtası və cənub-qərbdən Berkezund boğazı ilə əhatələnir. Yarımadanın son ucunda Bolşoe gölü yerləşir. Uzunluğu 1,2 km, eni 200 metr təşkil edir.

Kipiantubani (gürc. ყიფიანთუბანი) — Gürcüstanın Xaşuri bələdiyyəsinin inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhali == 2002 siyahıyaalmaya görə kəndin əhalisi 243 nəfər idi. 2014-cü ildə 216 nəfər yaşayırdı. == Ədəbiyyat == Gürcüstan Sovet Ensiklopediyası, X cild, səh.

Kipircik və Gibircik - Gürcüstan Respublikasının Bolnisi rayonunun tabeçiliyində kənd. == Etimologiyası == Kəndin adı türk dilindəki sis (yarıq, quyu) və qala sözlərindəndir. == Tarixi == == Fiziki-coğrafi mövqeyi == Kipircik kəndi avtomobil yolu kənarında, dəniz səviyəsindən 620 m yüksəkdə yerləşir. == Əhalisi == Kəndin əhalisi 1870-ci ildə 9 ailədə 60 nəfər, 1918-ci ildə 178 nəfər, 1926-ci ildə 30 ailədə 172 nəfər, 2002-ci ildə 181 nəfər, 2006-ci ildə 134 ailədə 513 nəfər olmuşdur.

Kiplanqat Sanq (14 aprel 1981) — Keniyalı cüdoçu. Kiplanqat Sanq Keniyanı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Kiplanqat Sanq birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 90 kq çəkidə, 1/16 final mərhələsində Macarıstannın nümayəndəsi Kriztian Tot ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Kiplanqat Sanq rəqibinə 0:100 hesabı ilə uduzdu.

Kipləşdirici maşınqayırmada hərəkətli hissələr arasında maye material nəqlinin qarşısını almaq üçün tətbiq olunan elementdir. Tipik hal kimi hidravlik maşınlarda kolbaların, ştanqaların, daxili yanma mühərriklərinin porşenlərdəki üzüklərin hərəkətini buna misal göstərmək olar. == Növləri == Kipləşdirmə hərəkətli və hərəkətsiz olaraq iki hssəyə bölünür. Hərəkətli kipləşdirmədə kipləşdirici element permanent olaraq kipləşdirici səthlər arasında ya toxunan, ya da toxunmayan oturdulurlar. Hərəkətli kipləşmələrdə yüksək sürət, kiplilik və aşağı sürtünmə təmin olunmalıdır. Bu tələblərin eyni zamanda əldə edilməsi çətindir. İdeal kipləşdirmə yalnız quru halda mümkündür. Bu isə işləyən maşın hissələrində mümkün deyil. Yeyilmənin qarşısını almaq üçün tətbiq edilən yağlama materialı kipləşdirici hissələrin arasına girərək irəli-geri hərəkət etdirilir və beləliklə maye bir hissədən digərinə keçir. Birləşmədə baş verən prosesə həm də kipləşdirmə təzyiqi, mayenin özlülüyü və hərəkət sürəti təsir edir.

Kippistia (lat. Kippistia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Kippistia suaedifolia F.Muell. Sinonim Minuria suaedifolia (F.Muell.) F.Muell. ex Benth.

Kippistia (lat. Kippistia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Kippistia suaedifolia F.Muell. Sinonim Minuria suaedifolia (F.Muell.) F.Muell. ex Benth.