Neft terminlərinin izahlı lüğəti

  • Merkaptan

    tərkibində kükürd atomları olan az çəkili molekul birləşmələri.

    Tam oxu »
  • Metan, bataqlıq qazı və ya mədən qazı

    rəngsiz və iysiz qazdır. –164,50C-də mayeləşir, -18-2,50C-də donur. M. neftlə birlikdə yerdən çıxan qazların (34- 40%) əsas komponentidir

    Tam oxu »
  • Mədən

    yer altından kimyəvi xamal, filiz və s. faydalı qazıntı çıxaran sənaye müəsisəsi.

    Tam oxu »
  • Mədən işləri

    Yer təkindən faydalı qazıntıların çıxarılması proseslərini əhatə edən elm və texnika sahəsi. XIX əsrin 2-ci yarısından neft, XX əsrin əvəlindən isə tə

    Tam oxu »
  • Mədən qazmaları

    faydalı qazıntıları çıxarmaq üçün mədən işləri nəticəsində Yer qabığında yaradılmış süni qurğular.

    Tam oxu »
  • Mədən vergisi

    daha geniş yayılmış ödəniş formasıdır, istehsalçının ümumi gəlirindən müəyən faizlə ödənilir. Bu zaman təbi ehtiyatların mülkiyətçisi olan dövlət mədə

    Tam oxu »
  • Məhlul

    iki və ya daha çox madənin komponentin termodinamiki tarazlıqda olan mikroskopik bircinsli qarışığı. Neft müxtəlif üzvi komponentlərin M

    Tam oxu »
  • Məhsuldar qat

    Azərbaycan Respublikasında əsas neftli-qazlı çöküntü kompleksi; orta Pliosenə müvafiqdir. Qalınlığı, əsasən, Abşeron yarımadasında, Kür düzənliyində v

    Tam oxu »
  • Məşəl, çıxarış borusu

    işlədilməyən (səmt) qazların çıxarılması və yandırılması üçün qurğu.

    Tam oxu »
  • Mineral xamal

    bax: Faydalı qazıntı.

    Tam oxu »
  • Mineral yağlar

    neft, yanar şist və qazıntı kömürünün emalının maye məhsularından hazırlanan sürtkü yağları.

    Tam oxu »
  • Mühəndis

    ali texniki təhsil almış mütəxəsis.

    Tam oxu »
  • Mühərik, motor

    hər hansı bir enerji növünü mexaniki işə çevirən enerji güc maşını.

    Tam oxu »
  • Mühərik yağları

    daxiliyanma mühəriklərini (porşenli və reaktiv) yağlamaq üçün işlədilən sürtkü yağları. Əsasən neftdən alınır, lakin bəzi sintetik yağlardan və ya onl

    Tam oxu »
  • Mühərik yanacaqları

    daxiliyanma mühəriklərində işlədilən maye və ya qaz yanacaqları iki qrupa ayrılır: karbürator yanacaqları, o cümlədən aviasiya və avtomobil benzini: m

    Tam oxu »
  • Müqavilə

    fiziki və hüququ şəxslər, dövlətlər arasında imzalanan və razılaşmanı bildirən hüquqi sənəd. Məsələn, neft müqavilələri

    Tam oxu »
  • Mümkün ehtiyatlar

    mütəxəsislərin fikrincə öyrənilməmiş süxurlarda mümkün olan neft və qaz ehtiyatları.

    Tam oxu »
  • Naftalan

    müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilən yeganə neft növü. Bir sıra fiziki- kimyəvi xasələrinə və karbohidrogen tərkibinə görə başqa neft n

    Tam oxu »
  • Naften turşuları

    neftin oksigenli komponentlərin 0,5-3%-ini təşkil edən və çoxu birəsaslı karbon turşuları. Özlü, rəngsiz mayelərdir

    Tam oxu »
  • Naftenlər

    əsasən, neftlərdə olan donmuş alisikl karbohidrogenlər. Mühərik yanacaqları və sürtkü yağlarında N. arzu edilən komponentlərdir

    Tam oxu »
  • Nasos

    mayeyə kənardan enerji (potensial və kinetik) verməklə onu təzyiq altında bir yerdən başqa yerə vurmaq üçün aparat və cihaz

    Tam oxu »
  • Neft

    yanar maye, faydalı qazıntıdır. Yer səthinə yaxın laylarda və ya qatlarda yerləşərkən oksidləşərək qatı maptaya, yarım bərk asfalta və başqa eninafild

    Tam oxu »
  • Neft anbarı

    nefti və onun emal məhsularını saxlamaq üçün rezervuar və ya rezervuar sistem. Yerüstü, yarıyeraltı və yeraltı növləri var

    Tam oxu »
  • Neft bazası

    nefti və neft məhsularını qəbul etmək, yığıb saxlamaq, bir nəqliyat növündən digərinə yükləmək, yaxud istehlakçıya buraxmaq üçün bina və qurğular komp

    Tam oxu »
  • Neft daşları

    Bakı şəhərinin Əzizbəyov rayonunda şəhər tipli qəsəbə (1952-ci ildən), Abşeron yarımadasından 42 km cənub-şərqdə, açıq dənizdə, polad dirəklər üzərind

    Tam oxu »
  • Neft emalı

    neftin mexaniki qatışıqlardan təmizlənib distilə vasitəsilə lazımi fraksiyalara ayrılması prosesi (neftin distiləsi)

    Tam oxu »
  • Neft emalı qazları

    neftayırma qurğularında və ya neft məhsularının termik və katalitik emalı proseslərində əmələ gələrək, əsasən kiçik molekulu karbohidrogenlərdən ibarə

    Tam oxu »
  • Neft emalı qazları

    neftin və ya neft məhsularının termik və termokatalitik emalı zamanı alınır; Kömür yataqlarının yeraltı qazlaşdırılması yolu ilə də Y

    Tam oxu »
  • Neft Fondu

    neftin satışından, nəqlindən və emalından toplanan və müəyən təyinatlar üçün sərf olunması nəzərdə tutulan kapital toplusu

    Tam oxu »
  • Neft fontanı

    quyudibi təzyiqin təsiri ilə neft və qazın quyudan çıxması. Qapalı və açıq növlərə ayrılır. Açıq n.f

    Tam oxu »
  • Neft kəməri

    neft və neft məhsularının hasilat və ya işlənmə yerindən istifadə, həmçinin digər işlənmə yerinə və ya nəqliyat vasitəsinə yükləmək məqsədilə göndərmə

    Tam oxu »
  • Neft kimyası

    üzvi kimyanın bir bölməsi. Neftin və neft fraksiyalarının tərkibini, fiziki-kimyəvi xasələrini və kimyəvi emal üsularını öyrənir

    Tam oxu »
  • Neft kimyası sənayesi

    ağır sənaye sahəsi; başlıca olaraq neft və təbi yanar qaz emalı məhsuları əsasında sintetik material və məmulat istehsalını əhatə edir

    Tam oxu »
  • Neft qazları

    neftlə birlikdə yerdən çıxan müxtəlif karbohidrogen qazlarının qarışığı. Seperasiya vasitəsilə neftdən ayrılır

    Tam oxu »
  • Neft quyularının istismarı

    neftin quyudan fontanla və ya mexanikləşdirilmiş üsula çıxarılması. Hazırda dünyada nasosla N.q.i. daha geniş yayılıb

    Tam oxu »
  • Neft quyusu

    bax: Quyu.

    Tam oxu »
  • Neft ləkəsi

    su akvatoriyasının neft və neft məhsuları ilə çirklənməsi. Neft ləkələri su hövzəsinin ekoloji balansını pozur, madələr mübadiləsinə mane olur və buna

    Tam oxu »
  • Neft markaları

    neftin keyfiyətini xarakterizə edən klasifikasiya dərəcəsi. Dünya birjalarında keyfiyət nişanına görə neftin markası «layt» və «brent» adı ilə fərqlən

    Tam oxu »
  • Neft maşınqayırması

    bax: Kimya və neft maşınqayırması.

    Tam oxu »
  • Neft mədəni

    neftin və onunla birgə olan qazların Yerin dərin qatlarından çıxarılması üçün quyu, boru kəmərləri və müvafiq avadanlıqlardan ibarət texnoloji komplek

    Tam oxu »
  • Neft mədənlərinin avtomatlaşdırılması

    mədən texnoloji qurğuları və nəzarət-uçot proseslərinin informasiya-ölçü cihazlarının istifadəsi ilə və müasir riyazi üsular, kibernetik hesablama-ölç

    Tam oxu »
  • Neft məhsuları

    neftin emalından alınan karbohidrogenlərlə onların bəzi törəmələrinin qarışığı və ya fərdi kimyəvi birləşmələr

    Tam oxu »
  • Neft məhsularının aromatikləşdirilməsi

    neftin yüngül fraksiyalarındakı naften karbohidrogenlərini dehidrogenləşdirmə və açıq zəncirli karbohidrogenləri dehidrosikləşdirmə yolu ilə onlarda a

    Tam oxu »
  • Neft məhsularının təmizlənməsi

    neftin emalından alınan distilat və qalıqlarının tərkibindən arzu olunmayan birləşmələrin çıxarılması

    Tam oxu »
  • Neft sənayesi

    ağır sənaye sahəsi; neft və qaz yataqlarının kəşfiyatını, quyular qazılmasını, neft və neft-qaz hasilatını, neft qazının emalını, neftin boru kəmərlər

    Tam oxu »
  • Neft suları

    neft yataqlarının suları. Məhsuldar horizontlarda nefti müşayiət edir. Neftli layda yatımına və neft yatağına olan münasibətinə görə N

    Tam oxu »
  • Neft şirkəti

    neftin kəşfiyatı, hasilatı, satışı və nəqli ilə məşğul olan istehsalat müəsisəsi.

    Tam oxu »
  • Neft yağları, mineral yağlar

    neftdən alınan və əsasən sürtkü yağı kimi işlədilən iri molekulu karbohidrogenlərin qarışığı N.y- ından hidravlik maye, yağlayıcı-soyuducu maye, elekt

    Tam oxu »
  • Neft yataqlarının işlənməsi

    yataqdan səmərəli istifadə etmək məqsədi ilə, ilkin istismar dövründən başlayaraq layda maye və qazın hərəkət prosesini idarə etmək, lay enerjisini tə

    Tam oxu »
  • Neftayırma sənayesi

    neft emalı və neft məhsuları istehsalı ilə məşğul olan ağır sənaye sahəsi. N.s. neft kimyası ilə sıx bağlıdır

    Tam oxu »