tərkibində kükürd atomları olan az çəkili molekul birləşmələri.
rəngsiz və iysiz qazdır. –164,50C-də mayeləşir, -18-2,50C-də donur. M. neftlə birlikdə yerdən çıxan qazların (34- 40%) əsas komponentidir
yer altından kimyəvi xamal, filiz və s. faydalı qazıntı çıxaran sənaye müəsisəsi.
Yer təkindən faydalı qazıntıların çıxarılması proseslərini əhatə edən elm və texnika sahəsi. XIX əsrin 2-ci yarısından neft, XX əsrin əvəlindən isə tə
faydalı qazıntıları çıxarmaq üçün mədən işləri nəticəsində Yer qabığında yaradılmış süni qurğular.
daha geniş yayılmış ödəniş formasıdır, istehsalçının ümumi gəlirindən müəyən faizlə ödənilir. Bu zaman təbi ehtiyatların mülkiyətçisi olan dövlət mədə
iki və ya daha çox madənin komponentin termodinamiki tarazlıqda olan mikroskopik bircinsli qarışığı. Neft müxtəlif üzvi komponentlərin M
Azərbaycan Respublikasında əsas neftli-qazlı çöküntü kompleksi; orta Pliosenə müvafiqdir. Qalınlığı, əsasən, Abşeron yarımadasında, Kür düzənliyində v
işlədilməyən (səmt) qazların çıxarılması və yandırılması üçün qurğu.
bax: Faydalı qazıntı.
neft, yanar şist və qazıntı kömürünün emalının maye məhsularından hazırlanan sürtkü yağları.
ali texniki təhsil almış mütəxəsis.
hər hansı bir enerji növünü mexaniki işə çevirən enerji güc maşını.
daxiliyanma mühəriklərini (porşenli və reaktiv) yağlamaq üçün işlədilən sürtkü yağları. Əsasən neftdən alınır, lakin bəzi sintetik yağlardan və ya onl
daxiliyanma mühəriklərində işlədilən maye və ya qaz yanacaqları iki qrupa ayrılır: karbürator yanacaqları, o cümlədən aviasiya və avtomobil benzini: m
fiziki və hüququ şəxslər, dövlətlər arasında imzalanan və razılaşmanı bildirən hüquqi sənəd. Məsələn, neft müqavilələri
mütəxəsislərin fikrincə öyrənilməmiş süxurlarda mümkün olan neft və qaz ehtiyatları.
müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilən yeganə neft növü. Bir sıra fiziki- kimyəvi xasələrinə və karbohidrogen tərkibinə görə başqa neft n
neftin oksigenli komponentlərin 0,5-3%-ini təşkil edən və çoxu birəsaslı karbon turşuları. Özlü, rəngsiz mayelərdir
əsasən, neftlərdə olan donmuş alisikl karbohidrogenlər. Mühərik yanacaqları və sürtkü yağlarında N. arzu edilən komponentlərdir
mayeyə kənardan enerji (potensial və kinetik) verməklə onu təzyiq altında bir yerdən başqa yerə vurmaq üçün aparat və cihaz
yanar maye, faydalı qazıntıdır. Yer səthinə yaxın laylarda və ya qatlarda yerləşərkən oksidləşərək qatı maptaya, yarım bərk asfalta və başqa eninafild
nefti və onun emal məhsularını saxlamaq üçün rezervuar və ya rezervuar sistem. Yerüstü, yarıyeraltı və yeraltı növləri var
nefti və neft məhsularını qəbul etmək, yığıb saxlamaq, bir nəqliyat növündən digərinə yükləmək, yaxud istehlakçıya buraxmaq üçün bina və qurğular komp
Bakı şəhərinin Əzizbəyov rayonunda şəhər tipli qəsəbə (1952-ci ildən), Abşeron yarımadasından 42 km cənub-şərqdə, açıq dənizdə, polad dirəklər üzərind
neftin mexaniki qatışıqlardan təmizlənib distilə vasitəsilə lazımi fraksiyalara ayrılması prosesi (neftin distiləsi)
neftayırma qurğularında və ya neft məhsularının termik və katalitik emalı proseslərində əmələ gələrək, əsasən kiçik molekulu karbohidrogenlərdən ibarə
neftin və ya neft məhsularının termik və termokatalitik emalı zamanı alınır; Kömür yataqlarının yeraltı qazlaşdırılması yolu ilə də Y
neftin satışından, nəqlindən və emalından toplanan və müəyən təyinatlar üçün sərf olunması nəzərdə tutulan kapital toplusu
quyudibi təzyiqin təsiri ilə neft və qazın quyudan çıxması. Qapalı və açıq növlərə ayrılır. Açıq n.f
neft və neft məhsularının hasilat və ya işlənmə yerindən istifadə, həmçinin digər işlənmə yerinə və ya nəqliyat vasitəsinə yükləmək məqsədilə göndərmə
üzvi kimyanın bir bölməsi. Neftin və neft fraksiyalarının tərkibini, fiziki-kimyəvi xasələrini və kimyəvi emal üsularını öyrənir
ağır sənaye sahəsi; başlıca olaraq neft və təbi yanar qaz emalı məhsuları əsasında sintetik material və məmulat istehsalını əhatə edir
neftlə birlikdə yerdən çıxan müxtəlif karbohidrogen qazlarının qarışığı. Seperasiya vasitəsilə neftdən ayrılır
neftin quyudan fontanla və ya mexanikləşdirilmiş üsula çıxarılması. Hazırda dünyada nasosla N.q.i. daha geniş yayılıb
bax: Quyu.
su akvatoriyasının neft və neft məhsuları ilə çirklənməsi. Neft ləkələri su hövzəsinin ekoloji balansını pozur, madələr mübadiləsinə mane olur və buna
neftin keyfiyətini xarakterizə edən klasifikasiya dərəcəsi. Dünya birjalarında keyfiyət nişanına görə neftin markası «layt» və «brent» adı ilə fərqlən
bax: Kimya və neft maşınqayırması.
neftin və onunla birgə olan qazların Yerin dərin qatlarından çıxarılması üçün quyu, boru kəmərləri və müvafiq avadanlıqlardan ibarət texnoloji komplek
mədən texnoloji qurğuları və nəzarət-uçot proseslərinin informasiya-ölçü cihazlarının istifadəsi ilə və müasir riyazi üsular, kibernetik hesablama-ölç
neftin emalından alınan karbohidrogenlərlə onların bəzi törəmələrinin qarışığı və ya fərdi kimyəvi birləşmələr
neftin yüngül fraksiyalarındakı naften karbohidrogenlərini dehidrogenləşdirmə və açıq zəncirli karbohidrogenləri dehidrosikləşdirmə yolu ilə onlarda a
neftin emalından alınan distilat və qalıqlarının tərkibindən arzu olunmayan birləşmələrin çıxarılması
ağır sənaye sahəsi; neft və qaz yataqlarının kəşfiyatını, quyular qazılmasını, neft və neft-qaz hasilatını, neft qazının emalını, neftin boru kəmərlər
neft yataqlarının suları. Məhsuldar horizontlarda nefti müşayiət edir. Neftli layda yatımına və neft yatağına olan münasibətinə görə N
neftin kəşfiyatı, hasilatı, satışı və nəqli ilə məşğul olan istehsalat müəsisəsi.
neftdən alınan və əsasən sürtkü yağı kimi işlədilən iri molekulu karbohidrogenlərin qarışığı N.y- ından hidravlik maye, yağlayıcı-soyuducu maye, elekt
yataqdan səmərəli istifadə etmək məqsədi ilə, ilkin istismar dövründən başlayaraq layda maye və qazın hərəkət prosesini idarə etmək, lay enerjisini tə
neft emalı və neft məhsuları istehsalı ilə məşğul olan ağır sənaye sahəsi. N.s. neft kimyası ilə sıx bağlıdır