Malta–Yaponiya münasibətləri

Malta–Yaponiya münasibətləri (yap. 日本とマルタの関係) – Malta ilə Yaponiya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Maltanın Tokioda, Yaponiyanın Slimada səfirliyi yerləşir.

Malta–Yaponiya münasibətləri
Malta və Yaponiya
 Malta  Yaponiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Birinci Dünya müharibəsi zamanı ölmüş yapon əsgərlərin Kalkara donanma qəbiristanlığındakı qəbirləri.
Şinzo Abe və Cozef Muskatın görüşü (2017).

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birinci Dünya müharibəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birinci Dünya müharibəsində Böyük Britaniya müttəfiqi Yaponiyadan Aralıq dənizindəki donanması üçün dəstək istəmişdir. Britaniyanın xahişini yerinə yetirən Yaponiya 1917-ci ildə İkinci Xüsusi Eskadranın yaradılması və Aralıq dənizinə göndərilməsi barədə qərar qəbul etmişdir. Səkkiz esmines – "Ume", "Kusunoki", "Kaede", "Katsura", "Kashiwa", "Matsu", "Sugi", "Sakaki" və "Akashi" kayserindən təşkil olunmuş, admiral Sato Kozonun komandanlıq etdiyi flotiliya 16 aprel 1917-ci ildə müttəfiqlərin Aralıq dənizindəki bazalarından biri olan Maltaya çatmışdır.[1]

İkinci Xüsusi Eskadranın başlıca vəzifəsi Aralıq dənizində müttəfiqlərə məxsus gəmiləri müşayiət etmək və Maltanı almanların sualtı qayıqlarından qorumaq olmuşdur. 1917-ci ilin iyununda "Kashi", "Hinoki", "Momo" və "Yanagi" esminesləri, eləcə də, "Izumo" kayseri Yaponiyanın Malta eskadrasına qoşulmuşdur. Eskadra son missiyasını 10 aprel 1919-cu ildə yerinə yetirmiş, 15 mayda Maltanı tərk etmişdir. Malta qubernatoru Pol Senford Metyuen yaponların fəaliyyətini müsbət dəyərləndirmişdir.[1]

Yaponiyanın Maltadakı itkilərinin çoxu qəzalar nəticəsində baş vermişdir. Lakin 11 iyun 1917-ci ildə "Sakaki" gəmisinin Avstriya tərəfindən torpedo ilə vurulması nəticəsində gəmi kapitanı Tayçi Uehara daxil olmaqla 68 yapon dənizçi ölmüşdür.[2][1] Hadisədə həlak olan yaponlar Maltada yerləşən Kalkara donanma qəbiristanlığında dəfn olunmuşdurlar. Kalkara qəbiristianlığında ümumilikdə 78 yapon dənizçinin qəbri yerləşir. Yaponiya şahzadəsi Hirohito 1921-ci ilin aprelində Maltaya səfər etmiş və Kalkara qəbiristanlığını ziyarət etmişdir.[1]

Müasir dövr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Malta Böyük Britaniyadan müstəqilliyini 1964-cü ildə elan etmişdir. Yaponiya ilə Malta arasında diplomatik əlaqələr 15 iyul 1965-ci ildə qurulmuşdur.[3]

Malta baş naziri Eddi Fenek Adami 1990-cı ildə Yaponiyaya səfər etmişdir.[4] 2017-ci ilin mayında Şinzo Abe Maltaya səfər etmiş ilk Yaponiya baş naziri olmuş, Malta baş naziri Cozef Muskat ilə görüşmüşdür.[5]

28 sentyabr 2020-ci ildə Maltanın Tokioda səfirliyi açılmışdır. Maltanın Yaponiyadakı ilk daimi səfiri Andre Spiteri olmuşdur.[6] 1 yanvar 2024-cü ildə Slima şəhərində Yaponiyanın Malta səfirliyi açılmışdır.[7]

Mədəniyyət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Malta şairi və 1976–1981-ci illərdə Maltanın prezidenti olmuş Anton Butticiç hayku və tankalar yazmış, 1968-ci ildə "Kimonolu muza" adlı əsər nəşr etdirmişdir.[3]

2010-cu ildən etibarən Malta Universitetinin Dil Məktəbində yapon dili dərsləri təşkil olunur.[8]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 "Malta and the Imperial Japanese Navy's Second Special Squadron in WWI". Times of Malta (ingilisc'). 21 may 2017. 25 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  2. ↑ Johnston, Eric. "Japan's little-known, but significant, role in World War I". The Japan Times (ingiliscə). 9 may 2017. 9 may 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  3. ↑ 1 2 "Business forum organized by Trade Malta 30th July 2018 Tokyo, Japan speech by the Prime Minister of Malta, Joseph Muscat" (PDF). səh. 3. 16 July 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  4. ↑ "Japan-Malta Relations (Basic Data)". Yaponiya Xarici İşlər Nazirliyi (ingiliscə). 28 iyun 2016. 25 May 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  5. ↑ "We would speak about everything, from fireworks to science and pop culture". Times of Malta (ingiliscə). 9 iyul 2022. 25 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  6. ↑ "Malta opens its embassy in Japan". doi.gov.mt (ingiliscə). 29 sentyabr 2020. Archived from the original on 25 May 2024. İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  7. ↑ "From Trevi To Tigne: Japanese Embassy To Open In Sliema At The Turn Of The Year". Lovin Malta (ingiliscə). 28 dekabr 2024. 25 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2024.
  8. ↑ "マルタ（2020年度）". Japan Foundation (yaponca). 25 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2024.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]