Yengicə (Dərələyəz)

Yengicə — İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indi Keşişkənd (Yeğeqnadzor) rayonunda kənd.[1][2][3] Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 10.IX.1964-cü il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Qandzak qoyulmuşdur.[4]

Kənd
Yengicə
0° şm. e. 0° ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Dərələyəz mahalı
Rayon Keşişkənd rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı UTC+4
Xəritəni göstər/gizlə
Yengicə xəritədə
Yengicə
Yengicə

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayondakı Qnişik kəndindən 3–4 km şimal-şərqdə, Daşxaç dağının yaxınlığında yerləşirdi. Kənd XIII əsrdən xatırlanır və kəndin VIII–IX əsrdə mövcud olduğu göstərilir[5]. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə Yenicə kimi[6], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Yengicə formasında[7] qeyd edilmişdir.

Toponimi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1946-cı ildə kənd Qanzak adlandırılmışdır. 1950-ci ildə əhalisi Azərbaycana köçürüldükdən sonra kənd dağılmışdır. İlk dəfə 1728-ci ildə adı çəkilir[8][9]. Keçmişdə Yengicə (türk dillərində yengitəzə, yeni) və Yenicə dedikdə oturaq kənddən bir qrup ailənin (yaxud bir nəsilin) həmin kəndə məxsus icma torpağında yaratdığı məntəqə nəzərdə tutulurdu.Yengicə (və Yenicə) adlandırılan belə məntəqə ana kəndin tərkib hissəsi olaraq qalırdı və vergini də birlikdə verirdi. Relyef əsasında yaranan toponimdir.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Burada 1897-ci ildə 422 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır [10]. Ermənilər buraya 1829–30-cu illərdə İranın Xoy və Salmas, Türkiyənin Van və Alaşkert vilayətlərindən köçürülmüşdür[5][11]. Sakinləri (ermənilər) 1969–70-ci illərdə rayondakı Çivə və Aynazor (Axavnadzor) kəndlərinə köçürülərək kənd ləğv edilmişdir. İndi xaraba kənddir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2
  2. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.
  3. ↑ Дорн Б. Каспий. Спб., 1975.
  4. ↑ Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Јенҝиҹә // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
  5. ↑ 1 2 Yeğiazaryan O. Əzizbəyov rayonunun mədəniyyət abidələri, (erməni dilində). İrəvan, "Haypetrat", 1955. s.34
  6. ↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.59)
  7. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.92
  8. ↑ Qeybullayev Q.Ə. Qədim türklər və Ermənistan, Bakı, 1992.
  9. ↑ Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri.
  10. ↑ Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.92–93
  11. ↑ Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s.785

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]