Lüğətlərdə axtarış.

Əbriz (fars. ابريز‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Bostanabad şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Bostanabad qəsəbəsindən 7 km şimaldadır. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 1,324 nəfər yaşayır (278 ailə).

Abrikosovlar (rus. Абрикосовы) — Rusiya sahibkarlar, ictimai xadimlər, xeyriyyəçilər ailəsi. Abrikosovlar ailəsi Penza vilayətinin Çembarski rayonunun Troitsk kəndinin təhkimçilərindəndir. Ailənin ilk tanınmış nümayəndəsi Stepan Nikolayeviç Abrikosov Levaşov torpaq sahiblərinin həyətyanı adamı idi. 1804-cü ildə azadlığını almış və ailəsi ilə birlikdə Moskvaya köçmüşdür. Ailə ənənəsinə görə, Stepan Nikolayeviç ərikdən şirniyyatların ustalıqla istehsalına görə Abrikosov ləqəbini almışdır. 1811-ci ildə bu ləqəb soyad kimi təsis edilmişdir. Moskvada Abrikosovlar ailə qənnadı emalatxanası qurmuşdular. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Светлана Фоменко. Абрикосовы.

Abriyes (fr. Abriès, oks. Abrièrs) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Alplar. Kommunanın dairəsi — Brianson. Eqyuiy kantonuna daxildir. INSEE kodu — 05001. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 372 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 234 yaşda olan (15–64 yaş arasında) 185 nəfər iqtisadi fəal, 49 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 79,1%, 1999-cu ildə 80,4%). Fəal 185 nəfərdən 176 nəfəri (85 kişi və 91 qadın), 9 nəfəri işsizdir (2 kişi və 7 qadın).

Abrizəgan — Zərdüşt festivalı. Azərbaycanda da tarixən qeyd edilib. == Tarixi == Tarixi qaynaqlardan məlum olur ki, Azərbaycanda Abrizəgan bayramı adlı su bayramı olmuşdur. Bir sıra xalq bayramları kimi bu bayramın da tarixi çox-çox qədimlərə aid edilir. Əfsanəyə görə o, Yer üzündə suların yaranması və yeddi-illik quraqlıq illərindən sonra yağmış leysan yağışın şəninə keçirilirdi. Qədim "Avesta təqvimi"nə görə, bayram ilin dördüncü ayı olan tir ayının 30-da (17-18 iyul) qeyd olunurdu. == İcrası == Məlumdur ki, yay fəslinin başlanması ilə istilər get-gedə şiddətlənir, əkin sahələri daha çox su tələb edir. Məhz bu dövrdə ümidini yağışa bağlayan əkinçilər su bayramı Abrizəgan bayramı keçirirmişlər. Bu vaxt ilk növbədə yağışın süni əlamətlərini yaratmağa səy göstərirdilər. Bayram günündə su ilə əlaqədar mərasimlər icra edilərdi.

Aleksey Abrikosov (rus. Алексей Алексеевич Абрикосов; 25 iyun 1928[…], Moskva – 29 mart 2017[…], Palo-Alto[d], Kaliforniya)- 25 İyun 1928-ci ildə Moskvada anadan olan rus nəzəri fizikdir. 2003-cü ildə Fizika üzrə Nobel mükafatını qazanmışdır. == Bioqrafiyası == 1928-ci ildə Moskvada fizik ana-ata Aleksey İvanoviç Abrikosov və Fanny Davidovna Vulf oğulları olaraq dünyaya gəlmişdir. 1977-ci ildə Svetlana Yuriyevna Bunkova ilə evlənən Abrikosovun iki oğlu, bir də qızı var. == Təhsili == 1943-cü ildə məzun olan Abrikosov Enerji Mühəndisliyi İnstitutunda bakalavr təhsilinə başlayır. 1945-ci ildə daxil olduğu Moskva Dövlət Universitetinin Fizika bölməsindən 1948-ci ildə məzun olur. Kapitza İnstitutu-Fizika Problemləri bölməsində həkim şagirdi olaraq qəbul edilir. Lev Landau həkim müəllimi olmuşdur. 1951-ci ildə verdiyi' istilik diffuziyası tamamilə və tam ionlaşmış plazmalar 'tezisiylə professor ünvanı alır.

Aleksey İvanoviç Abrikosov (rus. Алексе́й Ива́нович Абрико́сов; 6 (18) yanvar 1875, Moskva – 9 aprel 1955, Moskva) — SSRİ patanatomu. == Həyatı == Aleksey İvanoviç Abrikosov 18 yanvar 1875-ci ildə Rusiya imperiyasının Moskva şəhərində anadan olmuşdur. O, 1939-cu ildə SSRİ Elmlər Akademiyası, 1944-cü ildən isə SSRİ Tibb Elmlər Akademiyasının akademiki, həmçinin Polşa EA üzvü olmuşdur. Abrikosov 1939-cu ildən Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası üzvüdür. O, 1920–1953-cü illərdə Moskva Universitetinin Tibb fakültəsinin (1939-cu ildən Birinci Moskva Tibb İnstitutunun) professoru olmuşdur. Elmi əsərləri ağciyər vərəminə, simpatik sinir düyünlərinin patoloji anatomiyasına, əzələ şişlərinə və s. həsr edilmişdir. Abrikosov əzələ şişlərinin xüsusi növünü (mioblastomioma) – "Abrikosov şişi"ni tapmışdır. == Təltif və mükafatlar == Aleksey Abrikosov ilk dəfə "Lenin" ordeni, "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif olunmuşdur.

Aleksey İvanoviç Abrikosov (20 fevral 1824, Moskva – 31 yanvar 1904, Moskva; rus. Алексе́й Ива́нович Абрико́сов) — Rusiya sahibkarı, istehsalçısı. O, XIX əsrin ikinci yarısında "A. İ. Abrikosov oğulları zavodu və ticarət ortaqlığı" (indiki " Babayevski" konserni), habelə Moskvada qənnadı məmulatları və çay mağazalarına sahib olmuşdur. Abrikosov həmçinin, İmperator Əlahəzrət Məhkəməsinin Təchizatı, Mühasibat Bankı Şurasının sədri, faktiki dövlət müşaviri kimi xidmət etmişdir. == Mükafatlar == 1870-ci ildə irsi fəxri vətəndaşlar sinfinə təyin edilmişdir. 1879-cu ildə Ticarət Şurasının üzvü adını almışdır. Ömrünün son illərində ona irsi zadəganlıq hüququ verən həqiqi dövlət müşaviri rütbəsi verilmişdir. Mükafatlardan o, Müqəddəs Andreyev lentində "Çalışmaya görə" medalı (1876), 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Anna" və "Müqəddəs Stanislav" ordenlərinə layiq görülmüşdür. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Предпринимательство и городская культура в России. 1861—1914: сборник.

Andrey Lvoviç Abrikosov (1 (14) noyabr 1906, Simferopol – 21 oktyabr 1973, Moskva) — sovet rus kino və teatr aktyoru. Birinci dərəcəli Stalin mükafatı laureatı. SSRİ xalq artisti (1968). == Həyatı == Andrey Abrikosov 14 noyabr (dig'ər mənbəyə görə 27 noyabr) 1906-cı ildə Simferopol şəhərində aqronom ailəsində anadan olmuşdur. Erkən gəncliyi vaxtı vətəndaş müharibəsi illərində Rusiyanın cənubunda sərgərdan həyat keçirmişdir. 1924-cü ildə "Oktyabr İnqilabında həlak olanların xatirəsinə tikilmiş məktəbi" bitirmişdir. 1925-ci ildə Moskvaya dönmüş, bir müddət "Stroy radio" artelində işləmişdir. Paytaxtda Aleksandra Xoxlovanın kinematoqrafiya studiyasını bitirdikdən sonra tezliklə Konstantin Stanislavskinin bacısı Zinaida Sokolovanın yanına göndərilir. 1926–1929-cu illərdə Kiçik teatrın teatr-studiyası ilə əməkdaşlıq etmişdir. 1930-cu ildə çəkilmiş "Sakit Don" filmində oynadığı ilk rolu olan Qriqori Melehova rolu ilə aktyor fəaliyyətinə başlamışdır.

Praya-du-Abriko (port. Praia do Abricó) — Rio-de-Janeyro şəhərinin qərb hissəsində yerləşən çimərlik. Çimərlik naturizm tərəfdarlarını özünə cəlb edir. Rəsmən Braziliya Naturizm Federasiyası ilə bağlıdır (FBrN). == Tarixi == Çimərlik yerli əhali tərəfindən artıq 1940-cı ildən naturizm çimərliyi kimi istifadə edilir. 1950-ci ildə çimərliyi braziliyalı rəqqas, feminist və naturist Luz del Fueqo ziyarət etmişdir. 1972-ci ildə burada Avenida Estado-da-Quanabara yolu çimərliyə girişi asanlaşdırmışdır. 1992-ci ildən rayonun ətraf mühitin qoruma rəyisi icra başçısına naturizm çimərliyinin ləğv edilməsi məqsədi ilə qanun qəbul edilməsini təklif edir. Qanun 1994-cü ildə qəbul edilir. Bununla belə naturizm praktikası tam ləğv edilə bilinməmişdur.

Viktoriya Abril (ing. Victoria Abril, əsl adı Viktoriya Merida Roxas; isp. Victoria Mérida Rojas; 4 iyul 1959[…], Madrid) — İspaniya teatr və kino aktrisası. Viktoriya səkkiz yaşından bəri baletlə məşğul olur. 1975–1976-cı illərdə gənc balerina filmlərdə epizodik rollara dəvət olunmağa başlam;şdır. Nəhayət, baletdən ayrılıb aktyorluq peşəsini seçmək qərarı, qızda görkəmli ifaçılıq istedadını təxmin edən İspaniya rejissoru Visente Arandanın "Cinsi dəyişdir" (1977) filmində iştirakı ilə əlaqələndirilir. Abril Arandanın lentlərində oynadığı rollara görə tanınmışdır.

Abari — Ambrolauri rayonunda kənd. == Toponimkası == Abari — Ambrolauri rayonunda kənd adı. Hun tayfa ittifaqına daxil olmuş qədim türk mənşəli Abar tayfasının adını əks etdirir. Tədqiqatçılara görə avarlar özlərini məhz "abar" adlandırırdılar. Orxan-Yenisey türk run yazılarında Apar kimidir. Mənşəcə Ermənistanda olmuş altı Abaran kənd adı ilə eynidir.

Akri (port. Acre) — Braziliyanın şimal-qərbində yerləşən ştat. Şimalda Amazonas, şərqdə isə Rondoniya ştatı ilə sərhədlənir. Üstəlik cənub-şərqdən Boliviya, cənub-qərbdən isə Peru ilə sərhədə malikdir. Ştatın inzibati mərkəzi Riu-Brankudur. Ştatın adı Akri çayından götürülmüşdür. Akri Purus çayının əsas qollarındandır. Hindu dilində «Kaymanlar çayı» mənasını verir. == Coğrafiya == Ərazisi bütünlüklə Amazon hövzəsinə daxildir. Qərb sərhədində Serra-fu-Divizor dağı 609 metr hündürlüklə ştatın ın hündür nöqtəsidir.

Anri — fransız adı, soyadı. Anri Dünan — dünya şöhrətli isveçrəli xeyriyyəçi, iş adamı, ilk Nobel mükafatçısı, Anri Fayol — fransız menecment nəzəriyyəçisi, ali inzibati idarəetmə üzrə mütəxəssis Anri Puankare — fransız riyaziyyatçısı, fizik, filosof və elm nəzəriyyəçisi. Anri Vallon — fransız psixoloqu. Anri Berqson — fransız filosof, XX əsrin ən görkəmli filosofu Anri Alekan — fransız kinooperatoru. Anri Dyuem — Anri Hoppenot — Anri Jakolən — Anri Le Sidane — Anri Lui Le Şatelye — Tyerri Anri — Fransa futbolçusu.DigərAntuan Anri Bekkerel — tanınmış Fransa fiziki Aleksandr Anri Qabriel de Kassini — Fransa botaniki, tanınmış Kassini nəslinin sonuncu nümayəndəsi Pol Anri Holbax — fransız materialist filosofu, ateist.

Bari — İtaliyanın cənub-şərqində Adriatik dənizi kənarında bir liman şəhəridir. Puglia bölgəsinin ve eyni adlı Bari ilinin mərkəzidir. Bari bələdiyəsi əhatəsi daxilində əhali sayı 319.978-ə , varoş bələdiyyəsi ilə birlikdə (təx. 230 km² lik) 653.028 dir. Metropoliten Bari bölgəsində əhali təxminən 1 milyondur. Cənubi İtalyanın yarımadadakı Napolidən sonra ikinci böyük şəhəri olan Bari, böyük bir regional mərkəz və xüsusilə Aralıq dənizinin şərqlə əlaqələrində əhəmiyyətli bir ticarət şəhəridir. Yaxın dövrdə ənənəvi sənayeyə, qida sənayesi, kimya, toxuma və maşın sənayeləri əlavə olunmuşdur. Köhnə şəhərin iştirak etdiyi burun, köhnə və yeni limanları ayırır; arxada iştirak edən 19. əsr şəhəri, dama taxtası formasında bir plana görə qurulmuşdur. Bari Azərbaycanın Sumqayıt şəhəri ilə qardaşlaşıb.

Fabrizio Aqusto Ramires (d. 31 dekabr 1987, Las-Palmas, İspaniya) - Türkiyə Super Liqası təmsilçilərindən olan Beşiktaş klubunda çıxış edən əslən Uruqvay’lı, ispan futbolçudur. == Karyerası == Fabri qapıçı mövqeyində çıxış edir. 33 yaşlı futbolçu peşəkar karyerasına İspaniyanın "Deportivo La-Korunya" klubunda başlayıb, daha sonra "Real Vayadolid", "Rekreativo" və "Real Betis" kimi klublarında çıxış edib. 2016-cı ilin yayında isə futbolçu "Beşiktaş" klubuna transfer olunub.

Arilər (hind ā́rya-, avest. airya-, fars. ariya-‎) — e.ə. 2000-ci ilə yaxın Mərkəzi Asiyadan Hindistana yerləşmiş Hind-İran köçəri tayfalarının özlərinə verdikləri ad. Hindisumda ariler tədricən yerli əhali ilə qarışaraq onlarla birlikdə hindxalqını təşkil etdilər. İran və Azərbaycan ərazilərində yerli əhali ilə qarışan arilərdən, o cümlədən Azərbaycan ərazisində bir çox irandilli tayfalar - parfiyalılar, farslar, midiyalılar, saqartilər, kadusilər, mardlar, kirtilər və b. meydana gəlmişdilər. Müasir İranın adı buradandır; qədim İran dilində aquapat – "arilər ölkəsi" və ya "padşahlığı" deməkdir. İrandilli tayfa və qəbilələr indiki İran ərazisinə b.e.ə. IX əsrdə (bəzilərinin fikrincə, e.ə.

Akri Respublikası (isp. Estado Independiente de Acre; port. República do Acre; 1899—1903) — Cənubi Amerika ərazisində yaradılmış oyuncaq dövlət. Onun müstəqilliyin elan edilməsi faktiki braziliya torpaq sahiblərinin kauçuk istehsalına tam nəzarəti əldə etmək məqsədi həyata keçirilmişdir. Ölkənin paytaxtı Portu-Akri olmuşdur. == Tarix == İri torpaq sahibləri olan braliyalılar həmdə yüksək çinli məmurlar idilər. Onlar ölkənin sərhəd bölgələrinə ekspedisiyalar təşkil edərək hətta Boliviya və Perunun zəif məskunlaşmış sərhəd bölgələrinə hücumlar təşkil edirdilər. 14 iyul 1899-ci ildə ispan Luis Qalves Rodriges de Arias dövlətin dəstəyi ilə Boliviyanın şimal-qərbini işğal edərək Akri Respublikasını elan edir. Respublikanın cəmi 13 000 əhalisi mövcud olmuşdur. Onların 90 % braziliyalı idi.

Akri müharibəsi 1899-1903 illərdə baş vemişdir.Aksi bölgəsinə sahiblənmə ugrunda başlasa da Boliviyanın zəyifliyi nəticəsində ərazi itirilir. == Tarixi == 1867-ci ildə Braziliya və Boliviya arasında sərhəd anlaşması imzalansa da xırda detalar tam işlənmir.Bölgəyə demək olar ki,maraq yox idi.Ərazi sıx keçilməz olması məskunlaşmaya imkan vermirdi.Məskunlaşma yalnız kiçik səhərlədə və kəndlərdə idi ki,onlarda çay kənarlarında yerləşirdi.Əhalisə əsasən hindulardan ibarət olsada az miqdarda boliviyalı yaşayırdı.19 əsrin sonlarında kaucukun qiyməti beynəlxalq bazarda artmışdı.Bölgə isə Kaucuk ağacları ilə zəngin olması <kaucuk xəstəliyinə> tutulanları bura cəlb edirdi.1877-ci ildə 18.000 braziliyalı bölgəyə yerləşir.Əhali baxımında gəlmələr əhalinin 90% təşkil edirdi.Boliviya ərazidə çox kiçik qarnizona malik idi.Braziliya ilə sərhətdə gömrükxana tikilməsi burada işləyənlərin etirazina səbəb olur ki ,bu da gəlmələrin Boliviyaya qarşı çıxmasına səbəb olur.1899-cu ilin Aprelində Joze de Karvalo başçılığı ilə üsyan başlayır.İyun ayında Arias müstəqil Akri dövlətinin yarandığını elan edir.Yeni dövlətin paytaxtı Antimari olur ki onun adı dəyişdirilərək Arikpolis adlandırılır.1900-cu ildə Braziliya ordusu bölgəyə daxil olaraq ərazini Boliviyaya qaytarır.1903-cü ilin 15 yanvarında üsyançılar Puerto Alonsanın bir çox hissələrini işğal edirlər.24 yanvarda isə boliviyalılar təslim olurlar.Plasido 700 əsgərlə Puetro Alonsonu tutur.1903-cü il 2 aprel Braziliya ordusu bölgəyə yerləşdirilir.21 martda atəşkəs elan edilir. == Sülh müqaviləsi == 11 noyabr 1903 -ildə Petropolis müqaviləsi imzalanır.Müqaviləyə əsasən Boliviya bölgəni Braziliyaya güzəştə gedir.191,000 km² ərazi itirilir. Əvəzində Braziliya öz ərazisindən 3000 km² Boliviyaya verməli idi(Maderya çayı hözəsindən).Həmcinin 2 milion funtsterlinq verməli və Maderya -Mamaro dəmir yolu çəkilməli idi ki bu Boliviyaya xariçi ölkələrə cıxış imkanı verirdi (1912 bu dəmir yolunun tikintisi tam bitir). == Sonuc == 1904-cü ildə ərazi braziliyaya birləşdirilir.1962-ci ildə isə ştat statusu alır.

Akri (port. Rio Acre) — Cənubi Amerikanın mərkəzi hissəsindən axan çay. Çay Braziliyanın şimal-qərbi və Boliviyanın şimalından axır. Çayın uzunluğu 650 km-dir. Öz başlanğıcını And dağlarpndan götürür. Bir hissəsi Braziliya və Boliviya sərhəddini təşkil edir. Purus çayının mənbəyini təşkil edir. Çay 480 km məsafədə gəmiçilik üçün yararlıdır. Gursululuq dönəmində, yanvardan maya qədər naviqasiyaya yararlı sahə artır.

Anri Alekan (fr. Henri Alekan; 10 fevral 1909[…], Paris – 15 iyun 2001[…], Oser) — fransız kinooperatoru. == Həyatı == Anri Alekan 1909-cu ildə anadan olmuşdur. Milli incəsənət konservatoriyasını bitirmişdir. 1928-1940-cı illərdə operator köməkçisi vəzifəsində işləmişdir. Ona məşhurluq gətirən əsas işləri Rene Klemanın “Relsdə döyüş” və Jan Koktonun “Gözəl və Bədheybət” filmləri olmuşdur. Anri Alekan 15 iyun 2001-ci ildə ağqanlılıq xəstəliyindən vəfat etmişdir. == Filmoqrafiya == Roma tətilləri (film, 1953) Qırmızı günəş (film, 1971) == İstinadlar == == Mənbə == Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др.

Anri Barbüs (fr. Henri Barbusse; 17 may 1873[…] – 30 avqust 1935[…], Moskva) — Birinci Dünya Müharibəsi və kommunizm mövzularında əsərlər yazmış fransız yazar. Anri Barbüs 1873-cü ildə Fransanın İl-de-Frans departamentinə daxil olan Asnieres-sur-Seine adlı kiçik şəhərdə anadan olmuşdur. 1889-cu ildə 16 yaşı olarkən Parisə köçmüşdür. 1914-cü ildə 41 yaşında olarkən Fransa ordusuna könüllü qoşulmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Almaniyaya qarşı mübarizə aparan Fransa orusu sıralarında döyüşən Barbüs gələcəkdə yazacağı əsərlər üçün mövzular toplayırdı. Ağ ciyərində xəstəlik yarana qədər 17 ay boyunca Fransa ordusunda xidmət etmişdir. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı cəbhələrdə yaşadığı təcrübələrə əsaslanan (fr. Le Feu) Alov adlı əsərin 1916-cı ildə çap edilməsi, Barbüsün hələ müharibə başa çatmadan məşhurlaşmasına səbəb olur. 1918-ci ilin yanvar ayında Anri Barbüs Moskva şəhərinə yollanır.

Anri Berqson (fr. Henri Bergson; 18 oktyabr 1859[…], Paris – 4 yanvar 1941[…], Paris)) — Fransa filosofu, XX əsrin ən görkəmli filosoflarından biri, intuitivizm və həyat fəlsəfəsi cərəyanlarının nümayəndəsi, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1927). Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib. == Həyatı == Yəhudi əsilli fransız filosofu Anri Berqson Parisdə doğulmuşdu. Həqiqi soyadı Berekson olan atası Polşa, anası isə Britaniya yəhudisi idi. Ata - Mişel Berqson istedadlı musiqiçi kimi tanınırdı. Hətta onun Şopenin tələbələrindən olduğu deyilirdi. Anri Berqson 8 yaşına qədər Londonda yaşamışdı. Sonra ailə yenidən Parisə qayıtmışdı. O, yalnız 21 yaşında Fransa vətəndaşlığını qəbul etmişdi.

Anri Eme Dyuem, həmçinin Dyuqem (fr. Henri Aimé Duhem; 7 aprel 1860, Due — 24 oktyabr 1941, Juan-le-Pen) — fransız rəssam-impressionist. == Bioqrafiyası == Anri köhnə bir flaman əsilli ailəsindən gəlir və əvvəlcə bir vəkil olaraq fəaliyyət göstərirdi. 1887-ci ildə rəsm və suluboya ehtirası onu Parisə getməyə məcbur etdi və sənətçi Anri Yusif Arpigninin sinifinə geri qayıtdı. Orada o, yağlı boya ilə işləyən texnika ilə tanış olan Emil Bretonla dost oldu. Bretonun qardaşı, sənətçi Virjini Demon-Breton (Jul Bretonun qızı) onu 1890-cı ildə gənc bir rəssam olan Mari Serjan tanış etdi. Mari Serjan ilə evlənən Anri , tezliklə Remi (1891-1915) adında oğlu dünyaya gəldi. == Qalereya == == Ədəbiyyat == Renaissances, éditions Clerget, 1897. Impressions d’Art Contemporain, éditions Figuière, 1913. Ève ou l'épicier, éditions de la Flandre, 1935.

Henri Dünan (fr. Jean-Henry Dunant, Henri Dunant; 8 may 1828[…], Cenevrə və ya İsveçrə – 30 oktyabr 1910[…]) — dünya şöhrətli isveçrəli xeyriyyəçi, iş adamı, ilk Nobel mükafatçısı, Beynəlxalq Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Hərəkatının qurucusudur. == Həyatı == Henri Dünan Cenevrə şəhərində adi tacir olmuşdur. O, böyük bir gölün kənarında yerləşmiş bu şəhərdə dinc şəraitdə işləyir və müharibənin törətdiyi bəlalardan xəbərsiz yaşayırdı. Çünki, onun vətəni İsveçrə 1815-ci ildən bəri Avropa dövlətlərinin razılığı ilə neytral siyasət yürüdür və dövlətlərarası müharibələrdə iştirak etmirdi. 1859-cu ildə Henri Dünan İtaliyanın şimalına, italyanların və fransızların avstriyalılara qarşı vuruşduğu yerlərə işgüzar bir səfər edir. Həmin yerlərdən keçərkən Dünan təsadüfən Solferino döyüşündə yaralanmış əsgərlərin arasına düşür və gördükləri onu dəhşətə gətirir. 1862-ci ildə yazdığı "Solferino xatirələri" adlı kitabında o, gördüklərini belə təsvir edir: "Gecənin sakitliyini yaralıların iniltisi və qüssədən çəkilən ahlar, adamın ürəyini deşən imdad çağırışları pozur. Bu dəhşətli gecəni olduğu kimi təsvir etmək heç cür mümkün deyil. İyunun iyirmi beşində doğan günəş təsəvvürə gətirilməsi mümkün olmayan bir mənzərəni işıqlandırır.

Anri Fayol (29 iyul 1841[…], Konstantinopol – 19 noyabr 1925[…]) — fransız menecment nəzəriyyəçisi, ali inzibati idarəetmə üzrə mütəxəssis, personalın menecmetində inzibatçılıq məktəbi və ya inzibatçılıq nəzəriyyəsi adlandırılan yanaşmanın yaradıcısı. İlk dəfə olaraq menecmentin mütəşəkkil surətdə öyrədilməsi problemini qoymuşdur. Hesab etmişdir ki, menecmentin funksiyalarına planlaşdırma, idarəetmə, koordinasiya və nəzarət aiddir. Onun tərəfindən kəşf edilmiş inzibati idarəetmə prinsiplərinin universal olduğunu, yəni, yanız iqtisadiyyatda deyil, həm də hökumət orqanları və təşkilatlarında, orduda, donanmada və digər sahələrdə tətbiq oluna bilməsini iddia etmişdir.

Anri Hoppenot (tam adı: Anri Hoppenot, fr. Henri Hoppenot; 25 oktyabr 1891[…], Parisin 8-ci rayonu[d] – 7 avqust 1977, Parisin 1-ci rayonu[d]) — fransız diplomat, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının fransız sədri (1952-1955), Hind-Çinin komissarı (1955-1956) və bu vəzifəni tutan son şəxs. == Fəaliyyəti == O, öz fəaliyyətinə 1914-cü ilin avqust ayında Xarici İşlər Nazirliyinin Mətbuat Ofisində başladı. O, burada Aleksis Lejenin (sonralar Sen-Jon Pers) ilə dost olmuşdu; onlar altmış ildən çox dostluq etmişdilər. Onlar nazirliyə gələndə burada artıq diplomat yazıçılar vardı: Jan Jirodu, Pol Moran və Pol Klodel. O, Dariyus Miyonun librettoçusu idi. 1917-ci ildə Berndəki Fransa Səfirliyində attaşe idi. Yelena Delacur ilə evlənmişdi. 1938-ci ildə Xarici İşlər Nazirliyinin Avropa bölməsinin direktor müavini vəzifəsini icra edirdi. 1940-cı ildə diplomat fəaliyyətinə Montevideoda davam etmişdi.

Anri Jakolən — Fransa diplomatı. Bir müddət ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri olmuşdur.

Anri Edmon Kross (fr. Henri Edmond Cross, 20 may 1856[…], Due[d] – 16 may 1910[…] 5 may 1856 - 16 may 1910, Le lavandou, Var (departament)) — Fransız rəssamı, neoimpressionizmin ən böyük nümayəndələrindən biridir. Əsl adı Anri Edmon Delakrua (fr. Henri Edmond Delacroix). 1881-ci ildə rəssam Ejen Delakrua kölgəsində qalmamaq üçün soyadını fransız dilindən ingilis dilinə köçürdü. Daha sonra, 1886-cı ildə, Fransız heykəltaraş Anri Krossdan ayrılmaq üçün adını yenidən "Anri Edmon Kross" olaraq dəyişdirdi. == Həyat və yaradıcılığı == Hüquq dərəcəsi almış, daha sonra F.Bonvenin məktəbində rəssamlıq üzrə təhsil almışdı. Kross yaradıcılığının ilk illərində rəsmlərini "ağır" rənglə boyayırdı və yalnız Klod Mone və Jorj-Pyer Söra təsiri altına düşdükdən sonra açıq, parlaq rənglərlə boyamağa başladı. 1884-cü ildə Kross müstəqillik salonunu qurduqdan sonra Pol Sinyak və Jorj-Pyer Söra ilə birlikdə nöqtəçi rəssamlıq üslubunu (ayrıca fırçalama üsulu) mənimsəyir, bununla birlikdə böyük, geniş fırça vuruşları ilə marinist əsərlərini, çılpaqlığı və portretlərini yaradır. 1890-cı illərdə Pol Sinyak ilə birlikdə çalışmış, Neoimpressionizmlər qrupunun bir üzvi idi.

Anri Lebask (fr. Henri Lebasque; 25 sentyabr 1865[…] – 7 avqust 1937) — fransız impressionist rəssam. == Həyat və yaradıcılığı == A. Lebask Anjera İncəsənət Məktəbində təhsilini başlamışdır. 1886-cı ildə Paris Kolarossi Akademiyasına daxil oldu. Lebask Parisdə sənətçi Leon Bonndan dərs alır, Panteonun daxili dekorasiyasında işləyir, C. Pizarro və Pyer-Ogüst Renuar ilə tanış olub, əsərləri Lebaskın işinə böyük təsir göstərdi. Rəssam, onun tuvalindəki şəkillərin parlaqlığına böyük əhəmiyyət verirdi. Bununla yanaşı, Nabi qrupunun təsisçiləri E. Vuillard və P. Bonardardla yaxından tanış idi. J. Seurat və P. Siqnak ilə görüşlərindən sonra rəng nəzəriyyəsini öyrənib. 1903-cü ildə Lebask Payız Salonunun qurucularından biri idi (yoldaş A.Matiss ilə birlikdə). 2 ildən sonra, R. Dufi və A. Manqe tərəfindən qatılan Lebask, J. Ruo, A. Dain, Matisse və Vuillard daxil olan bir qrup rəssam, Cənubi Fransada təbiətin gözəlliyini aşkar edir və buradakı tuvallerini yazır.

Anri Leon Lebeq (28 iyun 1875[…], Bove – 26 iyul 1941[…], Paris) — fransız riyaziyyatçısı. == Həyatı == Bir fransız riyaziyyatçısı olan Henri Leon Lebeq Fransada Bove şəhərində 28 iyun 1875-ci ildə anadan olmuşdur. Çox yaxşı bir təhsil alaraq 1897-ci ildə Paris Universitetində Ph.D. diplomununu aldı. Dirixle funksiyasının Reyman anlamında inteqralının olmadığı o zamanlar bilinirdi. Rasional funksiyalarda bir, irrasional funksiyalarda sıfır qiymətini alan funksiya riyaziyyatda Dirixle funksiyası adı ilə tanınır. Lebeq bu inteqralın olduğunu isbat etmişdir.

Anri Masse (d. 2 mart 1886, Lünevil- v. 9 noyabr 1969, Sko) – Fransız şərqşünası == Həyatı == Anri Masse 2 mart 1886 Fransada anadan olmuşdur. 1941-ci ildə Paris universitetinin professor akademiki. 1959- cu ilərdə Parisdə Müasir Şərq dilləri məktəbinin direktoru olmuşdur.İxtisasça iranşünas olan Anri Masse klassik və müasir fars ədəbiyyatını, incəsənətini və iran xalqları folklorunu öyrənmiş, Caminin “Baharıstan” əsərini fransız dilinə tərcümə etmişdir. Firdovsi, Nizami, Sədi, Cami və başqa klassiklər haqqında tədqiqatları var. 1950 ildə “Fars antoloqiyası (XI- XIX əsirlər)” əsərini nəşr etdirmişdir. Anri Masse İslam dini tarixi ilə də məşğul olmuş,onun zəngin faktlar əsasında, lakin idealist mövqedən yazdığı “İslam” əsəri məşhurdur. == Yaradıcılığı == Anthologie persane, XIe - XIXe siècles, dernière réédition (2004) dans la Petite Bibliothèque Payot, n°330, ISBN 2-228-89923-2; Le Livre des merveilles du monde, Paris, Éditions du Chêne (fr), 1944; Croyances et coutumes persanes, suivies de Contes et chansons populaires, Paris, Librairie orientale et américaine, 1938; İslam, Bakı, 1980; L`islam, 6 ed., Raris, 1952; Mélanges d'orientalisme offerts à Henri Massé... à l'occasion de son 75e anniversaire, Téhéran, Impr.

Anri Emil Benua Matiss (fr. Henri Émile Benoît Matisse; 31 dekabr 1869[…], Le-Cato-Kambrezi[d], İkinci Fransa İmperiyası[…] – 3 noyabr 1954[…], Nitsa, Fransa[…]) — fransız rəssam, heykəltaraş, Fovizm hərəkatının lideri. "Şlyapalı qadın" (1905), "Rəqs" (1909), "Qollarını qaldıran nökər" (1923) onun məşhur əsərlərindəndir. Anri Matiss XX əsrin ən vacib fransız sənətkarı hesab edilir. Rəngləri böyük bir ustalıqla işlətdiyinə görə Pikasso və Kandinskiylə birlikdə, modern sənətinin ən böyük sənətçilərindən biri kimi qəbul edilir. == Həyat və yaradıçılığı == === Uşaqlıq və gənclik illəri === Matiss 1869-cu ilin dekabr ayının 31-də Şimali Fransada dünyaya göz açmışdır. 1870–71-ci il müharibəsi, onun ailəsini Boheyn en Vermandoya qaytardı. Matissin atası həvəskar rəssam, anası isə taxıl ticarətçisi idi. Orta təbəqənin oğlu olan Matiss, uşaq ikən rəsmə maraq göstərməyinə baxmayaraq ilk təhsilini atasının istəyi ilə 1887–1888-ci illərdə Parisdə hüquq fakultəsində almışdır. Uğurla keçən təhsil illərindən sonra Sent Kventində bir vəkilin yanında köməkçi işləməyə başlamışdır.

Anri Muassan (fr. Ferdinand Frederic Henri Moissan, 28 sentyabr 1852[…], Paris – 20 fevral 1907[…], Paris[…]) — fransız kimyaçısı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1906). == Həyatı == Muassan Anri 1852-ci ildə Parisdə doğulmuşdur. 1891-ci ildə Paris EA-nın üzvü, Paris Təbiət Tarixi Muzeyində və Ali farmakologiya məktəbində oxumuş, Sorbonnada təhsilini davam etmişdir. 1887-ci ildə Anri Muassan professor adı almışdır. Flüor elementinin sintezini müvəffəqiyyətlə başa çatdırmaq məqsədilə geniş həcmli tədqiqatlar həyata keçirdiyinə, laboratoriya və sənaye praktikasında tətbiq olunan elektrik peçi ixtira etdiyinə görə alim 1906-cı ildə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Abrıx — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 24 iyun 2005-ci il tarixli, 953-IIQ saylı Qərarı ilə Qəbələ rayonunun Abrıx kəndi Tikanlı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Abrıx kənd inzibati ərazi vahidi yaradılmışdır. == Toponimikası == Keçən əsrə aid materiallara əsasən, Abrıx Tikanlı kəndindən yaranmış yaşayış məntəqəsidir. IX əsr ərəb coğrafiyaşünaslarının yazdığına görə, Beyləqanda (bu şəhərin xarabalıqları Mil düzündə indiyədək Örənqala adı ilə qalmaqdadır) Abrik/Abrek adlı qala mövcud olmuşdur. Toponimikada belə bir fərziyyə var ki, həmin Abrik qalası bir vaxt müəyyən hadisə ilə əlaqədar olaraq (bəlkə də monqolların XIII əsr basqınları) dağıdıldıqdan sonra əhalisinin müəyyən hissəsi bu zonaya gəlmiş və bu adı da özləri ilə gətirmişlər. Mənbələr Bizansda da Abrik adlı şəhərin mövcudluğundan xəbər verir. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində avırıx/avruğ "çay qırağında olan qamışlıq, çubuq" deməkdir. Türk dilində avrık "hörülmüş, sarınmış, bağlanmış" mənalarını ifadə edir. Deməli, Abrıx/Abrik/Abriq qalası "qamışdan hörülmüş qala" kimi izah oluna bilər. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Alazan-Əyriçay çökəkliyində yerləşir.

Başqa — fəlsəfənin əsas kateqoriyalarından biri.. Başqa — Mən olmayan, mənə əks olan, mənim dünyamdan kənarda yerləşən. Başqası da mənim xüsusiyyətlərimə malikdir : mövcuddur, düşünür, hərəkətdə və inkişafdadır. Başqa anlayışı materiyanın cansız hissələrinə də aiddir. == Həmçinin bax == Fəlsəfə Şəxsiyyət Təfəkkür == Ədəbiyyat == Бахтин М. М. К философии поступка // Философия и социология науки и техники. Ежегодник. 1984—1985. М., 1986. Бахтин М. М. Проблемы поэтики Достоевского. 4-е изд.

Ağrı — fiziki və ya mənəvi iztirab, əzabverici və ya xoşagəlməz hiss, əzab.

Arılar — uçan həşaratlar ailəsinə aiddir. Dünyada 20 mindən artıq arı növü vardır. Antraktidadan başqa dünyanın istənilən yerində rast gəlinir. İşçi arının ömrü 50 gün olur. 17-18 günlükdə arılar artıq bala çıxarırlar. Qüvvəsi, yəni işçi arı sayı çox olan arı ailəsi ildə 35-40 kq təmiz bal verə bilir. Arı ailəsi 3 qrupa bölünür: Ana arı Erkək arı Dişi və ya işçi arıOnlar 15 km-ə qədər yol qət edə bilirlər. Arı 15 km məsafədə yaxşı şirə taparsa, qayıdıb o biri arılara qəribə hərəkətlərlə xəbər verirlər Arılar həm də yaxşı şirə olan yeri hiss edirlər, həm də onlara qulluq edən insanı tanıyırlar. == Arı ailəsi == Arı ailəsi – pətəkdə və ya təbii yuvalarda toplum halında yaşayan bir ana, on minlərlə işçi və minlərlə erkək arıdan (yaz-yay dövründə) ibarət bal arısı koloniyası. Bal arıları ailə halında yaşayan həşəratlar qrupuna daxildir.

Abı (q.yun. Ἄβαι) — Qədim Yunanıstanda, Fokidada şəhər. Bu, Apollon ibadətgahı ilə məşhur idi. Əhəməni padşahı Kserksin öz ölkələrini xarabalığa çevirməsindən sonra şəhərin sakinləri abantlar təqribən Evbeyaya köçmüşdülər. Həmin vaxtdan ada Abantida adlandırılmağa başlamışdır. Məbəd yenidən qurulmuş, lakin sonra Beotiya yunanları tərəfindən dağıdılmışdır. Hər halda, şəhər məhv olmamışdır. Abı Roma hökmranlığı dövründə muxtariyyət hüquqlarını almışdır. İmperator Adrianın əmri ilə məbəd bərpa edilmişdir.

Qəbələ bələdiyyələri — Qəbələ rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.