Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
Hakimiyyət bölgüsü
Hakimiyyət bölgüsü, Hakimiyyətlərin bölünməsi və ya Hakimiyyətlərin bölgüsü — dövlət hakimiyyəti nin bir-birindən müstəqil (bəzi hallarda bir-birinə nəzarəti zəruridir) üç dövlət hakimiyyəti qoluna : qanunverici hakimiyyət, icraedici hakimiyyət və məhkəmə hakimiyyətinə bolünməsini nəzərdə tutan siyasi-hüquqi nəzəriyyə. Nəzəriyyə Con Lokk, termin isə Monteskyö tərəfindən təklif edilib. Monteskyenin irəli sürdüyü hakimiyyətlər bölgüsü siyasi cəmiyyətdə azadlığın yaşanması və idarəetmə gücünün sui-istifadəsini əngəlləməsi üçün hələ də aktual məsələdir və məcburi şərtdir. Monteskye bu prinsipi "Qanunların ruhu" adlı əsərində irəli sürüb. Lakin müəllif bu anlayışı ilk dəfə "İngilis Konstitusiyası" adlı əsərində "məhkəmə hakimiyyəti, qanunvericilik və icra hakimiyyətindən ayrılmayıbsa, azadlıqdan danışmaq mümkün deyildir" şəklində istifadə edib. Hakimiyyətlərin ayrılmasının səbəblərini isə Monteskye belə açıqlayır: insanın pis cəhətləri də vardır və iqtidarı əlində tutan şəxs bu hüquqlardan sui-istifadə edə bilər. Buna görə, iqtidarın sui-istifadəsinın qabağını almaq üçün iqtidarı iqtidarla durdurmaq lazımdır. Klassik mənada hakimiyyətlər bölgüsü hər kəsin əməl etməsi məcburi olan ümumi qaydaları qoyan parlamenti, bu qaydaları icra edən icra hakimiyyəti orqanını və bu qaydaların tətbiqindən yaranan mübahisələrin həlli üçün məhkəmə orqanının olmasını və bir-birindən ayrılmasını nəzərdə tutur. Monteskyenin fikirləri bir çox hüquq və siyasət alimlərinin diqqətini çəkib. Bu fikirlər çox mübahisələndirilib və tənqid edilib.
Əmək bölgüsü
Əmək bölgüsü — müxtəlif əmək fəaliyyətinin həyata keçirilməsində və ictimai formada differensasiyasında müxtəlif əmək fəaliyyətinin tarixən dəyişməsi, oturuşmuşması və tanınması.
Ermənistanın inzibati bölgüsü
7 noyabr 1995-ci il tarixində Ermənistan Respublikası Milli Məclisinin qəbul etdiyi və 4 dekabr 1995-ci ildə Ermənistan Respublikasının prezidenti Levon Ter-Petrosyanın təsdiq etdiyi "Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında Qanunu"na əsasən Ermənistan Respublikası inzibati cəhətdən 10 mərzdən və mərz hüquqlu İrəvan şəhərindən ibarətdir. Mərz (farsca: مرز, ermənicə: erm. մարզ) fars kökənli söz olub "sərhəd" deməkdir. Mərzlər mərzban (ermənicə: erm. մարզպետ, lat. marzpet) vəzifəsi daşıyan dövlət məmurları tərəfindən idarə edilir. Mərzbanlar Ermənistan Respublikası Hökumətinin təyini və Ermənistan Prezidentinin təsdiqi ilə vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilirlər. Ermənistan Respublikasının 27 noyabr 2005-ci il etibarı ilə qüvvədə olan konstitusiyasının I fəsil, XI maddəsinin I bəndinə əsasən mərzlər inzibati cəhətdən bələdiyyələrə bölünür. Bələdiyyə başçıları yerli özünüidarə seçkiləri ilə ölkə vətəndaşları tərəfindən majoritar qaydada 4 il müddətinə seçilirlər. İrəvan şəhəri də inzibati cəhətdən bələdiyyələrdən ibarətdir.
Estoniyanın inzibati bölgüsü
Estoniya maakond adlanan (est. maakond) 15 bölgəyə bölünür.
Finlandiyanın inzibati bölgüsü
2017-ci ilə qədər Finlandiya bölünürdü:
Fransanın inzibati bölgüsü
Fransanın inzibati bölgüsü — Fransanın institusional və inzibati coğrafiyasıdır. Dövlət strukturunun islahatının son illərində, metropoliya (qitənin ərazisi) inzibati bölgüsü və Fransanın xarici mülkiyyətində dəyişikliklər baş vermişdir: Bəzi kommunalar nəqliyyat, məkan planlaması və s. mövzularda qarşılıqlı əlaqə üçün dövlətlər arası əməkdaşlıqda (EPCI — Établissement public de coopération intercommunale) birləşirlər. Fransa dənizaşırı regionlarıda inzibati bölgüsü var.
Gürcüstanın inzibati bölgüsü
Gürcüstanın inzibati bölgüsü — Gürcüstanda muxtar respublikalar (gürc. ავტონომიური რესპუბლიკა), regionlar (gürc. რეგიონი) və bələdiyyələr (gürc. მუნიციპალიტეტი) mövcuddur. Gürcüstan, sərhədləri qanunla 1991-ci ilin Dekabr ayının 21-də vəziyyətə uyğun olaraq təyin olunan bir unitar dövlətdir. Gürcüstan, iki Muxtar Respublikanı (gürc. ავტონომიური რესპუბლიკა), Acarıstan və Abxaziyanı ehtiva edir. Cənubi Osetiyanın köhnə, SSRİ dövrü muxtar varlığı, indi Gürcüstanın de-fakto yurisdiksiyası altında deyil və Gürcüstanın ərazi tənzimləməsində qəti bir konstitusiya statusu yoxdur. Gürcüstan torpaqları hazırda ümumi 76 bələdiyyəyə (gürc. მუნიციპალიტეტი) bölünmüşdür.
Gəncənin inzibati bölgüsü
Gəncənin inzibati bölgüsü — Gəncə şəhərinin inzibati bölgüsü hal-hazırda qəsəbələrdən ibarətdir. Gəncə şəhərinin indiyədək 3 şəhər rayonu olmuşdur. == Haqqında == Gəncə şəhərinin 2 rayon və 7 qəsəbə inzibati ərazi vahidindən ibarətdir. "Gəncə şəhərinin Kəpəz rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 13 dekabr tarixli 270-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 8 fevral 2012-ci il tarixli, 1991 №-li Sərəncamı ilə 5 yeni-Şıxzamanlı, Məhsəti, Sadıllı, Natəvan və Cavad xan adlı qəsəbələri yaradılmışdır. 2022-ci ilin fevral ayında "Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında" qanun layihəsi Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinə daxil olub. Dəyişiklik Nizami və Kəpəz rayonlarındakı inzibati ərazi dairələrinin Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin tabeliyinə verilməsini ehtiva edir. Qanun layihəsi Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin fevralın 11-də keçirilən iclasında birinci oxunuşda müzakirə edilərək parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin 15 fevral 2022-ci il tarixində keçirilən plenar iclasında "Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında" qanun layihəsi I oxunuşda müzakirəyə çıxarılıb. Müzakirələrdən sonra qanuna dəyişiklik layihəsi səsverməyə çıxarılaraq I oxunuşda qəbul edilib. Daha sonraki oxunuşlarda da qəbul edilən, 4 mart 2022 tarixində tarixli qanun layihəsi Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2 aprel 2022 tarixində təsdiqlənmişdir.
Kolumbiyanın inzibati bölgüsü
Kolumbiyanın inzibati bölgüsü — Kolumbiya 1991-ci il Konstitusiyası ilə təsis edildi və 2 iyun 1994-cü il tarixli 136 saylı qanuna əsasən dəyişdirildi. İnzibati ərazi bölgüsünün üç səviyyəsi vardır. İdarəedici departamentlərin birinci səviyyəsinə rayonun paytaxtı Boqota, ikincisi isə bələdiyyələr aid edilir.
Latviyanın inzibati bölgüsü
== Latviyanın diyarları ==
Macarıstanın inzibati bölgüsü
Macarıstan ərazisi 7 regiona bölünür, regionlar isə medyelərə bölünür . 2013-cü il yanvar ayının 1 qədər medye bölgələrə və ya kişterşeqilərə (kistérség) ayrıldı. Hal-hazırda, Macarıstan 7 regiona, regionlar isə 19 medyeyə bölünür, medyələr isə — 175 yaraşlara (rayon) (járás), yaraşlar — icmalara bölünüb. Bundan başqa, Macarıstanın (Budapeşt, Debretsen, Mişkolç, Seqed, Peç və Dyör) böyük şəhərləri respublikaya tabedir. Yerli rəhbərliklər seçkilər vasitəsilə formalaşan bələdiyyə başçılarını və icmalarını təmsil edir. Vəzifə müddəti 4 ildir. == Regionlar == == Medye == Macarıstan 19 medyeyə (bölgə) və şəhərə bölünür, medye berabər — Budapeşt.
İş
Peşə, iş, məşğuliyyət ya da sənət — insanın fiziki və mənəvi qüvvəsinin tətbiq sahəsi olub, xüsusi hazırlıq və iş təcrübəsi nəticəsində nəzəri biliklərə və təcrübi vərdişlərə yiyələnmiş insanın əmək fəaliyyətidir. Əməyin ilk bölgüsü müəyyən insan qruplarının və ya fərdin heyvandarlıqla və əkinçiliklə məşğul olması ilə başlandı. Qrupların və ya fərdlərin birinin heyvandarlıq, digərlərinin isə əkinçilik məhsullarına ehtiyacı yarandı. Beləliklə əmək məhsullarının mübadiləsi prosesi başlandı. Müxtəlif məhsulların mübadiləsi tədricən mürəkkəb xarakter aldıqca, yeni peşələrə, yəni tacirlərə ehtiyac yarandı. Bu peşə sahibləri əmək məhsullarının mübadiləsi ilə məşğul olmağa başladılar. Cəmiyyətin sonrakı inkişafı nəticəsində müxtəlif sənətlər və sənətkarlar, ovçular, dəmirçilər, daşyonanlar, xarratlar, dərzilər və sairə meydana cıxdı və bu da əmək bölgüsündə növbəti mühüm mərhələ oldu. Hər hansı bir peşə (ixtisas) müəyyən qabiliyyət tələb edir, peşələrin (ixtisasların) hamısı üçün isə zəruri olan qabiliyyətlərin, məsələn, yaradıcılıq qabiliyyətinin olması vacibdir. Müəyyən peşəni və ya ixtisası öyrənmək və bu sahədə uğurla çalışmaq üçün insan peşənin şəxsiyyət qarşısında qoyduğu tələblərə uyğun olmalıdır və peşə (ixtisas) seçən şəxslərdən konkretlik, dəqiqlik, icra intizamı, səliqəlik tələb olunur. Bu keyfiyyətlər bəzən bir çox sahələrdə böyük əhəmiyyət kəsb etmir, lakin texnika ilə işləyən şəxslər üçün həyati əhəmiyyətə malikdir.
Mexaniki iş
Mexaniki iş — cismə təsir edən qüvvənin modulu, yol və qüvvə ilə yol arasındakı bucağın kosinusu hasilinə bərabər olan skalyar fiziki kəmiyyətdir. 1) Qüvvə ilə hərəkət istiqaməti arasındakı bucaq α olarsa, A = F × S × c o s α {\displaystyle A=F\times S\times cos\alpha } F {\displaystyle F} — qüvvə, S {\displaystyle S} isə yoldur. 2) Mexaniki iş güclə zamanın hasilinə bərabərdir: A = N × t {\displaystyle A=N\times t} . N {\displaystyle N} — güc t {\displaystyle t} isə zamandır. 3) Elektrik cərəyanının işi - verilmiş hissədəki gərginliklə cərəyan şiddəti və cərəyanın keçmə müddətinin hasilinə bərabərdir: A = U × J × T {\displaystyle A=U\times J\times T} düsturu ilə hesablanır. U {\displaystyle U} — gərginlik J {\displaystyle J} — cərəyan şiddəti T {\displaystyle T} isə zamandır. 1 Coul-1 Nyuton qüvvənin qüvvə istiqamətində gedilən 1m yolda gördüyü işə deyilir və BS-də iş vahidi olaraq götürülür. 1 C = 1 N × m {\displaystyle 1C=1N\times m} A = F × S × c o s α {\displaystyle A=F\times S\times cos\alpha } ifadəsindən göründüyü kimi əgər qüvvə hərəkət istiqamətindədirsə, iş ən böyük yəni A=FS, iti bucaq əmələ gətirirsə iş müsbət, düz bucaq əmələ gətirirsə A=0, kor bucaq əmələ gətirirsə mənfi olur. Potensiallı sahədə qapalı trayektoriya üzrə görülən iş sıfır olur. Həm də potensiallı sahədə görülən iş trayektoriyanın formasından asılı olmayıb başlanğıc və son nöqtələrin vəziyyəti ilə təyin olunur.
Sosial iş
Sosial iş (ing. Social work) — Sosial iş cəmiyyətin problemli təbəqələrinin mənafeyi və sosial rifahı uğrunda vasitəçilik edən sferadır. Sosial iş peşəsi ilə sosial işçilər məşğul olur. Dünyada ilk dəfə "Sosial iş" proqramı Amsterdamda, sonralar isə Berlin və Londonda meydana gəlmişdir. Azərbaycanda isə Sosial iş peşəsinin tədrisinə 2005-ci ildən etibarən Bakı Dövlət Universitetində magistr pilləsi üzrə başlanılmışdır. Sosial işçilər sosial planda müdafiə edilməmiş təbəqələrin, insanların maraqlarının təmin edilməsinə və hüquqlarının müdafiəsinə yönəlmiş qanunverici aktların və dövlət proqramlarının hazırlanmasında yaxından iştirak edirlər. Sosial iş sahəsinin ilkin anlayışı və müdaxilə obyekti müraciətçidir(klient, benefisyar). Sosial işçilər müraciətçilərlə çalışır. Müraciətçi-problemli situasiyaya(çətin həyat şəraiti) düşmüş, həll yolunu tapa bilməyən şəxsdir və o, müəyyən bir mərhələdə yardım məqsədilə sosial işçiyə müraciət edir. Sosial işçi isə öz növbəsində müraciətçinin problemli vəziyyətini dəyərləndirir, problemin həlli üçün müraciətçinin də yanaşmalarına əsasən alternativ həll yolları axtarır.
İş adamı
İş adamı və ya biznes administratoru biznes sektorunda olan şəxsdir– xüsusi ilə iqtisadi, intellektual və fiziki kapitalın məcmusundan istifadə edərək satış həyata keçirmək və mənfəət əldə etmək məqsədilə fəaliyyətlər (kommersiya və ya sənaye) həyata keçirən və bu cür fəaliyyəti inkişaf etdirən şəxsdir.
İş evləri
İş evləri — yoxsullara yeganə kömək forması XVII əsrdə İngiltərədə yaradılmışdı. 1834-cü ildə qəbul edilmiş "Yoxsullar haqqında qanun"a görə iş evləri yoxsullara yeganə kömək formasına çevrilmişdi; iş evlərində həbsxana – katorqa rejimi hökm sürürdü və xalq arsında "yoxsullar üçün bastiliyalar" adlandırılmışdı.
İş vaxtı
Əmək müqaviləsi bağlanılarkən işçi üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən əsas şərtlərdən biri də əmək şəraitinin şərtlərinin tərəflər arasında müəyyən edilməsidir (Əmək Məcəlləsi, 43-cü maddə 2-ci hissə, bənd "ə"). İşçinin əmək şəraitinin şərtləri anlayışı özlüyündə bir neçə istiqamətdə təsnifləşdirilmişdir. Bura əsasən işçinin iş və istirahət vaxtı, əmək haqqı və ona əlavələr, əmək məzuniyyətinin müddəti, əməyin mühafizəsi, sosial və digər sığorta olunması kimi əsas sahələr daxildir. İşçinin iş və istirahət vaxtının dəqiq müəyyən edilməsi birinci növbədə işçinin sağlamlığının mühafizəsinə yönəlmiş addımdır. Eyni zamanda, işçinin iş və istirahət vaxtı, əməyə görə haqqın miqdarının müəyyən edilməsi və onun ödənilməsi, əmək normaları və əməyin qiymətləndirilməsi normalarının müəyyən edilməsi üçün əhəmiyyət kəsb edir. İşçinin tam iş vaxtı və onun hansı qaydada müəyyən edilməsi Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 89-cu maddəsində təsbit edilmişdir: 1. Tam iş vaxtı — müddəti bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş həftəlik və gündəlik iş saatları ərzində işçilərin əmək funksiyasını yerinə yetirməsi üçün müəyyən edilmiş zamandır. 2. Gündəlik normal iş vaxtının müddəti səkkiz saatdan artıq ola bilməz. 3.
İş axını
İş axını (ing. workflow) — resursların sistematik olaraq formalaşdırılması ilə materialları çevirən, xidmətlər göstərən və ya məlumatı emal edən proseslərə imkan verən təşkil edilmiş və təkrarlanan fəaliyyət nümunəsi. Bu, əməliyyatların ardıcıllığı, bir şəxsin və ya qrupun işi kimi, ya da daha mücərrəd və ya daha yüksək səviyyəli baxış bucağından real işin görünüşü və ya təsviri hesab edilə bilər. İş axını prosesi sənayedən və ya layihədən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin bu, adətən vəzifələrin müəyyən edilməsini, məsuliyyətlərin təyin edilməsini, vaxt qrafiklərinin yaradılmasını və inkişafın izlənilməsini əhatə edir. Yaxşı tərtib edilmiş iş axını səmərəliliyi artırmağa, səhvləri azaltmağa və bütün lazımi tapşırıqların vaxtında yerinə yetirilməsini təmin etmədə mühüm rol oynayır. Effektiv iş axınının idarə edilməsi bütün ölçülərdə müəssisələr və təşkilatlar üçün vacibdir, çünki bu, məhsuldarlığı artırmağa, xərcləri azaltmağa və işin ümumi keyfiyyətini təkmilləşdirməyə kömək edə bilər. Aydın və səmərəli iş axını prosesi yaradan müəssisələr öz resurslarını maksimum dərəcədə artırır və məqsədlərinə mümkün olan ən effektiv şəkildə nail olurlar. Ryan K. L. Ko, Stephen S. G. Lee, Eng Wah Lee (2009) Business Process Management (BPM) Standards: A Survey. In: Business Process Management Journal, Emerald Group Publishing Limited. Volume 15 Issue 5.
İş insanı
İş adamı və ya biznes administratoru biznes sektorunda olan şəxsdir– xüsusi ilə iqtisadi, intellektual və fiziki kapitalın məcmusundan istifadə edərək satış həyata keçirmək və mənfəət əldə etmək məqsədilə fəaliyyətlər (kommersiya və ya sənaye) həyata keçirən və bu cür fəaliyyəti inkişaf etdirən şəxsdir.
İş qadını
İş adamı və ya biznes administratoru biznes sektorunda olan şəxsdir– xüsusi ilə iqtisadi, intellektual və fiziki kapitalın məcmusundan istifadə edərək satış həyata keçirmək və mənfəət əldə etmək məqsədilə fəaliyyətlər (kommersiya və ya sənaye) həyata keçirən və bu cür fəaliyyəti inkişaf etdirən şəxsdir.
Distant iş
Uzaqdan iş — ofisdən yox, evdən və ya başqa bir məkandan işləmək təcrübəsi. Təcrübə kiçik miqyasda 1970-ci illərdə, şəbəkə körpüsü kimi telefon xətlərindən istifadə edərək "ağılsız" terminallar vasitəsilə peyk ofislərini şəhərin mərkəzi sistemlərinə birləşdirən texnologiyanın inkişaf etdirilməsi ilə başladı. Bu, 1990-cı və 2000-ci illərdə bulud texnologiyaları və videotelefoniya vasitəsilə konfrans zəngləri üzrə birgə proqram təminatı kimi internet texnologiyalarının köməyi ilə daha çox yayıldı. 2020-ci ildə COVID-19 üçün iş yerlərindəki məhdudiyyətlər bütün dünyada uzaqdan işə keçidi sürətləndirdi və bu, məhdudiyyətlər aradan qaldırıldıqdan sonra da belə davam etdi. Uzaqdan işin tərəfdarları iddia edirlər ki, o, ofisin saxlanması ilə bağlı xərcləri azaldır, işçilərə onların motivasiyasını və işdən məmnunluğunu artıran muxtariyyət və çeviklik verir, işə gediş-gəliş səbəbiylə yaranan ətraf mühit zərərlərini aradan qaldırır, şirkətlərə coğrafi mövqeyindən asılı olmayaraq ən yaxşı namizədləri işə götürməyə imkan verir və işçilərə yaşamağa üstünlük verdikləri yerə köçmək imkanı verir. Uzaqdan işin əleyhdarları isə iddia edirlər ki, uzaqdan telekommunikasiya texnologiyası üz-üzə qarşılıqlı əlaqənin üstünlüklərini təkrarlaya bilmir, işçilərin diqqəti daha asan dağılır və fiziki ayrılıq olmadan, iş ilə qeyri-iş sferaları arasında ayrılığı saxlamağda çətinlik çəkə bilərlər və sosial qarşılıqlı əlaqənin azalması təcrid olunma hissinə səbəb ola bilər. == Tarixi == 1970-ci illərdə, peyk ofislərini şəbəkə körpüsü kimi telefon xətlərindən istifadə edərək "ağılsız" terminallar vasitəsilə şəhərin mərkəzi sistemlərinə birləşdirən texnologiya yaradıldı. "Telecommuting" və "telework" terminləri 1973-cü ildə Cek Nilles tərəfindən istifadə edilmişdir. 1979-cu ildə beş IBM əməkdaşına təcrübə olaraq evdən işləməyə icazə verildi. 1983-cü ilə qədər təcrübə 2000 nəfərə qədər genişləndirildi.
Evdən iş
Uzaqdan iş — ofisdən yox, evdən və ya başqa bir məkandan işləmək təcrübəsi. Təcrübə kiçik miqyasda 1970-ci illərdə, şəbəkə körpüsü kimi telefon xətlərindən istifadə edərək "ağılsız" terminallar vasitəsilə peyk ofislərini şəhərin mərkəzi sistemlərinə birləşdirən texnologiyanın inkişaf etdirilməsi ilə başladı. Bu, 1990-cı və 2000-ci illərdə bulud texnologiyaları və videotelefoniya vasitəsilə konfrans zəngləri üzrə birgə proqram təminatı kimi internet texnologiyalarının köməyi ilə daha çox yayıldı. 2020-ci ildə COVID-19 üçün iş yerlərindəki məhdudiyyətlər bütün dünyada uzaqdan işə keçidi sürətləndirdi və bu, məhdudiyyətlər aradan qaldırıldıqdan sonra da belə davam etdi. Uzaqdan işin tərəfdarları iddia edirlər ki, o, ofisin saxlanması ilə bağlı xərcləri azaldır, işçilərə onların motivasiyasını və işdən məmnunluğunu artıran muxtariyyət və çeviklik verir, işə gediş-gəliş səbəbiylə yaranan ətraf mühit zərərlərini aradan qaldırır, şirkətlərə coğrafi mövqeyindən asılı olmayaraq ən yaxşı namizədləri işə götürməyə imkan verir və işçilərə yaşamağa üstünlük verdikləri yerə köçmək imkanı verir. Uzaqdan işin əleyhdarları isə iddia edirlər ki, uzaqdan telekommunikasiya texnologiyası üz-üzə qarşılıqlı əlaqənin üstünlüklərini təkrarlaya bilmir, işçilərin diqqəti daha asan dağılır və fiziki ayrılıq olmadan, iş ilə qeyri-iş sferaları arasında ayrılığı saxlamağda çətinlik çəkə bilərlər və sosial qarşılıqlı əlaqənin azalması təcrid olunma hissinə səbəb ola bilər. == Tarixi == 1970-ci illərdə, peyk ofislərini şəbəkə körpüsü kimi telefon xətlərindən istifadə edərək "ağılsız" terminallar vasitəsilə şəhərin mərkəzi sistemlərinə birləşdirən texnologiya yaradıldı. "Telecommuting" və "telework" terminləri 1973-cü ildə Cek Nilles tərəfindən istifadə edilmişdir. 1979-cu ildə beş IBM əməkdaşına təcrübə olaraq evdən işləməyə icazə verildi. 1983-cü ilə qədər təcrübə 2000 nəfərə qədər genişləndirildi.
Uzaqdan iş
Uzaqdan iş — ofisdən yox, evdən və ya başqa bir məkandan işləmək təcrübəsi. Təcrübə kiçik miqyasda 1970-ci illərdə, şəbəkə körpüsü kimi telefon xətlərindən istifadə edərək "ağılsız" terminallar vasitəsilə peyk ofislərini şəhərin mərkəzi sistemlərinə birləşdirən texnologiyanın inkişaf etdirilməsi ilə başladı. Bu, 1990-cı və 2000-ci illərdə bulud texnologiyaları və videotelefoniya vasitəsilə konfrans zəngləri üzrə birgə proqram təminatı kimi internet texnologiyalarının köməyi ilə daha çox yayıldı. 2020-ci ildə COVID-19 üçün iş yerlərindəki məhdudiyyətlər bütün dünyada uzaqdan işə keçidi sürətləndirdi və bu, məhdudiyyətlər aradan qaldırıldıqdan sonra da belə davam etdi. Uzaqdan işin tərəfdarları iddia edirlər ki, o, ofisin saxlanması ilə bağlı xərcləri azaldır, işçilərə onların motivasiyasını və işdən məmnunluğunu artıran muxtariyyət və çeviklik verir, işə gediş-gəliş səbəbiylə yaranan ətraf mühit zərərlərini aradan qaldırır, şirkətlərə coğrafi mövqeyindən asılı olmayaraq ən yaxşı namizədləri işə götürməyə imkan verir və işçilərə yaşamağa üstünlük verdikləri yerə köçmək imkanı verir. Uzaqdan işin əleyhdarları isə iddia edirlər ki, uzaqdan telekommunikasiya texnologiyası üz-üzə qarşılıqlı əlaqənin üstünlüklərini təkrarlaya bilmir, işçilərin diqqəti daha asan dağılır və fiziki ayrılıq olmadan, iş ilə qeyri-iş sferaları arasında ayrılığı saxlamağda çətinlik çəkə bilərlər və sosial qarşılıqlı əlaqənin azalması təcrid olunma hissinə səbəb ola bilər. 1970-ci illərdə, peyk ofislərini şəbəkə körpüsü kimi telefon xətlərindən istifadə edərək "ağılsız" terminallar vasitəsilə şəhərin mərkəzi sistemlərinə birləşdirən texnologiya yaradıldı. "Telecommuting" və "telework" terminləri 1973-cü ildə Cek Nilles tərəfindən istifadə edilmişdir. 1979-cu ildə beş IBM əməkdaşına təcrübə olaraq evdən işləməyə icazə verildi. 1983-cü ilə qədər təcrübə 2000 nəfərə qədər genişləndirildi.
Tənha iş
Tənha iş (ing. orphan work) — müəllif hüquqları ilə qorunan, lakin müəllifinin və ya hüquq sahibinin müəyyən edilə və ya tapıla bilmədiyi əsərə deyilir. Bu cür işlərə sahib olan şəxslər ya tanınmır, ya da onlarla əlaqə saxlamaq mümkün olmur. Tənha işlər ədəbiyyat, musiqi, sənət əsərləri, filmlər və digər yaradıcılıq sahələrində mövcud ola bilər. Problemin kökü ondan ibarətdir ki, müəllif hüquqları ilə qorunan işlərin istifadəsi üçün icazə tələb olunsa da, hüquq sahibini tapmaq mümkün olmadıqda icazə alınması çətinləşir. == Əsas problemləri == İcazənin alınmasının çətinliyi Tənha işlərdə əsas problem ondan ibarətdir ki, müəllif hüquqları ilə qorunan bir işdən istifadə etmək üçün lazımi icazəni almaq mümkünsüzdür, çünki hüquq sahibinin kim olduğu məlum deyil və ya onun harada olduğu bilinmir. İstifadə məhdudiyyətləri Hüquqi icazə olmadan tənha işlərin istifadəsi müəllif hüquqlarının pozulmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən, bir çox tədqiqatçılar, muzeylər, arxivlər və digər təşkilatlar bu cür işlərdən istifadə etməkdən çəkinirlər, çünki məhkəmə iddiaları ilə üzləşə bilərlər. Mədəni irsə çıxışın məhdudlaşdırılması Tənha işlər çox vaxt mədəni irsin bir hissəsi olaraq böyük dəyərə malikdir. Bu işlərin cəmiyyətə açıqlanması və geniş istifadəsi çətin olduğu üçün, mədəni irsə çıxış məhdudlaşır.
Metanolla İş (1979)
Metanol metil spirtinin başqa adıdır. Kinolentdə istehsalatda metanoldan istifadə olunmasından söhbət gedir. Film Azərbaycan SSR Qaz Sənayesi Nazirliyinin sifarişi ilə çəkilmişdir.
Monqolustanın inzibati bölgüsü
Monqolustan inzibati ərazi bölgüsü - Monqolustan Respublikası 21 Aymakdan (əyalət) (monq. аймаг) və 1 hotdan ibarətdir. Hər bir aymaq sumlara (rayon) bölünür. Monqolustanda ümumilikdə 315 sum var. Ölkənin paytaxtı Ulan-Bator əyalət statusu ilə ayrıca idarə olunur. Monqol dilində bu idarə ərazi hot adlanır. Çində Mancuriyanın dağılmasından sonra Xarici Monqolustan ərazisi Çovd, Jassaktu, Tuşeti və Setsen xanlıqlarına bölündü. 1921-ci il İstiqlal bəyannaməsindən sonra Aleksa, Ordos, Şilin gol v Cirim Şin əraziləri Monqolustanda qalmasına baxmayaraq Tıva müstəqil respublika oldu. Mövcud ərazilərdə yeni Monqolustan Xalq Respublikası təsis edilir. 1941-ci ildə Rusiya-Yaponiya müharibəsindən sonra Arxanqay, Çoybalsan, Dornoqov, Zavxan, Xentiy, Xovd, Xövsqöl, Ömnöqov, Övörxanqay, Tov və Üvs aymakları yaradıldı.
Monteneqronun inzibati bölgüsü
Monteneqro
Mordoviyanın inzibati bölgüsü
Mordoviya Respublikasının Konsitutsiyası və "Mordoviya Respublikası İnzibati-Ərazi quruluşu məsələlərin həlli proseduru haqqında" qanuna əsasən Rusiya Federasiyasının subyekti aşağıdakı inzibati-ərazi vahidlərə bölünür: 3 respublika əhəmiyyətli şəhər (Saransk, Ruzayevka, Kovılkino). 22 rayon daxildir 342 kənd sovetliyi, 4 rayon əhəmiyyətli şəhər: (Ardatov, İnsar, Krasnoslobodsk, Temnikov), 13 işçi qəsəbə. Mordoviyanın inzibati mərkəzi Saransk şəhəridir. Mordoviya Respublikası bələdiyyə strukturunun tərkibinə inzibati-ərazi vahidləri sərhədləri daxilində 1 yanvar 2018-ci ilədək 377 bələdiyyə daxildir, o cümlədən: 1 şəhər dairəsi, 22 rayonlar, hansıki daxildir: 16 şəhər tipli yaşayış məntəqəsi, 338 kənd tipli yaşayış məntəqəsi. Mordoviyanın ayrı bir inzibati vahid olaraq 1928-ci ildə, orta Volqa vilayəti Mordoviya dairəsi kimi təşkil edilir. İlk əvvəllər dairə 23 rayona bölünürdü: Ardatovski, Atyaşev, Açadov, Bednodemyanov, Duben, Elnikov, Zubovo-Polyan, İnsar, Kovılkin, Kolzov, Koçkurov, Krasnolobod, Narovçat, Romodanov, Ruzayev, Rıbkin, Saransk, Staroşayqov Talızin, Temnikov, Tenquçev, Torbeev və Çamzin. 1930-cu ildə Mordoviya dairəi Mordoviya Muxtar Vilayətinə çevrilir. Bununla belə Bednodemyanov və Narovçat rayonları Penzen dairəsinə verilir. Arzamas dairəsindən isə İçalkov rayonu Mordoviya MV birləşdirilir. Üstəlik Talızin rayonun adı İqnatov olaraq dəyişdirilir.
Qazaxıstanın inzibati bölgüsü
Qazaxıstanın inzibati bölgüsü — Qazaxıstan Respublikası inzibati cəhətdən 14 vilayət və 2 respublika tabeli şəhərdən ibarətdir. Üstəlik digər respublika tabeli Baykonur şəhəri 2050-ci ilə qədər Rusiya Federasiyasına icarəyə verilmişdir. Faktiki olaraq isə şəhər həm də Rusiyanın respublika tabeli şəhəridir. İkinci səviyə üzrə Qazaxıstanın 160 kənd rayonu, 11 şəhər rayonu və 38 şəhərdən ibarətdir. Üçüncü səviyə üzrə 46 şəhər, 6 şəhər rayonu, 241 qəsəbə və 2453 kənd dairəsindən ibarətdir. XX əsrin əvvəllərinə olan inzibati bölgü: Özxəzər vilayəti Ural vilayəti Turqay vilayəti Akmola vilayəti Semipalat vilayəti Semireçnaya vilayəti Sırdərya vilayəti Bukeev Orda Həştərxan vilayəti ərazisinə dail idi. 1920. Qırğızstan MSSR (1920–1925) təşkil edilir və mərkəzi Orenburq şəhəri olur. 1925. Qırğızstan MSSR Qazax MSSR olaraq adlandırılır və mərkəzi Qızıl-Orda olur.
Rumıniyanın inzibati bölgüsü
İnzibati olaraq Rumıniya 41 judetstlərə, 256 bələdiyyə və 2,686 kommuna bölünür. Rayonlar mərkəzi hökumət tərəfindən təyin edilmiş prefektlərlə idarə olunur, lakin 2006-cı ildən etibarən partiyasız olmalıdır. İstisna Buxarest bələdiyyəsidir. 1059/2003 saylı Avropa İttifaqının Nizamnaməsinə əsasən, Rumıniya ərazisi inzibati-ərazi vahidləri olmayan 8 inkişaf etmiş regiona bölünür, lakin yalnız ölkənin statistik hissələridir. Kommunalar öz inzibati mərkəzləri olmayan kəndlərə bölünür. Rumıniyada ümumi sayı 13092 kənd mövcuddur.
Rusiyanın inzibati bölgüsü
Rusiya inzibati cəhətdən onun tərkibinə 21 respublika, 1 muxtar vilayət, 9 diyar, 10 milli mahal, 46 vilayət, 2 federal əhəmiyyətli şəhərlər - Moskva və Sankt-Peterburq daxildir. Ümumiyyətlə Rusiya federativ respublikadır. Burada həmçinin 85-dən çox qoruq, 25 milli park vardır. Rusiya Federasiyası ərazisinin böyüklüyünə görə dünyada birinci yeri tutur. Ərazisinin 1/4-i Avropanın, 3/4-ü isə Asiyanın payına düşür. Avropa hissəsinə Şərqi Avropa düzənliyinin böyük hissəsi, Böyük Qafqaz dağlarının şimal yamacları və Ural, Asiya hissəsinə isə Sibir və Uzaq Şərq daxildir. Ərazisinin 3/4-ü düzənlik, 42%-i meşələrlə örtülü və 40%-i kənd təsərrüfatına yararlıdır. Ölkənin şimal sahilləri Şimal Buzlu okeanının, şərq sahilləri Sakit okeanın, şimal-qərb və cənub-qərb sahilləri isə Atlantik okeanının dənizləri ilə əhatə edir. 2014-cü ilin məlumatına əsasən, Rusiya Federasiyasına 85 subyekt daxildir: 22 respublika, 9 diyar, 46 vilayət, 4 muxtar dairə və 1 muxtar vilayət vardır. Moskva, Sankt-Peterburq və Sevastopol federal əhəmiyyətə malik şəhərlər, yəni Rusiya Federasiyasının ayrı-ayrı subyektləridir.
Parisin inzibati bölgüsü
Arondisman (fr. arrondissements; [aʀɔ̃dismɑ̃]) — Paris bələdiyyə inzibati ərazi bölgü vahidi. Paris şəhəri 20 bələdiyyəyə dairəsinə bölünür. Arondismanın nömrəsi iki son poçt indeksi ilə göstərilir. Nömrələnmə spiral boyu saat əqrəbi istiqamətində, mərkəzdən Sena çayının sağ sahili istiqamətində aparılmışdır. (а) 1-4 dairələr üçün ümumi statistika: əhali 102 300 nəf; əhali sıxlığı 18 301 nəf./km².
Vaxt bölgüsü multipleksasiyası
Vaxt bölgüsü multipleksasiyası (ing. Time-division multiplexing; TDM) — ötürmə xəttinin uclarında yerləşən sinxronlaşdırılmış açarlar vasitəsi ilə ümumi siqnal yolu üzərində müstəqil siqnalların ötürülməsi və qəbul üsulu. Buna görə hər bir siqnal vaxtın yalnız bir hissəsində alternativ modeldə görünür. O ötürmə mühitinin bit sürəti ötürüləcək siqnalın sürətindən artıq olduqda istifadə edilə bilər. Siqnalların multipleksasiyasının bu forması XIX əsrin sonlarında teleqraf sistemləri üçün hazırlanmışdır, lakin XX əsrin ikinci yarısında rəqəmsal telefoniyada ən çox yayılmış üsul oldu. Vaxt bölgüsü multipleksasiyası ilk dəfə teleqrafda eyni ötürmə kanalı üzərindən eyni vaxtda birdən çox ötürməni yönləndirmək üçün hazırlanmışdır. 1870-ci illərdə Jan Moris Emil Bodo çoxsaylı Hyuzun teleqraf maşınlarının vaxt multipleksləmə sistemini inkişaf etdirdi. 1944-cü ildə Britaniya Ordusu 50 mil məsafədə mikrodalğalı rele üzərindən 10 telefon danışığını multipleks etmək üçün "10 nömrəli Simsiz Set"dən istifadə etdi. Bu, komandirlərə La-Manş boyunca İngiltərədəki heyətlə əlaqə saxlamağa imkan verdi. 1953-cü ildə RCA Communications tərəfindən RCA-nın Nyu-Yorkdakı obyekti, onların Puerto Penaskodakı ötürücü stansiyası və Riverheddəki qəbuledici stansiya arasında audio məlumat göndərmək üçün kommersiya əməliyyatına 24 kanallı TDM əlavə edildi.
Cəmiyyətdə əmək bölgüsü
Cəmiyyətdə əmək bölgüsü (fr. De la division du travail social) — Fransa sosioloqu Emil Durkhaymın 1893-cü ildə nəşr olunmuş doktorluq dissertasiyası. O, öz növbəsində Ogüst Kontdan təsirlənən fikirlərlə sosioloji nəzəriyyələrin və düşüncələrin inkişafında təsirli olmuşdur. Durkhaym mexaniki və üzvi olmaqla iki çox fərqli həmrəylik formasına və daha "ibtidai" cəmiyyətlərdən qabaqcıl sənaye cəmiyyətlərinə keçidə əsaslanan cəmiyyətlərdə sosial nizamın necə qorunduğunu təsvir etmişdir. Durkhaym "ibtidai" bir cəmiyyətdə insanların eyni hərəkət, düşünmə və ortaq kollektiv şüurla mexaniki həmrəyliyin sosial nizamı qorumağa imkan verdiyini təklif etmişdir. Durkhaym belə bir cəmiyyətdə cinayətə normal sosial fakt kimi yanaşır, lakin o, cinayəti "kollektiv şüurun güclü və müəyyən edilmiş hallarını təhqir edən" bir hərəkət kimi qiymətləndirmişdir. Mexanik cəmiyyətdə sosial əlaqələr nisbətən homogen və zəif olduğuna görə ümumi şüur pozuntularına cavab vermək üçün qanun repressiv və cəzalandırıcı olmalıdır. Qabaqcıl, sənayeli, kapitalist cəmiyyətdə mürəkkəb əmək bölgüsü sistemi insanların cəmiyyətdə ləyaqətinə görə bölüşdürülməsi və buna uyğun olaraq mükafatlandırılması deməkdir. Sosial bərabərsizlik ən azı cəmiyyətdə tam bərabərlik olduğu halda təbii bərabərsizliyi əks etdirir. Durkhaym cəmiyyətdə nizamı və ya üzvi həmrəyliyi qorumaq üçün iqtisadi tənzimləmə ilə yanaşı, əxlaqi tənzimləmənin də lazım olduğunu müdafiə edirdi.
Almaniyanın inzibati bölgüsü
Almaniya Federativ Respublikası 16 federal əyalətdən ibarət federasiyadır.Onlardan 13-ü "ərazi dövlətləri" (alm.Flächenländer) və üçü "şəhər-dövlətləridir" (alm.Stadtstaaten ) == Əyalətləri == Almaniya Federativ Respublikasındakı əyalətlər qismən dövlət suverenliyinə malikdir və beynəlxalq hüququn subyektləridir. Almaniya konstitusiyasına görə, hər bir əyalət öz dövlət idarəçiliyi məsələlərində tam suverenliyə malikdir. Buna görə də müxtəlif əyalətlərin inzibati quruluşu bir-birindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Gündəlik həyatda "federal dövlət" anlayışı tez-tez istifadə olunur, lakin hüquqi sənədlərdə - Almaniya Federativ Respublikasının Əsas Qanununda və ya ştatların konstitusiyalarında - bu termin istifadə edilmir, çünki Alman dövlətləri birlikdə Almaniya Federativ Respublikasıdır və Almaniyanın inzibati vahidləri deyil. Berlində (Almaniyanın paytaxtı) və Brüsseldə (Avropa İttifaqının paytaxtı) hər bir dövlətin öz nümayəndəliyi (alm.Landesvertretung) var. Berlin, Bremen və Hamburq şəhərləri müstəqil dövlətlər yaradırlar. Əyalətin qanunverici orqanı xalq tərəfindən seçilən Landtag , əyalət icraedici orqanı torpaq hökuməti Landesregierung, tərəfindən seçilən əyalət baş naziri Landesministerpräsident və əyalət nazirlərindən Landesminister ibarətdir. == Rayonlar == Federal ştatlar rayonlara bölünür ( alm.Kreis/Landkreis ). Ümumilikdə 294 rayon var.Onlara əlavə olaraq, 106 qeyri-rayon şəhəri ( alm. Kreisfreie Städte / Stadtkreise ) fərqlənir, yəni torpaq tabeliyində olan şəhərlər və ya rayonlara bərabər tutulan şəhərlər.
Türkiyənin inzibati bölgüsü
Türkiyə inzibati və məhəlli şərtlər nəzərə alınmaqla müxtəlif inzibati hissələrə ayrılmışdır. Mərkəzi idarə quruluşu baxımından illərə (vilayət), ilçələrə (rayon), və kəndlərə bölünmüşdür. Bunlara “mülki idarə bölümlər”i deyilir. İnzibati hissələrin müəyyən coğrafi vəziyyətləri, iqtisadi şərtləri, ictimai xidmətlərinin gərəkləri və nəqliyyat vəziyyətləri diqqətə alınmaqdadır. Türkiyənin ən böyük inzibati vahidləri “il” olaraq adlanırlar. Bir ilin ərazisi il mərkəzi, “ilçə” mərkəzləri və ilçələrə tabe bütün kəndləri əhatə edir. İllərdə idarə etmə və icra vəzifəsini dövlətin təyin etdiyi valilər yerinə yetirir. Respublikanın ilk vaxtlarında 63 olan il sayı, dəyişən şərtlər və ehtiyaclara görə hazırda 81-ə çatmışdır. İnkişaf etmiş bir çox ilçə də il olmağı gözləyir. İldən daha kiçik inzibati vahidlərə “ilçə” deyilir.
Tıvanın inzibati bölgüsü
«Tıva Respublikasının inzibati-ərazi quruluşu haqqında» Tıva Respublikasının Qanununa əsasən bölgəyə aşağıdakılar daxildir: 2 respublika tabeliyindəki şəhər (şəhər rayonları) 17 kojuun (bələdiyyə əraziləri) və onların tərkib hissələri 3 kojuun (rayon) tabeliyindəki şəhərlər (şəhər qəsəbələri) 1 şəhər tipli kojuun (rayon) tabeliyində qəsəbə (şəhər qəsəbəsi) 120 sumon (kənd yaşayış məntəqələri). Tıva Respublikasının Konstitusiyasına görə, Rusiya Federasiyasının tabeçilinə 17 kojuuun (bələdiyyə ərazisi), 2 şəhər dairəsi, həmçinin digər yaşayış məntəqələri (kənd və şəhər) daxildir Respublikanın quruluşunun tərkib hissəsi olaraq 1 yanvar 2016-cı il tarixinə görə Tıvanın inzibati ərazi vahidləri hüdudlarında 143 inzibati birləşmə daxildir: 2 şəhər dairəsi, 17 inzibati rayon (kojuun) 4 şəhər qəsəbəsi, 120 kənd yaşayış məntəqəsi (sumon). XVIII əsrin ortalarında, Çinə aid olan müasir Tıvanın ərazisi 4 inzibati vahidə - koşunlara (kojuun) bölündü: Tesinqol (ya da Oyunnar), Tocinur (Tocixoşun), Hemqol (Salçak) və Xubsuqol (Xasut). 1808-ci ildə Xeçik xoşunu qurulur. 1878-ci ildə Xubsuqol xoşunu Şimali Monqolustana verildi. 20-ci əsrin əvvəllərində xoşunların sayı 7-ə çatdı: Beyşe-Xoşun, Daa-Xoşun, Maadi, Oyunnar, Salçak, Tocin və Çoodu. İnzibati olaraq bütün Tıva torpaqları Şimali Monqolustan general qubernatoruna tabe idi. Xoşunlar sumon və arbanlara bölünürdü. 1921. Tıva 7 xoşuna bölünür: Beyse-Xoşun, Daa-Xoşun, Maadi, Oyunnar, Salçak, Tocin, Şalık-Sartıl.
Çexiyanın inzibati bölgüsü
Çexiya inzibati-ərazi bölgüsü baxımından 14 inzibati vahiddən: 13 diyardan və 1 diyar statuslu şəhərdən ibarətdir.
İnzibati-ərazi bölgüsü
İnzibati-ərazi bölgüsü — unitar dövlətin ərazisinin təbii, siyasi, iqtisadi, etnik, milli və digər amillərə görə yerli hakimiyyət orqanları sisteminin qurulduğu hissələrə, yəni inzibati-ərazi vahidlərinə bölünməsi. İnzibati-ərazi bölgüsü federal dövlətlərin subyektlərinə də xasdır, çünki sonuncular, bir qayda olaraq, unitar qurumlardır. Unitar dövlətlərdən fərqli olaraq federasiyaların ərazi quruluşu federativ quruluşla xarakterizə olunur. İnzibati-ərazi bölgüsü dövlət ərazisinin vilayətlərə, rayonlara, distriktlərə, əyalətlərə, idarələrə və s. bölünməsini təmin edir.
ABŞ-ın inzibati bölgüsü
Ştat - Amerika Birləşmiş Ştatlarının inzibati ərazi bölgüsündə ən yüksək statusa malik subyekt. Ölkə 50 ştatdan ibarətdir və hər bir ştat ABŞ bayrağında bir ulduzla təmsil olunur. == Haqqında == Amerika Birləşmiş Ştatları 3141 rayondan ibarət 50 ştata (Alabama, Alyaska, Arizona, Arkanzas, Aydaho, Ayova, Cənubi Dakota, Cənubi Karolina, Corciya, Delaver, Florida, Havay, İllinoys, İndiana, Kaliforniya, Kanzas, Kentukki, Kolorado, Konnektikut, Luiziana, Massaçusets, Men, Merilend, Miçiqan, Minnesota, Missisipi, Missuri, Montana, Nebraska, Nevada, Nyu Cersi, Nyu-Hempşir, Nyu Meksiko, Nyu-York, Ohayo, Oklahoma, Oreqon, Pensilvaniya, Qərbi Virciniya, Rod-Aylend, Şimali Dakota, Şimali Karolina, Tennessi, Texas, Vaşinqton, Vayominq, Vermont, Virciniya, Viskonsin və Yuta), Kolumbiya Federal Dairəsinə və asılı ərazilər sayılan 5 Federal Torpağa (Amerika Samoası, Quam, Şimali Marian adaları, Puerto Riko, Virgin Adaları) bölünür.
Bengüsu
Mengüsu — türk mifologiyasında abi-həyat, ölümsüzlük və həyat bəxş edən iksir. "Dirlik Suyu" şəklində də ifadə tapar. Digər adı Bengisudur. Bəzi türk dillərində Mengüsuv və ya Mengüsub da adlandırılar. İçənlərə ölümsüzlük və gənclik təmin edər. Uluqayının dibindəki bir çuxurdan qaynaqlanar. Başında bir gözətçi ruh olar. Bir çay və ya dərə şəklində axar. Bəzən köpük şəklində gəlir. Məsələn, Koroğlu dastanında bir çaydan üç köpük şəklində gəlir.
Bolsulu
Bolsulu — Azərbaycan Respublikasının Beyləqan rayonunun Təzəkənd kənd inzibati ərazi dairəsində qəsəbə. == Tarixi == Orconikidze adına kanaldan 4 km. aralı, Mil düzündədir. Qəsəbə kanalın yaxınlığında, Bolsulu adlanan ərazidə salındığı üçün belə adlandırılmışdır. Bəzi mənbələrdə Boluslu variantında da qeydə alınmışdır. Gürcüstanın Bolnisi rayonu 1948-ci ilədək Bolus adlanırdı.
Boluslu
Boluslu (əvvəlki adı: Cinli Boluslu) — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun Boluslu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 30 sentyabr 2011-ci il tarixli, 210-IVQ saylı Qərarı ilə kənd Boluslu adlandırılmışdır. == Tarixi == Kənd Borçalıdan köçmüş ailələr tərəfindən salınmışdır. == Toponimikası == Boluslu kəndi Gəncə-Qazax düzənliyindədir. Etnotoponimdir. 18-ci əsrdə Gürcüstandakı Bolus (gürcücə Bolnisi) bölgəsindən Qarabağa köçmüş cinlilər tayfasının adı ilə bağlıdır. Toponim "Bolusdan / Bolnisidən gəlmiş cinlilər" mənasındadır. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 1437 nəfər əhali yaşayır.
Çölquşçu
Çölquşçu – Azərbaycan Respublikasının Şabran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Col Quşçu oyk., mur. Dəvəçi rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Samur-Dəvəçi ovalığındadır. Keçmışdə Aşağı Quşçu da adlanmışdır. Dağ Quşçu toponiminin qarşılığıdır. Oykonim col (düzəngah, Aşağı) və Quşçu (etnotoponim) komponentlərindən düzəlib, "düzənlikdə olan Quşçu kəndi" mənasındadır. Kəndin əhalisi 720 nəfər təşkil edir. Mövcud iş yerləri: Yoxdur Əhalinin məşğuliyyəti əsasən təsərüfat işləri ilə; Orta məktəb. Məktəbin təmirə vəziyyəti orta.