DARISQALLIQ – GENİŞLİK Anam, bacım, darısqallıqdır (C.Cabbarlı); Sonsuz genişliyə, bu ənginliyə; Baxıb nəfəs alır adam dərindən (B
DARIŞLIQ – GENİŞLİK Tiflisdə camaat o qədər çox idi ki, gəzməyə yekə bağ darışlıq edirdi (“Molla Nəsrəddin”); Baxıb təbiətin genişliyinə; Düşünmək, dü
DARQURSAQ – HÖVSƏLƏLİ ...Minbərli məscidləri olan şəhərlər içində Bəsrə məşhurdur məharət və fəndgirliyi ilə, Kufə – üzü dönüklüyü və bəlağəti ilə, Ba
DARLAŞMAQ – GENİŞLƏNMƏK Ot basdığından yolumuz darlaşmışdı. Gecə Cəmil Əsədin kabinetində bu cür düşündükcə fikir dairəsi genişlənirdi (Ə
DARTILI – BOŞ Dartılı ipə toxunma. İpi bərk çəkmək lazımdır, boşdur
DARTMAQ – BOŞALTMAQ Ayaz kəskin bir hərəkətlə atın çilovunu dartdı (Ə.Məmmədxanlı); Bir anda bir daraq güllə boşaltdım (S
DAŞQƏLBLİ – MƏRHƏMƏTLİ Daşqəlbli insanları neylərdin, ilahi?! Bizdə bu soyuq qanları neylərdin, ilahi?! (M
DAŞQIN – SAKİT Qoca qəlbim öcsüz deyil: Yanar od, daşqın suyam! (A.Şaiq); Raykom katibi sakit dənizi xatırladan bu tarlaya getdi (Ə
DAŞQINLIQ – SAKİTLİK Çayın yazbaşı daşqınlığı narahatlıq doğurur. Zahirən sakitlik və ətalətini pozacaq bir hərəkət gözə dəymirdi (M
DAVA – BARIŞIQ Dava var qılıncla qurtarır, dava var dillə (Ə.Haqverdiyev); Qonşular barışıq gününü intizarla gözləyirdilər
DAVA-DALAŞ – SAKİTLİK Belə ki baxardın, hər gün sərxoş bəyin qapısında dava-dalaşdır (S.Rəhimov); Çadıra bir müddət tam sakitlik çökdü (S
DAVAKAR – DİNC Nənəm çox davakardır (M.İbrahimov); Yox qardaş, ... uşaq çox dinc uşaqdır (S.Rəhimov)
DAVAKARLIQ – DİNCLİK Davakarlığın səbəbi var, bilmirsən? (M.İbrahimov); Bəli, Şamama dincliyi, rahat oturmağı başqa cür başa düşən adamdı (Ə
DAVALI – SAKİT Məcməyidə gavalı; Yedim, oldum havalı; Qonşuda bir qız sevdim; O da çıxdı davalı (Bayatı); Allahyar özünü sakit göstərməyə çalışsa da,
DAVAMLI – DÖZÜMSÜZ Gedin bu saat axtarın; bir nəfər kök, davamlı həkim tapın gətirin (Ə.Haqverdiyev); Çox dözümsüz, hövsələsiz adamdır
DAVAMSIZ – DÖZÜMLÜ Soyuğa davamsız idi, o dəqiqə xəstələnirdi. Doğrudan, ana qədər dözümlü, cəfakeş məxluq yoxdur (Ə
DAVAMSIZLIQ – DÖZÜMLÜLÜK Davamsızlığı ağrısının artmasına səbəb oldu. Zəhmət dözümlülük, səbirlilik tələb edir
DAVASIZ – SAVAŞLI Mən belə güman edirəm ki, Xorasanı davasız alaq (Ə.Haqverdiyev); Onların günü savaşlı keçir (“Azərbaycan”)
DAYANMAQ – GETMƏK İri daşa toxunub dayandı (İ.Şıxlı); Otaqda xeyli gəzindi, sonra məktəbə getməyi qərara aldı (İ
DAYAZ – DƏRİN Oynağımdır hər zaman; Yaşıl kol-kos, dayaz çay (A.Şaiq); Bu saat dənizdə ən dərin quyu harada qazılır? (M
DAYAZLAŞMAQ – DƏRİNLƏŞMƏK Quyunun yanları uçub töküldüyü üçün dayazlaşmışdı, indi onun içini təmizləyib dərinləşdirmək lazımdır
DAYAZLIQ – DƏRİNLİK Xəzər dənizi dayazlıqlarının qurudulması neft sənayesinin inkişafı üçün böyük əhəmiyyətə malikdir
DAZ – TÜKLÜ Pristav hətta daz başının tərini sildi (İ.Şıxlı); Səni gözlər Şəngül, Şüngül; Yuxa tüklü gözəl Məngül
DAZBAŞ – TÜKLÜ Dazbaş Murtuzov eyvana çıxdı (S.Rəhimov); Üz-gözü həmişə tüklü və gözləri şorbalı olan bu kişi bazarın ortasındakı dükanda satıcıdır (M
DAZLAŞMAQ – TÜKLƏNMƏK Mehdinin cavanlıqdan başının tükü tökülmüş, dazlaşmışdı. Körpənin başı tüklənmişdi
DEMƏK – SUSMAQ Sadıq kişi öz hünərindən söhbət düşmüş kimi, arılardan həvəslə deməyə başladı (Mir Cəlal); Kiridi, bir anlığa o susdu, o dinmirdi; Onun
DEMOKRATİK – MÜHAFİZƏKAR Azərbaycan realist və demokratik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrindən biri də Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevdir; [Nizami:] Al
DESPOT – RƏHMLİ Taxt və tac, yaxşı məqsədlə işə başlayan Nadiri də despota çevirir (M.Arif); Mən də ürəyi rəhmli adamam (S
DESPOTLUQ – RƏHMLİLİK Despotluğa qarşı humanizm, azadlıq bayrağı altında mübarizə aparmaq lazımdır. Onun rəhmliliyinə çox adam qiymət vermir
DEŞMƏK – BAĞLAMAQ Bəndə çatınca su bəndi deşib məğrur bir tərzdə gücü gəldikcə fışqırırdı (Ə.Vəliyev); Tez bəndi bağlayın, hər yeri su basacaq (“Azərb
DEVİRMƏK – QURMAQ İndi artıq yıxıldı, batdı qanlı saraylar: Devirdilər taxtını, qan içən padşahın (Ə
DEYİNGƏN – SAKİT Arvadın deyingəni kişini tez qocaldar (Ata. sözü); Gözlərinizdən görürəm sakit qıza oxşayırsınız (S
DEYİNMƏK – SUSMAQ Həpirin hirsi soyumadı. O öz-özünə deyinirdi (Mir Cəlal); Tüfəngini tuşlayıb atdı, atdı, dalbadal; Susdu kol dibi dərhal (B
DEYİŞMƏK – BARIŞMAQ Atlılar kimin barəsində isə deyişirdilər (Mir Cəlal); Xosrov deyirdi ki, gəlsin barışaq; Qan kimi qaynayıb biz də qarışaq (S
DƏBBƏLƏMƏK – TƏSDİQLƏMƏK Sonra dəbbələməyəsən ha! (M.İbrahimov); Bu sözləri anam deyirdi. Əmim də təsdiqləyirdi (S
DƏBDƏBƏ – CƏFA Əbədidir bu səadət, bu sədaqət; Bu təntənə, bu dəbdəbə, bu məhəbbət (S.Rüstəm); Dözdü hər cəfasına; Ərəb əlifbasını özü öyrətdi ona (B
DƏBDƏBƏLİ – CƏFALI Həsrətlə xatırlayır dəbdəbəli çağları (S.Rüstəm); İndi cəfalı günlər arxada qalmışdır (“Azərbaycan”)
DƏBƏRMƏK – OTURMAQ Qaçmaq üçün dəbərdi; Tez aldı pişik kimi daban (Ə.Nəzmi); Çalış, onlardan uzaqda otur, səninlə çox danışmasınlar (S
DƏCƏL – DİNC Heç on beş il bundan qabaqkı dəcəl uşağa oxşamır (M.İbrahimov); Çox dinc, sakit uşaqdır! (“Ulduz”)
DƏCƏLLİK – DİNCLİK Əmiqızı, ... bu dəcəlliyi haradan öyrəndin? (İ.Əfəndiyev); Ancaq o, institutun qəbul imtahanlarına qədər beyninə dinclik də verməli
DƏHŞƏTLİ – FƏRƏHLİ Tiflisdəki dəhşətli Metex qalasına köçürtdülər (S.Rəhman); İndi biz fərəhli günlər keçiririk
DƏLƏDUZ – DÜZ Amma dələduz nökərlə arası yoxdur (Ə.Haqverdiyev); Axır ki, gəldin düz yola (Ə.Vəliyev)
DƏLƏDUZLUQ – DÜZLÜK Çünki sənin üzündən dələduzluq yağır (C.Əmirov); Düzlüyün faydası çoxdur
DƏLİ – AĞILLI Bir dəli bir quyuya daş saldı, yüz ağıllı çıxara bilmədi (Ata. sözü)
DƏLİQANLI – QORXAQ İrəliyə doğru şığıyan dəliqanlı Girdman hökmdarı Varazin oğlu Cavanşir idi (M.Hüseyn); Çox qorxaqdır, qaranlıq düşən kimi evdən bay
DƏLİLƏŞMƏK – AĞILLANMAQ Ona çox fikir verdikcə dəliləşir. Balam, görünür ya zəmanə dəyişir, ya adamlar ağıllanıb (Ə
DƏLİSOV – AĞILLI Çağladı dəlisov ləpələr kimi; Ağladı südəmər körpələr kimi (T.Mahmud); Buyur, bu da ağıllınız (S
DƏRD – SEVİNC Dərd içində yaşadı; Yazdı sevinc nəğməsi (B.Vahabzadə)
DƏRDLƏŞMƏK – SEVİNMƏK Bir yerdə dərdləşər, bir yerdə sevinərdilər (S.Vəliyev)
DƏRDLİ – ŞƏN Bədbəxt anam! Dərdli gözlərini hər tərəfə çevirib həsrətlə baxdı (A.Şaiq); Bu Vasko da çox gözəl, şən oğlandır (S