Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • SİLUET

    XVIII əsrdə Fransa müflisliyin astanasında dayanmışdı. Ölkə son vaxtlar elə hey müharibələr aparır, üstəlik, kral sarayının saxlanılması da baha başa

    Tam oxu »
  • SİLVİN

    lat. sylvius; Hollandiya həkimi və kimyaçısı F.Boenin latınlaşdırılmış adından

    Tam oxu »
  • SİM

    Qabaq sazın simləri bağırsaqdan, sonra isə gümüşdən hazırlanıb. Sim farsca “gümüş” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİMA

    “Üz”, “sifət”, “zahiri görkəm” mənalarını əks etdirir, ərəbcədən alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİMBƏR

    Farsca gümüş(sim) və sinə(bər) sözlərindən əmələ gəlib; “ağ sinəli”. El arasında Sineyvər kimi də işlədilir

    Tam oxu »
  • SİMBİRSK

    Çənbər sözünün dəyişmiş formasıdır. Rus dilinə çuvaş dilindən keçib. Sözün əsli türk mənşəli deyil, farscadır

    Tam oxu »
  • SİMLƏMƏK

    Bir ehtimala görə, kökü (sim) farscadır. İltihabla bağlı mikrobun qana keçməsini bildirir. Lakin qarşıya sual çıxır: Sim sözü fars dilində “gümüş” və

    Tam oxu »
  • SİMSAR

    Əsli italyanca sensale kimidir, “makler” deməkdir. Bizdə məna dəyişib, qərb dialektlərində “qohum”, “yaxın adam” anlamında işlədilir

    Tam oxu »
  • SİMULTANLIQ

    lat. –  simultane – birgə, eyni vaxt­da

    Tam oxu »
  • SİMULYAKR

    lat. simulacrum – bənzəmə, ox­şama

    Tam oxu »
  • SİMURQ

    Quş adıdır, fars mənşəlidir. Murğ (morğ) farsca quş deməkdir. Onlar yara­sa­ya şirmorğ (südü olan quş, yəni məməli heyvan) deyirlər

    Tam oxu »
  • SİNEKLİZ

    yun. syn – birlikdə + yun. enklisis – əyilmə

    Tam oxu »
  • SİNEKOLOGİYA

    yun. syn – birlikdə + yun. oikos – məkan, ev + yun. logos – elm, təlim

    Tam oxu »
  • SİNƏBƏND

    Yəhərin geri sürüşməməsi üçün aşağıdan tapqıra, yuxarıdan qaltağa (bu hissə haça olur) bağlanan qayışa deyirlər

    Tam oxu »
  • SİNƏGÜLÜ

    Farscadır, “broşka”nın mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNƏK

    Bit yumurtası (sirkə) böyüdükdə sinək adlanır. Milçəyə də sinək deyilib. Sağır n ilə yazılır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİNƏKLİK

    Milçəyi öldürmək üçün olan şallağın adı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNİK

    Təxminən e.ə. 400-cü ildə Antisfen adlı yunan filosofu həyatı ləyaqətlə yaşamağın var-dövlət içində yaşamaqdan üstün olduğunu, sərvət və cah-calalın i

    Tam oxu »
  • SİNİRMƏK

    Kök sinməkdir (həzm olunur), -ir şəkilçisi təsirli feil düzəldib (həzm etmək). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNKLİNAL

    yun. synklino – əyilirəm

    Tam oxu »
  • SİNKLİNORİUM

    yun. synklino – əyilirəm + yun. oros – dağ

    Tam oxu »
  • SİNONİM

    Yunanca “eyniadlı” deməkdir. Anadoluda buna anlamdaş, omonimə isə səsdaş deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNOV GETMƏK

    “Çinşünas” mənasında sinoloq sözü işlədilir. Apelsin sözü “Çin al­ma­sı” deməkdir, yəni çin əvəzinə, sin sözünün işlədilmə halları var

    Tam oxu »
  • SİNTOİZM

    yap. sinto – ilahların yolu

    Tam oxu »
  • SİONİZM

    İsaiyanın hakimiyyəti dövründə (e.ə. 638–609-cu illər) bütün siyasi və dini hakimiyyət Yerusəlimdə (Qüds) cəmləşmişdi

    Tam oxu »
  • SİR-SİFƏT

    İkinci hissə ərəbcədən alınmadır. Bəs sir? Bir neçə versiya mümkündür: 1. Söz çör-çöp qəlibi üzrə yaranıb

    Tam oxu »
  • SİRACƏDDİN

    Sirac ərəbcə “lampa”, “şam” deməkdir. Söz “dinin şamı” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRDAŞ

    Ərəb (sir) və türk (daş) dillərinə mənsub hissələrdən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRİNC

    Zirinc kimi də işlədilir, alınma sözdür, bizdə ona keçitikanı deyiblər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRKAN

    Tikanlı ot növüdür, tikan kəlməsi ilə qohumdur, əsli sır-tikan (yanları tikanlı) kimi olub. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİRKƏ

    Bit yumurtasıdır, bir qədər böyüdükdə sinək adlanır. Sirkənin iki dırnaq arasına alıb sıxdıqda partıltı səsi verir, (sirkə kimi part eləyir), adı da b

    Tam oxu »
  • SİROKKO

    ital. scirocco < ər. şərq sözündən

    Tam oxu »
  • SİRR

    Ərəbcə əsrar sözü ilə qohumdur. Deyim də var: sirri elə açsan, alçalarsan sən, sirri göyə (Allaha) açsan, ucalarsan sən

    Tam oxu »
  • SİSERO

    lat. cicero – Qədim Roma natiqi və dövlət xadimi Siseronun adından

    Tam oxu »
  • SİTARƏ

    “Ulduz” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİTAYİŞ

    Farsca setudən (tərifləmək) feili ilə bağlıdır, qrammatik əsası setay sözüdür. Türk dillərində onun yerinə, tapınma kəlməsi işlədilib

    Tam oxu »
  • SİVİŞMƏK

    Sovuşmaq(qaçmaq, getmək) sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİVRİBURUN

    Rus dilindəki севрюга (balıq adı) sözü türk dillərindən keçib sivri kəlməsi ilə bağlıdır (“uzunburun” deməkdir)

    Tam oxu »
  • SİYAHI

    Farscadır, “adların sıra ilə yazılışı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİYENİT

    Syene – Siyena, qədim Misirin Sun şəhərinin yunanca adından

    Tam oxu »
  • SİZ

    Qədimdə “iki sən” mənasını əks etdirib. İndi isə sən və o əvəzliklərini bildirir (birlikdə). Söz sənsən (sən+sən) kimi olub, danışıqda sisi(si+si) kim

    Tam oxu »
  • SKAPOLİT

    yun. skapos – sütun + yun. lithos – daş

    Tam oxu »
  • SKARN

    isveç. scarn – hərf. tullantı

    Tam oxu »
  • SKLEROMETR

    yun. skleros – möhkəm, bərk + yun. metron – ölçürəm

    Tam oxu »
  • SKREB

    ing. scrub – kol

    Tam oxu »
  • SLAVYAN

    Müasir Polşa və Belarusun ərazilərində qədim zamanlarda bir çox indiki Avropa dillərinin kökündə dayanan bir dilin xüsusi dialektində danışan xalq yaş

    Tam oxu »
  • SLAVYANLAR

    Murad Aci yazır ki, slavyanlarla rusların heç bir etnik əlaqəsi olma­yıb, slavyanlar ruslara tabe olub, vergi ödəyiblər

    Tam oxu »
  • SMARTMOB

    ing. smart – ağıllı +  mob – küt­lə

    Tam oxu »
  • SMOQ

    ing. smog, smoke – tüstü + ing. fog – duman

    Tam oxu »
  • SOFİ

    Alınma sözdür, “Allaha qəlbən xidmət edən; savadı olmayan, amma ağıllı-kamallı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »