Teymuraz kimi də işlədilir. Qədim mənası “güclü tülkü” deməkdir (“Avesta”dan gəlmə sözdür). “Çoxbilmiş” anlamında işlədilir
Ərəbcədir və hərf sözü ilə qohumdur. Sözdəki hərfi dəyişməklə mənanın pozulmasına deyiblər. İndi bir qədər geniş anlamda işlədirik
Ərəb sözüdür. Məhsul, istehsal, hasil kəlmələri ilə kökdaşdır. Terminoloji mənası “bioloji varlıq olan adamdan insan (şəxsiyyət, sosial varlıq) iste
Ərəb sözüdür, hüsn, Həsən, Hüseyn, Hüsniyyə, əhsən kimi sözlərlə kökdaşdır, “tərif”, “gözəllik” mənalarında işlədilir
Ərəb mənşəlidir. Təht “alt” deməkdir. Təhtəl-şüur - “şüuraltı”dır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə həvalə (etmək) sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə xəyal, xülya sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə xarab (etmək) sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yerin təki deyirik, tək “alt” deməkdir. Farscadır, onlar tapqıra “təkbənd” (“altından bağlanan”) deyirlər
Tək-tək sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ulaqla bağlı, qaltaq, tərlik, üzlük, tapqır, üzəngi, quşqun, sinəbənd, təhlim, boğazaltı, burunluq, çul, alıq, palan, yüyən, kəm, kəlləlik, qancığa v
Dıbır sözünün sinonimidir. Farslar buynuzlu qoyuna (qoça) təkəl deyirlər. Görünür, təkə “buynuzlu” (uzun buynuzlu) deməkdir
Ərəbcə kəbir, kübra, əkbər sözləri ilə qohumdur, “özünü böyük tutan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
İki yozumu mövcuddur: a. Tək, əl və farsca duz (tikən), yəni “tək əllə tikilən”. b. “Tək əllə düzülən (bəzədilən)”
Mənası “ox ətrafında fırlanan” deməkdir. Dəyirmi sözü ilə qohumdur. Dəyirman kəlməsi də təkər (dəyirmi) sözü ilə bağlıdır
Nağıllarda eyni ifadənin təkrarlarına (biri vardı, biri yoxdu...) təkərləmə deyilir. Təkər sözü ilə bağlıdır, ifadələr hər nağılda “fırlanır”, təkra
Ərəb sözüdür, sufilərin toplandığı yerdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə təkrar, kərrar (dönə-dönə hücum edən) sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə qədir (qiymət) sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qərib kəlməsi ilə qohumdur. Qərib sözü “təxmini” mənasını əks etdirir. Ərəb mənşəlidir, “yaxınlaşdırma” anlamını əks etdirir
Ərəbcə qüsur sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, “tələb edən” deməkdir. Student də (latıncadır) “cəhd göstərən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Qərb dialektlərində daha çox işlədilir, ərəb mənşəlidir, “bədxərc” deməkdir, (xərcləyib yoxa çıxarmaq)
Güman ki, söz darmadağın qəlibi üzrə yaranıb və əsli təlmə-tələsik olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qaqauz dilində alat sözü var və ruscaya спешка kimi tərcümə olunub. Alatlan kəlməsi isə tələsik (торопливо) kimi açıqlanıb
Ərəbcə “üz, surət, gözəllik” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Dialektlərdə aldatmaq kəlməsinə uyğun mənada işlədilir. Qədim mənası “ögey balanı (heyvanda) əmizdirməyə alışdırmaq, analığa isinişdirmək” deməkdir
Ərəbcə məss (toxunma) sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə meyil, maili sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, ərəblərdə təmənni kimi də işlədilir, “arzu”, “xahiş” deməkdir. Qərb dialektlərində təmənnaş sözü “xudahafizləşmək”, “görüşmək” anlamını
Fars sözüdür, natəmiz, təmizkar formaları da bunu sübut edir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə misal, məsələ, əmsal sözləri ilə qohumdur. Mənasında “uyğunluq”, “bənzətmə” anlamları var. (Bəşir Əhmədov
Yarı mənasında işlədilən bu söz monqol mənşəlidir, bizə fars dilindən keçib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə nəsil sözü ilə qohumdur. Tənasül orqanı, nəsilartırma anlamı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, əsli tənir kimidir. Mənası “dəyirmi” deməkdir. Farslar boru (nov) yerinə tənure də deyirlər
Ərəbcədir, “danlaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə nəfəs sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Nazik dəmir təbəqəsinə tənəkə (ustasına tənəkəçi) deyirik. Rusca “жесть” deməkdir. Bəzi türk dillərində pul sikkəsinə də təngə deyiblər (indi də ümumi
Ərəbcə nozul (aşağı enmək) sözü ilə qohumdur. Antonimi tərəqqi kəlməsidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Təng farscadır, mənası “dar” deməkdir, nəfəs ərəbcədir (tənəffüs sözü ilə qohumdur). Təngnəfəs “nəfəs yolunun daralması” deməkdir
Ehtimal olunur ki, əndihmək (əndikmək) sözünün təhrifindən ibarətdir, “çətin nəfəs almaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Ərəb mənşəlidir, nizam sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Top sözü ilə qohumdur. Yumruluq əlaməti əsas götürülüb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Dədə Qorqud”da “Dəli bəg dilədi ki, Dədəyi dəpərə çala“ cümləsi var. Buradakı dəpərə sözü müasir anlamda “təpərlə” deməkdir
Bellə yer şumlayarkən ayaqla basılan xüsusi hissə təpgəc adlanır. Təpmək, təpik sözləri ilə kökdaşdır (süzgəc qəlibi əsasında yaranıb)
Təpinmək, təpgəc, təpmək kimi sözlərin arxetipi təp feilidir, “ayaqla zərbə vurmaq” deməkdir. Tuva dilində təp+i (görünür, yaz-ı qəlibi üzrə yaranıb)
“Özünü harasa (tünlüyə, camaat arasına) soxmaq” deməkdir. Məncə, təpik (zərbə mənasında) sözü ilə qohumdur: başqalarını təpikləmək, aralamaq yolu ilə
Qədim variantı kepiməkdir (bir sıra türk dillərində indi işlədilir). Qax sözü də həmin kepimək feili zəminində əmələ gəlib
Atı minənlər onu mahmızlayır, hərəkətə gətirirlər. Mahmız atın böyrünü yaralamasın deyə, ora xüsusi gön bərkidirlər
Sözün əsli kepimək (bərkimək, qurumaq) feili ilə bağlıdır. İlk iki səs (k, e) dəyişib və kepi kəlməsi təpi kimi formalaşıb